Nagłe zagrożenia w
Nagłe zagrożenia w
schorzeniach neurologicznych
schorzeniach neurologicznych
K Nierzwicka
K Nierzwicka
Statystyka i przyczyny
Statystyka i przyczyny
Urazy czaszkowo-mózgowe – główna przyczyna
Urazy czaszkowo-mózgowe – główna przyczyna
śmiertelności i trwałego inwalidztwa wieku
śmiertelności i trwałego inwalidztwa wieku
rozwojowego
rozwojowego
45% zgonów ogół wypadków – 1/3 dzieci
45% zgonów ogół wypadków – 1/3 dzieci
Przyczyny:
Przyczyny:
- wypadki drogowe, upadki, nieszczęśliwe zdarzenia
- wypadki drogowe, upadki, nieszczęśliwe zdarzenia
w domu, napady drgawek i inne przyczyny utraty
w domu, napady drgawek i inne przyczyny utraty
przytomności, napady i bójki.
przytomności, napady i bójki.
- urazy okołoporodowe
- urazy okołoporodowe
Podział i epidemiologia
Podział i epidemiologia
Urazy łagodne – 96%
Urazy łagodne – 96%
Urazy średniociężkie – 3,5%
Urazy średniociężkie – 3,5%
Urazy ciężkie – 0,5%
Urazy ciężkie – 0,5%
Dwa szczyty występowania:
Dwa szczyty występowania:
- okres noworodkowo-niemowlęcy
- okres noworodkowo-niemowlęcy
- okres dojrzewania
- okres dojrzewania
Do 5 lat częstość podobna u obu płci
Do 5 lat częstość podobna u obu płci
Wiek dojrzewania - chłopcy 7:3
Wiek dojrzewania - chłopcy 7:3
Mechanizm
Mechanizm
1. Upadki z wysokości :
1. Upadki z wysokości :
-
Często uraz łagodny – wstrząśnienia, złamania linijne, typ
Często uraz łagodny – wstrząśnienia, złamania linijne, typ
„ping-pong”, rzadko krwiaki nadtwardówkowe.
„ping-pong”, rzadko krwiaki nadtwardówkowe.
2. Urazy komunikacyjne:
2. Urazy komunikacyjne:
-
przewaga urazów ciężkich: złamania, stłuczenia, krwiaki
przewaga urazów ciężkich: złamania, stłuczenia, krwiaki
podtwardówkowe, rozległe krwiaki podczepcowe.
podtwardówkowe, rozległe krwiaki podczepcowe.
3. Zgniecenia – wypadki rolnicze
3. Zgniecenia – wypadki rolnicze
-
rozległe złamania czaszki głównie podstawa, przerwania
rozległe złamania czaszki głównie podstawa, przerwania
ciągłości nerwów czaszkowych, płynotoki uszne i nosowe.
ciągłości nerwów czaszkowych, płynotoki uszne i nosowe.
4. Urazy penetrujące – upadek na przedmiot
4. Urazy penetrujące – upadek na przedmiot
- Urazy twarzoczaszki, urazy gałki ocznej i oczodołu.
- Urazy twarzoczaszki, urazy gałki ocznej i oczodołu.
Urazy okołoporodowe
Urazy okołoporodowe
Krwiaki podczepcowe – przodująca cześć, przodogłowie,
Krwiaki podczepcowe – przodująca cześć, przodogłowie,
Złamania czaszki,
Złamania czaszki,
Krwawienie wewnątrzczaszkowe,
Krwawienie wewnątrzczaszkowe,
Objawy bezpośrednio po urodzeniu:
Objawy bezpośrednio po urodzeniu:
-
Ostra niedokrwistość
Ostra niedokrwistość
-
Zaburzenia świadomości
Zaburzenia świadomości
-
Napady drgawek
Napady drgawek
Leczenie zachowawcze
Leczenie zachowawcze
Leczenie chirurgiczne – złamania z wgłobieniem, rozległe
Leczenie chirurgiczne – złamania z wgłobieniem, rozległe
krwiaki wewnątrzczaszkowe z efektem masy.
krwiaki wewnątrzczaszkowe z efektem masy.
