Model czynników

specyficznych

Narzędzia analizy warunków

wymiany

MSG

wykład II

Maciej Pietrzykowski

Katedra Strategii i Polityki

Konkurencyjności Międzynarodowej

Założenia globalne



trzy czynniki produkcji:



praca (L) – cz. mobilny



kapitał (K) – cz. specyficzny



ziemia (T) – cz. specyficzny



dwa produkty



przemysłowe (produkcja wymaga K i L),



żywnościowe (produkcja wymaga T i L),



racjonalność ekonomiczna = maksymalizacja zysków,



popyt na pracę w sektorze i-tym jest funkcją

rozmiarów produkcji i stawki płac (w). Ponadto

w=w(L)



dwie funkcje produkcji:



Q

M

=Q

M

(K, L

M

)



Q

F

=Q

F

(T,L

F

)

Krzywa możliwości
produkcyjnych (PP)

Racjonalność ekonomiczna



pracodawcy maksymalizują zyski, więc pozyskują

dodatkową siłę roboczą aż do punktu, w którym

wartość wytworzona przez dodatkową

roboczogodzinę będzie równać się kosztowi tejże

roboczogodziny



MPL

M

x P

M

= w

MPL

F

x P

F

= w



L = L

F

+ L

M

Stąd
MPL

M

x P

M

= MPL

F

x P

F

(...)

-

- P

M

/P

F

= - MPL

F

/MPL

M

-

- P

M

/P

F

- nachylenie

PP w danym punkcie produkcji

Produkcja w modelu
czynników specyficznych

Dystrybucja dochodu w
sektorze przemysłowym

Przypadek jednakowej zmiany
cen P

F

i P

M

Skutki

nominalne –
nie ma zmiany
alokacji pracy
pomiędzy
sektorami

Przypadek wzrostu tylko jednej
ceny (P

M

)

Skutki:



wzrost ceny z poziomu P

M1

do P

M2



zmiana cen względnych



wzrost popytu na pracę w sektorze
M



zmiana położenia punktu równowagi

Przypadek wzrostu tylko jednej
ceny (P

M

)

Jakie są skutki tych zmian dla
uczestników procesu?



Pracowników (L)



Właścicieli kapitału (K)



Właścicieli ziemi (T)

Pracownicy

Δw ‹ ΔP

M

w/P

M

obniża się, ale w/P

F

wzrasta

Wpływ niejednoznaczny, zależny od

struktury koszyka konsumpcyjnego

Właściciele kapitału

Obniżenie się w/P

M

oznacza wzrost

zysku

Właściciele ziemi



Wzrost P

M

/P

F

ogranicza siłę

nabywczą właścicieli ziemi



Płaca realna, która teraz występuje
w gospodarce w przeliczeniu na
produkty żywnościowe wzrasta

Czynniki niemobilne a
wymiana

Źródłem wymiany mogą być:



Różnice technologiczne



Różnice w wyposażeniu w zasoby



Różnica w wydajności pracy

Zmiana zasobów - przykład

Wzrost zasobów kapitału w Japonii



Wzrost K

J

pociąga za sobą wzrost

MPL

MJ



Krzywa popytu na pracę w sektorze
M

J

(MPL

MJ

x P

M

) przesuwa się na

prawo



Wzrost popytu na pracę w M,
przesunięcie się siły roboczej z F

Zmiana zasobów – ilustracja
graficzna

Handel a ceny relatywne

ΔRS między USA i Japonią dotyczą

kapitału i ziemi:

Kapitał: Japonia > USA
Ziemia: USA > Japonia
Stąd:
Japonia może wytwarzać dobra

przemysłowe relatywnie taniej

Handel i ceny relatywne

Wpływ wymiany na
dystrybucję dochodów

Teza: Głównym kanałem, przez który wymiana wpływa na

zmiany podziału dochodów jest zmiana cen
względnych

.

Japonia: USA:

Wymiana podnosi relatywną

Wymiana obniża

cenę dóbr przemysłowych relatywną cenę dóbr
względem cen żywności

przemysłowych

Właściciele kapitału:

(+)

(-)

Pracownicy (+)/(-) (+)/(-)
Właściciele ziemi

(-)

(+)

Wpływ wymiany na
dystrybucję dochodów -
wnioski



Wymiana przynosi korzyści
właścicielom niemobilnych czynników
produkcji, które wykorzystywane są w
sektorze eksportowym



Wymiana przynosi niekorzyści
właścicielom niemobilnych czynników
produkcji, które są wykorzystywane w
sektorze (krajowym) konkurującym z
tańszym importem

Dlaczego ekonomiści nie przywiązują
dużej uwagi do wpływu wymiany na
dystrybucję dochodu?



Efekty te nie są domeną wymiany
międzynarodowej; każda zmiana w
gospodarce powoduje pewne zmiany w
sferze dystrybucji dochodów,



Taniej jest dopuszczać do wymiany i
rekompensować starty poszkodowanym niż
ponosić koszty protekcjonizmu,



Lobby pokrzywdzonych głośno krzyczy o
swoich krzywdach podczas gdy ci, którzy
zyskują nie są zorganizowani

Wnioski:



Urealnienie analizy poprzez włączenie tzw.

niemobilnych czynników produkcji pozwala na

prześledzenie skutków wymiany w sferze dystrybucji

dochodów



Wymiana nie przynosi równych skutków wszystkim

uczestnikom gospodarowania



Różnice w wyposażeniu gospodarek w czynniki

produkcji prowadzą do powstania odmiennych RS



W modelu właściciele czynników niemobilnych

zaangażowanych w sektorach eksportowych zyskują

na wymianie



W modelu właściciele czynników niemobilnych

konkurujących z importem tracą w wyniku wymiany



Kwestie zmian w dystrybucji dochodów wywołane

wymianą są centralnym elementem debat i sporów

dotyczących polityki handlowej

Narzędzia analizy warunków
wymiany



Analiza równowag cząstkowych



Analiza w warunkach równowagi
ogólnej (zastosowanie koncepcji
offer curves (krzywe oferty =
krzywe wzajemnego popytu)



Koncepcje Terms of Trade

Analiza równowag
cząstkowych

Krzywa oferty kraju 1

Krzywa oferty kraju 2

Krzywe oferty krajów 1 i 2

Ilustracja graficzna wniosków
analizy

Koncepcje Terms of Trade



Towarowe ToT (commodity (barter)
terms of trade)



Dochodowe ToT (income terms of
trade)



Czynnikowe (factoral terms of trade)



Jednoczynnikowe ToT (single factor terms
of trade)



Dwuczynnikowe ToT (double factor terms
of trade)

Terms of Trade cd..