Genetyka

Część I

Jądro komórkowe



Jądro komórkowe jest charakterystycznym organellum komórki

człowieka, jakkolwiek niektóre z nich mogą być pozbawione tego

organellum (np. erytrocyty).



Jego funkcją jest regulacja metabolizmu komórkowego na podstawie

informacji genetycznej zawartej w DNA, replikacja DNA, jak również

przekazywanie tej informacji do komórek potomnych podczas

podziału komórki.



W zależności od rodzaju komórki, kształt i średnica jądra

komórkowego mogą być różne. Najczęściej jest ono kuliste, o

średnicy około 10 μm.



Otoczka (osłonka) jądrowa oddziela wnętrze jądra (nukleoplazmę)

od cytoplazmy.



Jest ona zbudowana z dwóch błon, które są typowymi błonami

plazmatycznymi. Pod względem organizacyjnym i składu

chemicznego, błona zewnętrzna nie różni się od błony wewnętrznej.



Obie błony oddziela od siebie przestrzeń okołojądrowa (od 3 do 15

nm), która jest bezpośrednio połączona ze światłem kanalików

siateczki śródplazmatycznej szorstkiej (ergastoplazmy)

Chromatyna jądrowa



Wewnątrz jądra znajduje się chromatyna (substancja

chrornatynowa).



Składnikami chromatyny są: DNA, białka histonowe,

białka niehistonowe oraz RNA.



Białka histonowe mają charakter strukturalny.



Wśród białek niehistonowych można wyróżnić białka

strukturalne, enzymatyczne i regulacyjne.



Pod względem budowy można wyróżnić dwa rodzaje

chromatyny: heterochromatynę i eucbromatynę.



Heterochromatyna, czyli chromatyna zwarta jest

substancją która intensywnie barwi się.



Występuje w dużych skupieniach i jest specyficznie

rozmieszczona w jądrze. Najczęściej jest zlokalizowana

tuż pod otoczką jądrową, przyczepiona do blaszki

wewnętrznej.

Chromatyna jądrowa



Heterochromatyna otacza również jąderko. Pewna

jej ilość może znajdować się również w soku

jądrowym. Zawiera ona obszary DNA nie ulegające

transkrypcji (pierwszy etap biosyntezy białka).



Euchromatyna, czyli luźna chromatyna, jest

widoczna w całej karioplazmie w postaci cienkich

nici.



Zawiera ona DNA ulegające transkrypcji w danym

jądrze. Wewnątrz jądra znajduje się struktura

zwana jąderkiem. Powstaje na odcinku DNA

kodującym RNA. Jest to obszar bardzo aktywny

transkrypcyjnie.



Liczba jąderek w jądrze zależy od gatunku i rodzaju

komórki.

Centriole



Są to struktury cylindryczne o wymiarach 200 x 300 —

500 nm. Ściany cylindra tworzą mikrotubule ułożone w

dziewięć tripletów.



Centriole leżą na biegunach wrzeciona podziałowego,

natomiast podczas interfazy — w pobliżu jądra

komórkowego.



W okresie międzypodziałowym dwie centriole łączą się

ze sobą tworząc tzw. centrosom.



Ważną rolą mikrotubul jest udział w tworzeniu wrzeciona

kariokinetycznego.



Zapewnia ono równomierny ilościowo i jakościowo

rozdział materiału genetycznego do komórek

potomnych.

Chromosomy



Chromosomy można zwykle obserwować jedynie

w czasie podziału komórki, gdy w wyniku

replikacji utworzyły się już dwie identyczne

struktury, zwane chromatydami (chromosomy

siostrzane).



Chromosomy klasyfikuje się na podstawie

morfologii, w zależności od położenia centromeru

(przewężenie pierwotne).



Można wyróżnić cztery typy chromosomów.



W chromosomie metacentrycznym centromer

położony jest środkowo i dzieli chromosom na

dwie połowy (ramiona).

Chromosomy



Gdy centromer znajduje się w pobliżu środka,

dzieli chromosom na krótsze (p) i dłuższe (q)

ramię. Taki chromosom nazywamy

submetacentrycznym.



Kolejne dwa typy chromosomów mają centromer

położony bliżej końca jednego z ramion.



Jeśli centromer jest tak blisko końca, że krótsze

ramię jest ledwie dostrzegalne, to taki

chromosom nazywamy akrocentrycznym.



W chromosomie telocentrycznym można

wyróżnić tylko jedno ramię.

