st. kpt. mgr Jolanta Michalska,
kpt. mgr inż. Karina Jarosławska –
Kolman
Zakład Ratownictwa Technicznego i
Medycznego, SGSP
Wypadek masowy – zdarzenie, w
którym liczba osób poszkodowanych
wymaga zaangażowania sił i środków
ratowniczych przekraczających
możliwości służb ratowniczych w
danym rejonie operacyjnym.
Katastrofa – nadzwyczajne zdarzenie
wymagające wprowadzenia
specjalnych zasad zarządzania oraz
użycia sił znacznie przekraczających
możliwości danego rejonu
operacyjnego.
Triage
pojęcie
to
oznacza
segregację
rannych
do
transportu
według
ciężkości ich stanu zdrowia. Pochodzi
od francuskiego słowa „trier” (wybór,
selekcja), które pierwotnie było
używane przez francuskich handlarzy
wełną do sortowania jej na różne
kategorie w zależności od jakości.
Postępowanie segregacyjne
poszkodowanych w masowym
wypadku polegające na sposobie
oceniania stopnia zagrożenia
życia.
Opiera się na ciężkości doznanych
przez nich obrażeń i ich wpływie
na podstawowe czynności
życiowe.
Ma charakter ciągły.
Cel segregacji
Celem segregacji jest szybkie i dokładne
wyselekcjonowanie osób z zagrożeniem życia
i zminimalizowanie liczby niepotrzebnych
transportów osób mniej poszkodowanych do
ośrodków zdrowia.
Segregacja obejmuje również ustalenie
priorytetów leczenia. Jest procesem ciągłym
trwającym od miejsca wypadku do
zakończenia leczenia. Takie postępowanie
pozwala na zapewnienie efektywnej pomocy
jak największej ilości poszkodowanych, przy
użyciu dostępnych środków.
Podejmowane decyzje dotyczą
konieczności resuscytacji, zabiegów ze
wskazań nagłych oraz zaniechania
leczenia, w przypadkach zbyt ciężkich.
Zrobić jak najwięcej dla możliwie
największej liczby poszkodowanych, aby
nie dopuścić do niepotrzebnej, będącej do
uniknięcia śmierci, czy zapobiec kalectwu.
Triage powinien być wykonywany przez
najbardziej doświadczoną osobę w
zespole
, ponieważ bardzo ważna jest
szybka i precyzyjna ocena odniesionych
urazów.
System START
S – simple
T – triage
A – and
R – rapid
T – treatment
prosta segregacja i szybkie leczenie
1 kolejność – natychmiastowa pomoc – kolor
czerwony
poszkodowani wymagający
natychmiastowych zabiegów ratujących życie i
rozpoczęcie definitywnego leczenia szpitalnego w
ciągu 1h od wypadku.
2 kolejność – pilna pomoc – kolor żółty
poszkodowani również wymagający leczenia
szpitalnego, ale zwłoka do 24h w jego rozpoczęciu
nie rzutuje na rokowanie.
3 kolejność – pomoc odroczona – kolor
zielony
pozostali poszkodowani wymagający
zbadania i zaopatrzenia, ale nie wymagający
hospitalizacji.
4 grupa – zmarli
ALGORYTM SEGREGACJI- SYSTEM START (WG AUF
DER HEIDE E., DISASTER RESPONSE,
THE C. V. MOSBY BOMPANY ST.LUIS-BALTIMORE-
TORONTO, 1989 )*-ZMODYFIKOWANY NA POTRZEBY
KSRG.
Kryteria oceny segregacji
wstępnej (przesiewowej)
Zdolność do samodzielnego
chodzenia
Drożność dróg oddechowych
Częstość oddechów
Stan krążenia
Stan świadomości
Etapy oceny
Pierwszy krok – wydać głośne polecenie:
„każdy, kto może chodzić niech uda się na
wskazane miejsce”
GRUPA ZIELONA – III kolejność
Drugi krok - czy poszkodowany
oddycha?
Jeśli nie Udrożnić drogi oddechowe
Jeśli była niedrożność i teraz oddycha
samodzielnie
GRUPA CZERWONA – I kolejność
Jeśli samodzielnie oddycha Ocenić
częstość oddychania
Jeżeli >30/min. lub <10/min.
GRUPA CZERWONA – I kolejność
Trzeci krok – ocenić stan
krążenia
Jeśli nawrót kapilarny > 2sek.
wstrząs
Jeśli tętno >140/min.
lub
brak tętna na t. promieniowej
i blada, zimna skóra wstrząs
GRUPA CZERWONA – I kolejność
Krok czwarty - ocenić
świadomość
Każdy nieprzytomny i nie
spełniający poleceń
(z wydolnym oddechem i bez
objawów wstrząsu)
GRUPA CZERWONA – I kolejność
Pozostali poszkodowani to
GRUPA ŻÓŁTA – II kolejność
I kolejność (kod czerwony). Należą
tutaj osoby z:
Niedrożnością górnych dróg oddechowych.
Ranami klatki piersiowej.
We wstrząsie.
Podejrzeniem krwawienia wewnętrznego.
Niekontrolowanym krwawieniem
zewnętrznym.
Urazami głowy, którym towarzyszą
zaburzenia świadomości.
Oparzeniami II i III obejmującymi 20% -
60% powierzchni ciała.
II kolejność (kod żółty). Należą
tutaj osoby z:
Otwartymi złamaniami.
Złamaniami mnogimi.