Patofizjologia
Patofizjologia
Obrzęk mózgu
Obrzęk mózgu
Wzrost zawartości wody w tkance mózgowej
Wzrost zawartości wody w tkance mózgowej
spowodowany ostrą utratą autoregulacji krążenia
spowodowany ostrą utratą autoregulacji krążenia
mózgowego i wzrostem pojemności łożyska mózgowego
mózgowego i wzrostem pojemności łożyska mózgowego
prowadzący do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego
prowadzący do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego
Obrzęk naczyniopochodny – uszkodzenie bariery krew-
Obrzęk naczyniopochodny – uszkodzenie bariery krew-
mózg - wynaczynienie białek i wody
mózg - wynaczynienie białek i wody
Obrzęk cytotoksyczny – zaburzenia elektrolitowe komórki
Obrzęk cytotoksyczny – zaburzenia elektrolitowe komórki
mózgowej (pompy sodowo-potasowej i wapniowej) oraz
mózgowej (pompy sodowo-potasowej i wapniowej) oraz
niedotlenienie (glikoliza beztlenowa)
niedotlenienie (glikoliza beztlenowa)
Patofizjologia
Patofizjologia
Ciśnienie wewnątrzczaszkowe (IPC)
Ciśnienie wewnątrzczaszkowe (IPC)
norma 4 – 12 mm Hg
norma 4 – 12 mm Hg
Reguła Monro-Kelly – objętość przestrzeni
Reguła Monro-Kelly – objętość przestrzeni
wewnątrzczaszkowej jest stała i równa sumie
wewnątrzczaszkowej jest stała i równa sumie
objętości PMR, krwi i tkanki mózgowej.
objętości PMR, krwi i tkanki mózgowej.
Przyrost objętości jednego ze składników odbywa
Przyrost objętości jednego ze składników odbywa
się kosztem pozostałych
się kosztem pozostałych
Patofizjologia
Patofizjologia
WGŁOBIENIA
WGŁOBIENIA
Nadnamiotowe
Nadnamiotowe
– wgłobienie haka hipokampa (części płata
– wgłobienie haka hipokampa (części płata
skroniowego) we wcięcie namiotu móżdżku.
skroniowego) we wcięcie namiotu móżdżku.
ucisk i uszkodzenie śródmózgowia
ucisk i uszkodzenie śródmózgowia
(pnia mózgu)
(pnia mózgu)
–
–
anizokoria, połowiczy zespół piramidowy
anizokoria, połowiczy zespół piramidowy
Podnamiotowe
Podnamiotowe
– wgłobienie migdałków mózgu do otworu
– wgłobienie migdałków mózgu do otworu
wielkiego.
wielkiego.
ostry zespół opuszkowy
ostry zespół opuszkowy
(ucisk rdzenia przedłużonego)
(ucisk rdzenia przedłużonego)
–
–
głęboka śpiączka, wahania tętna i ciś. tętniczego, zaburzenia
głęboka śpiączka, wahania tętna i ciś. tętniczego, zaburzenia
oddychania,
oddychania,
Patofizjologia
Patofizjologia
Krwiaki śródczaszkowe:
Krwiaki śródczaszkowe:
-
Nadtwardówkowe – uszkodzenie gałęzi tętnicy
Nadtwardówkowe – uszkodzenie gałęzi tętnicy
oponowej środkowej lub zatok żylnych opony twardej.
oponowej środkowej lub zatok żylnych opony twardej.
-
Objawy: niedowład połowiczy po przeciwnej stronie, rozszerzenie źrenicy
Objawy: niedowład połowiczy po przeciwnej stronie, rozszerzenie źrenicy
po stronie krwiaka, bradykardia, przerwa jasna
po stronie krwiaka, bradykardia, przerwa jasna
-
Podtwardówkowy – rozerwanie żył mostkowych opony
Podtwardówkowy – rozerwanie żył mostkowych opony
twardej na wysokości zatoki strzałkowej.
twardej na wysokości zatoki strzałkowej.
-
Objawy jak wyżej, utrata przytomności bez przerwy jasnej
Objawy jak wyżej, utrata przytomności bez przerwy jasnej
-
Śródmózgowe – rozerwanie naczyń mózgowych
Śródmózgowe – rozerwanie naczyń mózgowych
głównie płata czołowego i skroniowego.
głównie płata czołowego i skroniowego.