Chromosomy



Kompletny zestaw chromosomów danego

gatunku nazywamy kariotypem.



Autosomy ułożone są w nim kolejno od

największego do najmniejszego,

chromosomy płci są oznaczone jako X lub Y .



Chromosomy obserwowane w preparacie

cytologicznym po sfotografowaniu dobiera

się w homologiczne pary i układa je według

wielkości.



Ten sposób przedstawienia kariotypu

nazywamy idiogramem.

Cykl komórkowy



Zdarzenia, które zachodzą w cyklu komórkowym

podzielono na okres międzypodziałowy

(interfazę) oraz podziału (mitozę).



Jakkolwiek pojęcie „mitoza” jest często

utożsamiane z podziałem komórki, w

rzeczywistości oznacza tylko procesy podczas

których podwojone chromosomy oddzielają się

od siebie.



Podczas interfazy, w procesie replikacji DNA,

następuje podwojenie ilości materiału

genetycznego. Natomiast podczas mitozy

materiał genetyczny jest równomiernie

rozdzielany do dwóch komórek potomnych.

Interfaza



Interfaza została podzielona na fazę G1 (przerwa

przedreplikacyjna), fazę S (synteza DNA) i fazę G2

(przerwa poreplikacyjna).



Faza G1, która trwa między końcem mitozy a

rozpoczęciem replikacji DNA, jest najdłuższą i

najbardziej zmienną pod względem czasu trwania, fazą

interfazy.



Na początku tej fazy komórka jest o połowę mniejsza od

komórki macierzystej.



Zachodzą w niej bardzo intensywne procesy

anaboliczne.



Syntetyzowane są białka enzymatyczne i budulcowe

oraz RNA. Wskutek tego następuje stopniowy wzrost

objętości i masy komórki.

Interfaza



Podczas fazy S zachodzi synteza (replikacja) DNA.



Zawartość DNA jądrowego podwaja się; z ilości

diploidalnej (2C) do ilości tetraploidalnej (4C). Skutkiem

replikacji jest dobudowanie drugiej chromatydy.



Jednocześnie jest syntetyzowana większość składników

chromatyny (białka histonowe i niehistonowe). Zwiększa

się także objętość komórki. Pod koniec tej fazy objętość

komórki jest równa objętości komórki macierzystej.



Podczas fazy G2 komórka przygotowuje się do mitozy.



Zachodzi m.in. intensywna synteza tubuliny, białka

stanowiącego składnik mikrotubul, które uczestniczą w

budowie wrzeciona kariokinetycznego.



Po zakończonej fazie G2 komórka może rozpocząć

mitozę.

Mitoza



Mitoza jest procesem prowadzącym najczęściej do

powstania dwóch komórek potomnych z jednej komórki

macierzystej. Na podział komórki składają się dwa

procesy.



Pierwszy z nich polega na równomiernym podziale

materiału genetycznego miedzy komórki potomne.



Jest to podział jądra, czyli kariokineza.



Po kariokinezie następuje zwykle podział cytoplazmy i

innych organelli, czyli cytokineza.



Oba te procesy są niezależne i począwszy od pewnego

okresu, można jeden z nich zatrzymać, nie zmieniając

przebiegu drugiego.



Kariokineza dzieli się na cztery fazy: profazę, metafazę,

anafazę i telofazę.

Profaza



Mitoza rozpoczyna się kondensacją chromatyny.



Z nici chromatynowych w jądrze komórkowym

wyodrębniają się chromosomy mitotyczne.



Początkowo są one w postaci długich, cienkich nici.



Kondensacja trwa przez cały okres profazy, co prowadzi

do skracania i grubienia chromosomów.



Centrosom dzieli się na dwie centriole, które przesuwają

się do przeciwległych biegunów komórki.



W tym czasie każda z nich ulega replikacji.



Po dotarciu na bieguny zaczynają tworzyć wrzeciono

podziałowe. W skład wrzeciona podziałowego wchodzą

mikrotubule utworzone z tubuliny.



Podczas profazy zanika jąderko (jąderka), a pod koniec

tej fazy, także otoczka jądrowa.

Metafaza



W początkowym okresie tej fazy chromosomy ulegają

dalszej kondensacji.



Następnie przesuwają się w kierunku płaszczyzny

równikowej komórki.



Tu ustawiają się, tworząc tzw. płytkę równikową

(metafazalną).



Chromosom metafazowy jest zbudowany z dwóch

chromatyd, połączonych centromerem.



