Czynniki

biochemiczne

zagrażające

człowiekowi w

środowisku pracy

Dział X Kodeksu pracy

i przepisy wykonawcze

Rozdział I

Podstawowe obowiązki

pracodawcy

Art. 207. § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i

higieny pracy w zakładzie pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez

zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy

odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności

pracodawca jest obowiązany:
1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne

warunki pracy,
2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w

tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
3) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń

wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
4) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

§ 3. Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w

zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków,

przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i

higieny pracy.

Rozdział I

Podstawowe obowiązki

pracodawcy

Art. 208. § 1. W razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę

pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają
obowiązek:

1) współpracować ze sobą,

2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i
higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,

3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w
przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników.

§ 2. Wyznaczenie koordynatora, o którym mowa w § 1, nie zwalnia

poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i
higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.

Akty wykonawcze

Dz.U.95.147.716 rozp.

1995.11.29

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu prac z zakresu gospodarki
leśnej.

Dz.U.95.37.181 rozp.

1995.03.01

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji, stosowaniu, magazynowaniu i
transporcie wewnątrzzakładowym nadtlenków organicznych.

Dz.U.94.21.73

rozp.

1994.01.27

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków chemicznych do
uzdatniania wody i oczyszczania ścieków.

Dz.U.93.96.438 rozp.

1993.10.01

Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków.

Dz.U.93.96.437 rozp.

1993.10.01

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji, remontach i konserwacji sieci
kanalizacyjnych.

Dz.U.93.83.392 rozp.

1993.08.31

Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach produkcji, przesyłania i
rozprowadzania gazu (paliw gazowych) oraz prowadzących roboty budowlano-
montażowe sieci gazowych.

Akty wykonawcze

Dz.U.93.73.346 rozp.

1993.07.06

Bezpieczeństwo i higiena pracy w portach morskich i śródlądowych.

Dz.U.84.37.197 rozp.

1984.06.30

Bezpieczeństwo i higiena pracy w poradniach i pracowniach stomatologicznych.

Dz.U.82.29.205 rozp.

1982.09.02

Bezpieczeństwo i higiena pracy w instytucjach artystycznych.

Dz.U.80.6.17

rozp.

1980.02.04

Bezpieczeństwo i higiena pracy w rybactwie śródlądowym.

Dz.U.79.14.96

rozp.

1979.06.25

Bezpieczeństwo i higiena pracy na morskich statkach handlowych.

Dz.U.77.7.30

rozp.

1977.02.10

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu robót drogowych i
mostowych.

Dz.U.75.21.117 rozp.

1975.06.03

Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach produkujących wyroby
szczotkarskie.

Rozdział I

Podstawowe obowiązki

pracodawcy

Art. 209. § 1. Pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany, w

terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie

właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora

sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.

§ 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, ciąży na pracodawcy odpowiednio w

razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,

zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeżeli zmiana technologii

może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników.

§ 3. skreślony.

§ 4. Właściwy inspektor pracy lub właściwy państwowy inspektor sanitarny

może zobowiązać pracodawcę prowadzącego działalność powodującą

szczególne zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników do okresowej

aktualizacji informacji, o której mowa w § 1.

Rozdział II

Prawa i obowiązki pracownika

Art. 210. § 1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom

bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla

zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi

takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo

powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie

przełożonego.

§ 2. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o

którym mowa w § 1, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia,

zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

§ 3. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z

miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, pracownik

zachowuje prawo do wynagrodzenia.

§ 4. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego,

powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności

psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia

bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

§ 5. Przepisy § 1, 2 i 4 nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem

pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.

§ 6. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i

opieki społecznej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje prac

wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.

Akty wykonawcze

Dz.U.96.62.287 rozp.

1996.05.28

Rodzaje prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.

ZAŁĄCZNIK
WYKAZ RODZAJÓW PRAC WYMAGAJĄCYCH SZCZEGÓLNEJ

SPRAWNOŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ

15. Prace przy obsłudze instalacji chemicznych do produkcji gazów

toksycznych lub tworzących mieszaniny wybuchowe z powietrzem.

16. Prace przy materiałach łatwo palnych, środkach toksycznych i materiałach

biologicznie zakaźnych.

17. Prace przy wytwarzaniu, transportowaniu, wydawaniu i stosowaniu

materiałów wybuchowych i samozapalnych.

Rozdział II

Prawa i obowiązki pracownika

Art. 211. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest

podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest

obowiązany:
1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w

szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym

egzaminom sprawdzającym,
2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym

zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,
3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek

i ład w miejscu pracy,
4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych

środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z

ich przeznaczeniem,
5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym

badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,
6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy

wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec

współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o

grożącym im niebezpieczeństwie,
7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków

dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Rozdział II

Prawa i obowiązki pracownika

Art. 212. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami

bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie

zgodnie z przeznaczeniem,

3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając

zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami

zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska

pracy,

4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia

technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich

stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy,

6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną

nad pracownikami.

Rozdział III

Obiekty budowlane

i pomieszczenia pracy

Art. 213. § 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub

przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia

pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających

wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych

przez uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi przepisami.

§ 2. Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien

spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 3. Przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia

pracy, powinna uwzględniać poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny

pracy.

§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy budowa lub

przebudowa dotyczy części obiektu budowlanego, w której znajdują się

pomieszczenia pracy.

Akty wykonawcze

Dz.U.01.124.1362 - j.t. ustawa 1981.03.06
art.8(a)

Państwowa Inspekcja Pracy.

Dz.U.96.62.290

rozp.

1996.05.29

Uprawnienia rzeczoznawców do spraw bezpieczeństwa i higieny
pracy, zasady opiniowania projektów obiektów budowlanych, w
których przewiduje się pomieszczenia pracy, oraz tryb
powoływania członków Komisji Kwalifikacyjnej do Oceny
Kandydatów na Rzeczoznawców.

Rozdział III

Obiekty budowlane

i pomieszczenia pracy

Art. 214. § 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać pomieszczenia pracy

odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych
pracowników.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące

się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi
związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Rozdział IV

Maszyny i inne urządzenia

techniczne

Art. 215. § 1. Maszyny i inne urządzenia techniczne powinny być tak

konstruowane i budowane, aby:

1) zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności

zabezpieczały pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych

substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym

hałasem, szkodliwymi wstrząsami, działaniem wibracji i promieniowania

oraz szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników

środowiska pracy,

2) uwzględniały zasady ergonomii.

§ 2. Konstruktor oraz producent maszyn i innych urządzeń technicznych

ponoszą odpowiedzialność za niedopełnienie obowiązków, o których mowa

w § 1, określoną w odrębnych przepisach.

Rozdział IV

Maszyny i inne urządzenia

techniczne

Art. 216. § 1. Maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają

wymagań określonych w art. 215 § 1, wyposaża się w odpowiednie

zabezpieczenia.

§ 2. W przypadku, gdy konstrukcja zabezpieczenia jest uzależniona od

warunków lokalnych, wyposażenie maszyny lub innego urządzenia

technicznego w odpowiednie zabezpieczenia należy do obowiązków

pracodawcy.

Art. 217. Niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny i

inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących

oceny zgodności określonych w odrębnych przepisach.

Art. 218. Przepisy art. 215 i 217 stosuje się odpowiednio do narzędzi pracy.

Akty wykonawcze

Dz.U.04.258.2584

rozp.

2004.11.19

Zasadnicze wymagania dla rekreacyjnych jednostek pływających.

Dz.U.04.251.2516

rozp.

2004.11.03

Wymagania zasadnicze dla aktywnych wyrobów medycznych do implantacji.

Dz.U.04.251.2515

rozp.

2004.11.03

Wymagania zasadnicze dla wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro.

Dz.U.04.251.2514

rozp.

2004.11.03

Wymagania zasadnicze dla wyrobów medycznych do różnego przeznaczenia.

Dz.U.04.204.2087 - j.t.

ustawa 2002.08.30

System oceny zgodności.

Dz.U.04.200.2054

rozp.

2004.08.26

Ciśnieniowe urządzenia transportowe.

Dz.U.04.198.2041

rozp.

2004.08.11

Sposoby deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposób

znakowania ich znakiem budowlanym.

Dz.U.04.195.2011

rozp.

2004.08.11

Systemy oceny zgodności, wymagania, jakie powinny spełniać notyfikowane

jednostki uczestniczące w ocenie zgodności, oraz sposób oznaczania

wyrobów budowlanych oznakowaniem CE.

Akty wykonawcze

Dz.U.04.171.1800

ustawa 2004.07.16 dział VI rozdz.3

Prawo telekomunikacyjne.

Dz.U.04.93.896 ustawa 2004.04.20 rozdz.2, rozdz.3, rozdz.4

Wyroby medyczne.

Dz.U.04.73.659 rozp.

2004.04.15

Dokonywanie oceny zgodności telekomunikacyjnych urządzeń końcowych

przeznaczonych do dołączania do zakończeń sieci publicznej i urządzeń

radiowych z zasadniczymi wymaganiami oraz ich oznakowanie.

Dz.U.04.15.130 rozp.

2003.12.11

Zasadnicze wymagania dla kolei linowych przeznaczonych do przewozu

osób.

Dz.U.04.4.23

rozp.

2003.12.11

Zasadnicze wymagania dla wag nieautomatycznych podlegających ocenie

zgodności.

Dz.U.03.220.2180 - zał.

rozp.

2003.10.29

Zasadnicze wymagania dla silników spalinowych w zakresie ograniczenia

emisji zanieczyszczeń gazowych i cząstek stałych przez te silniki.

Dz.U.03.219.2157

rozp.

2003.12.02

Zasadnicze wymagania w zakresie zużycia energii elektrycznej przez sprzęt

chłodniczy.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.207.2016 - j.t.

ustawa 1994.07.07

art.10
Prawo budowlane.
Dz.U.03.143.1393

rozp.

2003.07.28

Zasadnicze wymagania dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych

do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

Dz.U.03.138.1316

rozp.

2003.07.02

Zasadnicze wymagania dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w

zakresie emisji hałasu do środowiska.

Dz.U.03.117.1107

rozp.

2003.05.22

Zasadnicze wymagania dla dźwigów i ich elementów bezpieczeństwa.
Dz.U.03.99.913 rozp.

2003.05.08

Szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać wyroby aerozolowe.
Dz.U.03.99.912 rozp.

2003.05.08

Zasadnicze wymagania dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń

ciśnieniowych.