-
Krwawienie podpajęczynówkowe
Krwawienie podpajęczynówkowe
-
Krwiak śródmózgowy
Krwiak śródmózgowy
-
Stłuczenie mózgu – countre-coup
Stłuczenie mózgu – countre-coup
Postępowanie rozpoznawcze
Postępowanie rozpoznawcze
Ogólna ocena pacjenta
Ogólna ocena pacjenta
Skala śpiączki Glasgow
Skala śpiączki Glasgow
Dorośli:
Dorośli:
Dzieci:
Dzieci:
1. Otwarcie oczu
1. Otwarcie oczu
– spontaniczne - 4 - wodzi oczami - 4
– spontaniczne - 4 - wodzi oczami - 4
- na polecenie -3 - reakcja źrenic zach -3
- na polecenie -3 - reakcja źrenic zach -3
- na ból - 2 - brak jednego z pow - 2
- na ból - 2 - brak jednego z pow - 2
- brak - 1 - centralne ust gałek - 1
- brak - 1 - centralne ust gałek - 1
2. Odpowiedź ruchowa
2. Odpowiedź ruchowa
reakcja na dźwięk
reakcja na dźwięk
- spełnia polecenia - 6 - samoistny płacz -3
- spełnia polecenia - 6 - samoistny płacz -3
- lokalizuje ból - 5 - samoistny oddech -2
- lokalizuje ból - 5 - samoistny oddech -2
- wycofuje kończynę - 4 - brak powyższych -1
- wycofuje kończynę - 4 - brak powyższych -1
- nieprawidłowe zgięcie - 3
- nieprawidłowe zgięcie - 3
- reakcja wyprostna - 2
- reakcja wyprostna - 2
- brak - 1
- brak - 1
3. Odpowiedź słowna
3. Odpowiedź słowna
reakcja ruchowa
reakcja ruchowa
- zorientowany -5 - aktywna -4
- zorientowany -5 - aktywna -4
- zdezorientowany -4 - wycofywanie na ból -3
- zdezorientowany -4 - wycofywanie na ból -3
- słowa bez związku -3 - skurcz toniczny wyprost -2
- słowa bez związku -3 - skurcz toniczny wyprost -2
- nieprawidłowe dźwięki -2 - wiotkość -1
- nieprawidłowe dźwięki -2 - wiotkość -1
- brak -1
- brak -1
SUMA od 3 do 15 pkt. od 3 do
SUMA od 3 do 15 pkt. od 3 do
11pkt.
11pkt.
Postępowanie rozpoznawcze
Postępowanie rozpoznawcze
Przyjmuje się, że w skali Glasgow
Przyjmuje się, że w skali Glasgow
-
Urazom lekkim odpowiada – 14 – 15 punktów
Urazom lekkim odpowiada – 14 – 15 punktów
-
Urazom średnio-ciężkim odpowiada – 9 – 13 punktów
Urazom średnio-ciężkim odpowiada – 9 – 13 punktów
-
Urazom ciężkim odpowiada – 3 – 8 punktów
Urazom ciężkim odpowiada – 3 – 8 punktów
Wczesne postępowanie powinna obejmować ogólna ocena stanu
Wczesne postępowanie powinna obejmować ogólna ocena stanu
neurologicznego:
neurologicznego:
-
Stan świadomości
Stan świadomości
-
Wielkość i reaktywność źrenic
Wielkość i reaktywność źrenic
-
Obecność odruchów pniowych
Obecność odruchów pniowych
-
Obecność objawów ogniskowych (lateralizacja)
Obecność objawów ogniskowych (lateralizacja)
Wdrożenie czynności wg schematu ABC jeśli stan pacjenta jest ciężki.
Wdrożenie czynności wg schematu ABC jeśli stan pacjenta jest ciężki.
Badanie neurologiczne
Badanie neurologiczne
Ocena czaszki – obrażenia zewnętrzne, stan ciemienia, wyrostek
Ocena czaszki – obrażenia zewnętrzne, stan ciemienia, wyrostek
sutkowaty.
sutkowaty.
