Pomiary
ciśnienia
tętnicze
go

T. Zdrojewski i wsp. KNTiD

Pomiar ciśnienia tętniczego

historia (1)

1733 - Hales - pomiar ciśnienia u konia

(metoda bezpośrednia)

1834 - Herrison

- sfigmometr

1856 - Faivre - pomiar ciśnienia u człowieka

w czasie amputacji kończyny

1869 - Marey

- sfigmograf

Pomiar ciśnienia tętniczego

rozwój myśli (2)

1880 - Basch - pierwszy sfigmomanometr

nadgarstkowy z pelotą

1896 - Riva-Rocci - sfigmomanometr mankietowy

(palpacyjny pomiar
ciśnienia tętniczego)

1905 - Korotkow - kryteria osłuchowe pomiaru

ciśnienia skurczowego
i rozkurczowego

fazy tonów Korotkowa

I - pojawienie się, głośne

II - ściszenie, miękkie

III - wzmocnienie, ostre

IV - ściszenie

V - zaniknięcie

I

II

III

IV

V

RR
skurczowe

RR
rozkurczowe

140

100

120

80

60

•Średni błąd
pomiaru dla DBP 1,9
mmHg

Przykład aparatu zatwierdzonego

przez BHS i AAMI: OMRON M5I

•Walidacja według protokołu AAMI do pomiarów
domowych jak i użytku klinicznego

•Średni błąd
pomiaru dla SBP 0,5
mmHg

Wskazówki dotyczące pomiaru.

•30 minut przed
pomiarem badany nie
powinien pić mocnej
herbaty,
kawy,
ani palić papierosów,

•Bezpośrednio przed pomiarem pacjent powinien
przez co najmniej 5 minut odpocząć w
wygodnej pozycji
i odprężyć się,

•Pomiar należy wykonać
w wygodnej siedzącej
pozycji,

•Podczas pomiaru ręka

powinna być stabilnie

oparta na stole,

Wskazówki dotyczące pomiaru.

Wskazówki dotyczące pomiaru.

•Ramię powinno
zostać całkowicie
uwolnione od
krępującej
go odzieży,

Wskazówki dotyczące pomiaru.

•Ramię powinno
zostać całkowicie
uwolnione od
krępującej
go odzieży,

Wskazówki dotyczące pomiaru.

•Należy zwrócić

szczególną uwagę na

prawidłowość założenia mankietu,

•Podczas pomiaru pacjent nie powinien się
poruszać
i rozmawiać,

•Obwinąć mankietem prawe ramię tak aby zielony

pasek wskazujący na środek pęcherza powietrza

powietrza znajdował się co najmniej 2 cm powyżej

dołu łokciowego,

PRAWE RAMIĘ

Założenie mankietu

•Mankiet należy tak

naciągnąć aby jego

krawędzie górna i

dolna równomiernie

obejmowały ramię,

•Zielone oznaczenie

na mankiecie musi

znajdować się nad

tętnicą ramieniową

(po wewnętrznej

stronie ramienia), a

rurka przepływu

powietrza powinna

znajdować się „pod

łokciem”,

PRAWE RAMIĘ

Założenie mankietu

Duży - obwód ramienia >=32 cm

Rozmiary mankietów

MANKIET:

Mały - obwód ramienia <=22 cm

Standardowy - obwód ramienia 22,5-31,5 cm

1 3 9

25

57

79

130

173

245

278

330

295

379

298

228

132

117

75 68

30 22

8

24

4 7 1 1 1 1 2 1

0

50

100

150

200

250

300

350

400

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 48 49

n

cm

Obwód prawego ramienia u dorosłych

Polaków (%)

2002

Obwód prawego ramienia u dorosłych

Polaków (%)

%

2002

Pomiary ciśnienia/ Obwód ramienia

Użycie standardowego
mankietu u osoby
z obwodem
ramienia > 32 cm
„zawyża” wynik

Pomiary ciśnienia

Trzy pomiary podczas jednej wizyty:
SBP mmHg

139,17

134,68

134,75

132

133

134

135

136

137

138

139

140

pomiar I

pomiar II

pomiar III

SOPKARD 2001-2002

85,2

83,5

83,6

82,5

83

83,5

84

84,5

85

85,5

pomiar I

pomiar II

pomiar III

Trzy pomiary podczas jednej wizyty:
DBP mmHg

Pomiary ciśnienia

SOPKARD 2001-2002

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

1. Aparat do mierzenia ciśnienia

•Uszkodzony aparat

•Brak potwierdzenia dokładności
pomiaru
(co 2 lata)

2. Mankiet

•przepuszczający powietrze -
•zbyt silnie zawiązany - RR rozkurczowe
•za wąski - ,za szeroki - RR rozkurczowe

•Mankiet musi być na wysokości serca !

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

3. Ramię pacjenta

•nie podparte - RR rozkurczowe
•uniesione (za wysoko) -
•opuszczone (za nisko) -
•pozostawione ubranie -
•ucisk powyżej mankietu - RR rozkurczowe
•porażenie ramienia -

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

Wpływ położenia ramienia z mankietem na wynik
pomiaru ciśnienia tętniczego

RR

zwisające

poziomo

podparte

poziomo

nie podparte

uniesione

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

4. Badający

• osłabiony słuch - ?
• błąd paralaksy - oczy wyżej -

- oczy niżej –

• niedostateczne napompowanie mankietu
(przerwa - faza III I) - RR rozkurczowe
• błąd przyzwyczajenia (preferowanie
zaokrąglonych cyfr 5, 10) -

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

142 mmHg

138 mmHg

140
mmHg

(preferowanie zaokrąglonych cyfr 5,
10)

6-15% wyników pomiary aparatem
rtęciowym

!

3% wyników – pomiary aparatem
automatycznym

4. Badający

• zimne ręce, stetoskop -
•silny ucisk membraną - RR rozkurczowe

• nie poinformowanie pacjenta o przebiegu
badania -

• błąd oczekiwania wyniku

- wykrywanie nadciśnienia -
- sprawdzanie efektu leczenia -

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego

5. Okoliczności badania

• nerwowa atmosfera –
• brak wypoczynku, hałas –
• zimno - , ciepło -
• papierosy, kawa, alkohol –
• niedawny posiłek –
• potrzeby fizjologiczne -

Błędy w pomiarze ciśnienia tętniczego