Dz.U.03.98.899 rozp.

2003.05.12

Szczegółowe wymagania dla wyrobów ze szkła kryształowego.
Dz.U.03.98.898 rozp.

2003.05.12

Zasadnicze wymagania dla prostych zbiorników ciśnieniowych.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.97.881 rozp.

2003.05.12

Zasadnicze wymagania dotyczące efektywności energetycznej nowych wodnych

kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi.

Dz.U.03.91.859 rozp.

2003.04.15

Zasadnicze wymagania dla urządzeń spalających paliwa gazowe.
Dz.U.03.91.858 rozp.

2003.04.10

Zasadnicze wymagania dla maszyn i elementów bezpieczeństwa.
Dz.U.03.90.848 rozp.

2003.04.02

Dokonywanie oceny zgodności aparatury z zasadniczymi wymaganiami

dotyczącymi kompatybilności elektromagnetycznej oraz sposób jej

oznakowania.

Dz.U.03.80.725 rozp.

2003.03.31

Zasadnicze wymagania dla środków ochrony indywidualnej.
Dz.U.02.117.1007

ustawa 2002.06.21

rozdz.4, rozdz.5
Materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego.
Dz.U.01.114.1218

rozp.

2001.09.11

Szczegółowe wymagania techniczne i eksploatacyjne dla ruchomych publicznych

sieci telefonicznych o strukturze komórkowej NMT-450.

Dz.U.00.122.1321

ustawa 2000.12.21

Dozór techniczny.

Rozdział IV

Maszyny i inne urządzenia

techniczne

Art. 219. Przepisy art. 215 i 217 nie naruszają wymagań określonych

przepisami dotyczącymi maszyn i innych urządzeń technicznych:

1) będących środkami transportu kolejowego, samochodowego, morskiego,

wodnego śródlądowego i lotniczego,

2) podlegających przepisom o dozorze technicznym,

3) podlegających przepisom prawa geologicznego i górniczego,

4) podlegających przepisom obowiązującym w jednostkach podległych

ministrom obrony narodowej i spraw wewnętrznych i administracji,

5) podlegających przepisom prawa atomowego.

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

Art. 220. § 1. Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów

technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla

zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych.

§ 2. Minister zdrowia i opieki społecznej w porozumieniu z ministrem pracy i

polityki socjalnej oraz właściwymi ministrami określi, w drodze

rozporządzenia:

1) wykaz jednostek upoważnionych do przeprowadzania badań materiałów

i procesów technologicznych w celu ustalenia stopnia ich szkodliwości dla

zdrowia oraz zakres tych badań,

2) zakaz albo ograniczenie stosowania, obrotu lub transportu materiałów i

procesów technologicznych ze względu na ich szkodliwość dla zdrowia albo

uzależnienie ich stosowania, obrotu lub transportu od przestrzegania

określonych warunków.

§ 3. Przepisy § 2 nie dotyczą substancji i preparatów chemicznych.

Akty wykonawcze

Dz.U.96.101.473 rozp.

1996.07.12

art.220§2 pkt1

Wykaz jednostek upoważnionych do przeprowadzania badań materiałów i
procesów technologicznych w celu ustalenia stopnia ich szkodliwości dla
zdrowia oraz zakres tych badań.

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

Art. 221. § 1. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i preparatów

chemicznych nie oznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich

identyfikację.

§ 2. Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i

niebezpiecznych preparatów chemicznych bez posiadania aktualnego spisu

tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a także opakowań

zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub

wybuchem.

§ 3. Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów

chemicznych jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania środków

zapewniających pracownikom ochronę ich zdrowia i życia.

§ 4. Zasady klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych pod względem

zagrożeń dla zdrowia lub życia, wykaz substancji niebezpiecznych,

wymagania dotyczące kart charakterystyki substancji lub preparatów

niebezpiecznych oraz sposób ich oznakowania określają odrębne przepisy.

§ 5. skreślony.

Akty wykonawcze

Dz.U.05.16.138 rozp.

2005.01.12

Sposób dokonywania oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska

stwarzanego przez substancje nowe.

Dz.U.04.168.1762

rozp.

2004.07.05

Ograniczenia, zakazy lub warunki produkcji, obrotu lub stosowania

substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz

zawierających je produktów.

Dz.U.04.128.1348

rozp.

2004.04.30

Substancje niebezpieczne i preparaty niebezpieczne, których opakowania

zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i

wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie.

Dz.U.04.12.111 rozp.

2004.01.13

Substancje chemiczne występujące w produkcji lub obrocie, podlegające

zgłoszeniu.

Dz.U.03.232.2343 - zał.

rozp.

2003.07.28

Metody przeprowadzania badań właściwości fizykochemicznych,

toksyczności i ekotoksyczności substancji i preparatów chemicznych.

Dz.U.03.199.1948 - zał.

rozp.

2003.09.02

Wykaz substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.173.1679

rozp.

2003.09.02

Oznakowanie opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów

niebezpiecznych.

Dz.U.03.171.1666

rozp.

2003.09.02

Kryteria i sposób klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych.

Dz.U.03.116.1104

rozp.

2003.06.11

Wykaz środków działających podobnie do alkoholu oraz warunki i sposób

przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie.

Dz.U.03.116.1103

rozp.

2003.06.04

Kryteria, które powinny spełniać jednostki organizacyjne wykonujące badania

substancji i preparatów chemicznych, oraz kontrola spełnienia tych kryteriów.

Dz.U.03.61.552 rozp.

2003.03.14

Sposób oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników

służących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne

lub preparaty niebezpieczne.

Dz.U.03.173.1679

rozp.

2003.09.02

Oznakowanie opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów

niebezpiecznych.

Dz.U.03.171.1666

rozp.

2003.09.02

Kryteria i sposób klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.50.437 rozp.

2003.02.18

Szczegółowe dane wymagane w dokumentacji przedstawianej przez

zgłaszającego substancję nową, niezbędne do oceny ryzyka stwarzanego

przez taką substancję dla zdrowia człowieka i środowiska.

Dz.U.03.50.436 rozp.

2003.02.18

Szczegółowe dane, które producent lub importer przedstawia Inspektorowi

do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych w przypadku wprowadzenia

do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niektórych substancji

nowych.

Dz.U.03.19.170 rozp.

2003.01.17

Informacja o preparatach niebezpiecznych, dla których nie jest wymagane

dostarczenie karty charakterystyki.

Dz.U.02.142.1194

rozp.

2002.08.14

Obowiązek dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów

niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne.

Dz.U.02.140.1171

rozp.

2002.07.03

Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu

niebezpiecznego.

Dz.U.01.11.84

ustawa 2001.01.11

Substancje i preparaty chemiczne.

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

Art. 222. § 1. W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na

działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych

o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca zastępuje te

substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne mniej

szkodliwymi dla zdrowia lub stosuje inne dostępne środki ograniczające

stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i

techniki.

§ 2. Pracodawca rejestruje wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami,

preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu

rakotwórczym lub mutagennym, określonymi w wykazie, o którym mowa w

§ 3, a także prowadzi rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

§ 3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem

właściwym do spraw pracy, uwzględniając zróżnicowane właściwości

substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o

działaniu rakotwórczym lub mutagennym, ich zastosowanie oraz

konieczność podjęcia niezbędnych środków zabezpieczających przed

zagrożeniami wynikającymi z ich stosowania, określi, w drodze

rozporządzenia:

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

1) wykaz substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o

działaniu rakotwórczym lub mutagennym i sposób ich rejestrowania,

2) sposób prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje

konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami

lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,

3) sposób prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach,

4) wzory dokumentów dotyczących narażenia pracowników na substancje,

preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub

mutagennym oraz sposób przechowywania i przekazywania tych dokumentów do

podmiotów właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorób zawodowych,

szczegółowe

warunki

ochrony

pracowników

przed

zagrożeniami

spowodowanymi

przez

substancje,

preparaty,

czynniki

lub

procesy

technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,

6) warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia pracowników narażonych na

działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o

działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

Akty wykonawcze

Dz.U.04.280.2771

rozp.

2004.12.01

Substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu

rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Czynniki fizyczne: promieniowanie jonizujące

Czynniki biologiczne: wirusowe zapalenia wątroby typu B i C

Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji,

preparatów lub czynników rakotwórczych lub mutagennych

Produkcja auraminy

Procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie

wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, obecnych w sadzy

węglowej, smołach węglowych i pakach węglowych

Procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie pyłów,

dymów i aerozoli tworzących się podczas rafinacji niklu i jego związków

Produkcja alkoholu izopropylowego metodą mocnych kwasów

Prace związane z narażeniem na pył drewna twardego (dąb i buk)

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

Art. 222

. § 1. W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na

działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca stosuje

wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe

- ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu

osiągnięć nauki i techniki.

§ 2. Pracodawca prowadzi rejestr prac narażających pracowników na działanie

szkodliwych

czynników

biologicznych

oraz

rejestr

pracowników

zatrudnionych przy takich pracach.

§ 3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem

właściwym do spraw pracy, uwzględniając zróżnicowane działanie

czynników biologicznych na organizm człowieka oraz konieczność podjęcia

niezbędnych środków zabezpieczających przed zagrożeniami wynikającymi

z wykonywania pracy w warunkach narażenia na działanie czynników

biologicznych, określi, w drodze rozporządzenia:

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych,

2) wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników

biologicznych,

3) szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami

spowodowanymi przez szkodliwe czynniki biologiczne, w tym rodzaje

środków niezbędnych do zapewnienia ochrony zdrowia i życia pracowników

narażonych na działanie tych czynników, zakres stosowania tych środków

oraz warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia narażonych

pracowników,

4) sposób prowadzenia rejestrów prac i pracowników, o których mowa w §

2, oraz sposób przechowywania i przekazywania tych rejestrów do

podmiotów właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorób

zawodowych.

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

Art. 223. § 1. Pracodawca jest obowiązany chronić pracowników przed

promieniowaniem jonizującym, pochodzącym ze źródeł sztucznych i

naturalnych, występujących w środowisku pracy.

§ 2. Dawka promieniowania jonizującego pochodzącego ze źródeł naturalnych,

otrzymywana przez pracownika przy pracy w warunkach narażenia na to

promieniowanie, nie może przekraczać dawek granicznych, określonych w

odrębnych przepisach dla sztucznych źródeł promieniowania jonizującego.