Badanie funkcji nerwów czaszkowych –
Badanie funkcji nerwów czaszkowych –
II (wzrokowy) - wodzenie przedmiotem, reakcja na światło-odruch
II (wzrokowy) - wodzenie przedmiotem, reakcja na światło-odruch
źreniczy, ocena dna oka,
źreniczy, ocena dna oka,
III, IV, VI – ustawienie gałek ocznych
III, IV, VI – ustawienie gałek ocznych
, (złamanie szczeliny oczodołowej górnej)
, (złamanie szczeliny oczodołowej górnej)
V (trójdzielny) – odruch rogówkowy, otwieranie ust,
V (trójdzielny) – odruch rogówkowy, otwieranie ust,
VII (twarzowy) – szczerzenie zębów
VII (twarzowy) – szczerzenie zębów
, (złamanie piramidy kości skroniowej)
, (złamanie piramidy kości skroniowej)
VIII (słuchowy) – reakcja na pojedynczy dźwięk,
VIII (słuchowy) – reakcja na pojedynczy dźwięk,
IX, X – odruch połykania, fonacja, unoszenie barków
IX, X – odruch połykania, fonacja, unoszenie barków
XII – ocena położenia i ruchów języka
XII – ocena położenia i ruchów języka
Badanie koordynacji ruchowej, próba palec-nos, próba Romberga –
Badanie koordynacji ruchowej, próba palec-nos, próba Romberga –
ocena móżdżku i sznurów tylnych rdzenia kręgowego.
ocena móżdżku i sznurów tylnych rdzenia kręgowego.
Odruch Babińskiego – ocena dróg piramidowych.
Odruch Babińskiego – ocena dróg piramidowych.
Urazy lekkie
Urazy lekkie
Wskazania do hospitalizacji – obserwacja 24-48h
Wskazania do hospitalizacji – obserwacja 24-48h
-
niejasne okoliczności urazu,
niejasne okoliczności urazu,
-
chwilowa utrata przytomności,
chwilowa utrata przytomności,
-
złamanie czaszki bez objawów klinicznych,
złamanie czaszki bez objawów klinicznych,
-
wymioty, bóle głowy, ubytkowe objawy neurologiczne,
wymioty, bóle głowy, ubytkowe objawy neurologiczne,
-
podejrzenie zespołu dziecka maltretowanego,
podejrzenie zespołu dziecka maltretowanego,
-
choroby towarzyszące utrudniające ocenę stanu
choroby towarzyszące utrudniające ocenę stanu
neurologicznego,
neurologicznego,
-
wskazania społeczne.
wskazania społeczne.
Objawy wstrząśnienia mózgu:
Objawy wstrząśnienia mózgu:
-
utrata przytomności,
utrata przytomności,
-
niepamięć wsteczna,
niepamięć wsteczna,
-
nudności, wymioty, zaburzenia równowagi, przyśpieszenie tętna.
nudności, wymioty, zaburzenia równowagi, przyśpieszenie tętna.
Badania radiologiczne
Badania radiologiczne
RTG czaszki – wskazania względne, urazy lekkie.
RTG czaszki – wskazania względne, urazy lekkie.
TK głowy ogólne lub z kontrastem – 12 pkt i mniej, pogarszanie się
TK głowy ogólne lub z kontrastem – 12 pkt i mniej, pogarszanie się
stanu świadomości, pojawianie się dodatkowych objawów
stanu świadomości, pojawianie się dodatkowych objawów
neurologicznych do 4h obserwacji, wymioty, rozległy krwiak
neurologicznych do 4h obserwacji, wymioty, rozległy krwiak
podczepcowy.
podczepcowy.
USG mózgowia i dzieci z obecnym ciemieniem.
USG mózgowia i dzieci z obecnym ciemieniem.
