PRZYGOTOWANIE
PROJEKTU SOCJALNEGO
METODĄ PCM
Małgorzata Kowalska
PRACA SOCJALNA
PRACA SOCJALNA
jako nauka społeczna
•PRAKTYCZNA:
bada rzeczywistość po to, aby ją oceniać i zmieniać
analizuje działania ukierunkowane na zmianę rzeczywistości
dostarcza wiedzy do prowadzenia działalności praktycznej
•INTERDYSCYPLINARNA, tzn. wywodzi się i czerpie
z wielu dyscyplin naukowych: pedagogika społeczna,
socjologia, psychologia, aksjologia etc.
PRACA SOCJALNA
PRACA SOCJALNA
– dwa znaczenia:
I. nauka społeczna
II. działalność praktyczna
PRACA SOCJALNA
PRACA SOCJALNA
jako działalność praktyczna
• CELOWA i ZORGANIZOWANA działalność praktyczna
prowadzona przez profesjonalistów (czyli działalność
zawodowa) na rzecz poprawy sytuacji osób (rodzin, grup,
społeczności) znajdujących się w trudnej sytuacji, które nie
są w stanie przezwyciężyć jej w oparciu o własne zasoby
(np. takie, jak: motywacja, wiedza, umiejętności, stan
zdrowia, sieć wsparcia społecznego, środki materialne,
uprawnienia)
• działalność METODYCZNA, czyli PROFESJONALNA
i ŚWIADOMA, nastawiona na pozytywną zmianę sytuacji
osób, grup i środowisk oraz ściśle powiązana z realizacją
zadań pomocy społecznej
• działalność obejmuje CYKL DZIAŁAŃ
CYKL DZIAŁAŃ
(proces); działań
spójnych, połączonych związkami przyczynowo-skutkowymi
PROJEKT SOCJALNY
PROJEKT SOCJALNY
• jedno z wielu narzędzi, którym posługuje się pracownik socjalny
po to, aby zwiększyć sprawność (skuteczność, efektywność)
swoich działań na rzecz poprawy sytuacji (zaspokajania potrzeb,
rozwiązywania problemów, etc.) osób, rodzin, grup i społeczności
lokalnej, które znajdują się czasowo lub trwale w trudnej sytuacji
życiowej.
• metodyczny model działania
w obszarze pracy socjalnej;
opracowanie założeń programowo-realizacyjnych oczekiwanych
zmian, opartych na podejściu systemowym oraz wstępnej ocenie
ich aplikacji
• zespół celów skoordynowanych ze względu na cel nadrzędny
• system wielu interwencji, które przebiegają etapowo i są ze
sobą powiązane
• dokument zawierający opis celów i środków działania
pracownika socjalnego
ASPEKTY PROJEKTU SOCJALNEGO
ASPEKTY PROJEKTU SOCJALNEGO
Interdyscyplinarny charakter pracy socjalnej
różne aspekty projektu socjalnego , czyli teoretyczne
odniesienia, które mogą ukierunkować proces pomocy):
• socjologiczny:
projekt nastawiony na pobudzanie inicjatyw
i aktywności osób i środowisk z uwzględnieniem wiedzy
o procesach społecznych
• psychologiczny
: projekt nastawiony na wzmocnienie
podmiotowości i autonomii osób z uwzględnieniem jej
przekonań, emocji, zachowań, oczekiwań, predyspozycji, etc.
• pedagogiczny:
projekt nastawiony na odkrywanie i
uruchamianie potencjału tkwiącego w osobie korzystającej z
pomocy, która jest traktowania jako aktywny podmiot
wprowadzanych zmian.
Ewa Kantowicz, Założenia projektu socjalnego i próby jego aplikacji, w: A. Niesporek, K. Wódz, Praca socjalna w
Polsce, Katowice 1999, str. 193
FUNKCJE PROJEKTU (1)
FUNKCJE PROJEKTU (1)
1. antycypacyjna
2. edukacyjna
3. społeczna (integracyjna)
• Ad. 1. funkcja
ANTYCYPACYJNA
wymaga umiejętności przewidywanie działań oraz ich
następstw (rezultatów) oraz samoświadomości w ocenie swojego
działania
sprzyja racjonalizacji postępowania, czyli podejmowanie
działania po uprzednim namyśle , po rozważeniu wszystkich
okoliczności i wykorzystując wiedzę nabytą w procesie kształcenia
(działanie profesjonalne)
„Traktat o dobrej robocie” T. Kotarbiński (prakseologia)
umożliwia realizowanie promocyjnego modelu pracy socjalnej,
tj. nastawionego na wprowadzanie zmian (a nie adaptacyjnego)
FUNKCJE PROJEKTU (2)
FUNKCJE PROJEKTU (2)
• Ad. 2. funkcja
EDUKACYJNA
uczenie się projektowania sprzyja kształceniu u pracownika socjalnego odpowiednich
dyspozycji : uważny, nastawiony na adresata jego działań, otwarty na zmianę, elastyczny w
myśleniu i działaniu, potrafi podejmować trafne decyzje, skuteczny w działaniu i efektywny
adresat działań, który uczestniczy w procesie projektowania
i realizacji projektu podnosi swoje kompetencje
• Ad. 3. funkcja
SPOŁECZNA (
INTEGRACYJNA)
projekt to cykl działań, a tworzenie i realizowanie projektu
jest proces projekt dynamizuje społeczność, sprzyja integracji
i koordynacji podmiotów działających oraz może oddziaływać terapeutycznie.
