Podstawowe

Podstawowe

zagadnienia z zakresu

zagadnienia z zakresu

szycia ran

szycia ran

Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej,

Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej,

Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej

Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

prof. dr hab.med. Marian Brocki

prof. dr hab.med. Marian Brocki

Marcin
Wawrzycki

Narzędzia podstawowe

Narzędzia podstawowe

uchwyt skalpela nr 3

uchwyt skalpela nr 3

skalpel nr 15 (chirurgia

skalpel nr 15 (chirurgia

skóry)

skóry)

pinceta chirurgiczna (np.

pinceta chirurgiczna (np.

typu Adsona)

typu Adsona)

imadło (np. typu Halsteda)

imadło (np. typu Halsteda)

nożyczki proste lub zagięte

nożyczki proste lub zagięte

Narzędzia uzupełniające

Narzędzia uzupełniające

haczyki skórne jedno- lub

haczyki skórne jedno- lub

dwuzębne

dwuzębne

nożyczki „okulistyczne”

nożyczki „okulistyczne”

nożyczki preparacyjne (typ

nożyczki preparacyjne (typ

Metzenbauma)

Metzenbauma)

Rodzaje nici chirurgicznych

Rodzaje nici chirurgicznych

jednowłóknowe

(monofilamenty)

wielowłóknowe

(polifilamenty)

Reakcja z tkankami otaczającymi

Reakcja z tkankami otaczającymi

wchłanialne

niewchłanialne

Pochodzenie nici

Pochodzenie nici

naturalne

syntetyczne

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne

Stopniowo ulegają resorpcji w tkankach

Stopniowo ulegają resorpcji w tkankach

Utrata wytrzymałości następuje kilkakrotnie szybciej niż ich

Utrata wytrzymałości następuje kilkakrotnie szybciej niż ich

rozpad

rozpad

Nici wchłanialne naturalne:

Nici wchłanialne naturalne:



Katgut – jednowłóknowa nić wytwarzana z błony surowiczej

Katgut – jednowłóknowa nić wytwarzana z błony surowiczej

lub podśluzówkowej jelit zwierzęcych, rozkłada się na

lub podśluzówkowej jelit zwierzęcych, rozkłada się na

drodze proteolizy enzymatycznej, utrata na zrywanie

drodze proteolizy enzymatycznej, utrata na zrywanie

następuje w kilka dni, wchłanianie materiału trwa do kilku

następuje w kilka dni, wchłanianie materiału trwa do kilku

tygodni

tygodni



Katgut chromowany – przedłużony okres wchłaniania (40-90

Katgut chromowany – przedłużony okres wchłaniania (40-90

dni), podobnie jak katgut obecnie wypierany z użucia przez

dni), podobnie jak katgut obecnie wypierany z użucia przez

wchłanialne materiały syntetyczne

wchłanialne materiały syntetyczne

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne syntetyczne wielowłóknowe – strukturę

Nici wchłanialne syntetyczne wielowłóknowe – strukturę

chemiczną plecionych nici tworzą polimery kwasu glikolowego i

chemiczną plecionych nici tworzą polimery kwasu glikolowego i

polimery kwasu mlekowego, rozkład następuje na drodze

polimery kwasu mlekowego, rozkład następuje na drodze

hemolizy, bez udziału enzymów, przy mniejszym odczynie

hemolizy, bez udziału enzymów, przy mniejszym odczynie

tkankowym, znajdują zastosowanie w adaptacji tkanek

tkankowym, znajdują zastosowanie w adaptacji tkanek

głębszych

głębszych



Kwas poliglikolowy (PGA) – monopolimer, wytrzmałość

Kwas poliglikolowy (PGA) – monopolimer, wytrzmałość

mechaniczna nici po 3 tygodniach – 35%, wchłanianie – 69-90

mechaniczna nici po 3 tygodniach – 35%, wchłanianie – 69-90

dni, występuje w formie niepowlekanej (DexonS

dni, występuje w formie niepowlekanej (DexonS

®

®

-Syneture

-Syneture

®

®

)

)

lub powlekanej kopolimerem kwasu glikolowego i kapronowego

lub powlekanej kopolimerem kwasu glikolowego i kapronowego

(DexonII

(DexonII

®

®

, Safil

, Safil

®

®

)

)



Poliglaktyna 910 – kopolimer kwasu glikolowego i mlekowego w

Poliglaktyna 910 – kopolimer kwasu glikolowego i mlekowego w

stosunku 9;1, wytrzmałość i cechy absorbcji jak wyżej (Vicryl

stosunku 9;1, wytrzmałość i cechy absorbcji jak wyżej (Vicryl

®

®

)

