Instytut Logistyki i Magazynowania

Instytut Logistyki i Magazynowania EAN Polska

61-755 Poznań, ul. E. Estkowskiego 6

Informatyka w Logistyce

Standardowe znakowanie

dla potrzeb

elektronicznej gospodarki

Warszawa, – 14 -15 kwietnia 2003

Informatyka w Logistyce

Standardowe znakowanie

dla potrzeb

elektronicznej gospodarki

Warszawa, – 14 -15 kwietnia 2003

Anna Kosmacz-Chodorowska

E-mail: [e-mail]
tel. [phone] w.208 fax [phone]

O czym będziemy mówić ?

O czym będziemy mówić ?



Podstawowe narzędzia nowoczesnej
logistyki: ADC i EDI



Standardy krajowe i branżowe ADC i EDI



Standardy globalne ADC i EDI –
znakowanie danych biznesowych



Wdrożenie zalecanych oznaczeń dla EC



Instytucje standaryzacyjne

Narzędzia usprawniające – docelowo:

synchronizacja ADC i EDI

Producent Jednostka

konsumencka

Jednostki
wysyłkowe

Transport

Konsumenci

EAN/UCC-13
EAN-13

UCC/EAN-
128

EAN/UCC-13
EAN-13

EDI - przepływ informacji

Detalista

SSCC

SSCC

Jednostka

konsumencka

EAN/UCC-14
ITF-14

EAN/UCC-14
ITF-14

Jednostki
logistyczne

Jednostki
wysyłkowe

Jednostki
logistyczne

3

ADC

ADC

A

B

EDI

EDI

Systemy dla firmy i jej otoczenia oraz całego

łańcucha dostaw

Auto ID

Auto ID

=

ADC

ADC

to automatyczne (za pomocą specjalnych urządzeń)

wprowadzanie danych do komputerowych systemów

informatycznych. Techniki pozwalające na zakodowanie i

maszynowy odczyt oraz przetwarzanie informacji, eliminując

popełnienie błędu.

56

1 2 3

567

Rozpoznawanie

znaków

optycznych

Rozpoznawanie

głosu

Systemy

wizyjne

1 2 3 4

Rozpoznawanie

znaków w zapisie

magnetycznym

Systemy ADC a techniki ADC

Taśma magnetyczna

RF

Częstotliwość radiowa

Kod kreskowy

AIM

Auto ID

Integracja
systemów

4

Najtańsza i najpowszechniejsza technika

ADC

Najtańsza i najpowszechniejsza technika

ADC

Kod kreskowy

to graficzne odzwierciedlenie znaków
czytelnych wzrokowo, poprzez
kombinację ciemnych i jasnych kresek
(komórek), ustaloną wg reguł budowy
danej symboliki, w celu ich maszynowego
odczytu

5

Schemat
ADC

Rodzaje kodów
kreskowych

Standardy ADC – uwarunkowania - branżowe

standardy przemysłowe ADC



Rozwiązania

indywidualne i regionalne

–

prywatne / wewnętrzne firmowe lub krajowe

-

niestandardowe

(ograniczone efekty, brak możliwości

rozwoju - najniższa efektywność)



Rozwiązania

branżowe

-

międzynarodowe (ANSI

-American National Standards Institute)



Amerykański Standard Militarny (1982 r.) pierwowzorem



standardowe identyfikatory danych ID ANSI/FACT i kody: Kod

39 lub Kod 128 lub

Kodabar lub PDF 417

, format etykiet

transportowych na jednostki logistyczne - normy CEN

Cechy:



ograniczona jednoznaczność danych:

numery produktów i

oznaczenie firmy - nadaje ostateczny odbiorca =

ten sam

wyrób i firma mają tyle oznaczeń ilu jest odbiorców



wykorzystywane w ograniczonym zakresie -

tylko dla

branżowych dostaw kooperacyjnych

(kooperant -

producent finalny)

