Od poczęcia do
Od poczęcia do
urodzenia
urodzenia
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Cykl miesięczny kobiety dostosowuje jej
Cykl miesięczny kobiety dostosowuje jej
organizm do czynności rozrodczych. Około 14
organizm do czynności rozrodczych. Około 14
dnia cyklu miesięcznego dochodzi do
dnia cyklu miesięcznego dochodzi do
jajeczkowania, czyli do uwolnienia komórki
jajeczkowania, czyli do uwolnienia komórki
jajowej z
jajowej z
.
.
jajowa
jajowa
do
do
jego światła. Następnie dzięki ruchom
jego światła. Następnie dzięki ruchom
i
skurczom mięśniówki przesuwana jest w stronę
skurczom mięśniówki przesuwana jest w stronę
jamy
jamy
. Komórka jajowa otoczona jest
. Komórka jajowa otoczona jest
otoczką przejrzystą oraz warstwą komórek
otoczką przejrzystą oraz warstwą komórek
pęcherzykowych, które tworzą wieniec
pęcherzykowych, które tworzą wieniec
promienisty. Wieniec ten zbudowany jest z
promienisty. Wieniec ten zbudowany jest z
substancji kitowej w skład, której wchodzi kwas
substancji kitowej w skład, której wchodzi kwas
hialuronowy.
hialuronowy.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Nasienie męskie, czyli
Nasienie męskie, czyli
po stosunku
po stosunku
płciowym znajduje się w tylnym
płciowym znajduje się w tylnym
sklepieniu pochwy. Zawiera ona od 300
sklepieniu pochwy. Zawiera ona od 300
do 400 milionów plemników. Plemniki
do 400 milionów plemników. Plemniki
poruszają się przy pomocy witki. W ten
poruszają się przy pomocy witki. W ten
sposób przechodzą przez ujście
sposób przechodzą przez ujście
zewnętrzne szyjki macicy do kanału
zewnętrzne szyjki macicy do kanału
szyjki macicy a dalej przez jamę macicy
szyjki macicy a dalej przez jamę macicy
do światła jajowodu.
do światła jajowodu.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Mniej więcej na wysokości 1/3 górnego odcinka
Mniej więcej na wysokości 1/3 górnego odcinka
jajowodu komórka jajowa styka się z
jajowodu komórka jajowa styka się z
plemnikami. Komórka jajowa wyzwala
plemnikami. Komórka jajowa wyzwala
substancję zwana fertylizyną, która to
substancję zwana fertylizyną, która to
wzmaga ruchliwość plemników i powoduje
wzmaga ruchliwość plemników i powoduje
przybliżanie się ich do komórki jajowej.
przybliżanie się ich do komórki jajowej.
Plemniki w narządach rodnych ulegają
Plemniki w narządach rodnych ulegają
procesowi zwanemu kapacytacją w czasie,
procesowi zwanemu kapacytacją w czasie,
którego błona cytoplazmatyczna ulega
którego błona cytoplazmatyczna ulega
rozpuszczeniu i zostaje odsłonięty
rozpuszczeniu i zostaje odsłonięty
.
.
Akrosom posiada liczne
Akrosom posiada liczne
, które
, które
umożliwiają mu wniknięcie do komórki
umożliwiają mu wniknięcie do komórki
jajowej. Przyjmuje się, że tylko jeden
jajowej. Przyjmuje się, że tylko jeden
bierze udział w
i wnika do
i wnika do
komórki jajowej. Jednak pod osłonkę
komórki jajowej. Jednak pod osłonkę
przejrzystą może wniknąć kilka plemników.
przejrzystą może wniknąć kilka plemników.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Czas przeżycia komórki jajowej
Czas przeżycia komórki jajowej
szacowany jest na kilka do kilkunastu
szacowany jest na kilka do kilkunastu
godzin. Tylko w tym czasie komórka
godzin. Tylko w tym czasie komórka
jajowa jest zdolna do połączenia się z
jajowa jest zdolna do połączenia się z
plemnikiem. Czas przeżycia
plemnikiem. Czas przeżycia
plemników i ich zdolność do
plemników i ich zdolność do
zapłodnienia wynosi 48 godzin.