Art. 224. § 1. Pracodawca prowadzący działalność, która stwarza możliwość

wystąpienia nagłego niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia pracowników,

jest

obowiązany

podejmować

działania

zapobiegające

takiemu

niebezpieczeństwu.

§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1, pracodawca jest obowiązany zapewnić:

1) odpowiednie do rodzaju niebezpieczeństwa urządzenia i sprzęt ratowniczy

oraz ich obsługę przez osoby należycie przeszkolone,
2) udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie naruszają wymagań, określonych w odrębnych

przepisach, dotyczących katastrof i innych nadzwyczajnych zagrożeń.

Akty wykonawcze

Dz.U.05.20.168 rozp.

2005.01.18

Dawki graniczne promieniowania jonizującego.

Rozdział V

Czynniki oraz procesy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub

życia

Art. 225. § 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby prace, przy których

istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub
życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu
zapewnienia asekuracji.

§ 2. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i

opieki społecznej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje prac, o których
mowa w § 1.

Akty wykonawcze

Dz.U.96.62.288 rozp.

1996.05.28

art.225§2

Rodzaje prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby.

ZAŁĄCZNIK
WYKAZ RODZAJÓW PRAC, KTÓRE POWINNY BYĆ WYKONYWANE PRZEZ

CO NAJMNIEJ DWIE OSOBY

7. Prace na stanowiskach organizowanych w magazynach substancji trujących

i żrących.

8. Prace przy usuwaniu skażeń chemicznych.
9. Prace związane z transportowaniem i stosowaniem materiałów

wybuchowych.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 226. Pracodawca:

1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną
pracę oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające
ryzyko,

2) informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z
wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 227. § 1. Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające

chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w

szczególności:
1) utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub

eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia

służące do pomiarów tych czynników,
2) przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla

zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz

udostępniać je pracownikom.

§ 2. Minister właściwy do spraw zdrowia, uwzględniając zróżnicowane działanie na

organizm człowieka czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy

oraz konieczność podjęcia niezbędnych środków zabezpieczających przed ich

działaniem, określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów, o

których mowa w § 1 pkt 2,
2) przypadki, w których jest konieczne prowadzenie pomiarów ciągłych,
3) wymagania, jakie powinny spełniać laboratoria wykonujące badania i

pomiary,
4) sposób rejestrowania i przechowywania wyników tych badań i pomiarów,
5) wzory dokumentów oraz sposób udostępniania wyników badań i pomiarów

pracownikom.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 228. § 1. Prezes Rady Ministrów powoła, w drodze rozporządzenia,

Międzyresortową Komisję do Spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i

Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w środowisku Pracy, określi jej

uprawnienia oraz sposób wykonywania zadań.

§ 2. Do zadań Komisji, o której mowa w § 1, należy:

1) przedkładanie ministrowi pracy i polityki socjalnej wniosków dotyczących

wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników

szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy - do celów określonych w § 3,
2) inicjowanie prac badawczych niezbędnych do realizacji zadań, o których

mowa w pkt 1.

§ 3. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i

opieki społecznej określi, w drodze rozporządzenia, wykaz najwyższych

dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w

środowisku pracy.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.178.1740

rozp.

2003.10.13

art.228§1

Powołanie Międzyresortowej Komisji do Spraw Najwyższych
Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w
Środowisku Pracy.

Dz.U.02.217.1833

rozp.

2002.11.29

art.228§3

Najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 229. § 1. Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

1) osoby przyjmowane do pracy,
2) pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy

przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla

zdrowia lub warunki uciążliwe.
Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do

pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich

samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej

bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym

pracodawcą.

§ 2. Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności

do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega

ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do

wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

§ 3. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w

godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi

badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na

te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów

przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

§ 4. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia

lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym

stanowisku.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

§ 5. Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie

substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany

zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:
1) po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
2) po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o

objęcie takimi badaniami.

§ 6. Badania, o których mowa w § 1, 2 i 5, są przeprowadzane na koszt pracodawcy.

Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad

pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.

§ 7. Pracodawca jest obowiązany przechowywać orzeczenia wydane na podstawie

badań lekarskich, o których mowa w § 1, 2 i 5.

§ 8. Minister zdrowia i opieki społecznej w porozumieniu z ministrem pracy i polityki

socjalnej określi w drodze rozporządzenia:
1) tryb i zakres badań lekarskich, o których mowa w § 1, 2 i 5, oraz częstotliwość

badań okresowych, a także sposób dokumentowania i kontroli badań lekarskich,
2) tryb wydawania i przechowywania orzeczeń lekarskich do celów

przewidzianych w kodeksie pracy i w przepisach wydanych na jego podstawie,
3) zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w § 6 zdanie drugie,
4) dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać lekarze

przeprowadzający badania, o których mowa w § 1, 2 i 5, oraz sprawujący

profilaktyczną opiekę zdrowotną, o której mowa w § 6 zdanie drugie.

Akty wykonawcze

Dz.U.96.69.332 rozp.

1996.05.30

art.179§4, art.229§8

Przeprowadzanie badań lekarskich pracowników, zakres profilaktycznej
opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczenia lekarskie wydawane
do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 230. § 1. W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na

powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na
podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym
orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na
działanie czynnika, który wywołał te objawy.

§ 2. Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia,

pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie
przekraczający 6 miesięcy.

Art. 231. Pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego, przenosi do

odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania
dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis art.
230 § 2 stosuje się odpowiednio.

Akty wykonawcze

Dz.U.04.39.353 - j.t.

ustawa 1998.12.17

art.12
Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 232. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym

w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i
napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów
oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich
wydawania.

Art. 233. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie

urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny
osobistej, a także zapewnić środki do udzielania pierwszej pomocy w razie
wypadku.

Akty wykonawcze

Dz.U.96.60.279 rozp.

1996.05.28

art.232

Profilaktyczne posiłki i napoje.

Rozdział VII

Wypadki przy pracy i choroby

zawodowe

Art. 234. § 1. W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany

podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,
zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie
w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować
odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego

inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym
wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał
wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za
wypadek przy pracy.

§ 3. Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy.

§ 4. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy

pracy ponosi pracodawca.

Rozdział VII

Wypadki przy pracy i choroby

zawodowe

Art. 235. § 1. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu

organowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej i właściwemu inspektorowi pracy każdy
przypadek rozpoznanej choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę.

§ 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, dotyczy także lekarza, który rozpoznał lub

podejrzewa przypadek choroby zawodowej.

§ 3. W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest

obowiązany:

1) ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar
zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwym organem
Państwowej Inspekcji Sanitarnej,

2) przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie
choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze,

3) zapewnić realizację zaleceń lekarskich.

§ 4. Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr zachorowań na choroby

zawodowe i podejrzeń o takie choroby.

Rozdział VII

Wypadki przy pracy i choroby

zawodowe

Art. 236. Pracodawca jest obowiązany systematycznie analizować przyczyny

wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z

warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować

właściwe środki zapobiegawcze.

Art. 237. § 1. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn

wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania, a także zakres

informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy,
2) wykaz chorób zawodowych,
3) szczegółowe zasady postępowania dotyczące zgłaszania podejrzenia,

rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w

tych sprawach.

§ 2. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wzór

protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zawierający

dane dotyczące poszkodowanego, składu zespołu powypadkowego, wypadku i

jego skutków, stwierdzenie, że wypadek jest lub nie jest wypadkiem przy pracy,

oraz wnioski i zalecane środki profilaktyczne, a także pouczenie dla stron

postępowania powypadkowego.

Rozdział VII

Wypadki przy pracy i choroby

zawodowe

§ 3. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wzór

statystycznej karty wypadku przy pracy, uwzględniając dane dotyczące

pracodawcy, poszkodowanego, wypadku przy pracy, a także jego skutków oraz

sposób i terminy jej sporządzania i przekazywania do właściwego urzędu

statystycznego.

§ 4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, a także

prowadzenia rejestrów chorób zawodowych, uwzględniając w szczególności

wzory dokumentów stosowanych w postępowaniu dotyczącym tych chorób oraz

dane objęte rejestrem,
2) wytyczne diagnostyczno-orzecznicze i kryteria rozpoznawania chorób

zawodowych, uwzględniając w szczególności rodzaj choroby oraz czynniki

szkodliwe i uciążliwe wywołujące te choroby.

Art. 237

. § 1. Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy lub zachorował na

chorobę zawodową określoną w wykazie, o którym mowa w art. 237 § 1 pkt 2,

przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego, określone w odrębnych

przepisach.

§ 2. Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy

odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów

osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z

wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości

pieniężnych.

Akty wykonawcze

Dz.U.04.269.2672

rozp.

2004.12.08

art.237§3

Statystyczna karta wypadku przy pracy.

Dz.U.04.227.2298

rozp.

2004.09.16

art.237§2

Wzór protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Dz.U.02.132.1121

rozp.

2002.08.01

art.237§4 pkt1

Sposób dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób.

Dz.U.02.132.1115

rozp.

2002.07.30

art.237§1 pkt2, art.237§1 pkt3

Wykaz chorób zawodowych, szczegółowe zasady postępowania w sprawach

zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych

oraz podmioty właściwe w tych sprawach.

Dz.U.98.115.744 rozp.

1998.07.28

art.237§1 pkt1

Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich

dokumentowania, a także zakres informacji zamieszczanych w rejestrze

wypadków przy pracy.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.83.760 ustawa 2003.04.11

Świadczenia odszkodowawcze przysługujące w razie wypadków i chorób

pozostających w związku ze służbą wojskową.

Dz.U.02.199.1673

ustawa 2002.10.30

Ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Dz.U.98.7.25 - j.t.

ustawa 1990.12.20

rozdz.2 Ubezpieczenie społeczne rolników.

Dz.U.96.5.37

rozp.

1995.12.29

Tryb przyznawania i wypłaty odszkodowań przysługujących w razie wypadków i

chorób pozostających w związku ze służbą w Służbie Więziennej.

Dz.U.95.21.116 rozp.

1995.02.28

Określenie szczegółowych zasad ustalania wysokości jednorazowego

odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej i chorób zawodowych oraz

zasiłku chorobowego.

Dz.U.92.29.129 rozp.

1992.03.10

Przyznawanie i wypłata odszkodowań przysługujących w razie wypadków i

chorób pozostających w związku ze służbą w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa,

Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej.

Dz.U.72.53.345 ustawa 1972.12.16

Odszkodowania przysługujące w razie wypadków i chorób pozostających w

związku ze służbą w Policji.

