Relacja terapeutyczna,
Psychoterapia a wsparcie
psychologiczne.
Stanisław Oziemski
Dla WSFiZ
Kontakt – Budowa relacji
Oczekiwania >
< Cele pacjenta
Nasze cele >
< Rodzina pacjenta
Cele dyrekcji >
KONTAKT - RELACJA
Relacje nawiązywane w ramach praktyki
zawodowej są specyficznymi
relacjami
profesjonalnymi.
Naczelną zasadą, w ramach
profesjonalnego kontaktu jest dobro
drugiego człowieka.
Kontakt – Budowa relacji
Konieczność poszanowania
podmiotowości, godności,
intymności, autonomii i poufności
w relacji z drugim człowiekiem.
Wywiad – Budowa relacji
Wywiad = empatyczne zrozumienie
Wysłuchać by poznać i zrozumieć.
„Podstawowe zadanie prowadzącego
wywiad to przekazanie pacjentowi
komunikatu, że jest on akceptowany,
ceniony i ważny jako niepowtarzalna
jednostka, zmagająca się z własnymi
specyficznymi problemami”
Gabbard G. „Psychodynamic psychiatry in clinical
practice” 2005
Pierwszy kontakt ma zasadnicze znaczenie dla
całej relacji
Nawiązanie kontaktu wzrokowego, życzliwe
powitanie, jest pomocne w określeniu i obniżeniu
poziomu napięcia emocjonalnego przeżywanego
przez klienta. Życzliwe zainteresowanie sprzyja
redukcji lęku.
Pozwolenie klientowi na swobodną odpowiedź po
pierwszym pytaniu, stanowi sposób rozładowania
napięcia i ma istotne znaczenie dla kształtowania
całego kontaktu.
W czasie rozmowy konieczna jest umiejętność
słuchania i formułowania pytań w taki sposób by nie
budziły lęku.
Należy pamiętać, że ponad 2/3 komunikacji,
zwłaszcza w początkowym okresie odbywa się na
poziomie poza werbalnym i dotyczy zarówno
sposobu bycia, gestów, mimiki, czy ubioru.
Wywiad = poznanie
chorego
Konieczność znajomości
psychopatologii
(rodzaj zaburzeń, objawy, ograniczenia)
Konieczność znajomości podstaw
psychoterapii
(rodzaj relacji, sposób postępowania,
mechanizmy wewnętrzne klienta,
ograniczenia)
Pierwsze pytanie:
Czy są bezwzględne wskazania
do udzielenia pomocy ?
Aspekt fizycznych deficytów (zakres
kompetencji, mocne – słabe strony)
Ocena stanu psychicznego tzn. czy
są wskazania do bezwzględnego
leczenia (stany nagłe, zagrożenie
życia)
Wywiad – poznanie
chorego
Zebranie danych o życiu pacjenta.
Nawiązanie kontaktu i
wytworzenie więzi terapeutycznej.
Stworzenie klimatu wzajemnego
zaufania i odpowiedzialności.
Poznanie i zrozumienie
nurtujących chorego problemów.
Postawienie diagnozy i ustalenie
planu leczenia.
Motywacja a Motywowanie
Cele klienta
- realne i nie
- ukryte, nieuświadomione i jawne
Motywacja
- zewnętrzna (straszenie, konfrontacja)
- wewnętrzna
Motywowanie - budowa relacji terapeutycznej
Ograniczenia
Trwale lub okresowo upośledzona
zdolność do samodzielnego
myślenia i działania:
Ograniczenia
Trwale lub okresowo upośledzona
zdolność do samodzielnego
myślenia i działania:
Deficyty poznawcze, uszkodzenie,
otępienie.
Konieczna interwencja, leczenie
psychiatryczne.
Poważne problemy psychologiczne,
konieczne leczenie
psychoterapeutyczne.
Ograniczenia
Krótkie, konkretne komunikaty,
podkreślające i powtarzające ważne
informacje.
Zadaniem psychologa jest
wyznaczanie konkretnych celów,
adekwatnych zadań.
Rola życzliwego autorytetu
kontrolującego sposób
postępowania klienta.
Interwencja kryzysowa
Stabilizacja sytuacji.
Wycofanie osoby z stresującej sytuacji,
(redukcja ilości substancji
pobudzających) Wspólny posiłek
(Demobilizacja).
Poznawcze przeformułowanie,
przekazanie informacji o sytuacji,
zapoznanie z skutkami ekspozycji na
zdarzenie
.
Wsparcie psychologiczne
1. Wspomaganie odkrywania poprzez
zadawanie pytań dotyczących
najważniejszych informacji.
2. Empatyczne słuchanie, dające klientowi
poczucie, że to, co mówi jest
emocjonalnie rozumiane.
3. Częste podsumowania czynione przez
słuchającego ułatwiają klientowi
ogarnięcie całości problemu,
dostrzeżenie innych aspektów.
Wsparcie psychologiczne
4. Zadawanie pytań skłaniających klienta
do samodzielnych wniosków:
Wsparcie psychologiczne
4. Zadawanie pytań skłaniających klienta
do samodzielnych wniosków:
Jakie są dowody na to, że obawy się
spełnią?
Jak pan doszedł do tego wniosku?
Czego mogę nauczyć się z tego
doświadczenia?
Jak się to ma do tego, co mówił pan na
początku?
Co mogę zyskać/stracić gdy podejmę tą
decyzję?
Kontakt - Wywiad
„Ilekroć spotyka się dwóch ludzi, tak
naprawdę obecnych jest sześciu:
Tak, jak sam siebie spostrzega
Tak, jak jest postrzegany przez
drugiego
Kim jest naprawdę „
Uczucia własne wywołane
przeniesieniem