Kosztowna i długotrwała migracja do standardu

globalnego

6

Standardy krajowe i branżowe EDI / ADC

Austria - SEDAS - 1984

Belgia - ICODIF - 1985

Francja - GENCODE - 1975

Holandia - TRANSCOM - 1986

Niemcy - SEDAS - 1977

Norwegia - STANDARD RECORDS - 1980

Wielka Brytania - TRADACOMS - 1980

USA - ANSI X-12 - 1977

SWIFT - dla banków
CEFIC - dla przemysłu chemicznego
EDIFACE - dla przemysłu
elektronicznego
RINET - dla sektora ubezpieczeniowego
ODETTE - dla przemysłu
motoryzacyjnego

EDI

to wymiana standardowo sformatowanych komunikatów

między systemami informatycznymi partnerów handlowych przy
minimalnej interwencji człowieka

(klasyczne i poprzez formatki

internetowe XML)

Rozwiązania: indywidualne międzybranżowe krajowe i
branżowe międzynarodowe globalne UN/EDIFACT –
EANCOM

Standardy globalne ADC i EDI



System EAN•UCC:

globalny

-

jedyny międzybranżowy i

międzynarodowy system jednoznacznej i automatycznej identyfikacji oraz
Elektronicznej Wymiany Danych w przemyśle, handlu, usługach i administracji



28 lat istnienia,

99 organizacji krajowych, 102 kraje, ponad 900 000

firm, w Polsce – ILiM - EAN-Polska od 1990r, ponad 14 tysięcy firm.



Standardy identyfikacji danych biznesowych –

globalne numery identyfikacyjne i IZ



Standardowe nośniki danych ADC -

symboliki kodów

kreskowych i RFID



Standardowe komunikaty EDI:

UN/EDIFACT / EANCOM / ebXML

8

Standardy globalnej identyfikacji

Standardy globalnej identyfikacji



jednostek

handlowych



jednostek

logistycznych



lokalizacji



zasobów



relacji usługowych

Standardy do zastosowań specjalnych

Standardy do zastosowań specjalnych

Identyfikacja i znakowanie kodami kreskowymi:

1/ kuponów rabatowych i bonów wartościowych -

Krajowy

system obowiązuje w Polsce od lipca 1998 r.

(5 struktur

EAN-13 z prefiksem 99n)

2/ rachunków płatniczych (system przygotowywany do

wdrożenia w Polsce)

3/

kwitów

zwrotnych

(kwity

tworzone

w

celu

zautomatyzowania

płatności

za

zwrócone

puste

pojemniki, np. butelki, skrzynki - nie opracowano

krajowych zaleceń)

4/ telefonów komórkowych (nie opracowano krajowych

zaleceń)

5/ towarów definiowanych przez klientów (Customer

Specific Article – CSA, czyli towarów, które nie są

produkowane

na

zapas,

tylko

wykonywane

na

zamówienie, które określa wybrany wariant towaru - nie

opracowano krajowych zaleceń)

Standardy 3, 4 i 5 prezentowane są w formie określonej

bezpośrednio w zaleceniach EAN•UCC

Standardy globalnej

identyfikacji

A

B

C

D

1 234567 890128

GTIN:
EAN/UCC
-8

EAN/UCC-14

SSCC

GLN

lokalizacja (firm i
miejsc)

jednostka
logistyczna

Jednostka
handlowa
detaliczna

A

B

EAN/UCC-
13
UCC-12

11

GRAI i GIAI - zasoby
GSRN -relacje
usługowe
(serwis)

Globalne identyfikatory EAN.UCC

:

jednostk
a
hurtowa

Standardy globalnej identyfikacji

Standardy globalnej identyfikacji

Znakowanie jednostek handlowych

(produktów)

EAN.UCC: prefiks organizacji krajowej i cyfra kontrolna
W Polsce - umowa z ILiM-CKK
Nr jednostki kodującej: od 1990 r. - 4, od 97 r. – 4 i 5, od 98 r. – 4-