Pod koniec metafazy chromosomy układają się na

obwodzie wrzeciona podziałowego.



Każdy centromer łączy się z dwoma włóknami wrzeciona

kariokinetycznego, po jednym z każdego bieguna.

Anafaza



Podczas anafazy następuje skracanie
włókien wrzeciona kariokinetycznego.



Powoduje to pękanie chromosomów w
miejscu centromeru i poszczególne
chromatydy (czyli chromosomy potomne)
wędrują ku przeciwległym biegunom
komórki.



Po osiągnięciu przeciwległych biegunów
komórki przez chromatydy, rozpoczyna się
ostatnia faza kariokinezy.

Telofaza



Procesy, które zachodzą podczas telofazy są

odwrotnością procesów zachodzących podczas profazy.



Chromatydy ulegają rozluźnieniu i tworzą chromatynę.



Z błon siateczki śródpiazmatycznej zostaje odtworzona

otoczka jądrowa.



Rozpoczyna się intensywna synteza specyficznego RNA,

co doprowadza do powstania jąderka (jąderek).



W wyniku tych procesów powstają dwa jądra

komórkowe. Każde z nich zawiera połowę ilości DNA w

porównaniu z początkiem mitozy, natomiast liczba

chromosomów pozostaje bez zmian.



Dobudowanie brakującej chromatydy oraz przywrócenie

tetraploidalnej ilości DNA następuje podczas fazy S

interfazy.

Cytokineza



Jest etapem następującym po kariokinezie.



W komórkach zwierzęcych cytokineza

rozpoczyna się powstaniem pierścienia bruzdy

podziałowej.



Leży on prostopadle w stosunku do wrzeciona

kariokinetycznego.



Wskutek obkurczania się białek kurczliwych

wchodzących w skład pierścienia, bruzda

podziałowa pogłębia się, co w rezultacie

doprowadza do powstania dwóch komórek

potomnych, o połowę mniejszych w porównaniu z

komórką macierzystą.

Mejoza



Jest podziałem komórki w wyniku którego następuje

redukcja liczby chromosomów; z liczby dipoidalnej

(2n) do haploidalnej (1 n).



Mejoza składa się z dwóch, kolejno po sobie

następujących podziałów: I podziału mejotycznego,

czyli podziału redukcyjnego i II podziału

mejotycznego, czyli podziału ekwacyjnego

(wyrównawczego). II podział mejotyczny swoim

przebiegiem przypomina mitozę.



I podział mejotyczny składa się podobnie jak

mitoza, z czterech faz: profazy, metafazy, anafazy i

telofazy.

Mejoza



Przebiega on podobnie jak mitoza.



Różnica dotyczy tylko profazy, która w tym

przypadku jest znacznie skrócona w

porównaniu z profazą mitozy, gdyż telofaza

I podziału mejotycznego, nie przebiegając

do końca, jest zarazem początkiem profazy

II podziału mejotycznego.



W wyniku podziału mejotycznego, z jednej

komórki diploidalnej, powstają cztery

haploidalne komórki potomne.

SPERMATOGENEZA



Jest to proces, w wyniku którego powstają gamety

męskie — plemniki.



Zachodzi w kanalikach nasiennych jąder po osiągnięciu

dojrzałości płciowej.



Na obwodzie kanalików znajdują się tzw. spermatogonie.



Są one diploidalne (2n = 46 chromosomów).



Część z nich w wyniku podziałów mitotycznych tworzy

nowe spermatogonie, część ulega dalszym przemianom

tworząc plemniki.



Przemiany te rozpoczynają się etapem wzrostu, w

wyniku czego powstają spermatocyty I rzędu. Następnie

każdy spermatocyt I rzędu przechodzi I podział

mejotyczny, dając dwa haploidalne (1 n = 23

chromosomy) spermatocyty II rzędu. W wyniku II

podziału mejotycznego powstają cztery spermatydy.

Spermatogeneza



W procesie tzw. spermiogenezy spermatydy ulegają

przekształceniu w plemniki.



Następuje wówczas usunięcie prawie całej cytoplazmy,

a z aparatu Golgiego w przedniej części główki tworzy

się tzw. akrosom. Zawiera on enzymy hydrolityczne

umożliwiające wniknięcie plemnika do komórki jajowej.



Z centrioli dystalnej powstaje wić. Natomiast

mitochondria układają się spiralnie wokół wici tuż za

główką plemnika, tworząc tzw. wstawkę.