Marynowska-Hetka E., Piekarski J., Wokół problemów działania społecznego, Warszawa 1996,
str. 177 i następne
Marynowska-Hetka E., Piekarski J., Wokół problemów działania społecznego, Warszawa 1996, str. 177 i następne
RODZAJE PROJEKTÓW SOCJALNYCH
RODZAJE PROJEKTÓW SOCJALNYCH
INDYWIDUALNE
odnoszą się do jednostek i stosowane są w indywidualnym toku
prowadzenia przypadku, czasem jako uzupełnienie umowy (kontraktu
socjalnego) z podopiecznym;
GRUPOWE
skierowane są do grupy lub większej zbiorowości odbiorców;
INSTYTUCJONALNE
odnoszą się do placówek i zmierzają do:
1) powstania placówki lub
2) modyfikacji jej funkcjonowania – projekt
PEDAGOGICZNY,
zawiera analizę funkcjonowania placówki i propozycje zmian
sformułowane w wyniku dyskusji i negocjacji przez pracowników
i użytkowników
ELEMENTY PROJEKTU SOCJALNEGO
ELEMENTY PROJEKTU SOCJALNEGO
1.
Tytuł projektu, Wnioskodawca
2.
Adresat projektu (indywidualny, grupowy, instytucjonalny)
3.
Analiza problemu (przyczyny i skutki problemu)
4.
Określenie celów (cel główny i cele szczegółowe)
5.
Działania (wraz z harmonogramem)
6.
Planowane efekty
7.
Etapy realizacji projektu
8.
Źródła finansowania
DIAGNOZA WSTĘPNA
(JAK JEST?):
1. Opis stanu faktycznego
2. Ocena stanu faktycznego
3. Konkluzja
DIAGNOZA WŁAŚCIWA
= PROGNOZA (JAK BYĆ POWINNO?)
4. Tłumaczenie, czyli przyczyny
istniejącego stanu faktycznego
WSTĘPNE POSTĘPOWANIE PROJEKTUJĄCE
5. Postulowany stan rzeczy: cele
6. Hipoteza, tj. przypuszczenie dot. związku między
przyczyną stanu faktycznego (4)
a skutkami działań (9)
POSTĘPOWANIE
PROJEKTUJĄCE WŁAŚCIWE
7. Projektowanie: propozycje działań:
PROJEKT (dokument)
8. Realizacja działań
9. Sprawdzanie: cele a skutki działania
10. Ocena skutków działania
(rezultatów)
ADAM PODGÓRECKI
TOK POSTĘPOWANIA CELOWOŚCIOWEGO
PROJEKT SOCJALNY (cykl działań)
KLASYCZNY MODEL
KLASYCZNY MODEL
BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (1)
BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (1)
CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA:
(1) Diagnoza potrzeb i problemów społecznych, w tym:
charakterystyka istniejących problemów, czyli opis i
ocena istniejącego stanu faktycznego (jak jest?)
wskazanie przyczyn istniejących problemów społecznych
(tłumaczenie)
(2) Diagnoza zasobów , które można i należy wykorzystać do
rozwiązania zdiagnozowanych uprzednio problemów
społecznych, czyli prowadzenia działań naprawczych
(projektujących lub reformujących) lub profilaktycznych, w
tym zasobów:
zasoby ludzkie (na kogo możemy liczyć?)
zasoby infrastrukturalne
zasoby finansowe
KLASYCZNY MODEL
KLASYCZNY MODEL
BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (2)
BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (2)
CZĘŚĆ PROJEKTUJĄCA
• wskazanie adresatów projektu – krótka charakterystyka podmiotu,
który jest adresatem działań; jego możliwości, potrzeb i problemów
• czas i miejsce realizacji projektu: w jakim okresie będzie
realizowany?