zapłodnienia wynosi 48 godzin.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
W wyniku zapłodnienia, czyli połączenia
W wyniku zapłodnienia, czyli połączenia
komórki jajowej z plemnikiem powstaje
komórki jajowej z plemnikiem powstaje
komórka potomna zwana
komórka potomna zwana
. Zygota
. Zygota
przesuwa się przez jajowód dzięki ruchom
przesuwa się przez jajowód dzięki ruchom
rzęsek w jajowodzie oraz ruchom
rzęsek w jajowodzie oraz ruchom
perystaltycznym
perystaltycznym
. W czasie trwania
. W czasie trwania
tej wędrówki zygota przechodzi liczne
tej wędrówki zygota przechodzi liczne
podziały. Pierwszy z tych podziałów nazwany
podziały. Pierwszy z tych podziałów nazwany
jest
jest
a komórki powstałe po
a komórki powstałe po
tych podziałach nazywają się
tych podziałach nazywają się
.
.
W trzeciej dobie po zapłodnieniu zygota
W trzeciej dobie po zapłodnieniu zygota
osiąga stadium od 12 do 16 blastomerów.
osiąga stadium od 12 do 16 blastomerów.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Stadium to nazywa się stadium
Stadium to nazywa się stadium
, gdyż
, gdyż
leżące obok siebie blastomery kształtem
leżące obok siebie blastomery kształtem
przypominana
przypominana
morwy. Następnie
morwy. Następnie
komórki znajdujące się na zewnątrz układają
komórki znajdujące się na zewnątrz układają
się w jednolitą warstwę, która została
się w jednolitą warstwę, która została
nazwana trofoblastem a komórki wewnętrzne
nazwana trofoblastem a komórki wewnętrzne
tworzą
tworzą
ułożeniu tworzą one kulę do środka, której
ułożeniu tworzą one kulę do środka, której
blastomery wydzielają płyn tworząc w ten
blastomery wydzielają płyn tworząc w ten
sposób jamę
sposób jamę
, czyli
, czyli
. W tym
. W tym
momencie
pęcherzyka zarodkowego zwanego
pęcherzyka zarodkowego zwanego
blastocystą. Cienka ściana blastocysty
blastocystą. Cienka ściana blastocysty
pośredniczy w
pośredniczy w
zarodka i jest
zarodka i jest
zawiązkiem błon płodowych. Z dużych
zawiązkiem błon płodowych. Z dużych
komórek w jamie blastuli utworzy się
komórek w jamie blastuli utworzy się
następnie właściwy zarodek.
następnie właściwy zarodek.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Blastocysta po przejściu do macicy przez
Blastocysta po przejściu do macicy przez
pewien jest wolna w świetle macicy. Dopiero
pewien jest wolna w świetle macicy. Dopiero
po pewnym czasie lokuje się w odpowiednim
po pewnym czasie lokuje się w odpowiednim
miejscu i wczepia w ścianę macicy. Proces
miejscu i wczepia w ścianę macicy. Proces
ten nazywa się
. Czas od
. Czas od
początku zapłodnienia do początku
początku zapłodnienia do początku
zagnieżdżenia trwa od 5 do 7 dni.
zagnieżdżenia trwa od 5 do 7 dni.
w jamie
w jamie
macicy polega na wniknięciu blastocysty do
macicy polega na wniknięciu blastocysty do
błony śluzowej i zakryciu tego miejsca przez
błony śluzowej i zakryciu tego miejsca przez
. Doczesna jest to błona
. Doczesna jest to błona
śluzowa jamy macicy, która została
śluzowa jamy macicy, która została
zmieniona pod wpływem
zmieniona pod wpływem
.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Blastocysta wnika w doczesną dzięki
Blastocysta wnika w doczesną dzięki
odpowiednim właściwościom komórek
odpowiednim właściwościom komórek
trofoblastu. Rozwijający się
otwiera naczynia krwionośne i czerpie
otwiera naczynia krwionośne i czerpie
z nich materiał odżywczy. Przechodząc
z nich materiał odżywczy. Przechodząc
kolejne etapy rozwoju przekształci się
kolejne etapy rozwoju przekształci się
w
w
, z której około 4 miesiąca
, z której około 4 miesiąca
rozwinie się łożysko.