MRI – wykluczenie anomalii naczyniowych lub neo,
MRI – wykluczenie anomalii naczyniowych lub neo,
RTG kręgosłupa szyjnego, AP i bok, celowane na ząb kręgu
RTG kręgosłupa szyjnego, AP i bok, celowane na ząb kręgu
obrotowego,
obrotowego,
RTG dodatkowych obrażeń kończyn
RTG dodatkowych obrażeń kończyn
USG jamy brzusznej, obrażenia wielomiejscowe
USG jamy brzusznej, obrażenia wielomiejscowe
RTG przeglądowe jamy brzusznej
RTG przeglądowe jamy brzusznej
Leczenie
Leczenie
Urazy lekkie
Urazy lekkie
Rodzaje złamań czaszki:
Rodzaje złamań czaszki:
-
linijne
linijne
-
z wgłobieniem
z wgłobieniem
-
podstawy czaszki
podstawy czaszki
-
rosnące
rosnące
-
„
„
ping-pong”
ping-pong”
Izolowane złamania bez powikłań – leczenie zachowawcze.
Izolowane złamania bez powikłań – leczenie zachowawcze.
Wskazania do leczenia operacyjnego:
Wskazania do leczenia operacyjnego:
-
złamania linijne z krwiakiem nadtwardówkowym
złamania linijne z krwiakiem nadtwardówkowym
-
złamania otwarte z rozerwaniem opony twardej
złamania otwarte z rozerwaniem opony twardej
-
złamania z wgłobieniem przekraczające grubość kości
złamania z wgłobieniem przekraczające grubość kości
-
złamania rosnące
złamania rosnące
Leczenie
Leczenie
Urazy ciężkie
Urazy ciężkie
Krwiak śródczaszkowy – kwalifikacja do leczenia operacyjnego
Krwiak śródczaszkowy – kwalifikacja do leczenia operacyjnego
rozmiar, lokalizacja, przemieszczenia wewnątrzczaszkowe
rozmiar, lokalizacja, przemieszczenia wewnątrzczaszkowe
Obrzęk mózgu, centralne stłuczenia istoty białej – leczenie
Obrzęk mózgu, centralne stłuczenia istoty białej – leczenie
zachowawcze (OIOM)
zachowawcze (OIOM)
Pomiar ciśnienia śródczaszkowego – hydrauliczny z komór
Pomiar ciśnienia śródczaszkowego – hydrauliczny z komór
mózgu, parenchymalny lub w przestrzeni podtwardówkowej.
mózgu, parenchymalny lub w przestrzeni podtwardówkowej.
IPC – powyżej 15 mm Hg obowiązuje leczenie p/obrzękowe.
IPC – powyżej 15 mm Hg obowiązuje leczenie p/obrzękowe.
Kontrolne badanie TK po 12h i 72h
Kontrolne badanie TK po 12h i 72h
Nawadnianie – polecane tylko krystaloidy, (glukoza nasila
Nawadnianie – polecane tylko krystaloidy, (glukoza nasila
obrzęk mózgu - hiperosmotyczna, nasila kwasicę metaboliczną)
obrzęk mózgu - hiperosmotyczna, nasila kwasicę metaboliczną)
OCŻ – cewnik w żyle głównej górnej – norma 2-5 mmHg
OCŻ – cewnik w żyle głównej górnej – norma 2-5 mmHg
Sedacja, zwiotczenie, leki p/bólowe i p/drgawkowe.
Sedacja, zwiotczenie, leki p/bólowe i p/drgawkowe.
Powikłania urazów głowy
Powikłania urazów głowy
1.Padaczka pourazowa
1.Padaczka pourazowa
Wczesna – 5%-10% do tyg. od urazu, głównie po zamkniętych urazach
Wczesna – 5%-10% do tyg. od urazu, głównie po zamkniętych urazach
z wgłobieniem, krwawieniem wewnątrzczaszkowym lub utratą
z wgłobieniem, krwawieniem wewnątrzczaszkowym lub utratą
przytomności powyżej 6 h
przytomności powyżej 6 h
Póżna – 15% powyżej tyg do kilku lat po urazie
Póżna – 15% powyżej tyg do kilku lat po urazie
2. Przetoki płynowe
2. Przetoki płynowe
Z nosa
Z nosa
– złamanie przedniego dołu czaszki i części skalistej kości
– złamanie przedniego dołu czaszki i części skalistej kości
skroniowej
skroniowej
Z ucha
Z ucha
– złamanie piramidy kości skroniowej
– złamanie piramidy kości skroniowej
Badanie wydzieliny – PMR lub 30% stężenia glukozy w wydzielinie.