• jasno określone cele główne (priorytety) oraz cele szczegółowe
(cząstkowe), które są tym bardziej precyzyjne, im bardziej dokładnie
zostaną przeanalizowane przyczyny i cechy problemów oraz im
bardziej trafna charakterystyka środowiska
Cele dotyczą postulowanego stanu rzeczy (przyszłego i
pożądanego) i wyznaczają kierunki działania
Cele są formułowane za pomocą określeń, które wskazują
zmianę, do której dążymy, np. poprawa, zwiększenie, wzrost,
rozszerzenie, wyeliminowanie, ograniczenie, wzmocnienie i
utrwalenie, kształtowanie, spadek, etc.
Cele szczegółowe muszą być konkretne, mierzalne,
akceptowane, realistyczne, określone w czasie.
KLASYCZNY MODEL
KLASYCZNY MODEL
BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (3)
BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (3)
• działania – szereg rozwiązań praktycznych służących rozwiązaniu
trudnej sytuacji / podniesieniu efektywności instytucji
zaplanowane rozwiązania przewidują uruchomienie istniejących
sił i środków oraz nowych działań, np. terapeutycznych,
resocjalizacyjnych, korekcyjnych, kompensacyjnych, kontrolnych, etc.,
w oparciu o które przewiduje się poprawę sytuacji osób
należy wskazać podmiot odpowiedzialny za realizację danego
działania (osoba/funkcja, np. kierownik szkoły, pracownik socjalny,
etc.); w przypadku projektów realizowanych we współpracy z inną
instytucją/organizacją należy wskazać podmioty odpowiedzialne za
poszczególne działania.
• działania są zaplanowane w czasie – harmonogram
• oczekiwane rezultaty działań opisane za pomocą wskaźników
• budżet projektu: źródła finansowania oraz kwoty na realizację działań
• monitorowanie i ewaluacja projektu: źródła danych, koncepcja,
narzędzia
PROJEKT-
DEFINICJE
„Projekt:
Najmniejsza dająca się wydzielić jednostka
stanowiąca przedmiot pomocy”
Słownik terminologiczny dla uzupełnienia programu RZL
Projekt jest przedsięwzięciem, które ma początek i
koniec.
Jest to proces zaplanowany i kontrolowany, ma
doprowadzić
do pozytywnego skutku i tworzy nową jakość.
Projekt zawsze wprowadza zmianę.
Projekt musi być zgodny z celami organizacji
aplikującej
Projekt musi odpowiadać na zidentyfikowane
i udokumentowane potrzeby
Projekt musi wskazywać ściśle określoną grupę
odbiorców (beneficjentów ostatecznych)
Projekt musi mieć jasno określone, realne cele,
sposoby ich realizacji oraz efekty
Koszty projektu muszą być powiązane
z przedsięwzięciem i być oszacowane na
podstawie cen rynkowych
PROJEKT
PROJEKT
Pamiętaj że ...
Pamiętaj że ...
PROJEKT:
PROJEKT:
Pamiętaj że ...
Pamiętaj że ...
ADEKWATNY
do problemu
WYKONALNY
przez zespół projektowy w danym czasie i
miejscu
TRWAŁY
o trwałych rezultatach, dający się
kontynuować
DLACZEGO należy zrealizować projekt - jakie są problemy
społeczne, ekonomiczne, na które odpowiada projekt ?
PO CO realizować projekt – jaką zmianę chcemy osiągnąć?
JAK projekt będzie realizowany?
KTO powinien być zaangażowany w realizację projektu?
KIEDY projekt będzie realizowany?
ILE projekt będzie kosztował?
CO zostanie zmienione po zakończeniu projektu?
JAKIE CZYNNIKI mogą mieć wpływ na rezultat projektu?
JAKIE są pozostałe ryzyka?