Dojrzałe plemniki są uwalniane do światła kanalików.

Wytworzenie plemnika ze spermatogonium trwa 75 dni.



Podczas spermatogenezy z jednego diploidalnego

spermatogonium powstają cztery haploidalne plemniki.

OOGENEZA



Jest to proces, w wyniku którego powstaje gameta

żeńska — komórka jajowa.



Proces oogenezy rozpoczyna się około 3 miesiąca życia

płodowego.



Następuje wówczas odróżnicowanie komórek

prapłciowych i intensywne podziały mitotyczne.



W wyniku tych procesów powstają diploidalne oogonia

(około 6,8 x 10

6

), które w wyniku wzrostu przekształcają

się w oocyty I rzędu.



Następnie część z nich (około 2 x 10

6

) rozpoczyna I

podział mejotyczny. Jednak zostaje on zatrzymany na

etapie diplotenu I podziału mejotycznego.



Pozostają one w tym stadium aż do momentu

osiągnięcia dojrzałości płciowej.

OOGENEZA



W wyniku dojrzewania pęcherzyka, następuje

uwolnienie oocytu I rzędu do jajowodu i

dokończenie I podziału mejotycznego.



Cytokineza jest nierównomierna i w jej wyniku

powstają dwie haploidalne, różnej wielkości

komórki: duży, zawierający prawie całą cytoplazmę

i substancje odżywcze oocyt II rzędu i znacznie

mniejsze ciałko kierunkowe I rzędu (polocyt I

rzędu).



Polocyt I rzędu przechodzi II podział mejotyczny

dając dwa polocyty II rzędu.



Natomiast oocyt urzędu rozpoczyna II podział

mejotyczny, ale następuje zatrzymanie tego

procesu na etapie metafazy.

OOGENEZA



Warunkiem dokończenia podziału jest

wniknięcie plemnika.



Powstaje wówczas duża komórka jajowa

oraz mały polocyt II rzędu.



Gdy nie dojdzie do wniknięcia plemnika,

oocyt degeneruje.



W przypadku oogenezy z jednego

diploidalnego oogonium powstaje jedna

haploidalna komórka jajowa oraz trzy

haploidalne polocyty II rzędu, które

ulegają degeneracji.

Gen - określenie



Gen jest jednostką informacji i odpowiada

określonemu segmentowi DNA kodującemu

aminokwasową sekwencję polipeptydu.



Komórki człowieka zawierają 30000 genów

zorganizowanych w 23 chromosomach.



Geny są rozmieszczone w różnych miejscach

chromosomu (są rozproszone) i porozdzielane

niekodującymi, intergenowymi odcinkami DNA.

Informacja jest kodowana przez nić matrycową,

która kieruje syntezą cząsteczek RNA.



Funkcję matrycy mogą pełnić obydwie nici DNA.

Gen - określenie



Gen jest to sekwencja zasad DNA kodująca jeden

łańcuch polipeptydowy.



Allel jest to różna postać genu w tym samym

locus na chromosomach homologicznych. Locus

(l. mnoga - loci) — dokładna lokalizacja genu na

chromosomie.



Homozygota — osobnik posiadający dwa

jednakowe allele danego genu.



Wyróżnia się homozygotę dominującą (osobnik

posiadający dwa allele dominujące, AA) oraz

recesywną (osobnik posiadający dwa allele

recesywne, aa).



.

Gen - określenie



Heterozygota — osobnik posiadający

dwa różne allele danego genu (Aa).



Genotyp — allele obecne w jednym

locus.



Fenotyp są to morfologiczne,

czynnościowe i biochemiczne cechy

organizmu uwarunkowane genotypem

i czynnikami środowiskowymi

Informacja genetyczna



Informacja genetyczna zawarta w genach

zostaje udostępniona przez ich ekspresję,

polegającą na syntezie RNA stanowiącego kopię

genu; utworzony RNA kieruje syntezą białka.



Zgodnie z centralnym dogmatem biologii,

informacja genetyczna zawsze jest

przekazywana od DNA do RNA i dalej do białka.



Funkcjonowanie komórek zależy od

skoordynowanej aktywności wielu białek.



Ekspresja genów zapewnia ich syntezę w

odpowiednim miejscu i w odpowiednim czasie.

Prawa Mendla



Pierwsze próby wyjaśnienia zagadnień dziedzicznych

podjął w roku 1865 Grzegorz Mendel.