)



Lactomer – kopolimer kwasu glikolowego i mlekowego w

Lactomer – kopolimer kwasu glikolowego i mlekowego w

stosunku 1:1, podobna wytrzymałość i wchłanialność dp PGA i

stosunku 1:1, podobna wytrzymałość i wchłanialność dp PGA i

poliglaktuny 910 (Polysorb

poliglaktuny 910 (Polysorb

®

®

)

)

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne syntetyczne jednowłóknowe – chemicznie

Nici wchłanialne syntetyczne jednowłóknowe – chemicznie

składają się ze związków kwasu glikolowego, mlekowego,

składają się ze związków kwasu glikolowego, mlekowego,

kaprolaktonu, trójmetylenu węglanu i polidwuoksanonu

kaprolaktonu, trójmetylenu węglanu i polidwuoksanonu



Polyglytone 6211 – polimer kwasu glikolowego, mlekowego,

Polyglytone 6211 – polimer kwasu glikolowego, mlekowego,

kaprolaktonu i trójmetylenu węglanu, po 10 dniach

kaprolaktonu i trójmetylenu węglanu, po 10 dniach

utrzymuje 20-30% wytrzymałości, całkowita absorbcja po

utrzymuje 20-30% wytrzymałości, całkowita absorbcja po

50 dniach (Caprosyn

50 dniach (Caprosyn

®

®

)

)



Poliglecaprone 25 – polimer kwasu glikolowego i

Poliglecaprone 25 – polimer kwasu glikolowego i

kaprolaktonu, po miesiacu zachowuje poniżej 20%

kaprolaktonu, po miesiacu zachowuje poniżej 20%

wytrzymałości, całkowita absorbcja 60-90 dni (Monocryl

wytrzymałości, całkowita absorbcja 60-90 dni (Monocryl

®

®

)

)



Glikonat – polimer kwasu glikolowego, kaprolaktonu i

Glikonat – polimer kwasu glikolowego, kaprolaktonu i

trójmetylenu węglanu, po miesiącu utrzymuje 20%

trójmetylenu węglanu, po miesiącu utrzymuje 20%

wytrzymałości, okres wchłaniania 60-90 dni (Monosyn

wytrzymałości, okres wchłaniania 60-90 dni (Monosyn

®

®

-B)

-B)

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne syntetyczne jednowłóknowe cd.

Nici wchłanialne syntetyczne jednowłóknowe cd.



Glycomer 631 – polimer kwasu glikolowego, trójmetylenu

Glycomer 631 – polimer kwasu glikolowego, trójmetylenu

węglanu i dwuoksanonu, po miesiącu utrzymuje około 30%

węglanu i dwuoksanonu, po miesiącu utrzymuje około 30%

wytrzymałości, a okres wchłaniania wynosi 90-11- dni

wytrzymałości, a okres wchłaniania wynosi 90-11- dni

(Biosyn

(Biosyn

®

®

)

)



Poliglikonat – polimer kwasu glikolowego i trójmetylenu

Poliglikonat – polimer kwasu glikolowego i trójmetylenu

węglanu, po miesiącu zachowuje 50% wytrzymałości, okres

węglanu, po miesiącu zachowuje 50% wytrzymałości, okres

wchłaniania 180 dni (Maxon

wchłaniania 180 dni (Maxon

®

®

)

)



Polidwuoksanon – monopolimerdwuksanonu, po miesiącu

Polidwuoksanon – monopolimerdwuksanonu, po miesiącu

utrzymuje 50% wytrzymałości, a okres wchłaniania wynosi

utrzymuje 50% wytrzymałości, a okres wchłaniania wynosi

180-210 dni (PDSII

180-210 dni (PDSII

®

®

, MonoPlus

, MonoPlus

®

®

-B)

-B)

Nici wchłanialne

Nici wchłanialne

Czas wchłaniania

Bardzo krótki

-Catgut Plain®

- Vicryl Rapid®

- Safil Quick®

- Caprosyn®

Średni

-Catgut chromic®

- DexonS®

-Dexon II®

- Safil®

- Polysorb®

-Vicryl®

-Monocryl®

-Biosyn®

Najdłuższy

- PDS®

- MonoPLus®

- Maxon®

- Panacryl®

Nici niewchłanialne

Nici niewchłanialne

Długo utrzymują się w tkankach w niemal niezmienionym stanie

Długo utrzymują się w tkankach w niemal niezmienionym stanie

Degradacja następuje po latach (kilka procent rocznie)