7 cyfr

Nr indywidualny towaru - 10, 1000, 10 000 lub 100 000

Struktura numeru EAN-13 obowiązująca w Polsce

Prefiks Nr jednostki

Indywidualny Cyfra

EAN.UCC

kodującej

nr towaru

kontrolna

590

P1 P2 P3 P4

T1 T2 T3 T4 T5

K

590

P1 P2 P3 P4 P5

T1 T2 T3 T4

K

590

P1 P2 P3 P4 P5 P6

T1 T2 T3

K

590

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

T1 T2

K

Numery identyfikacyjne jednostek

handlowych: detalicznych i

niedetalicznych

13

Numery GTIN

Struktury 14 cyfrowego Globalnego Numeru Jednostki Handlowej

EAN/UCC-14 N

1

N

2

N

3

N

4

N

5

N

6

N

7

N

8

N

9

N

10

N

11

N

12

N

13

N

14

EAN/UCC-13

0 N

1

N

2

N

3

N

4

N

5

N

6

N

7

N

8

N

9

N

10

N

11

N

12

N

13

UCC-12

0 0 N

1

N

2

N

3

N

4

N

5

N

6

N

7

N

8

N

9

N

10

N

11

N

12

EAN/UCC-8

0 0 0 0 0 0 N

1

N

2

N

3

N

4

N

5

N

6

N

7

N

8

Nr jednostki kodującej do znakowania:

•jednostek dla detalu

•jednostek dla hurtu i zaopatrzenia
materiałowego

•odrębne pule numerów dla:

jednostek logistycznych

zasobów zwrotnych i indywidualnych

relacji usługowych

zastosowań specjalnych (kupony)

Standardy identyfikacji do zastosowań specjalnych

Standardy identyfikacji do zastosowań specjalnych

Rozwiązania krajowe i wewnętrzne wg standardów

globalnych:

Znakowanie jednostek handlowych o zmiennej ilości
-

wyroby mierzone i wyroby ważone

Znakowanie wewnętrzne jednostek handlowych i dla

innych dowolnych celów w danej firmie:



numery i kody EAN/UCC-8 z prefiksem 0 i 2



numery i kody EAN/UCC-13 z prefiksem 04 i 20



IZ od 90 do 99 (an..30) i kod UCC/EAN-128

Są kompatybilne z oznaczeniami globalnymi i

wewnętrznymi własnymi i partnerów oraz elastyczne -

Zaleca się je stosować w miejsce indywidualnych

rozwiązań !!!

Znakowanie kuponów promocyjnych (rabatowych)

Standardy globalnej identyfikacji

Standardy globalnej identyfikacji

Znakowanie jednostek logistycznych

Tablica rejestracyjna - nr EAN.UCC 18 cyfrowy z IZ 00:

SSCC

Seryjny Nr Jednostki Wysyłkowej / Logistycznej

(Serial Shipping Container Code)

Kod Agencji Przydzielającej (Issuing Agency Codes – IAC)

etykieta logistyczna EAN•UCC

Struktura SSCC obowiązująca w Polsce

Cyfra Prefiks Nr jednostki Indywidualny nr

Cyfra

0-9 EAN.UCC kodującej jednostki logistycznej

kontrolna

IAC 590

P1 P2 P3 P4

S1 S2 S3 S4 S5 S6

S7 S8 S9 K

IAC 590

P1 P2 P3 P4 P5

S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7

S8 K

IAC 590

P1 P2 P3 P4 P5 P6

S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7

K

IAC 590

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

S1 S2 S3 S4 S5 S6

K

Nr nie dublowany w okresie 1 roku - od 10 mln do 10 mld

Standardy globalnej identyfikacji

Standardy globalnej identyfikacji

Znakowanie lokalizacji

– znakowanie firm i fizycznych lokalizacji (odbioru, dostawy,

składowania)

