Ekologiczne konsekwencje
rozwoju
transportu
Zagrożenia transportowe
Czego by nie powiedzieć transport jako taki i związana z nim
infrastruktura mają zarówno pozytywne jak i negatywne skutki
dla środowiska. Oczywiście tych drugich jest znacznie więcej,
ale nie wolno nam zapominać, że np. budowa dróg i traktów
kolejowych przyczynia się do likwidacji hałd - materiał z nich
wykorzystuje się jako budulec. Niemniej jednak tych
negatywnych skutków jest znacznie więcej i tak:
transport pochłania ogromne tereny zarówno pod samą sieć
komunikacyjną jak i pod infrastrukturę z nią związaną
sieć transportowa zniekształca naturalną rzeźbę terenu
( nasypy, wykopy, niwelacja terenu ), narusza strukturę
podłoża, dewastuje świat roślinny i zagraża zwierzętom
niekorzystny jest także wpływ na zdrowie i życie człowieka
do tego wszystkiego dochodzą jeszcze zanieczyszczenia
powietrza, wody oraz gleb
Udział transportu w zanieczyszczeniu
środowiska naturalnego
Ministerstwo Ochrony Środowiska
potwierdza, że około 30% ogólnej puli
zanieczyszczeń emitowanych do środowiska
pochodzi z transportu, szczególnie z
transportu samochodowego, z tym, że w
miastach udział zanieczyszczeń
transportowych jest znacznie większy,
szacunkowo może to być ok. 70% nawet
do 90% (to zależy od ilości zanieczyszczeń
emitowanych przez inne źródła, np.
przemysł czy zanieczyszczenia komunalne).
Transport samochodowy:
Na pojawienie się negatywnego wpływu
transportu na środowisko naturalne, miała duży
wpływ pierwsza połowa lat 90-tych.
Gwałtownie wzrosła ilość pojazdów osobowych
jak i ciężarowych tzw. TIR-ów, służących do
przewozu towarów.
Motoryzacja i jej pokrewne branże pod wieloma
względami zaczęły rozkwitać. Przyczyną tego
stanu było pojawienie się nowych technologii w
przemyśle, które usprawniły i sprawiły, że
produkcja na szeroką skale nie tylko aut, ale i
innych towarów, stała się bardziej wydajna i
opłacalna.
Cały rozwój i ekspansja motoryzacji zaczęła
wnikać coraz głębiej i bezpardonowo w
środowisko naturalne, nie licząc się z
konsekwencjami i ofiarami po stronie
natury!!!!
Zanieczyszczenia spowodowane
przez pojazdy mechaniczne:
1.Pojazdy samochodowe są jednym z największych emiterów
toksycznych związków chemicznych:
-1,3-butadien
-benzen i liczne kancerogeny związane z pyłami
-sadza i zawarte w niej węglowodory aromatyczne, azbest
-ozon
-CO (czad)
-CO
2
, metan
-SO
2
-tlenki azotu (N
2
O, NO, NO
2
)
-aldehydy
-metale ciężkie tj. kadm i ołów
Zanieczyszczenie powietrza wody
i gleby:
Zanieczyszczenia tego rodzaju mają negatywny wpływ na
zdrowie i życie człowieka:
tlenek węgla - łączy się z hemoglobiną i ogranicza transport
tlenu do tkanek, wywołując zawroty głowy, zaburzenia
równowagi, a nawet choroby serca;
tlenki azotu - powodują choroby alergiczne i astmę,
szczególnie u dzieci;
ołów - hamuje i zaburza równowagę mózgu, ponadto zauważa
się wpływ na uszkodzenia kodu genetycznego. W dużych
stężeniach ołów wywołuje śmierć. Ekolodzy w swoich
opracowaniach wskazują, że istnieje ok. 1000-15 tys.
różnych rodzajów zanieczyszczeń emitowanych przez
samochody, z czego wiele jeszcze nie jest dokładnie
zbadanych, szczególnie właśnie pod kątem ich wpływu na
zdrowie i życie człowieka.
Dwutlenek siarki (SO2) odznacza się wysoką
szkodliwością w atmosferze przechodzi po
pewnym czasie w trójtlenek siarki (SO3) i łączy
się z wodą. W tej postaci zatruwa wszystkie
organizmy, a ludzi powoduje on poważne
choroby dróg oddechowych, układu krążenia,
oczu, a nawet nowotwory.
CIEKAWOSTKA:
Związki siarki są głównym składnikiem tzw. smogu
miejskiego lub inaczej siarkowego występującego w czasie
zalegającej w miastach mgły. W 1952 podczas takiej mgły
utrzymującej się cztery dni, zmarło w Londynie 4000 ludzi.
Często takie przypadki znane są z innych dużych miast w
różnych krajach i o zgrozo nie są odnotowywane. Zdarzało
się, że w miastach, w których panował smog umierało
wiele niemowląt. Działo się tak, ponieważ delikatne tkanki
budujące płuca niemowląt nie wytrzymują większych
stężeń zanieczyszczeń siarkowych. Zjawisko to nosi nazwę
„niespodziewana śmierć niemowląt”.
Inne uciążliwości:
Transport samochodowy podobnie jak lotniczy i
kolejowy jest uciążliwy dla organizmu ludzkiego także z
innego powodu. Towarzyszą mu nieustanne wibracje i
hałas.
niezależnie od odczuć subiektywnych, hałas od 40 do
60 i więcej decybeli (odpowiada to średniemu ruchowi
ulicznemu) jest szkodliwy dla zdrowia. Hałas powoduje
m.in. kłopoty ze spaniem, pogorszenie stanu
psychicznego, spadek poziomu inteligencji oraz
choroby serca i powstawanie nadciśnienia. U dzieci
ponadto wpływa on negatywnie na umiejętność
czytania, skupienia i rozwiązywania problemów oraz
radzenia sobie z pierwszymi trudnościami w życiu
młodego człowieka.