PROJEKT – KLUCZOWE PYTANIA
PROJEKT – KLUCZOWE PYTANIA
P
- Project
C
- Cycle
M
– Management
Inaczej
Z
-Zarządzanie
C
-Cyklem
P
- Projektu
PCM
PCM
to metodologia zarządzania
to metodologia zarządzania
cyklem projektu,
cyklem projektu,
która posiada
która posiada
usystematyzowaną strukturę
usystematyzowaną strukturę
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Programowan
ie
Ewaluacja
Wdrożenie
Identyfikacja
Formułowanie
Finansowanie
Programowan
ie
Finansowanie
Identyfikacja
Formułowanie
Ewaluacja
Wdrożenie
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
- analiza sytuacji
- przegląd
wskaźników
społeczno-ekonomicznych
- analiza
dostępnych
źródeł
finansowania
- określenie i uzgodnienie celów,
- ustalenie i uzgodnienie
zasad
współpracy,
- identyfikacja problemów,
przeszkód i sprzyjających
uwarunkowań
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Ważne środowiska:
• ci, którzy mogą się zaangażować
w rozwiązanie problemu
• ci, którzy skorzystają z tego,
że problem będzie rozwiązany
Programowanie
Finansowanie
Identyfikacj
a
Formułowanie
Ewaluacja
Wdrożenie
- zgłaszanie pomysłów
dotyczących rozwiązania
problemów,
- analiza różnych możliwości
działania
- ocena słuszności
proponowanych rozwiązań,
- wskazanie pomysłów do
rozpatrzenia w fazie
formułowania projektu,
- konsultacje z beneficjentami
ostatecznymi
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
- identyfikacja problemów, na
które napotykają potencjalni
beneficjenci,
Programowanie
Finansowanie
Identyfikacja
Formułowa
nie
Ewaluacja
Wdrożenie
- przeprowadzana jest analiza
wykonalności projektu oraz
ocenia się trwałość
projektowanych rezultatów
(czy
projekt przyniesie beneficjentom
długotrwałe korzyści
)
- beneficjenci i inni uczestnicy
biorą udział w precyzowaniu
szczegółów projektowanego
przedsięwzięcia
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
- wybrane pomysły są
przekształcane w plany
projektów,
- na podstawie tej analizy
podejmuje się decyzję, czy
należy przygotować formalną
propozycję finansowania i
poszukiwać środków na
sfinansowanie projektu
Programowanie
Finansowan
ie
Identyfikacja
Formułowanie
Ewaluacja
Wdrożenie
- podejmuje się decyzję o
sfinansowaniu projektu i ustala
reguły jego realizacji,
- wniosek jest rozpatrywany
przez odpowiednie instytucje
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
- przygotowuje się wniosek o
sfinansowanie projektu
(jakie znasz możliwe źródła?)
Programowanie
Finansowanie
Identyfikacja
Formułowanie
Ewaluacja
Wdrożenie
- w razie konieczności projekt jest
zmodyfikowany stosownie do
zmian, które nastąpiły od czasu
jego przygotowania
- wszelkie działania w ramach
projektu są oceniane pod
względem zgodności z planem
(monitoring), co umożliwia
sprawdzenie, czy pozwolą one na
osiągnięcie zakładanych celów
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
- realizowane są poszczególne
działania w ramach projektu,
Programowanie
Finansowanie
Identyfikacja
Formułowanie
Ewaluacja
Wdrożenie
- ewaluacja zazwyczaj ma
miejsce
po zakończeniu realizacji
projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
- ocenia się rezultaty projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
LOGICZNA STRUKTURA PROJEKTU
FAZA ANALIZ
FAZA PLANOWANIA
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Analiza problemów
1. Identyfikacja środowisk, które odczują efekty
realizacji projektu
• Przeprowadzane są konsultacje z
przedstawicielami konkretnych środowisk w fazie
analizy sytuacji, są oni zapraszani do
uczestnictwa w fazie planowania
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Analiza problemów
2. Identyfikacja najważniejszych problemów, które
dotyczą potencjalnych beneficjentów projektu
- Jeśli nie jest ani przyczyną, ani skutkiem, pozostaje na
tym samym poziomie (wówczas może prowadzić do
odrębnego projektu)
- Jeśli problem jest przyczyną, umieszczamy go poniżej
- Jeśli problem jest skutkiem, umieszczamy go powyżej
WYBÓR GRUPY
WYBÓR GRUPY
DOCELOWEJ
DOCELOWEJ
RÓŻNICA MIĘDZY GRUPĄ
RÓŻNICA MIĘDZY GRUPĄ
DOCELOWĄ
DOCELOWĄ
W PROJEKCIE WŁASNYM A UE
W PROJEKCIE WŁASNYM A UE
Projekt własny
• Duża autonomia
w wyborze celów i
metod ich osiągania
• Znane procedury
• Inne podejście do
kwestii wskaźników
Projekt UE
• Program UE określa cele w
stosunku do konkretnej
grupy
• Metody ich osiągania –
zakres wsparcia, koszty
kwalifikowane
• Nowe procedury
przygotowania wniosku, jego
zatwierdzania i
monitoringu/oceny
• Wprowadza wskaźniki
efektywności projektu
WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ
WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ
PROJEKTU
PROJEKTU
•
Identyfikacja potrzeb – istnieje już duża wiedza
analityczna na temat grup problemowych na
rynku pracy. Celem identyfikacji jest odpowiedź
na pytania:
1. Jak przełożyć znane nam fakty na język
wymagań programu UE?