Degradacja następuje po latach (kilka procent rocznie)

Nici niewchłanialne naturalne – jedynym przedstawicielem grupy

Nici niewchłanialne naturalne – jedynym przedstawicielem grupy

jest jedwab, pod postacią nici plecionych (Mesilk

jest jedwab, pod postacią nici plecionych (Mesilk

®

®

, Sofsilk

, Sofsilk

®

®

)

)

Nici niewchłanialne syntetyczne – zbudowane ze związków

Nici niewchłanialne syntetyczne – zbudowane ze związków

poliestrowych, poliamidowych (nylonowych) lub

poliestrowych, poliamidowych (nylonowych) lub

polipropylenowych, najczęściej materiały jednowłóknowe

polipropylenowych, najczęściej materiały jednowłóknowe



Nici poliestrowe – wielowłóknowe (Ethibond

Nici poliestrowe – wielowłóknowe (Ethibond

®

®

, Mersilene

, Mersilene

®

®

, Ti-

, Ti-

Cron

Cron

®

®

), jednowłóknowe (Miralen

), jednowłóknowe (Miralen

®

®

-B, Novafil

-B, Novafil

®

®

); nici te

); nici te

charakteryzuje duża gładkość powierzchni, łatwość wiązania i

charakteryzuje duża gładkość powierzchni, łatwość wiązania i

dobre trzymanie węzła; wadą – znaczna miękkość, podatność na

dobre trzymanie węzła; wadą – znaczna miękkość, podatność na

uszkodzenia mechaniczne

uszkodzenia mechaniczne

Nici niewchłanialne

Nici niewchłanialne

Nici niewchłanialne syntetyczne cd.

Nici niewchłanialne syntetyczne cd.



Nici poliamidowe – wielowłóknowe (Amifil P

Nici poliamidowe – wielowłóknowe (Amifil P

®

®

, Nurolon

, Nurolon

®

®

,

,

Surgilon

Surgilon

®

®

) oraz jednowłoknowe (Amifil M

) oraz jednowłoknowe (Amifil M

®

®

, Ethilon

, Ethilon

®

®

,

,

Monosof

Monosof

®

®

, Dermalon

, Dermalon

®

®

, Dafilon

, Dafilon

®

®

); charakteryzują się

); charakteryzują się

tendencją do powrotu do stanu wyprostowania (tzw. pamięć

tendencją do powrotu do stanu wyprostowania (tzw. pamięć

nici) co prowadzi do rozwiązywania się węzła, w stanie

nici) co prowadzi do rozwiązywania się węzła, w stanie

wilgotnym łatwiejsza do manipulacji, cechują się

wilgotnym łatwiejsza do manipulacji, cechują się

elastycznością

elastycznością



Nici polipropylenowe – jednowłóknowe (Prolen

Nici polipropylenowe – jednowłóknowe (Prolen

®

®

, Surgipro

, Surgipro

®

®

,

,

Surgipro II

Surgipro II

®

®

) duża łatwość wiązania i trwałość węzła,

) duża łatwość wiązania i trwałość węzła,

powierzchnia jest bardzo gładka, nie przylega do tkanek,

powierzchnia jest bardzo gładka, nie przylega do tkanek,

zalecany jako szew śródskórny

zalecany jako szew śródskórny

Dobór nici

Dobór nici

Pod względem grubości (okreści asię w postaci „zerówkowej”)

Pod względem grubości (okreści asię w postaci „zerówkowej”)

Pod względem koloru

Pod względem koloru

Pod względem wchłanialności

Pod względem wchłanialności

Pod względem struktury fizycznej

Pod względem struktury fizycznej



Nici jednowłóknowe (monofile)

Nici jednowłóknowe (monofile)

•

Zalety: gładkość, lepsza tolerancja w tkankach, rzadko wywołują

Zalety: gładkość, lepsza tolerancja w tkankach, rzadko wywołują

odczyny zapalne

odczyny zapalne

•

Wady: trudniej układają się, wymagają większej zręczności przy

Wady: trudniej układają się, wymagają większej zręczności przy

wykonywaniu węzła

wykonywaniu węzła



Nici wielowłóknowe (plecione)

Nici wielowłóknowe (plecione)