Rozdział VIII

Szkolenie

Art. 237

. Minister edukacji narodowej jest obowiązany zapewnić uwzględnianie

problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii w programach

nauczania w szkołach, po uzgodnieniu zakresu tej problematyki z ministrem

pracy i polityki socjalnej.

Art. 237

. § 1. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania

nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a

także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny

pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz

prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed

dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez

niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego

pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej

umowy o pracę.

§ 2

. Pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i

higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim

obowiązków. Szkolenie to powinno być okresowo powtarzane.

§ 3. Szkolenia, o których mowa w § 2, odbywają się w czasie pracy i na koszt

pracodawcy.

Rozdział VIII

Szkolenie

Art. 237

. § 1. Pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników z

przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi
wykonywanych przez nich prac.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki

dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy.

§ 3. Pracownik jest obowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie się z

przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Art. 237

. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia,

szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
zakres tego szkolenia, wymagania dotyczące treści i realizacji programów
szkolenia, sposób dokumentowania szkolenia oraz przypadki, w których
pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów
szkolenia.

Rozdział IX

Środki ochrony indywidualnej oraz

odzież i obuwie robocze

Art. 237

. § 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki

ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i

szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz

informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.

§ 2. skreślony.
§ 3. Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej,

które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych

przepisach.

Art. 237

. § 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież

i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
1)

jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,

2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez

pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających

wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z

bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące

intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi

lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

§ 4. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2,

pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne

ceny.

Akty wykonawcze

Dz.U.04.251.2516

rozp.

2004.11.03

Wymagania zasadnicze dla aktywnych wyrobów medycznych do implantacji.

Dz.U.04.251.2515

rozp.

2004.11.03

Wymagania zasadnicze dla wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro.

Dz.U.04.251.2514

rozp.

2004.11.03

Wymagania zasadnicze dla wyrobów medycznych do różnego przeznaczenia.

Dz.U.04.204.2087 - j.t.

ustawa 2002.08.30

System oceny zgodności.

Dz.U.04.198.2041

rozp.

2004.08.11

Sposoby deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposób

znakowania ich znakiem budowlanym.

Dz.U.04.195.2011

rozp.

2004.08.11

Systemy oceny zgodności, wymagania, jakie powinny spełniać notyfikowane

jednostki uczestniczące w ocenie zgodności, oraz sposób oznaczania

wyrobów budowlanych oznakowaniem CE.

Dz.U.04.93.896 ustawa 2004.04.20
rozdz.2, rozdz.3, rozdz.4

Wyroby medyczne.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.207.2016 - j.t.

ustawa 1994.07.07

art.10

Prawo budowlane.

Dz.U.03.143.1393

rozp.

2003.07.28

Zasadnicze wymagania dla urządzeń i systemów ochronnych

przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

Dz.U.03.80.725 rozp.

2003.03.31

Zasadnicze wymagania dla środków ochrony indywidualnej.

Dz.U.02.117.1007

ustawa 2002.06.21

rozdz.4, rozdz.5

Materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego.

Dz.U.01.114.1218

rozp.

2001.09.11

Szczegółowe wymagania techniczne i eksploatacyjne dla ruchomych

publicznych sieci telefonicznych o strukturze komórkowej NMT-450.

Dz.U.00.122.1321

ustawa 2000.12.21

Dozór techniczny.

Rozdział IX

Środki ochrony indywidualnej oraz

odzież i obuwie robocze

Art. 237

. § 1. Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i

obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne

w związku z art. 237

§ 1 i art. 237

§ 1, oraz przewidywane okresy użytkowania

odzieży i obuwia roboczego.

§ 2. środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, o których mowa w art.

237

§ 1 i art. 237

§ 1, stanowią własność pracodawcy.

Art. 237

. § 1. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków

ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do

stosowania na danym stanowisku pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej

oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz

zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

§ 3. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą

być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę

ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika.

Art. 237

. § 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby środki ochrony

indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, które w wyniku stosowania w procesie

pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo

materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu przez

niego wyznaczonym.

§ 2. Powierzanie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania przedmiotów,

o których mowa w § 1, jest niedopuszczalne.

Rozdział X

Służba bezpieczeństwa i higieny

pracy

Art. 237

. § 1. Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę

bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej "służbą bhp", pełniącą funkcje doradcze i

kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do

100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu

przy innej pracy. Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do

wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:
1) zatrudnia do 10 pracowników albo
2) zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której

ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu

społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

§ 2. Pracodawca - w przypadku braku kompetentnych pracowników - może powierzyć

wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy. Pracownik służby bhp

oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań

służby bhp, o którym mowa w § 1, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni

spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz

ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej

służby.

§ 3. Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono

wykonywanie zadań tej służby, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich

następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień służby bhp.

§ 4. Właściwy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp, albo zwiększenie liczby

pracowników tej służby, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami

zawodowymi.

§ 5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

szczegółowy

zakres

działania,

uprawnienia,

organizację,

liczebność

podporządkowanie służby bhp,
2) kwalifikacje wymagane do wykonywania zadań służby bhp.

Rozdział XI

Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy oraz komisja

bezpieczeństwa i higieny pracy

Art. 237

11a

. § 1. Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie

działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące:
1) zmian w organizacji pracy i wyposażeniu stanowisk pracy, wprowadzania nowych procesów

technologicznych oraz substancji i preparatów chemicznych, jeżeli mogą one stwarzać

zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników,
2) oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu określonych prac oraz

informowania pracowników o tym ryzyku,
3) tworzenia służby bhp lub powierzania wykonywania zadań tej służby innym osobom oraz

wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy,
4) przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego,
5) szkolenia pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. Pracownicy lub ich przedstawiciele mogą przedstawiać pracodawcy wnioski w sprawie

eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zawodowych.

§ 3. Pracodawca zapewnia odpowiednie warunki do przeprowadzania konsultacji, a zwłaszcza

zapewnia, aby odbywały się w godzinach pracy. Za czas nie przepracowany w związku z

udziałem w konsultacjach pracownicy lub ich przedstawiciele zachowują prawo do

wynagrodzenia.

§ 4. Na umotywowany wniosek pracowników lub ich przedstawicieli dotyczący spraw zagrożenia

zdrowia i życia pracowników inspektorzy pracy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzają

kontrole oraz stosują środki prawne przewidziane w przepisach o Państwowej Inspekcji Pracy.

§ 5. U pracodawcy, u którego została powołana komisja bezpieczeństwa i higieny pracy -

konsultacje, o których mowa w § 1, mogą być prowadzone w ramach tej komisji, natomiast

uprawnienia, o których mowa w § 2 i 4, przysługują pracownikom lub ich przedstawicielom

wchodzącym w skład komisji.

§ 6. Pracownicy lub ich przedstawiciele nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich

konsekwencji z tytułu działalności, o której mowa w § 1, 2 i 4. Dotyczy to również pracowników

lub ich przedstawicieli, o których mowa w § 5.

Rozdział XI

Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy oraz komisja

bezpieczeństwa i higieny pracy

Art. 237

. § 1. Pracodawca zatrudniający więcej niż 250 pracowników powołuje

komisję bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej "komisją bhp", jako swój organ

doradczy i opiniodawczy. W skład komisji bhp wchodzą w równej liczbie

przedstawiciele pracodawcy, w tym pracownicy służby bhp i lekarz sprawujący

profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, oraz przedstawiciele

pracowników, w tym społeczny inspektor pracy.

§ 2. Przewodniczącym komisji bhp jest pracodawca lub osoba przez niego upoważniona,

a wiceprzewodniczącym - społeczny inspektor pracy lub przedstawiciel pracowników.

Art. 237

. § 1. Zadaniem komisji bhp jest dokonywanie przeglądu warunków pracy,

okresowej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, opiniowanie podejmowanych

przez pracodawcę środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom

zawodowym, formułowanie wniosków dotyczących poprawy warunków pracy oraz

współdziałanie z pracodawcą w realizacji jego obowiązków w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. Posiedzenia komisji bhp odbywają się w godzinach pracy, nie rzadziej niż raz na

kwartał. Za czas nie przepracowany w związku z udziałem w posiedzeniach komisji

bhp pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

§ 3. Komisja bhp w związku z wykonywaniem zadań wymienionych w § 1 korzysta z

ekspertyz lub opinii specjalistów spoza zakładu pracy w przypadkach uzgodnionych

z pracodawcą i na jego koszt.

Art. 237

13a

. Przedstawiciele pracowników, o których mowa w art. 237

11a

i art. 237

, są

wybierani przez zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie

organizacje nie działają - przez pracowników, w trybie przyjętym w zakładzie pracy.

Rozdział XII

Obowiązki organów sprawujących nadzór nad

przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami

organizacyjnymi państwowymi albo

samorządowymi

Art. 237

. Organy sprawujące nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi

jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi są
obowiązane podejmować działania na rzecz kształtowania bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy, w szczególności:

1) udzielać przedsiębiorstwom i jednostkom organizacyjnym pomocy przy

wykonywaniu zadań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) dokonywać, co najmniej raz w roku, oceny stanu bezpieczeństwa i higieny

pracy w przedsiębiorstwach i jednostkach organizacyjnych oraz określać
kierunki poprawy tego stanu,

3) w miarę potrzeb i możliwości - inicjować i prowadzić badania naukowe

dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.

Rozdział XIII

Przepisy bezpieczeństwa i higieny

pracy dotyczące wykonywania prac w

różnych gałęziach pracy

Art. 237

. § 1. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem

zdrowia i opieki społecznej określi, w drodze rozporządzenia, ogólnie
obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące prac
wykonywanych w różnych gałęziach pracy.

§ 2. Ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w

porozumieniu z ministrem pracy i polityki socjalnej oraz ministrem zdrowia
i opieki społecznej określą, w drodze rozporządzenia, przepisy
bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące tych gałęzi lub prac

Akty wykonawcze

Dz.U.05.11.86

rozp.

2004.12.30

Bezpieczeństwo i higiena pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy

czynników chemicznych.

Dz.U.04.160.1669

rozp.

2004.06.23

Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach przemysłu piwowarskiego i napojów

gazowanych.

Dz.U.04.116.1210

rozp.

2004.05.19

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu prac podwodnych.
Dz.U.04.16.156 rozp.

2004.01.14

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu

natryskowym i natryskiwaniu cieplnym.

Dz.U.04.7.59

rozp.

2003.12.23

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów,

napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu.

Dz.U.04.4.26

rozp.

2003.12.10

Bezpieczeństwo i higiena pracy w ogrodach zoologicznych.
Dz.U.03.194.1899

rozp.