Urazami kręgosłupa.
Rozległymi zranieniami.
Oparzeniami II i III obejmującymi 10%
- 20% powierzchni ciała.
III kolejność (kod zielony).
Należą tutaj osoby z:
Drobnymi oparzeniami.
Pojedynczymi zamkniętymi
złamaniami.
Skręceniami.
Zwichnięciami.
Drobnymi zranieniami i stłuczeniami.
Osoby prawdopodobnie nie do
uratowania (kod czarny).
Należą tutaj osoby z:
Rozległymi urazami głowy.
Oparzeniami II i III obejmującymi 80%
- 100% powierzchni ciała.
Zatrzymaniem krążenia.
Zmarli (zmarłych nie ruszać z miejsca
katastrofy).
ORGANIZACJA MIEJSCA
ZDARZENIA PODCZAS
WYPADKU MASOWEGO
D O S T Ę P Ś C I Ś L E Z A S T R Z E Ż O N Y
D O S T Ę P Z A S T R Z E Ż O N Y Z A R E Z E R W O W A N Y
R U C H U L I C Z N Y
Segregacja to proces określania priorytetów
leczniczo-transportowych. Ma ona za zadanie
optymalne wykorzystanie do ratowania życia
i zdrowia dostępnych aktualnie sił i środków
oraz ustalenie stopnia zagrożenia życia,
określenie kolejności udzielania pomocy z
uwzględnieniem konieczności
natychmiastowego transportu do szpitala.
W tym celu wyszczególniono dwa rodzaje
segregacji.
pierwotna- w wykonaniu ratowników Krajowego
Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (oznaczenie
poszkodowanych trzema kolorami-czerwonym,
żółtym i zielonym),
wtórna- w wykonaniu lekarza przy użyciu karty
segregacyjnej.
Segregacja
pierwotna
to
podział
poszkodowanych na kategorie w miejscu
zdarzenia. Jest ona przeprowadzana przez
udzielających pierwszej pomocy. Ma na
celu identyfikację ofiar wymagających
natychmiastowej
pomocy medycznej,
tych, którzy nie mogą czekać.
Jeśli wstępna segregacja na miejscu
zdarzenia zostanie przeprowadzona w
odpowiedni sposób, do szpitala w
pierwszej kolejności trafia osoby z
ciężkimi
obrażeniami,
możliwe
do wyleczenia
pod
warunkiem
zastosowania właściwego leczenia.
Segregacja wtórna (lekarska).
Będzie ona prowadzona przy wejściu do
punktu medycznego pomocy kwalifikowanej
przez najbardziej wykwalifikowany personel
medyczny mający rozległe doświadczenie w
jej prowadzeniu. Celem segregacji lekarskiej
jest ustalenie poziomu potrzebnej opieki. Na
tym etapie przeprowadza się segregację z
użyciem kodu oznakowań, ponieważ można
w
ten
sposób
zebrać
dokładniejsze
informacje o stanie poszkodowanych.
Ścisła kontrola tempa ewakuacji jest konieczna w
celu uniknięcia przeciążenia ośrodków opieki
zdrowotnej. Jedną z funkcji pierwszej grupy
ratowniczej przybyłej na miejsce zdarzenia
będzie zatrzymanie spontanicznej ewakuacji
organizowanej przez świadków.
Żaden ranny nie może być ewakuowany z punktu
medycznego
pomocy
kwalifikowanej
do
ośrodków opieki zdrowotnej:
przed ustabilizowaniem podstawowych funkcji
życiowych,
bez odpowiedniego przygotowania do transportu,
jeśli przyjmujący ośrodek opieki zdrowotnej nie
będzie właściwie powiadomiony i gotowy na
przyjęcie danego poszkodowanego,
jeśli nie będzie dostępny najlepszy możliwy
pojazd i opieka medyczna.
Działania na miejscu zdarzenia przedstawić
można w postaci łańcucha, składającego się
z następujących elementów:
1.
Rozpoznanie sytuacji i podjęcie
natychmiastowej akcji niesienia pomocy
przez świadków zdarzenia i inne przygodne
osoby, które znalazły się na miejscu
wypadku.
2.
Wezwanie pomocy.
3.
Udzielenie dalszej pomocy przez przybyłe
służby
w następującej kolejności:
szybka wstępna diagnostyka z wykonaniem
niezbędnych zabiegów ratujących życie najciężej
poszkodowanym (resuscytacja, opanowanie
krwotoku zewnętrznego ),
segregacja rannych z wykonaniem innych,
niezbędnych zabiegów (unieruchomienie złamań,
wykonanie opatrunków, postępowanie
przeciwwstrząsowe),
przygotowanie do transportu wraz z niezbędną
dokumentacją.
4.
Transport poszkodowanego według wskazań.
5.
Pomoc specjalistyczna w oddziałach
szpitalnych.
6.
W udzielaniu pomocy poszkodowanym
wyróżnia się dwa etapy:
1. Pomoc przedszpitalna:
samopomoc, pierwsza pomoc osób przypadkowych,
pierwsza pomoc służb publicznych, tj. straży
pożarnej, policji, straży miejskiej
pierwsza pomoc medyczna
transport
2. Pomoc szpitalna:
dział pomocy doraźnej - izba przyjęć,
Szpital Rejonowy,
Centrum Urazowe.
KARTA SEGREGACYJNA STR.1.
KARTA SEGREGACYJNA STR.2.
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ
?