ZAPŁODNIENIE
ZAPŁODNIENIE
Sposób odżywiania zarodka przez kontakt
Sposób odżywiania zarodka przez kontakt
trofoblastu (kosmówki) z krwią matki
trofoblastu (kosmówki) z krwią matki
zostanie wymieniony na inny
odżywiania polegający na obustronnej
odżywiania polegający na obustronnej
wymianie. Jest to możliwe dzięki rozwojowi
wymianie. Jest to możliwe dzięki rozwojowi
łożyska. Łożysko przylega z jednej strony
łożyska. Łożysko przylega z jednej strony
do macicy i styka się z naczyniami matki a
do macicy i styka się z naczyniami matki a
z drugiej strony połączone jest z
z drugiej strony połączone jest z
za
za
pomocą sznura zwanego pępowiną. Dzięki
pomocą sznura zwanego pępowiną. Dzięki
temu rozwijający się płód otrzymuje
temu rozwijający się płód otrzymuje
produkty niezbędne do dalszego rozwoju a
produkty niezbędne do dalszego rozwoju a
także wydala produkty przemiany materii.
także wydala produkty przemiany materii.
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
Wytworzenie się blastuli jest ostatnim etapem
Wytworzenie się blastuli jest ostatnim etapem
bruzdkowania. Dzięki temu, że zarodek się
bruzdkowania. Dzięki temu, że zarodek się
rozwija różnicują się w nim komórki o
rozwija różnicują się w nim komórki o
odmiennych właściwościach. Około 12 dnia w
odmiennych właściwościach. Około 12 dnia w
węźle zarodkowym powstaje jama owodni.
węźle zarodkowym powstaje jama owodni.
Komórki otaczające tą jamę nazwane zostały
Komórki otaczające tą jamę nazwane zostały
, zaś komórki znajdujące się od
, zaś komórki znajdujące się od
strony blastocelu nazwane są
.
Komórki endodermy stopniowo migrują z
Komórki endodermy stopniowo migrują z
węzła zarodkowego podścielając trofoblast.
węzła zarodkowego podścielając trofoblast.
Stykające się ze sobą warstwy ektodermy i
Stykające się ze sobą warstwy ektodermy i
endodermy tworzą tarczę zarodkowa.
endodermy tworzą tarczę zarodkowa.
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
Z tarczy zarodkowej powstanie cały
Z tarczy zarodkowej powstanie cały
organizm zaś z pozostałej części blastuli
organizm zaś z pozostałej części blastuli
utworzą się błony płodowe. Kiedy
utworzą się błony płodowe. Kiedy
endoderma podścieli całkowicie trofoblast
endoderma podścieli całkowicie trofoblast
powstanie nowa jama zarodkowa zwana
powstanie nowa jama zarodkowa zwana
jamą pęcherzyka żółtkowego. W tym
jamą pęcherzyka żółtkowego. W tym
samym czasie z tyłu pęcherzyka
samym czasie z tyłu pęcherzyka
zarodkowego zaczyna kształtować się
zarodkowego zaczyna kształtować się
trzeci listek zarodkowy zwany
trzeci listek zarodkowy zwany
.
Proces powstania mezodermy nosi nazwę
Proces powstania mezodermy nosi nazwę
. Część komórek mezodermy
. Część komórek mezodermy
wciska się między endodermę i ektodermę
wciska się między endodermę i ektodermę
tarczy zarodkowej a pozostałe wciskają się
tarczy zarodkowej a pozostałe wciskają się
między trofoblast i endodermę tworząc w
między trofoblast i endodermę tworząc w
ten sposób ścianę pęcherzyka żółtkowego.
ten sposób ścianę pęcherzyka żółtkowego.