2. Czy mamy wystarczająco dużo informacji o
wartości operacyjnej dla realizacji punktu 1?
•
Efekt:
krótka
lista
potencjalnych
grup
docelowych i działań, które nas interesują
(zakresu wsparcia i kosztów kwalifikowanych).
• Czy mamy wystarczającą bazę danych o
grupach problemowych?
• Czy istnieją sprawne kanały komunikacji z
potencjalnymi odbiorcami działań projektów UE
na poziomie lokalnym?
• Czy
mamy
wystarczającą
wiedze
o
potencjalnych partnerach do realizacji projektu
– kwestia ważna w kontekście ewentualnego
wspólnej realizacji zadań i podziału kosztów?
WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ
WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ
PROJEKTU
PROJEKTU
- KLUCZOWE PYTANIA
- KLUCZOWE PYTANIA
•
Wybór grup docelowych poprzez:
1. Analizę możliwych wariantów pod kątem
weryfikacji osiągnięcia celów/wskaźników.
2. Analizę struktury kosztów różnych wariantów
pod kątem własnej sytuacji finansowej.
3. Ocenę zadań danej instytucji w przyszłości w
kontekście nabycia nowych umiejętności i
budowania wizerunku instytucji.
4. Kwestię wyboru ewentualnych partnerów – czy
tylko
współpraca
jednorazowa
czy
też
strategiczna?
WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ
WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ
PROJEKTU
PROJEKTU
problem (negatywny obraz)
skutki
przyczyny
DRZEWO PROBLEMÓW
DRZEWO PROBLEMÓW
Analiza
interesariuszy projektu
ANALIZA INTERESARIUSZY
ANALIZA INTERESARIUSZY
Interesariuszami projektu
są wszystkie instytucje i
osoby, które czerpią
bezpośrednie
lub pośrednie korzyści
z udziału w realizacji projektu.
• Interesariuszy projektu dzielimy na:
–
A. Bezpośrednich i pośrednich
–
B. Pozytywnych i negatywnych
Przykład 1: Beneficjent i jego partnerzy są
interesariuszami bezpośrednimi (osobiście uczestniczą
w realizacji projektu)
i pozytywnymi (zależy im na dobrej realizacji projektu)
Przykład 2: Rodziny osób niepełnosprawnych (pośrednio
korzystają na realizacji projektu), mogą być negatywni
(jeśli będą zniechęcać swoich bliskich do udziału w
projekcie).
ANALIZA INTERESARIUSZY
ANALIZA INTERESARIUSZY
Analiza SWOT
projektu
Analiza SWOT
Analiza SWOT
projektu
projektu
SWOT to analiza, której nazwa pochodzi od
angielskiego skrótowca oznaczającego:
S
– silne strony
W
– słabe strony
O
– szanse i możliwości
T
– zagrożenia w realizacji
Projekt „Nowy zawód – nowe możliwości”, finansowany ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego i budżetu państwa
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, realizowany jest przez partnerstwo
firmy
INWESTOR – Usługi Szkoleniowe Ewa Pawlak i Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej
Silne strony projektu
Silne strony projektu
Słabe strony
Słabe strony
projektu
projektu
Szanse i możliwości
Szanse i możliwości
sprawnej realizacji
sprawnej realizacji
projektu
projektu
Zagrożenia w
Zagrożenia w
realizacji projektu
realizacji projektu
Czynniki
pozytywne
Czynniki negatywne
Analiza SWOT
Analiza SWOT
projektu
projektu
Czynniki wewnętrzne
Czynniki wewnętrzne
Czynniki zewnętrzne
Zarządzanie cyklem projektu
Zarządzanie cyklem projektu
Analiza celów
PROBLEM
CEL
Analiza celów polega na przekształceniu
negatywnej rzeczywistości (problemy, z
którymi borykają się beneficjenci
ostateczni) w pozytywną wizję ich życia po
zakończeniu projektu.
zastosow
ane
środki
efekty
cel (pozytywny
obraz)
DRZEWO CELÓW
Cel
główny
• Opisuje korzyści w
dłuższej perspektywie
• Jego osiągnięcie wymaga
zmian systemowych
• Nasz projekt jedynie w
niewielkim stopniu
przyczyni się do
osiągnięcia celu głównego
Cele szczegółowe
• Odnoszą się do
wybranych
problemów
• Są określone poprzez
korzyści, jakie odniosą
beneficjenci w wyniku
skorzystania z usług
oferowanych przez
projekt
Zarządzanie cyklem projektu
– poziomy celów
Działania
• opisują sposób, w
jaki będą
realizowane cele
szczegółowe
projektu
Efekty (rezultaty)
projektu
•opisują rezultaty usług
świadczonych
beneficjentom
ostatecznym
•dotyczą najważniejszych
przyczyn i skutków
problemu, z jakim
borykają się beneficjenci
Zarządzanie cyklem projektu
–
działania i ich rezultaty
Analiza
strategii
(wybranego
sposobu
zajęcia się
wybranym
problemem)
Zarządzanie cyklem projektu
• Kryteria wyboru działań
– Kwalifikowalność w ramach posiadanych źródeł
finansowania
– Efektywność kosztowa (najlepsza jakość za
rozsądną cenę)
– Wykonalność przez zespół projektowy
• Uwaga!