Badanie wydzieliny – PMR lub 30% stężenia glukozy w wydzielinie.
Powikłania – zakażenia ropne CUN
Powikłania – zakażenia ropne CUN
Badania: cysternografia rentgenowska (TK + śr. cieniujący podany do
Badania: cysternografia rentgenowska (TK + śr. cieniujący podany do
kanału kręgowego, lub cysternografia radioizotopowa).
kanału kręgowego, lub cysternografia radioizotopowa).
Leczenie: zachowawcze do 7dni, operacyjne przy nawrotach, przy
Leczenie: zachowawcze do 7dni, operacyjne przy nawrotach, przy
powikłaniach ropnych,
powikłaniach ropnych,
Powikłania urazów głowy
Powikłania urazów głowy
3. Zespół powstrząśnieniowy
3. Zespół powstrząśnieniowy
Występuje po wielokrotnych urazach głowy – zaburzenia
Występuje po wielokrotnych urazach głowy – zaburzenia
ultrastrukturalne.
ultrastrukturalne.
-
bóle głowy,
bóle głowy,
-
zaburzenia koncentracji,
zaburzenia koncentracji,
-
zawroty głowy,
zawroty głowy,
-
Obniżenie nastroju, drażliwość
Obniżenie nastroju, drażliwość
Powikłanie: opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, postępujący
Powikłanie: opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, postępujący
zespół psychoorganiczny.
zespół psychoorganiczny.
U dzieci dotyczy zespołu dziecka maltretowanego.
U dzieci dotyczy zespołu dziecka maltretowanego.
4. Przewlekły krwiak podtwardówkowy lub wodniak
4. Przewlekły krwiak podtwardówkowy lub wodniak
Rozerwanie żył mostkowych.
Rozerwanie żył mostkowych.
U dzieci często bez wyraźnego urazu w wywiadzie.
U dzieci często bez wyraźnego urazu w wywiadzie.
-
zespół przedrenowania przy zastawkach komorowo-otrzewnowych,
zespół przedrenowania przy zastawkach komorowo-otrzewnowych,
-
zaburzenia krzepnięcia,
zaburzenia krzepnięcia,
-
Endo- lub egzotoksemie.
Endo- lub egzotoksemie.
Powikłania urazów głowy
Powikłania urazów głowy
5.Przetoki szyjno-jamiste i oponowo-jamiste
5.Przetoki szyjno-jamiste i oponowo-jamiste
Przy złamaniach postawy czaszki – wypływ krwi tętniczej do zatoki
Przy złamaniach postawy czaszki – wypływ krwi tętniczej do zatoki
jamistej z gałązek tętnicy szyjnej wewnętrznej lub oponowej
jamistej z gałązek tętnicy szyjnej wewnętrznej lub oponowej
środkowej.
środkowej.
Objawy:
Objawy:
-
wytrzeszcz tętniący,
wytrzeszcz tętniący,
-
postępująca utrata wzroku,
postępująca utrata wzroku,
-
śródczaszkowe nadciśnienie żylne,
śródczaszkowe nadciśnienie żylne,
-
wodogłowie.
wodogłowie.
-
Leczenie: embolizacja radiologiczna.
Leczenie: embolizacja radiologiczna.
Urazy kręgosłupa i rdzenia
Urazy kręgosłupa i rdzenia
Większy odsetek śmiertelności u dzieci –
Większy odsetek śmiertelności u dzieci –
80% odc. Szyjny, głównie do
80% odc. Szyjny, głównie do
C3
C3
- wiotkość więzadeł,
- wiotkość więzadeł,
- słaby gorset mięśniowy,
- słaby gorset mięśniowy,
-
poziome ustawienie powierzchni stawowych międzykręgowych,
poziome ustawienie powierzchni stawowych międzykręgowych,
-
mniejsze uwapnienie kręgów.
mniejsze uwapnienie kręgów.
Częste zwichnięcia kręgów, rzadko złamania trzonów.
Częste zwichnięcia kręgów, rzadko złamania trzonów.