•

Zalety: poręczność, łatwiejsze wiązanie węzła

Zalety: poręczność, łatwiejsze wiązanie węzła

•

Wady: tzw. efekt knota – drażnienie i stany zapalne na skutek

Wady: tzw. efekt knota – drażnienie i stany zapalne na skutek

higroskopijności, szczególnie w tkankach powierzchownych; tzw. efekt

higroskopijności, szczególnie w tkankach powierzchownych; tzw. efekt

piły – szorstkość powierzchni powodująca przecinanie tkanek, a także

piły – szorstkość powierzchni powodująca przecinanie tkanek, a także

skłonność do rozwiązywania się węzła

skłonność do rozwiązywania się węzła

Rodzaje igieł chirurgicznych

Rodzaje igieł chirurgicznych

atraumatyczne

traumatyczne

(nawlekane)

zakrzywione

proste

Rodzaje igieł chirurgicznych

Rodzaje igieł chirurgicznych

Wyróżnia się igły o czubku:

Wyróżnia się igły o czubku:

a)

a)

Okrągłym (stożkowym) – do szycia tkanki podskórnej i

Okrągłym (stożkowym) – do szycia tkanki podskórnej i

mięśniowej

mięśniowej

•

Postać standardowa

Postać standardowa

•

Postać zaostrzona

Postać zaostrzona

•

Postać tępa

Postać tępa

b)

b)

Trójkątnym (tnące) – do szycia powięzi i skóry

Trójkątnym (tnące) – do szycia powięzi i skóry

•

Postać standardowa

Postać standardowa

•

Tnąca odwrotnie (krawędź tnąca skierowana na zewnątrz)

Tnąca odwrotnie (krawędź tnąca skierowana na zewnątrz)

•

plastyczne

plastyczne

c)

c)

Szpatułkowatym - najczęściej stosowane w okulistyce i

Szpatułkowatym - najczęściej stosowane w okulistyce i

kardiochirurgii

kardiochirurgii

Podstawowe węzły

Podstawowe węzły

w chirurgii powłok

w chirurgii powłok

Wykonanie zwoju

Wykonanie zwoju

Wykonanie pętli

Wykonanie pętli

Węzeł płaski (żeglarski)

Węzeł płaski (żeglarski)

Węzeł krzyżowy (tzw. babski)

Węzeł krzyżowy (tzw. babski)

Inne typy węzłów

Inne typy węzłów

Węzeł chirurgiczny

Węzeł chirurgiczny

dwupętlowy

dwupętlowy

(2=1)

(2=1)

Węzeł chirurgiczny

Węzeł chirurgiczny

trójpętlowy

trójpętlowy

(2=1=1)

(2=1=1)

SZWY SKÓRNE

SZWY SKÓRNE

POJEDYNCZE

POJEDYNCZE

Szew pojedynczy prosty

Szew pojedynczy prosty

węzełkowy

węzełkowy

Szew materacowy pionowy

Szew materacowy pionowy

(Donati, Mc Millen)

(Donati, Mc Millen)

Szew materacowy poziomy

Szew materacowy poziomy

(Lexer)

(Lexer)

Szew półmateracowy pionowy

Szew półmateracowy pionowy

(Allgoewer)

(Allgoewer)

Szew półmateracowy poziomy

Szew półmateracowy poziomy

(Gillies)

(Gillies)

Szew materacowy

Szew materacowy

odbarczający

odbarczający

(Bier, Lister)

(Bier, Lister)

SZWY SKÓRNE

SZWY SKÓRNE

WIELOKROTNE

WIELOKROTNE

Szew skórny krzyżowy

Szew skórny krzyżowy

(zetka)

(zetka)

Szew myśliwski

Szew myśliwski

(krzyżowy potrójny)

(krzyżowy potrójny)

Szwy skórne ciągłe

Szwy skórne ciągłe

Szew ciągły prosty

Szew ciągły prosty

(Kuerschner’a)

(Kuerschner’a)

Szew ciągły przekładany

Szew ciągły przekładany

Szew ciągły śródskórny

Szew ciągły śródskórny

Szew ciągły kapciuchowy

Szew ciągły kapciuchowy

Usuwanie szwów

Usuwanie szwów

OKOLICA CIAŁA

OKRES

UTRZYMANIA

SZWÓW

Powieki

Powieki

3 – 5 dni

3 – 5 dni

Twarz i szyja

Twarz i szyja

5 – 7 dni

5 – 7 dni

Narządy płciowe

Narządy płciowe

7 - 10 dni

7 - 10 dni

Skóra owłosiona głowy

Skóra owłosiona głowy

7 – 14 dni

7 – 14 dni

Kończyny

Kończyny

10 – 16 dni

10 – 16 dni