Usuwamy działania i ich rezultaty nie spełniające
choćby jednego z powyższych kryteriów
Zarządzanie cyklem
projektu –
analiza strategii działania
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 1- wykaz działań
Przedstawione na drzewie celów działania
stanowią krótki wykaz czynności, które
należy wykonać aby zrealizować cele
projektu.
Jest to podstawa do przygotowania schematu
struktury wewnętrznej a następnie
harmonogramu projektu.
Budowa struktury wewnętrznej
projektu
Etap 2 – podział działań na zadania
Sporządź listę zadań dla każdego działania
Uwaga: należy unikać zbyt drobiazgowego podziału
zadań!! Podział należy zakończyć w momencie
gdy do każdego zadania jesteśmy w stanie
oszacować nakłady czasu i zasobów.
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 3 – określenie kolejności
i współzależności działań
w jakiej kolejności należy realizować zadania?
Czy dane działanie jest uzależnione od
rozpoczęcia lub zakończenia innego działania
?
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 4 – terminy rozpoczęcia, realizacji
i zakończenia działań
określenie czasu trwania poszczególnych zadań
-
Uwaga: nieoszacowanie czasu wynika z zastępujących
przyczyn:
•
pominięcie zasadniczych działań i zadań
•
niedokładne określenie współzależności poszczególnych
zadań
•
pominięcie konkurencyjności zasobów (skierowanie tej samej
osoby do realizacji różnych zadań w tym samym czasie)
•
chęć zrobienia wrażenia obiecywaniem szybkich wyników
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 5 – podsumowanie harmonogramu
głównych zadań
Po określeniu czasu realizacji poszczególnych
zadań składających się na zasadnicze
działania warto jest przedstawić ogólne
podsumowanie terminu rozpoczęcia, czasu
realizacji i terminu zakończenia głównego
działania.
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 6 – określenie koniecznej wiedzy
fachowej
i doświadczenia zawodowego
Określenie jaka wiedza potrzebna będzie do
realizacji celów.
Należy sprawdzić czy plan działania jest
możliwy do realizacji przy pomocy
dostępnych zasobów ludzkich.
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 7 – podział zadań między członków zespołu
Podział zadań łączy się z określeniem
odpowiedzialności członków zespołu za osiągnięcie
kamieni milowych
i musi uwzględniać możliwości i umiejętności
każdego z członków.
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Etap 8 – szacunkowy nakład czasu każdego
z członków zespołu
Sprawdzenie czy poszczególne zadania
przydzielone członkom zespołu nie nakładają
się na siebie oraz przedstawienie
realistycznych szacunków nakładów czasu
wymaganego dla każdego z zadań.
Budowa struktury
wewnętrznej projektu
Harmonogram projektu
• Ścieżka krytyczna to najdłuższa sekwencja
wzajemnie zależnych działań, które prowadzą do
wykonania planu.
• Metoda ta może zostać zastosowana w celu
obliczenia minimalnego czasu realizacji projektu.
• Oparta jest na koncepcji iż pewne działania
zależą od zakończenia innych działań.
• Działania, których nie można rozpocząć przed
zakończeniem innych nazywane są działaniami
sekwencyjnymi
• Pozostałe działania niezależne od innych
nazywane są działaniami równoległymi
.
Metoda ścieżki krytycznej
Etap 1
• Sporządź wykaz wszystkich działań.
• Znajdź działanie rozpoczynające się
najwcześniej, oszacuj czas jego
realizacji i zbadaj czy zadania
wchodzące w jego skład mają
charakter równoległy czy sekwencyjny
• W przypadku zadań sekwencyjnych
wykaż od czego są uzależnione
Metoda ścieżki krytycznej - etapy
Etap 2
• Przygotuj tabelę harmonogramu
podzieloną
na dni lub tygodnie
.
Metoda ścieżki krytycznej -
etapy
Etap 3
• Wpisz zadania do tabeli – zacznij od
najwcześniejszych terminów rozpoczęcia
zadań
i zaznacz czas realizacji.