2003.10.22

Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach przemysłu koncentratów

spożywczych.

Dz.U.03.169.1650 - j.t.

rozp.

1997.09.26

Ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Akty wykonawcze

Dz.U.03.163.1577

rozp.

2003.07.09

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz

obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych.

Dz.U.03.107.1004

rozp.

2003.05.29

Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników

zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera

wybuchowa.

Dz.U.03.98.902 rozp.

2003.05.12

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy obsłudze amoniakalnych instalacji chłodniczych w

zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego.

Dz.U.03.47.401 rozp.

2003.02.06

Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Dz.U.03.34.289 rozp.

2003.02.10

Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach przetwarzających owoce i warzywa.
Dz.U.02.204.1723

rozp.

2002.11.06

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy obsłudze obrabiarek skrawających do metali.
Dz.U.02.191.1596

rozp.

2002.10.30

Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie

użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy.

Dz.U.02.99.896 rozp.

2002.06.24

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu i magazynowaniu środków ochrony

roślin oraz nawozów mineralnych i organiczno-mineralnych.

Akty wykonawcze

Dz.U.02.97.875 rozp.

2002.06.17

Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach przemysłu cukierniczego.
Dz.U.02.81.735 rozp.

2002.06.07

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych.
Dz.U.02.70.650 rozp.

2002.05.10

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem

silnikowym.

Dz.U.02.37.341 rozp.

2002.03.12

Bezpieczeństwo i higiena pracy w komunikacji miejskiej oraz autobusowej

komunikacji międzymiastowej.

Dz.U.02.24.248 rozp.

2002.02.19

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji szkła i wyrobów ze szkła.
Dz.U.02.19.192 rozp.

2002.02.19

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy procesach galwanotechnicznych.
Dz.U.01.131.1462

rozp.

2001.10.15

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji wyrobów gumowych.
Dz.U.01.118.1268

rozp.

2001.09.28

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy obsłudze zwierząt gospodarskich.
Dz.U.01.118.1263

rozp.

2001.09.20

Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń

technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych.

Akty wykonawcze

Dz.U.01.112.1204

rozp.

2001.09.26

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy przetwórstwie ziemniaków.
Dz.U.01.112.1202

rozp.

2001.09.20

Bezpieczeństwo i higiena pracy w hutach żelaza.
Dz.U.01.92.1024 rozp.

2001.08.09

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wyprawianiu skór surowych.
Dz.U.01.73.770 rozp.

2001.05.30

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy budowie i przebudowie oraz remoncie

jednostek pływających.

Dz.U.01.64.651 rozp.

2001.05.29

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji masy celulozowej, papieru i

wyrobów z papieru.

Dz.U.00.40.470 rozp.

2000.04.27

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy pracach spawalniczych.
Dz.U.00.40.469 rozp.

2000.04.27

Bezpieczeństwo i higiena pracy w pralniach i farbiarniach.
Dz.U.00.36.409 rozp.

2000.04.14

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy obsłudze obrabiarek do drewna.
Dz.U.00.26.313 rozp.

2000.03.14

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy ręcznych pracach transportowych.

Akty wykonawcze

Dz.U.00.15.189 rozp.

2000.02.15

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji i przetwarzaniu miedzi.
Dz.U.00.3.38

rozp.

1999.12.30

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji i przetwarzaniu cynku oraz

ołowiu.

Dz.U.00.3.37

rozp.

1999.12.30

Bezpieczeństwo i higiena pracy w odlewniach metali.
Dz.U.00.3.36

rozp.

1999.12.30

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy eliminowaniu przedmiotów

niebezpiecznych, w tym wybuchowych, ze złomu metali.

Dz.U.99.80.912 rozp.

1999.09.17

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach

energetycznych.

Dz.U.99.75.846 rozp.

1999.09.06

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy magazynowaniu, napełnianiu i

rozprowadzaniu gazów płynnych.

Dz.U.99.25.226 rozp.

1999.03.10

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy uboju zwierząt i przetwórstwie mięsa.
Dz.U.99.25.225 rozp.

1999.03.09

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji cukru.

Akty wykonawcze

Dz.U.98.148.973 rozp.

1998.12.01

Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory

ekranowe.

Dz.U.98.138.897 rozp.

1998.10.26

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy przetwórstwie mleka i jego pochodnych.
Dz.U.98.12.51

rozp.

1998.01.12

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i

urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie.

Dz.U.97.76.479 rozp.

1997.06.27

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy magazynowaniu, przetwórstwie zbóż i

produkcji pasz pochodzenia roślinnego.

Dz.U.97.48.316 rozp.

1997.05.08

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy produkcji olejów roślinnych.
Dz.U.96.80.376 rozp.

1996.06.19

Bezpieczeństwo i higiena pracy przy przygotowywaniu, podawaniu i

przechowywaniu leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej.

Przepisy wykonawcze

Dz.U.03.169.1650
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 26 września 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i

higieny pracy

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

D. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych
§ 91. Materiałami niebezpiecznymi w rozumieniu rozporządzenia są w szczególności

substancje i preparaty chemiczne zaliczone do niebezpiecznych, zgodnie z

przepisami w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenia dla

zdrowia lub życia.

§ 92. 1. Pracodawca jest obowiązany informować pracowników o właściwościach

fizycznych, chemicznych i biologicznych stosowanych w zakładzie pracy

materiałów, półfabrykatów i wyrobów gotowych oraz o ryzyku dla zdrowia i

bezpieczeństwa pracowników związanym z ich stosowaniem, a także o

sposobach bezpiecznego ich stosowania oraz postępowania z nimi w sytuacjach

awaryjnych.
2. Materiały o nieznanych właściwościach, do czasu ich zbadania, mogą być

stosowane tylko w warunkach laboratoryjnych, do celów badawczych i

doświadczalnych, przy zastosowaniu wzmożonych środków ostrożności.

§ 93. 1. Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach

przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych.
2. Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których

są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne

powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów.
3. W czasie transportu, składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych

należy stosować odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej -

chroniące pracowników przed szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem tych

materiałów.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 94. 1. Zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do przechowywania

materiałów niebezpiecznych powinny być:
1)

oznakowane w sposób określony w odrębnych przepisach;

wykonane z materiału niepowodującego niebezpiecznych reakcji

chemicznych z ich zawartością i nieulegającego uszkodzeniu w wyniku

działania znajdującego się w nich materiału niebezpiecznego;
3)

wytrzymałe i zabezpieczone przed uszkodzeniem z zewnątrz

odpowiednio do warunków ich stosowania;
4)

odpowiednio szczelne i zabezpieczone przed wydostawaniem się z nich

niebezpiecznej zawartości lub dostaniem się do ich wnętrza innych

substancji, które w kontakcie z ich zawartością mogą stworzyć stan

zagrożenia;
5)

wypełnione w sposób zapewniający wolną przestrzeń odpowiednio do

możliwości

termicznego

rozszerzania

się

cieczy

warunkach

przechowywania, transportu i stosowania.

2. Opróżnione pojemniki po materiałach niebezpiecznych przeznaczone do

wielokrotnego użycia powinny spełniać wymagania określone w ust. 1 pkt 1-

3. Przechowywanie materiałów niebezpiecznych w pojemnikach i opakowaniach

służących do środków spożywczych jest niedopuszczalne.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 95. 1. Przy przechowywaniu ciekłego materiału niebezpiecznego w stałych

zbiornikach należy:
1)

stosować odpowiednie zabezpieczenia przed rozlewaniem i

rozprzestrzenianiem się zawartości zbiornika w razie jego uszkodzenia, jak

np. wanny, rynny, koryta, zbiorniki rezerwowe;
2)

zapewnić urządzenie do bezpiecznego pomiaru ilości cieczy zawartej

w zbiorniku;
3)

uniemożliwić dostęp osób niepowołanych do miejsc, w których

znajdują się zbiorniki.

2. Zbiorniki z ciekłymi materiałami niebezpiecznymi oraz cieczami gorącymi

mogą być umieszczane nad stanowiskami pracy lub przejściami wyłącznie

w przypadkach wymuszonych przez proces technologiczny. W takich

przypadkach należy stosować urządzenia chroniące przed oblaniem

pracowników znajdujących się pod tymi zbiornikami.

3. Nad pomieszczeniami, w których znajdują się stałe zbiorniki z gazami

sprężonymi, skroplonymi lub rozpuszczonymi pod ciśnieniem nie mogą być

organizowane stanowiska pracy.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 96. 1. Pakowanie, składowanie, załadunek i transport materiałów niebezpiecznych

z innymi materiałami stwarzającymi dodatkowe zagrożenie na skutek

wzajemnego oddziaływania tych materiałów w przypadku uszkodzenia

opakowania jest niedopuszczalne.
2. W magazynach powinny być wywieszone instrukcje określające sposób

składowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych; z

treścią instrukcji należy zapoznać pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

§ 97. 1. Pomieszczenia przeznaczone do składowania lub stosowania materiałów

niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym oraz w których

istnieje niebezpieczeństwo wydzielania się substancji trujących albo tworzących

z powietrzem mieszaniny wybuchowe, powinny być wyposażone w:
1)

urządzenia zapewniające sygnalizację o zagrożeniach;

odpowiedni sprzęt i środki gaśnicze, środki neutralizujące, apteczki oraz

odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, stosownie do

występujących zagrożeń.
2. Pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach wymienionych w ust. 1 powinni

mieć zapewniony stały dostęp do środków łączności na wypadek awarii, wybuchu

lub pożaru.
3. Pracodawca jest obowiązany ustalić i podać do wiadomości pracowników

warunki, jakie powinny być spełnione przed wejściem pracowników do

pomieszczeń, o których mowa w ust. 1.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 98. W pomieszczeniach, w których w wyniku awarii mogą wydzielać się substancje

toksyczne lub palne, w ilościach mogących stworzyć zagrożenie wybuchem,

pracodawca powinien zapewnić awaryjną wentylację wyciągową uruchamianą od

wewnątrz i z zewnątrz pomieszczeń - zapewniającą wymianę powietrza

dostosowaną do przeznaczenia pomieszczeń zgodnie z właściwymi przepisami i

Polskimi Normami.