Wpływ motoryzacji na
zagrożenia dla życia i zdrowia
zwierząt.
Wraz z wzrostem ruchu samochodowego, rośnie
zagrożenie dla życia zwierząt, które zamieszkują tereny
w pobliżu dróg i autostrad. Codziennie na drogach
ginie niezliczona ilość saren, jeleni, dzików, zajęcy, jeży,
żab i wielu innych zwierząt również domowych takich
jak koty i psy.Giną również miliony ptaków na całym
świecie.
Fauna ginie przeważnie w okresie wzmożonych
wędrówek oraz w czasie godów. Szczególne zagrożenie
dla zwierząt stanowią autostrady i drogi szybkiego
ruchu. Są to głównie te drogi, które biegną w pobliżu
ostoi zwierząt lub te które ostoje przecinają. W celu
zapobieżeniu wypadkom potrzebne jest wprowadzenie
specjalnych zabezpieczeń.
Transport kolejowy:
W XIX wieku nastąpił rozwój transportu kolejowego.
Stulecie to jest nazywane nawet „wiekiem kolei
żelaznych". Koleje były pierwszym lądowym środkiem
transportu, umożliwiającym dość szybki przewóz
towarów na wielką skalę.
Niestety zapłaciliśmy za to degradacją środowiska na
wielkich obszarach. Budowa tysięcy kilometrów torów
wymagała:
-wycinania lasów
-budowy mostów
-osuszania mokradeł i innych czynności mogących
przynieść szkodę przyrodzie
Do niedawna pociągi napędzane były za
pomocą parowozów, spalających ogromne
ilości węgla.
Udoskonalane pociągi stają się mniej
szkodliwe dla otoczenia, ponieważ
są napędzane energią elektryczną
przyjazną dla środowiska.
Transport morski:
Transport morski obsługuje ponad 70% światowych obrotów
handlowych. Nie wyrządzał on większych strat dla
środowiska dopóki na morzach nie pojawiły się pierwsze
tankowce
Każdego roku mają miejsce katastrofy tankowców. Wielkie
ilości ropy naftowej, olejów i innych szkodliwych substancji
dostają się do wód powodując olbrzymie szkody w
ekosystemach. Potężne obszary mórz (zwłaszcza
przybrzeżnych, w okolicach portów) zamieniają się w tzw.
"martwe wody".
Wycieki ropy naftowej przyczyniają się do wymierania wielu
gatunków roślin i zwierząt morskich. Jeszcze większe
szkody wyrządza płonąca ropa. Pożar taki może trwać wiele
tygodni. Budowa wielkich portów morskich, ciągnących się
niekiedy kilkadziesiąt kilometrów wzdłuż wybrzeża, niszczy
wspaniałą florę i faunę terenów nadmorskich.
Transport śródlądowy:
Życie w rzekach i innych zbiornikach
śródlądowych niszczone jest przez wycieki
szkodliwych chemikaliów. Rzeki, będące
głównymi arteriami komunikacyjnymi na wielu
odcinkach są już martwe np. Ren, Wisła, Odra
itp. Na skutek zanieczyszczenia tych wód
cierpią również ludzie. Szkodliwe substancje
dostają się także do wód podziemnych,
spożywanych przez człowieka.
Zanieczyszczenie jezior i rzek przyczynia się
do ubożenia wielu ekosystemów.
Giną nie tylko ryby, ale zwierzęta i rośliny
żyjące wokół zbiorników wodnych.
Transport lotniczy:
Transport lotniczy w znacznym stopniu przyczynia się
do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki
ozonowej. Jakkolwiek wpływ ten nie jest bezpośrednio
odczuwany przez nas, to jednak zanieczyszczenie
mające miejsce na dużych wysokościach niezmiernie
pogarsza globalny stan środowiska.
Szkodliwy wpływ transportu lotniczego widzimy również
na ziemi. W okolicach dużych lotnisk niemożliwa jest
budowa budynków mieszkalnych. Hałas jest zbyt
uciążliwy. Wielkie płyty lotnisk i budynki je obsługujące
zajmują dziesiątki hektarów powierzchni. Prowadzi to
do degradacji środowiska na olbrzymich obszarach.
Rozwój transportu powietrznego dynamicznie
powiększa negatywny wpływ na środowisko i to nie
tylko wokół lotnisk.
Skutki zniszczenia środowiska
są wielorakie:
1. Widoczne zmiany klimatyczne dotąd
raczej niespotykane w Polsce, do których
należą:
-nadmierne upały
-nagłe, nie spowodowane długotrwałymi deszczami
powodzie
-susze
-huragany
-nadmierne stężenie ozonu tuż nad ziemią (ok. 1 m)
czy tzw. "dziura ozonowa", tj. zmniejszanie się
grubości warstwy ozonu w wyższych warstwach
atmosfery.
Idea zrównoważonego rozwoju
transportu:
Zrównoważony, czyli taki system, który z pokolenia
na pokolenie może w pełni funkcjonować przy
przemieszczaniu osób i ładunków bez
zawłaszczania materiałów, energii i środowiska
należnych każdemu pokoleniu. Aby spełnić te
warunki, komunikacja zbiorowa powinna pełnić
dominującą rolę szczególnie na dłuższych
dystansach i w codziennych podróżach. Ruch
pieszy i rowerowy powinien stać się
podstawowym środkiem do odbywania podróży
krótkich, a rola samochodu powinna ograniczać
się do rzadkich podróży lub podróży do miejsc
rozproszonych oddalonych od siebie.
Wybierzmy ekologiczny
transport
DZIĘKUJĘ ZA
UWAGĘ