• Poszczególne zadania oznaczaj strzałkami
a ich zakończenie kropką
• Powyżej każdej strzałki oznaczającej zadania
wpisz czas potrzebny do jego zakończenia
• Po wpisaniu zadań narysuj linie oznaczające
współzależności
Metoda ścieżki krytycznej - etapy
Etap 4
• Na podstawie harmonogramu zaplanuj
działania
w taki sposób, by działania sekwencyjne
odbywały| się w określonej kolejności
• Działania równoległe zaplanuj tak, by w
miarę możliwości nie kolidowały z
sekwencyjnymi
• Zaplanuj wykorzystanie dostępnych
zasobów, ewentualne opóźnienia, zakłócenia
realizacji, wstrzymanie realizacji projektu.
Metoda ścieżki krytycznej - etapy
Etap 5
• Przedstawienie analizy: stworzenie na
podstawie harmonogramu - wykresu
Gantt’a, gdzie kolumny oznaczają okres
czasu, zadania oznaczone zostały
strzałkami, które kończą się na kropkach.
Długość i miejsce strzałki oznaczają czas
trwania realizacji danego działania.
Metoda ścieżki krytycznej -
etapy
PRZYKŁADOWY WYKRES GANTT’A
PRZYKŁADOWY WYKRES GANTT’A
(otwarcie ośrodka dziennego pobytu dla dzieci
niepełnosprawnych
)
)
REALIZACJA PROJEKTU - HARMONOGRAM
Budżet
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
z dnia 29 października 2003 r.
w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o
wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania
Budżet
Budżet
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
Budżet
Budżet
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
Budżet
Budżet
Generator Wniosków Aplikacyjnych PO KL 4.3
Budżet
Budżet
Generator Wniosków Aplikacyjnych PO KL 4.3
Budżet
Budżet
Generator Wniosków Aplikacyjnych PO KL 4.3
8 POWODÓW SUKCESU PROJEKTÓW
8 POWODÓW SUKCESU PROJEKTÓW
1. Struktura organizacyjna jest dopasowana do zespołu
zajmującego się projektem.
2. Zespół bierze udział w planowaniu.
3. Zespół jest zaangażowany w przygotowywanie
harmonogramu prac.
4. Zespół jest zaangażowany w tworzenie realistycznych
budżetów.
5. Projekt robi dobry użytek z technik planowania,
a plan nie jest celem samym w sobie.
6. Zespół pracuje zgodnie z procedurami, a nie wbrew nim.
7. Zespół uzgadnia specyficzne i realne cele projektu.
8. Docelowy odbiorca zaangażowany jest w projekt od
samego początku.
8 POWODÓW
8 POWODÓW
NIEPOWODZENIA PROJEKTÓW
NIEPOWODZENIA PROJEKTÓW
1. Brak udziału zespołu w planowaniu.
2. Brak udziału zespołu w rozwiązywaniu
problemów.
3. Nieumiejętność komunikowania się.
4. Nieodpowiednie umiejętności techniczne.
5. Niewystarczające umiejętności administracyjne.
6. Nierealny harmonogram projektu.
7. Niejasne cele projektu
8. Nieodpowiedni zarząd/ ząrzadzanie projektem
to ocena efektów programu, szkolenia,
projektu socjalnego
w trakcie jego
przebiegu.
Monitoring obejmuje m.in.:
• Odbiór projektu przez uczestników
• Badanie satysfakcji uczestników
• Ocenę projektu w kategoriach przydatności,
adekwatności i in.
• Badanie stopnia osiągnięcia zamierzonych celów
• Diagnozowanie mocnych i słabych stron projektu
• Diagnozowanie przyczyn niepowodzeń projektu
MONITORING
MONITORING
RODZAJE MONITORINGU
RODZAJE MONITORINGU
Monitoring postępu rzeczowego
Monitoring postępu finansowego
Monitoring stopnia osiągnięcia
zakładanych rezultatów
MONITORING POSTĘPU
MONITORING POSTĘPU
RZECZOWEGO
RZECZOWEGO
Jest to sprawdzanie w określonych
odstępach czasowych, czy projekt jest
realizowany zgodnie
z przyjętym harmonogramem
Przykładowe metody:
Lista obecności,
wywiad,
obserwacja.,
ankieta
MONITORING POSTĘPU
MONITORING POSTĘPU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
Jest to sprawdzanie w określonych odstępach
czasowych, czy projekt jest realizowany zgodnie z
przyjętym budżetem, tj czy na poszczególne działania i
zadania wydajemy kwoty zgodne z budżetem i
haromonogramem projektu
Przykładowe metody:
Analiza dokumentów finansowych pod kątem prawidłowości
poniesionych wydatków
Analiza prawidłowości ujęcia wydatków w księgach rachunkowych
Uzgadnianie wydatków projektu zgodnie z harmonogramem
wydatków
Sprawdzanie dokumentów finansowych pod kątem
kwalifikowalności wydatków
MONITORING POSTĘPU
MONITORING POSTĘPU
REZULTATÓW
REZULTATÓW
Jest to sprawdzanie w określonych odstępach
czasowych, czy projekt jest realizowany w ten
sposób, aby zaplanowane efekty zostały
osiągnięte
Przykładowe metody:
Testy,
Ankiety,
Obserwacja
Porównanie dokumentów
Monitoring:
stała lub okresowa inspekcja (przegląd) projektu
przez wykonawcę, służąca dostarczeniu oceny,
zidentyfikowaniu trudności, ustaleniu spornych
obszarów, zarekomendowania działań
naprawczych.