Każdy ciężki uraz czaszkowo-mózgowy obliguje do wykonania diagnostyki
Każdy ciężki uraz czaszkowo-mózgowy obliguje do wykonania diagnostyki
leczenia obrażeń kręgosłupa szyjnego i rdzenia.
leczenia obrażeń kręgosłupa szyjnego i rdzenia.
Leczenie:
Leczenie:
-
Włączenie metyloprednizolonu do 8h po urazie,
Włączenie metyloprednizolonu do 8h po urazie,
-
Stabilizacja zewnętrzna w zwichnięciach,
Stabilizacja zewnętrzna w zwichnięciach,
-
Operacyjne w dużych niestabilnościach odc. szyjnego i odbarczenia
Operacyjne w dużych niestabilnościach odc. szyjnego i odbarczenia
ucisku przy objawach ubytkowych.
ucisku przy objawach ubytkowych.
Urazy porodowe kręgosłupa i
Urazy porodowe kręgosłupa i
rdzenia
rdzenia
Rodzaje obrażeń:
Rodzaje obrażeń:
-
przemieszczenie potyliczno-szczytowe,
przemieszczenie potyliczno-szczytowe,
-
przemieszczenie szczytowo-obrotowe,
przemieszczenie szczytowo-obrotowe,
-
złuszczenie zęba kręgu obrotowego,
złuszczenie zęba kręgu obrotowego,
-
uszkodzenie rdzenia w wyniku trakcji.
uszkodzenie rdzenia w wyniku trakcji.
Możliwość przerwania ciągłości rdzenia kręgowego w porodach
Możliwość przerwania ciągłości rdzenia kręgowego w porodach
twarzyczkowych siłami natury ocenia się na 25%.
twarzyczkowych siłami natury ocenia się na 25%.
Zaburzenia świadomości u dzieci
Zaburzenia świadomości u dzieci
Senność – łatwo daje się wybudzić, utrata
Senność – łatwo daje się wybudzić, utrata
kontaktu z otoczeniem,
kontaktu z otoczeniem,
Majaczenie – dezorientacja, majaczenia, omamy,
Majaczenie – dezorientacja, majaczenia, omamy,
Osłupienie – ocknięcie po silnym bodźcu.
Osłupienie – ocknięcie po silnym bodźcu.
Śpiączka - głębokie upośledzenie funkcji
Śpiączka - głębokie upośledzenie funkcji
neurologicznych, brak odpowiedzi na silny
neurologicznych, brak odpowiedzi na silny
bodziec,
bodziec,
Zaburzenia świadomości u dzieci
Zaburzenia świadomości u dzieci
Przyczyny:
Przyczyny:
-
Urazy,
Urazy,
-
Guzy CUN
Guzy CUN
-
Zakażenia CUN
Zakażenia CUN
-
Zatrucia – alkohol, opioidy, narkotyki, leki uspokajające,
Zatrucia – alkohol, opioidy, narkotyki, leki uspokajające,
salicylany, tlenek węgla, ołów
salicylany, tlenek węgla, ołów
-
Padaczka
Padaczka
-
Choroby metaboliczne – hipo i hiperglikemia, mocznica,
Choroby metaboliczne – hipo i hiperglikemia, mocznica,
hypo i hipernatrenia, przełom tarczycowy, choroby
hypo i hipernatrenia, przełom tarczycowy, choroby
metaboliczne, ch. Adisona, z. Reye’a
metaboliczne, ch. Adisona, z. Reye’a
-
Wgłobienie,
Wgłobienie,
-
Wodogłowie,
Wodogłowie,
-
hipotermia
hipotermia
Diagnostyka
Diagnostyka
WYWIAD
WYWIAD
BADANIA LABORATORYJNE:
BADANIA LABORATORYJNE:
- poziom glukozy,
- poziom glukozy,
-
gazometria,
gazometria,
-
jonogram,
jonogram,
-
morfologia,
morfologia,
-
badania toksykologiczne,
badania toksykologiczne,
-
mocz,
mocz,
-
PMR
PMR
BADANIA OBRAZOWE
BADANIA OBRAZOWE
Leczenie
Leczenie
W zależności od przyczyny.
W zależności od przyczyny.