Krzyżując groch o kwiatach czerwonych z grochem o

kwiatach białych (pokolenie rodzicielskie, w potomstwie

(F1), uzyskał groch wyłącznie o kwiatach czerwonych.



Cechę tę, w tym przypadku czerwoną barwę, określa się

jako dominującą, podczas gdy cechę nie ujawniającą się

w F1 (barwa biała) określa się jako recesywną.



Natomiast w drugim pokoleniu (F2), otrzymanym ze

skrzyżowania osobników F1, uzyskał osobniki o barwie

czerwonej i białej w stosunku 3: 1.



Przedstawiony opis uwzględnia tylko fenotyp. Natomiast

genotypowo wygląda to następująco.

Prawa Mendla



W pokoleniu rodzicielskim (P) Mendel krzyżował

homozygotę dominującą o barwie czerwonej (AA) z

homozygotą recesywną o barwie białej (aa).



Podczas gametogenezy każdy z osobników wytwarza

gametę tylko z jednym allelem (A lub a).



W wyniku połączenia gamet, osobniki pokolenia F1 są

heterozygotyczne o barwie czerwonej.



Z kolei podczas gametogenezy, każdy z osobników

pokolenia F1 może wytwarzać dwa rodzaje gamet: z

allelem dominującym lub recesywnym.



Losowe łączenie gamet powoduje wytworzenie w

pokoleniu F2 25% homozygot dominujących (barwa

czerwona), 50% heterozygot (barwa czerwona) i 25%

homozygot recesywnych (barwa biała).

Prawa Mendla



Na podstawie uzyskanych wyników

Mendel stwierdził, że:



1. Każda cecha jest determinowana przez

dwa „zawiązki dziedziczności” i do każdej

gamety przechodzi tylko jeden „zawiązek

dziedziczności”. Jest to tzw. I prawo

Mendla (prawo czystości gamet).



2. „Zawiązki dziedziczności” warunkujące

różne cechy segregują niezależnie od

siebie, Jest to II prawo Mendla, tzw.

prawo niezależnego dziedziczenia.

Chromosomowa teoria
dziedziczenia



Twórcą chromosomowej teorii dziedziczności jest Tomasz

Morgan.



Obiektem jego prac była muszka owocowa — Drosophila

melanogaster.



Morgan wykazał, że niektóre geny nie są przekazywane

niezależnie od siebie, czyli segregują niezgodnie z II

prawem Mendla.



Geny takie są określane jako geny sprzężone. Morgan

stwierdził, że przyczyną istnienia genów sprzężonych

jest ich lokalizacja na jednym chromosomie.



Stwierdził także, że geny ułożone są liniowo i miejsce

genu na chromosomie (locus) jest stałe.



To, że dwa geny znajdują się na jednym chromosomie

nie oznacza, że zawsze muszą być przekazywane razem.

Determinacja płci



Chromosomy można podzielić na tzw. autosomy

(jednakowe dla osobników obu płci) i tzw.

heterochromosomy (chromosomy płci, X i Y). U wielu

organizmów zestaw heterochromosomów determinuje

płeć osobnika.



1.U ssaków, w tym również u człowieka, osobniki żeńskie

mają zestaw heterochromosomów XX, męskie XY.



W ramionach krótkich chromosomu Y, w pobliżu tzw.

regionu pseudoautosomowego (PAR) zlokalizowany jest

gen SRY (ang. sex-determining region of the Y

chromosome).



Sądzi się, że gen SRY jest genem regulatorowym,

którego produkt kontroluje aktywność innych genów

biorących udział w determinacji płci.



Determinacja płci



Białko SRY specyficznie rozpoznaje promotor

ludzkiego genu kodującego hormon

antyműllerowski (AMH — anti-Műllerian hormone)

oraz ludzkiego genu kodującego aromatazę P450.



AMH jest odpowiedzialny za regresję żeńskich

przewodów w pierwotnej gonadzie różnicującej

się w jądro.



Z kolei aromataza P450 katalizuje przekształcenie

testosteronu w estradiol i jej aktywność jest

zahamowana w zarodku męskim.



Zatem białko SRY aktywuje transkrypcję genu

kodującego AMH i jednocześnie hamuje

transkrypcję genu aromatazy P450.

DZIEDZICZENIE CECH
SPRZĘŻONYCH Z PŁCIĄ



W tym typie dziedziczenia, geny warunkujące dane

cechy są zlokalizowane na heterochrosomach.