Globalny Numer Lokalizacyjny EAN/UCC (

GLN

) - nr EAN/UCC-

13

Struktura numerów GLN obowiązująca w Polsce

Prefiks

Nr podmiotu Nr

szczegółowej Cyfra

EAN.UCC gospodarczego lokalizacji

kontrolna

590

P1 P2 P3 P4

L1 L2 L3 L4 L5 K

590

P1 P2 P3 P4 P5

L1 L2 L3 L4

K

590

P1 P2 P3 P4 P5 P6

L1 L2 L3

K

590

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

L1 L2

K

590

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8

L1 K

590

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9

K

IZ to standard globalny znakowania danych

biznesowych typu:

1

o

Identyfikacja towaru

2

o

Numery kontrolne

3

o

Daty

4

o

Ilość

IZ z danymi

przedstawia

5

o

Wymiary handlowe i logistyczne

odmiana Kodu

128:

6

o

Dokumenty referencyjne

UCC/EAN

-128

7

o

Kody lokalizacyjne

8

o

Zastosowania specjalne

9

o

Zastosowania wewnętrzne

oraz prefiks definiujący rodzaj i format danych.

Przykład:

Standardowe Identyfikatory Zastosowania -

IZ

17

(01) 9 5 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 (30) 5 0 (10) a b c d

(01) 9 5 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 (30) 4 9 (10) a b c 1

Lista Identyfikatorów Zastosowania (fragment)

Lista Identyfikatorów Zastosowania (fragment)

400

Numer zamówienia

n3+an..30

401

Numer przesyłki

n3+an..30

402

Numer identyfikacyjny wysyłki

n3+n17

403

Kod trasy

n3+an..30

410

Numer lokalizacyjny GLN „Wysłać do / Dostarczyć do”

n3+n13

411

Numer lokalizacyjny GLN „Rachunek do / Faktura do”

n3+n13

412

„Zakupiono od” — numer lokalizacyjny GLN kontrahenta, od

którego zakupiono

towar n3+n13

413

GLN „Wysłać do / Dostarczyć do / Wyekspediować do”

n3+n13

414

GLN - numer lokalizacji fizycznej n3+n13

420

„Wysłać do / Dostarczyć do” — kod pocztowy w zasięgu tych

samych władz

pocztowych n3+an..20

421

„Wysłać do / Dostarczyć do” — kod pocztowy z trzycyfrowym

prefiksem kraju ISO

n3+n3+an..9

422

Kraj pochodzenia produktu n3+n3

……………………….

90 Do zastosowań wewnętrznych lub uzgodnionych obustronnie

n2+an..30

91–99 Zastosowania wewnętrzne

n2+an..30

Przykład IZ — Daty

Przykład IZ — Daty

Format dat: n6 (RRMMDD)

(dla oznaczenia tylko roku i miesiąca w miejsce DD wstawić „00”)
1. IZ 11 — Data produkcji
2. IZ 12 — Data płatności
3. IZ 13 — Data pakowania
4. IZ 15 — Minimalna data trwałości (Najlepszy do dnia — „Best

before”)

5. IZ 17 — Maksymalna data trwałości (Zużyć do dnia — „Use by”)

Przykład:

(15) 9 9 0 6 1 6

19

(01) 0 5 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 8

5 412345 678908

Standardy globalne kodów

kreskowych EAN.UCC

- dobór kodów

7

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

4

EAN-13 EAN-8
UPC-A

ITF-14
UCC/EAN-128

20

UPC-E, add on 2 i 5-cyfrowy, kody zredukowane RSS,
kody złożone

Standardowe wymogi techniczne oznaczeń

kodowych i ich lokalizacji



budowa symbolu kodu kreskowego (symbolika, kodowane znaki, IZ w nawiasie,

pas wspornikowy)