§ 99. 1. Sposób składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych powinien

zapewniać:
1) zachowanie temperatur, wilgotności i ochronę przed nasłonecznieniem stosownie

do rodzaju materiałów niebezpiecznych i ich właściwości;
2) przestrzeganie ograniczeń dotyczących wspólnego składowania i stosowania

materiałów;
3) ograniczenie ilości jednocześnie składowanych materiałów do ilości

dopuszczalnej dla danego materiału i danego pomieszczenia;
4) przestrzeganie zasad rotacji z zachowaniem dopuszczalnego czasu składowania

poszczególnych materiałów;
5) zachowanie dodatkowych wymagań specyficznych dla składowania materiałów i

ich stosowania;
6) rozmieszczenie materiałów w sposób umożliwiający prowadzenie kontroli

składowania i składowanych materiałów.

2. Szczegółowe warunki składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych

powinny być określone w instrukcjach ustalających co najmniej wymagania

wymienione w ust. 1 oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 100. 1. Przeładunek materiałów niebezpiecznych powinien odbywać się w

miejscu do tego przystosowanym, przy wykorzystaniu odpowiednich do

tego celu urządzeń oraz środków ochrony zbiorowej i indywidualnej

chroniących przed zagrożeniami i skutkami zagrożeń, szczególnie

pochodzących od elektryczności statycznej oraz występujących przy

przelewaniu cieczy.

2. W miejscu przeładunku materiałów niebezpiecznych nie mogą przebywać

osoby niezatrudnione przy tych pracach.

§ 101. 1. Jeżeli

procesy

pracy

powodują

występowanie

czynników

rakotwórczych, biologicznych o działaniu zakaźnym i innych stwarzających

niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia pracowników - pracodawca powinien

podjąć przedsięwzięcia w kierunku zastąpienia tych procesów innymi, w

których czynniki te nie występują.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

2. Jeżeli przedsięwzięcia, o których mowa w ust. 1, nie są technicznie możliwe,

pracodawca jest obowiązany w szczególności:
1)

ograniczyć do minimum liczbę pracowników narażonych na czynniki, o

których mowa w ust. 1;
2)

ograniczyć do minimum występowanie tych czynników w środowisku pracy;

zapewnić stosowanie środków ochrony zbiorowej, a gdy narażenie nie może

być zlikwidowane w inny sposób - środków ochrony indywidualnej;
4)

zapewnić stosowanie przez pracowników wymagań higieny, a w szczególności

niedopuszczanie do spożywania posiłków, picia i palenia tytoniu w miejscach pracy;
5)

określić w instrukcjach, o których mowa w § 41, odpowiednie zasady

postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących

poważne zagrożenia dla pracowników;
6)

zapewnić oznaczenie miejsc stwarzających ryzyko dla zdrowia pracowników

związane z występowaniem czynników rakotwórczych, poprzez umieszczenie w

miejscach narażenia pracowników na te czynniki odpowiednich napisów i znaków

ostrzegawczych;
7)

zapewnić pomieszczenia, instalacje i urządzenia przystosowane do

regularnego i skutecznego czyszczenia.

3. Wykaz substancji, czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym

i prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, sposób ich rejestracji oraz warunki

sprawowania nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na

działanie substancji i czynników rakotwórczych określone są w odrębnych

przepisach.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 102. 1. Pracodawca jest obowiązany poinformować pracowników o

możliwości powstania nieprzewidzianych sytuacji, podczas których
mogłyby wystąpić poważne zagrożenia dla zdrowia lub życia, związane z
występowaniem czynników, o których mowa w § 101 ust. 1.

2. W razie powstania zagrożeń, o których mowa w ust. 1, do czasu
usunięcia tych zagrożeń należy:

dopuścić do pracy w warunkach zagrożeń jedynie pracowników

niezbędnych do usunięcia awarii, zapewniając im odpowiednie do tych prac
środki ochrony indywidualnej oraz ograniczając do minimum czas
przebywania w tych warunkach;

pracownikom niezatrudnionym przy pracach, o których mowa w pkt

1, zakazać wstępu do zagrożonych miejsc.

ogólne przepisy

bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 103. 1. Jeżeli podczas procesów pracy występuje niebezpieczeństwo oblania

pracowników środkami żrącymi lub zapalenia odzieży na pracowniku - nie

dalej niż 20 m w linii poziomej od stanowisk, na których wykonywane są te

procesy, powinny być zainstalowane natryski ratunkowe (prysznice

bezpieczeństwa) do obmycia całego ciała oraz oddzielne natryski

(prysznice) do przemywania oczu.
2. Natryski, o których mowa w ust. 1, powinny, w razie potrzeby,

umożliwiać ich natychmiastowe uruchomienie samoczynne lub w inny

sposób - z uwzględnieniem ograniczonej sprawności osób z nich

korzystających. Natryski powinny być zasilane wodą nieogrzewaną i działać

niezawodnie bez względu na warunki atmosferyczne.
3. Przy wyjściu z pomieszczenia, w którym odbywa się praca przy użyciu

materiałów zakaźnych lub toksycznych powinna znajdować się co najmniej

jedna umywalka z doprowadzoną do niej ciepłą wodą - na każdych

dwudziestu pracowników jednocześnie zatrudnionych, lecz nie mniej niż

jedna umywalka przy mniejszej liczbie zatrudnionych.

§ 104. Szczegółowe warunki przechowywania, transportu i stosowania

materiałów niebezpiecznych określają odrębne przepisy.

Wybrane przepisy wykonawcze

do art. 237

§ 2 K.p.

Dz.U.03.107.1004
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI

SPOŁECZNEJ

z dnia 29 maja 2003 r.
w sprawie minimalnych wymagań

dotyczących bezpieczeństwa i higieny

pracy pracowników zatrudnionych na

stanowiskach pracy, na których może

wystąpić atmosfera wybuchowa

(Dz. U. z dnia 24 czerwca 2003 r.)

Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa minimalne wymagania dotyczące poprawy

bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników wykonujących prace na

stanowiskach, na których z przyczyn wynikających z cech miejsca pracy,

urządzeń lub substancji może wystąpić atmosfera wybuchowa.

§ 2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:

używania urządzeń spalających paliwa w stanie gazowym;

używania środków do transportu lądowego, morskiego, lotniczego

lub wodnego, do których stosuje się w tym zakresie postanowienia:
a)

Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu

drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie

dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629),
b)

Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami towarów

niebezpiecznych (RID), stanowiącego aneks I do załącznika B Przepisy

ujednolicone o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami

(CIM) do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF),

sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r. (Dz. U. z 1985 r. Nr 34, poz.

158, z 1997 r. Nr 37, poz. 225 oraz z 1998 r. Nr 33, poz. 177 i 178);

produkcji,

przechowywania,

używania

oraz

transportu

materiałów

wybuchowych, materiałów samoreaktywnych i nadtlenków organicznych;
4)

zakładów górniczych podziemnych oraz odkrywkowych, do których stosuje się

przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz

zabezpieczenia przeciwpożarowego w tych zakładach;
5)

miejsc pracy przeznaczonych bezpośrednio do leczenia ludzi.

§ 3. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

atmosfera wybuchowa - mieszaninę palnych gazów, par, mgieł lub pyłów z

powietrzem, w której, po zainicjowaniu źródłem zapłonu, spalanie rozprzestrzenia się

samorzutnie na całą mieszaninę;
2)

miejsce, w którym mogą wystąpić atmosfery wybuchowe - przestrzeń, w

obrębie której mogą wystąpić stężenia substancji łatwopalnych określone granicami

wybuchowości, wymagające zastosowania środków mających na celu zapewnienie

bezpieczeństwa i ochronę zdrowia zatrudnionych tam pracowników;
3)

czynności niebezpieczne - działania mogące zainicjować zapłon i wybuch

atmosfery wybuchowej;
4)

stężenie stanowiące zagrożenie - atmosferę wybuchową w miejscu pracy,

gdzie składnik palny występuje w stężeniu wyższym niż wartość dolnej granicy

wybuchowości mieszaniny wybuchowej;
5)

stężenie niewymagające zastosowania środków zapobiegawczych - atmosferę

wybuchową, w której składnik palny występuje w stężeniu niższym niż wartość

dolnej granicy wybuchowości mieszaniny wybuchowej.

Rozdział 2
Minimalne wymagania dla stanowisk pracy, w których mogą wystąpić

atmosfery wybuchowe

§ 4. 1. Na stanowiskach pracy, na których mogą występować atmosfery

wybuchowe, dokonuje się okresowej, nie rzadziej niż raz w roku, oceny

ryzyka, a zwłaszcza:

prawdopodobieństwa i częstotliwości występowania

atmosfer wybuchowych;

prawdopodobieństwa występowania oraz uaktywniania się

źródeł zapłonu, w tym wyładowań elektrostatycznych;

identyfikacji i oceny zagrożeń wybuchem stwarzanych przez

urządzenia techniczne oraz procesy pracy, a także stosowane surowce i

półprodukty;

oceny skali przewidywanych niepożądanych skutków.

2. Ocena ryzyka stwarzanego przez atmosfery wybuchowe powinna

obejmować miejsca, które są lub mogą być połączone otworami z

miejscami, w których występują takie atmosfery.

§ 5. 1. Pracodawca posiada dokument zabezpieczenia stanowiska pracy przed

wybuchem i dokonuje jego okresowej aktualizacji.
2. Dokument zabezpieczenia przed wybuchem, zwany dalej "dokumentem",

powinien zawierać:
1)

informacje o identyfikacji atmosfer wybuchowych i ocenę ryzyka

wystąpienia wybuchu;
2)

informacje

podjętych

odpowiednich

środkach

zapobiegających

wystąpieniu zagrożeń wybuchem, sporządzone w formie zestawienia;
3)

wykaz miejsc pracy zagrożonych wybuchem wraz z ich klasyfikacją;

deklarację, że stanowiska pracy i narzędzia pracy, a także urządzenia

zabezpieczające i alarmujące, są zaprojektowane, używane i konserwowane z

uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa.
3. Dokument powinien być sporządzony przed dopuszczeniem stanowiska pracy

do eksploatacji. Zawarte w dokumencie informacje powinny być przekazane

pracownikom zatrudnionym na stanowiskach pracy zagrożonych wybuchem w

sposób przejrzysty i zapewniający właściwe wykorzystanie dróg ewakuacyjnych.
4. Dokument powinien być weryfikowany w przypadku, jeżeli na stanowisku

pracy, w jego wyposażeniu w niezbędny sprzęt lub narzędzia albo w organizacji

pracy zostały wprowadzone istotne zmiany.
5. Przy sporządzaniu dokumentu mogą być wykorzystane inne dokumenty

dotyczące oceny ryzyka.

§ 6. Miejsca pracy, w których mogą wystąpić atmosfery wybuchowe, powinny być

sklasyfikowane z uwzględnieniem podziału na strefy zagrożenia wybuchem,

zgodnie z normą PN-EN 1127-1:2001 "Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed

wybuchem".

