Lista światowego dziedzictwa
UNESCO-Lista światowego
dziedzictwa
UNESCO-
ang. skrót United Nations Educational
Scientific and Cultural Organization, Organizacja do
Spraw Oświaty, Nauki i Kultury, jednostka z główną
org. wyspecjal. ONZ. Opracowana i uchwalona przez
Konferencję ONZ 1-16 XI 1945 roku w Londynie.
Siedziba: Paryż.
Lista obiektów
objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO, ze
względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla
ludzkości. Lista obejmuje w 2008 roku 878 obiektów w 145 krajach, w tym
679 obiektów dziedzictwa kulturowego, 174 przyrodniczego i 25
mieszanych. W sprawie wpisania danego obiektu na listę decyduje
Komitet
Światowego Dziedzictwa w trakcie corocznej sesji, począwszy od 1977
roku.
Nominacje zgłaszane są przez poszczególne kraje.
Siedziba UNESCO w Paryżu
Siedziba UNESCO w
Toruniu
Obiekty UNESCO w Polsce
Kryteria kulturowe
I. "reprezentować arcydzieło ludzkiego geniuszu twórczego"
II. "przedstawiać ważną wymianę ludzkich wartości, na przestrzeni dziejów lub
w obszarze danego regionu świata, w zakresie rozwoju architektury lub
technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu
krajobrazu"
III. "przedstawiać unikatowe albo przynajmniej wyjątkowe świadectwo tradycji
kulturowej lub istniejącej albo minionej cywilizacji"
IV. "przedstawiać szczególny przykład typu budowli, zespołu
architektonicznego lub technologicznego albo krajobrazu ilustrującego
ważny etap (lub etapy) w historii ludzkości"
V. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa,
zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury (lub
kultur), albo ludzkiej interakcji ze środowiskiem, szczególnie jeśli stało się
ono zagrożone wskutek nieodwracalnej zmiany"
VI. "pozostawać w bezpośrednim lub namacalnym związku z wydarzeniami lub
żywą tradycją, pomysłowością lub wierzeniami albo z dziełami
artystycznymi lub literackimi o wyjątkowym uniwersalnym znaczeniu
(Komitet uznaje, że to kryterium powinno być stosowane w połączeniu z
innymi kryteriami)"
Kryteria przyrodnicze
VII. "obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny
szczególnego naturalnego piękna i o estetycznym znaczeniu"
VIII. "przedstawiać szczególne świadectwo ważnych etapów w historii
planety, zawierające ślady dawnego życia, istotnych toczących się
procesów geologicznych tworzących formy ukształtowania terenu
lub istotne formacje geomorficzne lub fizjograficzne"
IX. "przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów
ekologicznych i biologicznych, istotnych dla ewolucji i rozwoju
lądowych, słodkowodnych, przybrzeżnych i morskich ekosystemów
lub społeczności roślin i zwierząt"
X. "obejmować najważniejsze środowiska przyrodnicze do ochrony
różnorodności form życia, łącznie z zagrożonymi gatunkami o
uniwersalnej wartości z punktu widzenia nauki i konserwacji
przyrody."
Miejsca Światowego Dziedzictwa
UNESCO w Polsce
Polska, jako kraj cechujący się niewątpliwym
bogactwem tradycji i naturalnego piękna,
i aktywnie dbający o jego ochronę, jest nie tylko
jednym z pierwszych Państw - sygnatariuszy
Konwencji dziedzictwa światowego, ale również
jednym z czołowych reprezentantów na Liście
Światowego Dziedzictwa. Zgodnie ze stanem z lipca 2006 roku, zostało
na nią wpisanych 13 polskich dóbr. Daje to Polsce 9 miejsce w Europie i
15 na świecie.Miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście
Światowego
Dziedzictwa UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i
promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO z siedzibą
w Toruniu - jednym z wyróżnionych przez UNESCO miast.
Polskę na Liście Światowego
Dziedzictwa UNESCO
reprezentuje 13 miejsc:
1.
1. Historyczne centrum Krakowa
(wpis 1978)
2.
3.
3. Puszcza Białowieska / Belovezhskaya Pushcha
Puszcza Białowieska / Belovezhskaya Pushcha
(wpis 1979,
1992)
4.
, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny
i zagłady /1940-1945/ (wpis 1979)
5.
5. Historyczne centrum Warszawy
6.
(wpis 1992)
7.
7. Miasto średniowieczne w Toruniu
Miasto średniowieczne w Toruniu
(wpis 1997)
8.
(wpis 1997)
9.
9.
Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół
Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół
architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy (wpis
1999)
10.
10.
Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy
Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy (wpis 2001)
11.
11.
Kościoły drewniane południowej Małopolski: Binarowa, Blizne,
Kościoły drewniane południowej Małopolski: Binarowa, Blizne,
Dębno, Sękowa, Haczów, Lipnica Murowana
Dębno, Sękowa, Haczów, Lipnica Murowana (wpis 2003)
12.
12.
Park Mużakowski / Muskauer Park
Park Mużakowski / Muskauer Park (wpis 2004)
13.
13.
Hala Stulecia we Wrocławiu
Hala Stulecia we Wrocławiu (wpis 2006)