Jeśli gen jest zlokalizowany na chromosomie Y, określa

się to jako dziedziczenie holandryczne.



Dana cecha będzie ujawniała się u wszystkich

potomków w linii męskiej. Inaczej jest w przypadku

lokalizacji na chromosomie X.



Osobnik męski przekazuje dany gen wyłącznie

potomstwu żeńskiemu.



Natomiast osobnik żeński — potomstwu obu płci.



Jeśli dana cecha warunkowana jest allelem recesywnym,

jego obecność u osobnika męskiego zawsze się ujawni.

DZIEDZICZENIE CECH
SPRZĘŻONYCH Z PŁCIĄ



Osobniki męskie są hemizygotyczne, gdyż posiadają

tylko jeden chromosom X.



Ponieważ chromosom Y nie jest homologiczny w

stosunku do chromosomu X, allel recesywny nie jest

„maskowany” przez allel dominujący.



Aby u osobnika żeńskiego ujawniła się dana cecha, musi

on być homozygotą recesywną.



Osobnika heterozygotycznego nazywamy nosicielką.



Cechą charakterystyczną tego typu dziedziczenia jest

znacznie częstsze występowanie danej cechy u

osobników męskich niż żeńskich.



Natomiast jeśli dana cecha jest warunkowana allelem

dominującym, to cecha ta występuje około 2 razy

częściej u osobników żeńskich niż męskich.

DZIEDZICZENIE CECH ZWIĄZANYCH
Z PŁCIĄ



W tym typie dziedziczenia geny na daną

cechę są zlokalizowane w autosomach, ale

efekt fenotypowy zależy od płci osobnika.



Przykładem może być np. występowanie u

wielu gatunków rogów tylko u samców.



U człowieka takim przykładem jest łysienie.



Ekspresja danego genu zależy w tym

przypadku od obecności hormonów

płciowych męskich.

NIEPEŁNA DOMINACJA



W tym typie dziedziczenia że żaden z alleli nie

dominuje nad drugim.



Np.. allel warunkujący barwę czerwoną jest tak

samo „silny” jak allel warunkujący barwę białą.



W tym przypadku mamy do czynienia z tzw.

niepełną dominacją.



Cechą charakterystyczną tego typu

dziedziczenia jest wystąpienie trzeciej klasy

fenotypowej, która jest „średnią” fenotypów

rodziców (w przypadku groszku jest to barwa

różowa).

WSPÓŁDOMINACJA



W przypadku współdominacji (kodominacji),

oba allele ulegają pełnej ekspresji.



Przykładem tego typu dziedziczenia jest grupa

krwi AB u człowieka. Allel warunkujący grupę

krwi A wykazuje pełną ekspresję, podobnie jak

allel warunkujący grupę krwi B.



W pokoleniu F2 wystąpi również, podobnie jak

w przypadku niepełnej dominacji,

rozszczepienie cech w stosunku 1 (grupa krwi

A) : 2 (grupa krwi AB) : 1 (grupa krwi B).



Ale nie występuje trzecia, „średnia” wartość

cechy, tylko „suma” obu.

Współdziałanie genów. Epistaza



Stosunki wzajemnych oddziaływań różnych par

alleli na siebie mogą być bardzo różne.



Na przykład geny jednej pary alleli

uniemożliwiają ujawnienie się cechy

warunkowanej przez inną parę.



Określa się to jako epistaza. Gen umożliwiający

ujawnienie się danej cechy nazywany jest genem

epistatycznym, a gen zahamowany w swojej

działalności — genem hipostatycznym.



Jeśli nastąpi całkowite zahamowanie ekspresji

genu hipostatycznego, gen epistatyczny jest

nazywany inhibitorem lub supresorem.

Współdziałanie genów.



Geny uzupełniające. Druga cecha wystąpi jeżeli

wystąpią dwa różne geny.



Geny kumulatywne (addytywne)



Istnieje wiele cech, które charakteryzują się

zmiennością ciągłą (tzw. cechy ilościowe). Do takich

należą u człowieka np. wzrost, barwa skóry itp.



W tym typie dziedziczenia efekt fenotypowy zależy od

liczby alleli dominujących (lub recesywnych) w

genotypie. (skóra ciemna, jaśniejsza, mulat, jaśniejsza,

biała)



Podobna zależność występuje także w przypadku

wzrostu, gdzie „wartość” tej cechy zależy od liczby alleli

dominujących i recesywnych w genotypie danego

osobnika.