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
Mezoderma pozazarodkowa tworzy we
Mezoderma pozazarodkowa tworzy we
wczesnej fazie zwarte skupisko komórek,
wczesnej fazie zwarte skupisko komórek,
które otacza pojedynczą warstwą zarodek od
które otacza pojedynczą warstwą zarodek od
strony zewnętrznej i trofoblast od wewnątrz.
strony zewnętrznej i trofoblast od wewnątrz.
Dzięki temu po wytworzeniu kosmków
Dzięki temu po wytworzeniu kosmków
wrastających w
macicy tworzy się
macicy tworzy się
najbardziej zewnętrzna błona płodowa zwana
najbardziej zewnętrzna błona płodowa zwana
kosmówką. Między zarodkiem a błoną
kosmówką. Między zarodkiem a błoną
kosmówki tworzy się sznur z komórek
kosmówki tworzy się sznur z komórek
mezodermy zwany szypułą, z którego później
mezodermy zwany szypułą, z którego później
powstanie pępowina.
powstanie pępowina.
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
Natomiast część zewnętrznego listka
Natomiast część zewnętrznego listka
zarodkowego, czyli ektodermy znacznie
zarodkowego, czyli ektodermy znacznie
się uwypukla i zamyka nad zarodkiem
się uwypukla i zamyka nad zarodkiem
tworząc błonę płodową wypełnioną
tworząc błonę płodową wypełnioną
cieczą, czyli
. Z zawiązka
. Z zawiązka
pęcherzyka moczowego uwypukla się
pęcherzyka moczowego uwypukla się
, która ciągnie za sobą
, która ciągnie za sobą
naczynia krwionośne dochodzące do
naczynia krwionośne dochodzące do
komórki i rozgałęziające się tam.
komórki i rozgałęziające się tam.
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
•
Z poszczególnych listków zarodkowych
Z poszczególnych listków zarodkowych
tworzą się:
tworzą się:
z ektodermy -
z ektodermy -
, paznokcie, włosy,
, paznokcie, włosy,
gruczoły
potowe
i
łojowe,
nabłonek
gruczoły
potowe
i
łojowe,
nabłonek
gruczołów
mlecznych,
nabłonek
jamy
gruczołów
mlecznych,
nabłonek
jamy
gębowej, szkliwo
gębowej, szkliwo
, nabłonek końcowej
, nabłonek końcowej
części
odbytu,
pęcherzyk
słuchowy,
części
odbytu,
pęcherzyk
słuchowy,
soczewka oka,
soczewka oka,
,
,
, przedni
, przedni
płat przysadki mózgowej,
płat przysadki mózgowej,
nerwowy,
nerwowy,
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
Z mezodermy - skóra właściwa, tkanki
Z mezodermy - skóra właściwa, tkanki
łączne, częściowo mięśnie
łączne, częściowo mięśnie
,
,
osiowy,
osiowy,
, kapsuły uszne,
, kapsuły uszne,
kapsuły oczne, skóra właściwa głowy, opony
kapsuły oczne, skóra właściwa głowy, opony
mózgowe, mięśnie szkieletowe, mięśnie
mózgowe, mięśnie szkieletowe, mięśnie
twarzowe, mięśnie językowe, najądrze, nerki,
twarzowe, mięśnie językowe, najądrze, nerki,
moczowody, jajowody, macica, pochwa,
moczowody, jajowody, macica, pochwa,
serce,
mięśnie
gładkie
narządów
serce,
mięśnie
gładkie
narządów
wewnętrznych,
nabłonek
naczyń
wewnętrznych,
nabłonek
naczyń
krwionośnych,
układ
limfatyczny,
krwionośnych,
układ
limfatyczny,
, gonady,
, gonady,
, mięśnie i
, mięśnie i
szkielet
szkielet
,
,
ROZWÓJ ZARODKA
ROZWÓJ ZARODKA
Z endodermy - jama gębowa, przednia
Z endodermy - jama gębowa, przednia
część przysadki, ślinianki,
część przysadki, ślinianki,
,
,
ucho środkowe, błona bębenkowa,
ucho środkowe, błona bębenkowa,
trąbka
Eustachiusza,
gruczoły
trąbka
Eustachiusza,
gruczoły
przytarczyczne,
przytarczyczne,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
pęcherzyk żółciowy,
pęcherzyk żółciowy,
, pęcherz
, pęcherz
moczowy, dolna część pochwy, cewka
moczowy, dolna część pochwy, cewka
moczowa,
krokowy (
krokowy (
).