Symbol kodów EAN.UCC składa się z:



symboliki kodu kreskowego i numeru EAN.UCC oraz ewentualnie innych danych biznesowych z IZ



ewentualne oznaczenia uzupełniające (pas dla ITF-14)



wymiary, odpowiednio dobrane do warunków odczytu (u siebie i u innych), w

dopuszczalnych granicach minimalnej i maksymalnej wielkości (dopuszczalne

współczynniki powiększenia i wymiary x) oraz marginesy

Wymiary symbolu w granicach normy:



wielkości nominalne i dopuszczalne współczynniki powiększenia (zależne od technik drukarskich i tolerancji

druku) obniżanie wysokości symbolu



zachowanie marginesu z obu stron



jednakowa szerokość i kolor kresek



odpowiednie kolory tła i kresek (wymagany kontrast druku)

Odpowiedni kontrast nadruku dla kresek i tła w podczerwieni

Wymogi lokalizacji oznaczeń kodowych

21



struktura etykiety – 3 części



zawartość etykiety: nadawca,

przewoźnik, odbiorca



przedstawianie danych

kodowych do odczytu

wzrokowego



wymiary etykiety

Projektowanie etykiet logistycznych

Standard etykiety transportowej EAN.UCC

Projektowanie etykiet logistycznych

Standard etykiety transportowej EAN.UCC

22

Przykład etykiety transportowej EAN.UCC z SSCC

Przykład etykiety transportowej EAN.UCC z SSCC

23

Standard globalny EDI - UN/EDIFACT

UN/EDIFACT:

United Nations Rules / Electronic Data

Interchange For Admninistration, Commerce and
Transport

Usprawnienie EAN International:

podstandard UN/EDIFACT – EANCOM w łańcuchu
dostaw

wykorzystuje numery identyfikacyjne EAN.UCC

UN/EDIFACT wspólnym językiem wszystkich
użytkowników EDI

Synchronizacja ADC z EDI

Przykład: Zamówienie w UN/EDIFACT /

EANCOM

UNH+ME000001+ORDERS:D:93A:UN:EAN007'
BGM+220+128576'
DTM+137:19930830:102' NAD+BY+5412345000010::9'
NAD+SU+4012345500000::9' LIN+1++4000862141404:EN'
QTY+21:48'
MOA+203:699.84' UNS+S' CNT+2:1' UNT+11+ME000001'

UNH+ME000001+ORDERS:D:93A:UN:EAN007' początek
komunikatu
BGM+220+128576'

identyfikacja

dokumentu
DTM+137:19930830:102'

data

NAD+BY+

5412345000010

::9'

kupujący

NAD+SU+

4012345500000

::9'

sprzedający

LIN+1++

4000862141404

:EN'

towar 1

QTY+21:48'

ilość

MOA+203:699.84'

wartość

UNS+S'

segment sterujący

CNT+2:1'

segment kontrolny

UNT+11+ME000001'

zakończenie

komunikatu

Nowe trendy EDI – formatki internetowe XML:
ebXML

Standardy globalne z uwzględnieniem specyfiki

branżowej – przykład

Standardy globalne z uwzględnieniem specyfiki

branżowej – przykład

Międzynarodowe projekty z uwzględnieniem specyfiki branżowej

Na bazie standardów globalnych EAN.UCC

Standardy EAN•UCC w ochronie zdrowia

W latach 1995 - 1998: “Projekt Współpracy w Ochronie Zdrowia”

(Healthcare Collaboration Project - HCP)

53 instytucje i stowarzyszenia międzynarodowe

Stosowanie standardów identyfikacji, kodów kreskowych i EDI w

administracji, logistyce i procesach zaopatrzenia - wszystkie

rozwiązania

opierają się na stosowaniu systemu EAN • UCC:

znakowanie jednostek handlowych, lokalizacji, relacji

usługowych itd

, w tym rozwiązania szczegółowe:



śledzenie i kontrola przepływu pacjentów



zamawianie

i

dystrybucja

produktów

farmaceutycznych,

paramedycznych, medycznych i innych



śledzenie złożonych urządzeń medycznych dostos. do pacjentów



śledzenie i kontrola implantów medycznych



śledzenie i kontrola próbek laboratoryjnych



gospodarka odpadami w szpitalach

Standardy globalne - rozwiązania branżowe w

Polsce - przykład

Standardy globalne - rozwiązania branżowe w

Polsce - przykład

Krajowe projekty z uwzględnieniem specyfiki branżowej

na bazie standardów globalnych EAN.UCC

Znakowanie farmaceutyków



W Polsce MZ od 1999 - w 2000 r. wprowadza kody EAN.UCC na

wszystkie rejestrowane leki

Struktura numeru

Prefiks

Nr MZ Nr rejestru

Oznaczenie

Cyfra

EAN.UCC MZ opakowania kontrolna
590

9 9 9 X

T1 T2 T3 - T4 O1- O2K



W latach 1996-1999 Departament ds. Informatyki MZ z CKK

określiło założenia do systemów informatycznych obsługujących

szpitale - Instrukcja dla aplikantów: Ruch Chorych i Apteka

zawierają standardy EAN.UCC w przetargu MZ



Aktualnie działa Grupa Robocza – Farmacja Polska –

wypracowująca szczegółowe zalecenia krajowe do wdrażania ADC

i EDI w tej branży wg EAN.UCC

Jak wdrażać ? - warunki podstawowe

wprowadzenia systemu ADC

1. Właściwe oznakowanie kodem

kreskowym

2. Odpowiedni sprzęt

3. Oprogramowanie

- wszystko połączone we właściwe

rozwiązanie logistyczne

1. Właściwe oznakowanie kodem

kreskowym

2. Odpowiedni sprzęt

3. Oprogramowanie

- wszystko połączone we właściwe

rozwiązanie logistyczne

Trzy podstawowe warunki
efektywnego wprowadzenia systemu
ADC do sklepu, magazynu lub w
procesie produkcyjnym:

Trzy podstawowe warunki
efektywnego wprowadzenia systemu
ADC do sklepu, magazynu lub w
procesie produkcyjnym:

28

Jak wdrażać ? Kolejne kroki

Jak wdrażać ? Kolejne kroki



1. Kiedy wdrażać ?



2. W jakim zakresie ?



3. Jak wdrażać ?



Założenia projektowe: zakres systemu ADC –

uwarukowania organizacyjno-techniczne, potrzeby i

możliwości wewnętrzne firmy i jej klientów, specyfika

branżowa odpowiedź na pyt.:



Co i jak oznakować ?



Jakie wymogi techniczne - jak dobrać sprzęt ?



Jak zmodyfikować oprogramowanie aplikacyjne ?

4. Etapy realizacyjne:

1.

Projekt systemu ADC

2.

Oznaczenie obiektów

3.

Zakup sprzętu, instalacja, szkolenie

4.

Zakup lub modyfikacja oprogramowania aplikacyjnego

5.

Pilotowe wdrożenie

Instytucje standaryzujące

ISO, CEN PKN

ONZ – Komisja Gospodarcza – CEFACT (EDI)

UCC i EAN International

EAN International

z

siedzibą w Brukseli (ADC i EDI)

Centrum Kodów Kreskowych ILiM -

EAN

Polska

z siedzibą w Poznaniu

Branżowe:

Przemysł motoryzacyjny: PLODETTE Centrum
EDI Polska CEDIP Komitet KIG ds.
Racjonalizacji Procedur Biznesowych - Biuro

POLPRO

(EDI)

sektor finansowy (SWIFT)

Wojsko –

NATO

integracja z EAN.UCC (ADC)

Rada Koordynacyjna ds. Teleinformatyki przy RM
Rada ds. Elektronicznej Gospodarki - Zespół ds.
Dokumentu Elektronicznego (Ustawa i zmiany w
kodeksie Cywilnym o dokumencie i podpisie
elektronicznym i jego certyfikacji) ILiM

-

EAN Polska

Krajowe Grupy Robocze

: ds. EDI i Farmacja Polska