§ 7. 1. Przed podjęciem pracy na stanowiskach, na których występują zagrożenia

stwarzane przez atmosfery wybuchowe, pracownicy powinni odbyć szkolenia

stanowiskowe, powtarzane w okresach przewidzianych w rozporządzeniu Ministra

Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad

szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 285).
2. W miejscach pracy określonych w dokumencie prace należy wykonywać

zgodnie z pisemnymi instrukcjami przygotowanymi przez pracodawcę.
3. Prace wykonywane w miejscach zagrożonych wybuchem niewynikające z

instrukcji wymagają pisemnego zezwolenia w trybie ustalonym przez

pracodawcę.

§ 8. 1. W celu zapobiegania możliwości powstania atmosfer wybuchowych o takich

stężeniach składnika palnego, że w razie wybuchu mogłyby stanowić zagrożenie

dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, pracodawca powinien podjąć,

zależnie od rodzaju i miejsca ich występowania, odpowiednie działania

organizacyjne i techniczne.
2. Działania podejmowane przez pracodawcę powinny stwarzać takie warunki

pracy, aby mogła być wykonywana w sposób bezpieczny.

3. Podejmując działania organizacyjne i techniczne, pracodawca powinien:

zapobiegać tworzeniu się atmosfer wybuchowych, a jeżeli

jest to niemożliwe, dążyć do wyeliminowania źródeł zapłonu;

stosować środki zmniejszające skutki wybuchu w celu

zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.

§ 9. 1. Pracodawca powinien przedsięwziąć konieczne środki w celu

zapewnienia, że stanowisko pracy, urządzenia i narzędzia tam stosowane

oraz wszelkie inne urządzenia udostępnione pracownikom zostały

zaprojektowane, skonstruowane, zmontowane, zainstalowane, a także

używane i konserwowane w sposób minimalizujący zagrożenie wybuchem.

W przypadku zaistnienia wybuchu zasięg jego oddziaływania powinien

ograniczyć się tylko do stanowiska pracy i znajdujących się tam urządzeń

na skutek zastosowania przez pracodawcę sposobów uniemożliwiających

jego przejście w detonację i rozprzestrzenianie się fali detonacyjnej.
2. Przed przekazaniem do eksploatacji stanowiska pracy, na którym może

występować atmosfera wybuchowa, powinna być dokonana jego ocena pod

względem zastosowanych zabezpieczeń zapobiegających zainicjowaniu

wybuchu lub ograniczających jego skutki.

3. W przypadku, gdy ocena, o której mowa w ust. 2, wykaże taką potrzebę,

powinno się:
1)

zapewnić utrzymanie pracy urządzeń i systemów zabezpieczających w

stanie bezpiecznego funkcjonowania, nawet w przypadku odcięcia dopływu

energii, niezależnie od pracy pozostałych instalacji;
2)

zapewnić możliwość sterowania ręcznego, zastępującego sterowanie

automatyczne, pod warunkiem, że takie sterowanie nie ma wpływu na

obniżenie poziomu bezpieczeństwa; czynności te mogą wykonywać jedynie

pracownicy, którzy odbyli szkolenie stanowiskowe;
3)

przewidzieć,

przypadku

wyłączenia

awaryjnego,

sposoby

rozproszenia skumulowanej energii lub odcięcia jej w taki sposób, aby nie

stanowiła zagrożenia.

§ 10. 1. Jeżeli dokument nie przewiduje inaczej, urządzenia i systemy

zabezpieczające dla wszystkich stanowisk pracy, na których mogą wystąpić

atmosfery wybuchowe, powinny być dobrane zgodnie z kategoriami

właściwymi dla stref zagrożenia wybuchem, określonych w normie PN-EN

60079-10:2002 "Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych

wybuchem. - Część 10: Klasyfikacja obszarów zagrożonych wybuchem".
2. Maszyny, urządzenia i systemy zabezpieczające oraz towarzyszące im

urządzenia mogą być uruchomione tylko wtedy, gdy dokument określa

warunki ich używania w atmosferach wybuchowych w sposób bezpieczny.

§ 11. 1. W przypadku uwolnienia się palnych gazów, par, mgieł lub pyłów

należy w sposób bezpieczny ograniczyć ich rozprzestrzenianie lub

zneutralizować je w inny odpowiedni sposób.
2. Jeżeli atmosfera wybuchowa zawiera różne palne gazy, pary, mgły lub

pyły, powinny być zastosowane środki zabezpieczające, odpowiednie do

największego zagrożenia.

§ 12. 1. Na stanowiskach pracy, na których istnieje możliwość powstania

atmosfer wybuchowych zawierających składnik palny w takim stężeniu, że

mogą one stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników,

pracodawca powinien nadzorować pracę zgodnie z oceną ryzyka i przy

użyciu odpowiednich środków technicznych.
2. Przy wejściach do pomieszczeń, gdzie znajdują się miejsca, w których

występują atmosfery wybuchowe, powinno być umieszczane oznakowanie

w kształcie trójkąta z czarnym obramowaniem. Wewnątrz obramowania

powinny być umieszczone czarne litery "Ex" na żółtym tle.
3. Pracodawca ustala sposób sygnalizowania stanów awaryjnych

związanych z wystąpieniem atmosfery wybuchowej za pomocą urządzeń

sygnalizacyjnych akustycznych lub wizualnych, w celu umożliwienia

pracownikom wycofania się z miejsc zagrożonych wyraźnie oznakowanymi

drogami ewakuacyjnymi.

§ 13. 1. Pracodawca odpowiedzialny za miejsce pracy, w którym występują

atmosfery wybuchowe, powinien koordynować wszelkie prace wykonywane

przez pracowników różnych przedsiębiorstw oraz wdrażać wszystkie środki

zaradcze dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
2. Pracodawca odpowiedzialny za miejsce pracy określa w dokumencie cel

koordynacji, a także procedury i środki jej wdrażania.

§ 14. 1. Podejmując działania zmierzające do zapobiegania zainicjowaniu

zapłonu atmosfer wybuchowych, należy uwzględnić środki ograniczające

prawdopodobieństwo wystąpienia wyładowania elektrostatycznego, jeżeli

pracownik lub jego otoczenie są nośnikiem lub źródłem takiego ładunku,

zgodnie z normą PN-E-05204:1994 "Ochrona przed elektrycznością

statyczną. Ochrona obiektów, instalacji i urządzeń. Wymagania".
2. Pracodawca zapewnia pracownikom odpowiednie środki ochrony

indywidualnej wykonane z materiału, który nie będzie powodował

wyładowań elektrostatycznych, w wyniku których mogłoby nastąpić

zainicjowanie zapłonu atmosfery wybuchowej według normy PN-EN 1149-1

"Odzież ochronna. Właściwości elektrostatyczne".

Rozdział 3
Przepisy przejściowe
§ 15. Miejsca pracy eksploatowane przed dniem wejścia w życie

rozporządzenia, w których mogą powstać atmosfery wybuchowe, powinny

być dostosowane do wymogów określonych w rozporządzeniu w terminie

do 24 miesięcy od dnia jego wejścia w życie.

Rozdział 4
Przepis końcowy
§ 16. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Wybrane przepisy wykonawcze

do art. 237

§ 2 K.p.

Dz.U.05.11.86
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA
z dnia 30 grudnia 2004 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy

związanej z występowaniem w miejscu
pracy czynników chemicznych

(Dz. U. z dnia 18 styczeń 2005 r.)

§ 1. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) czynnik chemiczny - każdy pierwiastek lub związek chemiczny, w postaci

własnej lub w mieszaninie, w stanie, w jakim występuje w przyrodzie, lub w

stanie, w jakim jest wytwarzany, stosowany lub uwalniany w środowisku pracy,

w tym podczas usuwania go w postaci odpadów, w trakcie każdej pracy,

niezależnie od faktu, czy jest albo nie jest wytwarzany celowo lub jest albo nie

jest wprowadzany do obrotu;
2) czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie:
a) czynnik chemiczny, który zgodnie z kryteriami, o których mowa w

przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 11 stycznia 2001

r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, z późn.

zm.4)), zwanej dalej "ustawą", jest klasyfikowany jako substancja niebezpieczna

lub preparat niebezpieczny, z wyjątkiem niebezpiecznych wyłącznie dla

środowiska, niezależnie od faktu, czy wymaga klasyfikacji zgodnie z tymi

przepisami,
b) czynnik chemiczny, który zgodnie z kryteriami, o których mowa w

przepisach ustawy, nie jest niebezpieczny, ale który z uwagi na swoje

właściwości fizykochemiczne lub oddziaływanie na człowieka oraz sposób, w

jaki jest stosowany lub obecny w miejscu pracy, może stwarzać ryzyko dla

bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników; przez pojęcie to należy rozumieć

także każdy czynnik chemiczny oraz pył, dla którego zgodnie z odrębnymi

przepisami ustalono wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń;

3) dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym - najwyższy

dopuszczalny poziom określonego czynnika lub jego metabolitu w

odpowiednim materiale biologicznym lub najwyższą dopuszczalną wartość

odpowiedniego

wskaźnika,

określającego

oddziaływanie

czynnika

chemicznego na organizm; w szczególności materiałem biologicznym są

krew i mocz pobrane od pracowników;
4) zagrożenie czynnikiem chemicznym - swoistą właściwość czynnika

chemicznego mogącą potencjalnie spowodować szkodę;
5) ryzyko

zawodowe

stwarzane

przez

czynnik

chemiczny

prawdopodobieństwo (możliwość) wystąpienia potencjalnej szkody

zdrowotnej w warunkach stosowania czynnika chemicznego lub narażenia

na czynnik chemiczny w miejscu pracy;
6) praca z udziałem czynnika chemicznego - każdą pracę, w której

stosuje się lub zamierza się stosować czynnik chemiczny, w jakimkolwiek

procesie, łącznie z jego wytwarzaniem, wszelkimi manipulacjami,

przechowywaniem, transportem oraz usuwaniem w postaci odpadów i

procesami przeróbki odpadów, a także wszelką działalność, która wynika z

takiej pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany do ustalenia, czy w środowisku pracy występuje

czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie oraz do dokonania i udokumentowania

oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny.