Tlen, płyny, glukoza, nalokson.
Tlen, płyny, glukoza, nalokson.
Mannitol, furosemid.
Mannitol, furosemid.
W zaawansowanych przypadkach skierowanie
W zaawansowanych przypadkach skierowanie
dziecka do Oddziału Intensywnej Terapii
dziecka do Oddziału Intensywnej Terapii
Drgawki
Drgawki
Napadowe, patologiczne wyładowania elektryczne
Napadowe, patologiczne wyładowania elektryczne
neuronów w obrębie mózgu. Powyżej dwóch
neuronów w obrębie mózgu. Powyżej dwóch
incydentów podejrzenie padaczki.
incydentów podejrzenie padaczki.
Napady uogólnione i częściowe, z drgawkami lub bez
Napady uogólnione i częściowe, z drgawkami lub bez
drgawek (petit male).
drgawek (petit male).
Padaczka Rolanda – niekontrolowane skurcze
Padaczka Rolanda – niekontrolowane skurcze
mimiczne twarzy, wokalizacja po przebudzeniu ze
mimiczne twarzy, wokalizacja po przebudzeniu ze
snu.
snu.
Zespół Wetsa – nagłe skurcze toniczno-kloniczne
Zespół Wetsa – nagłe skurcze toniczno-kloniczne
kończyn, tułowia i karku u niemowląt.
kończyn, tułowia i karku u niemowląt.
Stan padaczkowy – trwa nieprzerwanie ponad 30min,
Stan padaczkowy – trwa nieprzerwanie ponad 30min,
lub wiele napadów bez powrotu świadomości.
lub wiele napadów bez powrotu świadomości.
Drgawki
Drgawki
Przyczyny pojedynczego napadu drgawek – gorączka, urazy,
Przyczyny pojedynczego napadu drgawek – gorączka, urazy,
zatrucia, zakażenia, nie leczona padaczka, choroby
zatrucia, zakażenia, nie leczona padaczka, choroby
neurologiczne.
neurologiczne.
Przyczyny rzadkie – zaburzenia metaboliczne, zmiany
Przyczyny rzadkie – zaburzenia metaboliczne, zmiany
wrodzone, immunizacja Di-Per-Te
wrodzone, immunizacja Di-Per-Te
Leczenie w zależności od przyczyny – leki p/padaczkowe,
Leczenie w zależności od przyczyny – leki p/padaczkowe,
p/gorączkowe, sterydy ( zespół Reye’a)
p/gorączkowe, sterydy ( zespół Reye’a)
(Paracetamol 15mg/kg, Ibuprom 10mg/kg)
(Paracetamol 15mg/kg, Ibuprom 10mg/kg)
(Diazepam- Relanium 0,1-0,3 mg/kg iv lub 0,5 mg/kg
(Diazepam- Relanium 0,1-0,3 mg/kg iv lub 0,5 mg/kg
doodbytniczo
doodbytniczo
Midazolam – Dormicum 0,2 mg/kg im,
Midazolam – Dormicum 0,2 mg/kg im,
Fenobarbital – Luminal 20 mg/kg iv)
Fenobarbital – Luminal 20 mg/kg iv)
Wodogłowie
Wodogłowie
Wzrost ciśnienia środczaszkowego na skutek zwiększenia
Wzrost ciśnienia środczaszkowego na skutek zwiększenia
objętości płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie
objętości płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie
komorowym mózgu.
komorowym mózgu.
Nie leczone doprowadza do zespołu ciasnoty
Nie leczone doprowadza do zespołu ciasnoty
wewnątrzczaszkowej i wklinowania.
wewnątrzczaszkowej i wklinowania.
Przyczyny:
Przyczyny:
-
wady wrodzone
wady wrodzone
-
stan po krwawieniu do komór na skutek niedotlenienia
stan po krwawieniu do komór na skutek niedotlenienia
okołoporodowego
okołoporodowego
-
pozapalne
pozapalne
-
pourazowe
pourazowe
Wodogłowie
Wodogłowie
Leczenie
Leczenie
Założenie układu zastawkowego komorowo-
Założenie układu zastawkowego komorowo-
otrzewnowego
otrzewnowego