).
PŁÓD
PŁÓD
W czasie rozwoju płodu wyróżnia się 3 okresy:
W czasie rozwoju płodu wyróżnia się 3 okresy:
•
Okres jaja płodowego - od zapłodnienia do 2
Okres jaja płodowego - od zapłodnienia do 2
tygodnia, czyli do zakończenia zagnieżdżenia
tygodnia, czyli do zakończenia zagnieżdżenia
się jaja.
się jaja.
•
Okres zarodkowy - od 2 do 5 tygodnia ciąży
Okres zarodkowy - od 2 do 5 tygodnia ciąży
jest to czas kształtowania się listków
jest to czas kształtowania się listków
zarodkowych.
zarodkowych.
•
Okres płodowy - od 5 tygodnia do zakończenia
Okres płodowy - od 5 tygodnia do zakończenia
ciąży.
ciąży.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
1 miesiąc - dziecko rozpoczyna swoje życie
1 miesiąc - dziecko rozpoczyna swoje życie
jako komórka o średnicy około 0,1 milimetra.
jako komórka o średnicy około 0,1 milimetra.
Już po zapłodnieniu zostaje zdeterminowana:
Już po zapłodnieniu zostaje zdeterminowana:
płeć, kolor oczu, kolor włosów, ogólna budowa
płeć, kolor oczu, kolor włosów, ogólna budowa
ciała. Pod koniec 3 tygodnia ciąży dziecko
ciała. Pod koniec 3 tygodnia ciąży dziecko
mierzy około 2,5 milimetra. Po 21 dniach od
mierzy około 2,5 milimetra. Po 21 dniach od
poczęcia zaczyna bić jego serce a
poczęcia zaczyna bić jego serce a
zaczyna krążyć w bardzo prostym zamkniętym
zaczyna krążyć w bardzo prostym zamkniętym
układzie naczyń. W 4 tygodniu dziecko ma
układzie naczyń. W 4 tygodniu dziecko ma
długość około 0,5 centymetra. Ma już wtedy
długość około 0,5 centymetra. Ma już wtedy
zawiązek głowy, tułowia i kończyn górnych.
zawiązek głowy, tułowia i kończyn górnych.
Pojawiają się też pierwotne nerki, wątroba,
Pojawiają się też pierwotne nerki, wątroba,
przewód pokarmowy. Jednomiesięczny ludzki
przewód pokarmowy. Jednomiesięczny ludzki
zarodek jest bardzo podobny do zarodków
zarodek jest bardzo podobny do zarodków
innych
innych
.
.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
•
2 miesiąc - jest to okres bardzo intensywnego
2 miesiąc - jest to okres bardzo intensywnego
rozwoju. Wykształcają się wtedy usta, nos,
rozwoju. Wykształcają się wtedy usta, nos,
oczy i uszy. Kończyny maja bardzo wyraźnie
oczy i uszy. Kończyny maja bardzo wyraźnie
zarysowane palce. W drugim miesiącu ciąży
zarysowane palce. W drugim miesiącu ciąży
serce dziecka bije rytmicznie 40 - 80 razy na
serce dziecka bije rytmicznie 40 - 80 razy na
minutę,
nerki usuwają kwas moczowy z krwi a także
nerki usuwają kwas moczowy z krwi a także
kształtuje się układ kostny. Pod koniec 2
kształtuje się układ kostny. Pod koniec 2
miesiąca dziecko osiąga
około 2
centymetrów i wagę około 2 - 3 gramów.
centymetrów i wagę około 2 - 3 gramów.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
3 miesiąc - wszystkie części mózgu są już
3 miesiąc - wszystkie części mózgu są już
ukształtowane, bardzo intensywnie wzrasta
ukształtowane, bardzo intensywnie wzrasta
liczba połączeń nerwowych. U dziecka można
liczba połączeń nerwowych. U dziecka można
zaobserwować
zaobserwować
ziewania
i
ziewania
i
przeciągania.