§ 3. 1. W ocenie ryzyka zawodowego pracodawca jest obowiązany uwzględnić:

1) niebezpieczne właściwości czynnika chemicznego;
2) otrzymane od dostawcy informacje dotyczące zagrożenia czynnikiem

chemicznym oraz zaleceń jego bezpiecznego stosowania, w szczególności

zawarte w karcie charakterystyki, o których mowa w odrębnych przepisach;
3) rodzaj, poziom i czas trwania narażenia;

4) wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy, jeżeli

zostały ustalone;
5) wartości dopuszczalnych stężeń w materiale biologicznym, jeżeli zostały

ustalone;
6) efekty działań zapobiegawczych;
7) wyniki oceny stanu zdrowia pracowników, jeżeli została przeprowadzona;

8) warunki pracy przy użytkowaniu czynników chemicznych, z uwzględnieniem

ilości tych czynników.
2. Pracodawca jest obowiązany do uzyskania dodatkowej informacji od dostawcy

czynnika chemicznego lub z innych dostępnych mu źródeł, jeżeli jest to

niezbędne w celu dokonania oceny ryzyka zawodowego.

3. W tych przypadkach, gdy występuje narażenie na kilka czynników

chemicznych, należy ocenić ryzyko stwarzane przez wszystkie czynniki

chemiczne łącznie.
4. Ocena ryzyka zawodowego musi zawierać ocenę także tych rodzajów

prac, w czasie których może wystąpić istotny wzrost narażenia, w

szczególności:
1) podczas remontów i napraw urządzeń;
2) innych działań, które mogą mieć szkodliwy wpływ na bezpieczeństwo

lub zdrowie pracowników, także w tych przypadkach, gdy podjęto wszelkie

niezbędne środki zapobiegawcze.
5. Ocenę ryzyka zawodowego sporządza się w formie pisemnej.
6. Ocenę

ryzyka

zawodowego

pracodawca

udostępnia lekarzowi

sprawującemu profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.

§ 4. 1. Pracodawca obowiązany jest do ponownej oceny ryzyka zawodowego

stwarzanego przez czynnik chemiczny, jeżeli nastąpi:
  1)  zmiana w składzie czynnika chemicznego;
  2)  zmiana w procesie technologicznym;
  3)  postęp wiedzy medycznej dotyczącej oddziaływania tego czynnika na

zdrowie ludzi.
2. Ponowna ocena ryzyka, o której mowa w ust. 1, może zostać

przeprowadzona także na wniosek lekarza prowadzącego profilaktyczną

opiekę zdrowotną, w przypadkach uzasadnionych oceną zdrowia

pracowników.

§ 5. W przypadku rozpoczęcia przez pracodawcę nowej działalności z

zastosowaniem czynnika chemicznego, prace można rozpocząć po

ustaleniu, czy w środowisku pracy będzie występował czynnik lub czynniki

chemiczne stwarzające zagrożenie, dokonaniu oceny ryzyka zawodowego

wynikającego z obecności tego czynnika i podjęciu niezbędnych działań

zapobiegawczych.

§ 6. 1. Ryzyko zawodowe wynikające z pracy z czynnikiem chemicznym

stwarzającym zagrożenie należy eliminować lub ograniczać do minimum zgodnie

z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, a w szczególności przez:
1) właściwe zaprojektowanie i organizację pracy w miejscu pracy;
2) dostarczenie odpowiedniego wyposażenia dla prac z czynnikami

chemicznymi oraz stosowanie procedur utrzymania ruchu, które zapewniają

ochronę zdrowia i bezpieczeństwo pracowników w miejscu pracy;
3) zmniejszanie do minimum liczby pracowników narażonych lub którzy mogą

być narażeni na czynniki chemiczne w miejscu pracy;
  4)  zmniejszanie do minimum czasu i poziomu narażenia na czynnik chemiczny;
  5)  odpowiednią higienę miejsca pracy;
  6)  zmniejszanie do minimum ilości czynnika chemicznego wymaganego w

procesie pracy;
7) stosowanie właściwych procedur pracy, w tym procedur lub instrukcji

bezpiecznego obchodzenia się z czynnikiem chemicznym stwarzającym

zagrożenie i odpadami zawierającymi taki czynnik oraz procedur ich

przechowywania i transportu w miejscu pracy;
8) właściwe stosowanie urządzeń i sprzętu w pracach z czynnikiem

chemicznym, zapewniające bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników.
2. Działania i środki, o których mowa w ust. 1, powinny uwzględniać zmieniające

się warunki pracy, a ich celem powinna być ciągła poprawa warunków pracy.

§ 7. W przypadku gdy rodzaj prowadzonej przez pracodawcę działalności na to

pozwala,

preferowanym

działaniem,

podejmowanym

celu

wyeliminowania lub ograniczenia ryzyka, powinno być unikanie stosowania

czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie, poprzez zastąpienie go

czynnikiem chemicznym lub procesem, który w warunkach jego stosowania

nie stwarza zagrożenia lub stwarza mniejsze zagrożenie dla

bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

§ 8. 1. W przypadkach, w których charakter prowadzonej przez pracodawcę

działalności nie pozwala na podjęcie działań, o których mowa w § 7,

pracodawca jest obowiązany do ograniczenia ryzyka do minimum przez

zastosowanie środków oraz działań ochronnych i zapobiegawczych,

odpowiednich do wyników oceny ryzyka zawodowego.

2. Działania i środki służące wyeliminowaniu ryzyka zawodowego lub jego

ograniczeniu do minimum w przypadkach, o których mowa w ust. 1,

podejmuje się w następującej kolejności poprzez:
1) wyeliminowanie uwalniania do środowiska pracy stwarzającego

zagrożenie czynnika chemicznego poprzez właściwe projektowanie

procesów pracy i kontrolę techniczną oraz stosowanie odpowiedniego

wyposażenia i materiałów;
2) ograniczenie uwalniania do środowiska pracy stwarzającego

zagrożenie czynnika chemicznego poprzez właściwe projektowanie i

właściwą organizację procesów pracy, stosowanie odpowiedniego

wyposażenia

materiałów

oraz

systematyczne

kontrole

stanu

bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem

organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń

technicznych oraz ustalenie sposobów rejestracji nieprawidłowości i metod

ich usuwania;
3) stosowanie środków ochrony zbiorowej u źródła powstawania

zagrożenia, takich jak na przykład odpowiednia wentylacja, i odpowiednie

działania organizacyjne;
4) stosowanie środków ochrony indywidualnej, jeżeli zagrożeniu nie

można przeciwdziałać w inny sposób.

100

§ 9. W przypadku gdy pomiary stężeń czynnika chemicznego, wykonywane

zgodnie z odrębnymi przepisami, wykażą przekroczenie wartości najwyższych

dopuszczalnych stężeń, pracodawca niezwłocznie podejmie działania i środki

zmierzające do zlikwidowania przekroczeń zgodnie z ogólnymi przepisami

bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisami niniejszego rozporządzenia.

§ 10. 1. Pracodawca zapewni ochronę pracowników przed zagrożeniami

wynikającymi z fizykochemicznych właściwości czynnika chemicznego,

podejmując, na podstawie wyników oceny ryzyka zawodowego, techniczne

lub organizacyjne działania i środki zmierzające do bezpiecznego stosowania

czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie.
2. W szczególności pracodawca podejmie, w kolejności określonej poniżej,

działania i środki zmierzające do:
1) zapobieżenia obecności w miejscu pracy substancji palnych w stężeniu

stwarzającym zagrożenie lub substancji chemicznie niestabilnych, w ilościach

stwarzających zagrożenie wybuchem lub pożarem;
2) usunięcia źródeł zapłonu, które mogą spowodować pożar lub wybuch,

oraz wyeliminowania warunków, które mogą powodować, że substancje

chemicznie niestabilne mogą wywołać szkodliwe skutki fizyczne;
3) ograniczenia skutków dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w

przypadku pożaru lub wybuchu substancji palnych, substancji chemicznie

niestabilnych lub ich mieszanin.

101

§ 11. 1. W przypadku obecności w miejscu pracy czynnika chemicznego

stwarzającego zagrożenie wypadku lub awarii pracodawca określi i wdroży

procedury działania celem zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

pracowników.
2. Procedury, o których mowa w ust. 1, obejmą także ćwiczenia ratownicze

powtarzane okresowo, zapewnienie odpowiednich środków i urządzeń

ratowniczych oraz zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym.

§ 12. 1. W razie wystąpienia wypadku lub awarii pracodawca natychmiast

poinformuje o tym pracowników i podejmie działania w celu ograniczenia

skutków tych zdarzeń.
2. W obszarze, w którym wystąpił wypadek lub awaria, pracodawca

niezwłocznie wdroży procedury, o których mowa w ust. 1, a praca będzie

dozwolona tylko pracownikom niezbędnym i upoważnionym.
3. Pracownikom wykonującym prace w obszarze, w którym zaistniało

zdarzenie, o którym mowa w ust. 1, pracodawca zapewni odpowiednie do

zagrożenia środki ochrony indywidualnej (np. odzież ochronną, sprzęt

ochrony dróg oddechowych) oraz inny niezbędny sprzęt i wyposażenie

ochronne, które powinno być używane aż do momentu usunięcia zagrożenia.
4. W obszarze, o którym mowa w ust. 1, zabronione jest przebywanie

osobom bez odpowiednich do zagrożenia środków ochrony indywidualnej

oraz innego niezbędnego sprzętu.

102

§ 13. 1. W przypadku narażenia w środowisku pracy na ołów i jego związki

nieorganiczne, w ramach kontroli stanu zdrowia, obowiązkowy jest

monitoring biologiczny obejmujący pomiar stężenia ołowiu we krwi (PbB) z

zastosowaniem absorpcyjnej spektrometrii atomowej lub metody dającej

równoważne wyniki.
2. Dopuszczalne stężenie ołowiu w materiale biologicznym dla ołowiu

wynosi 50 µg Pb/100 ml krwi.

§ 14. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

103

To tylko życie

104

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Slide 98
Slide 99
Slide 100
Slide 101
Slide 102
Slide 103
Slide 104

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dobroszycki,biochemia, Wpływ inhibitorów i czynników fizycznych
biochemia III, Czynniki warunkujące aktywność enzymów
biochemia III;], Czynniki warunkujące aktywność enzymów
Biochemia kliniczna W 05 2011 Czynnik kancerogenny – składniki dymu tytoniowego Nicotiana tab
Czynnik środowiskowy, a czynnik ekologiczny
11 BIOCHEMIA horyzontalny transfer genów
Analiza czynnikowa II
epidemiologia, czynniki ryzyka rola pielegniarki rak piersi szkola, nauczyciel
czynniki wpływające na zmeczenie psychiczne w pracy
Czynniki szkodliwe II(1)

więcej podobnych podstron

czynniki biochemiczne

Document Outline