Ewaluacja:
szacowanie efektów i wpływu realizacji projektu,
zogniskowane na analizie postępu ku
osiągnięciu celów projektu.
MONITORING I EWALUACJA
MONITORING I EWALUACJA
Monitoring
Ewaluacja
1.
Systematyczne
zbieranie,
raportowanie i
interpretacja danych.
2.
Opisuje postęp i
efekty.
projektu/programu
3.
Monitoring skupia się
na wskaźnikach
produktu i rezultatu.
1.
Analiza danych
pochodzących z
monitoringu.
2. Porównuje osiągnięte
efekty z założeniami i
celami.
3. Ewaluacja skupia się na
wskaźnikach
oddziaływania.
MONITORING a
MONITORING a
EWALUACJA
EWALUACJA
diagnozy sytuacji społecznej, w którą program
ingeruje zarówno przed, w trakcie, jak i po
wprowadzeniu programu,
badania potrzeb,
obserwacji wprowadzanej zmiany,
pomocy w realizacji programu (wprowadzanie
korekty),
diagnozy obszarów sukcesów i niepowodzeń,
poznania efektów programu w jego wielu
wymiarach,
oceny efektywności organizacji, instytucji, firmy.
EWALUACJA JEST SKUTECZNYM
EWALUACJA JEST SKUTECZNYM
NARZĘDZIEM M.IN. DO:
NARZĘDZIEM M.IN. DO:
– indywidualny wywiad pogłębiony,
– analiza danych wtórnych,
– obserwacja uczestnicząca,
– wywiady kwestionariuszowe,
– zogniskowane wywiady grupowe,
– ankiety.
PODSTAWOWE METODY EWALUACJI
PODSTAWOWE METODY EWALUACJI
Użyteczność
- badanie ewaluacyjne ma dostarczyć
klientowi informacje, które można praktycznie
spożytkować;
Trafność
- narzędzia badawcze oraz metody będą
dobrane tak aby zostały zebrane właściwe informacje,
a pytania zadane respondentom będą realizowały cele
badawcze;
Przyzwoitość
- udział badanych musi mieć charakter
dobrowolny, a ich dane personalne nie mogą zostać
ujawnione bez ich zgody;
Rzetelność
- badanie ewaluacyjne będzie realizowane
zgodnie z obowiązującą metodologią badań. Raport
z badania będzie zawierał informacje adekwatne do
założonych celów badawczych i badanej
rzeczywistości.
STANDARDY EWALUACJI
STANDARDY EWALUACJI
•
Kontrola efektów i odniesienie ich do wyznaczonych
wcześniej celów
•
Znalezienie najbardziej efektywnych sposobów realizacji
programów
•
Zapewnienie wysokiej jakości działań
•
Pomoc w rozwoju organizacji
•
Racjonalne gospodarowanie środkami
•
Spojrzenie na badany przypadek z punktów widzenia
odbiorców programu, realizatorów, sponsorów, lub innych
osób związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego realizacją
•
Całościowe spojrzenie na badany przypadek, działanie,
organizację
•
Dostosowanie metod badawczych, kryteriów do wymogów
konkretnego przypadku osadzonego w specyficznej
rzeczywistości
•
Uwiarygodnienie działań i instytucji.
KORZYŚCI Z EWALUACJI
KORZYŚCI Z EWALUACJI
ELEMENTY PROJEKTU SOCJALNEGO
ELEMENTY PROJEKTU SOCJALNEGO
1. Tytuł projektu, Wnioskodawca
2. Adresat projektu (indywidualny, grupowy,
instytucjonalny)
3. Analiza problemu (przyczyny i skutki problemu)
4. Określenie celów (cel główny i cele szczegółowe)
5. Działania (wraz z harmonogramem)
6. Planowane efekty
7. Etapy realizacji projektu
8. Źródła finansowania