Jego
skóra
pokrywa
się
przeciągania.
Jego
skóra
pokrywa
się
charakterystycznym meszkiem, pojawiają się
charakterystycznym meszkiem, pojawiają się
zawiązki paznokci i zębów mlecznych. Szpik
zawiązki paznokci i zębów mlecznych. Szpik
kostny zaczyna produkować krwinki, woreczek
kostny zaczyna produkować krwinki, woreczek
żółciowy produkuje
żółciowy produkuje
, trzustka wytwarza
, trzustka wytwarza
,
przysadka
produkuje
hormon
,
przysadka
produkuje
hormon
wzrostu. W czasie 3 miesiąca życia dziecka
wzrostu. W czasie 3 miesiąca życia dziecka
można określić jego płeć przy pomocy
można określić jego płeć przy pomocy
badania ultrasonograficznego USG. Pod
badania ultrasonograficznego USG. Pod
koniec 3 miesiąca dziecko waży około 30
koniec 3 miesiąca dziecko waży około 30
gram i mierzy około 9 centymetrów.
gram i mierzy około 9 centymetrów.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
4 miesiąc - jest to etap, w którym
4 miesiąc - jest to etap, w którym
wszystkie
narządy
wewnętrzne
wszystkie
narządy
wewnętrzne
doskonalą swoje funkcje. Pod koniec
doskonalą swoje funkcje. Pod koniec
4 miesiąca wzrost dziecka dochodzi
4 miesiąca wzrost dziecka dochodzi
15 centymetrów i waży około 120
15 centymetrów i waży około 120
gram.
gram.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
5 miesiąc - matka zaczyna wyczuwać
5 miesiąc - matka zaczyna wyczuwać
pierwsze ruchy dziecka. W tym czasie
pierwsze ruchy dziecka. W tym czasie
dziecko czasem śpi, drzemie lub czuwa. Może
dziecko czasem śpi, drzemie lub czuwa. Może
też się przeciągać, kopać, obracać, może też
też się przeciągać, kopać, obracać, może też
mieć czkawkę. Jego ruchliwość zależy od
mieć czkawkę. Jego ruchliwość zależy od
temperamentu i trybu życia matki np., gdy
temperamentu i trybu życia matki np., gdy
matka odpoczywa wtedy rozpoczyna harce a
matka odpoczywa wtedy rozpoczyna harce a
gdy matka jest aktywna wtedy się uspokaja.
gdy matka jest aktywna wtedy się uspokaja.
W tym okresie można uspokoić dziecko
W tym okresie można uspokoić dziecko
przemawiając do niego spokojnym głosem,
przemawiając do niego spokojnym głosem,
słuchając muzyki albo śpiewając. Dziecko
słuchając muzyki albo śpiewając. Dziecko
pod koniec tego miesiąca waży około 280
pod koniec tego miesiąca waży około 280
gramów i mierzy do 25 centymetrów.
gramów i mierzy do 25 centymetrów.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
6 miesiąc - wytwarzają się wiązadła stawowe,
6 miesiąc - wytwarzają się wiązadła stawowe,
kostnieje szkielet, płuca zaczynają wytwarzać
kostnieje szkielet, płuca zaczynają wytwarzać
surfaktant, który pomorze po urodzeniu nabrać
surfaktant, który pomorze po urodzeniu nabrać
powietrza. W czasie
powietrza. W czasie
pojawia się faza REM, czyli
pojawia się faza REM, czyli
faza szybkich ruchów gałek ocznych. Powstawanie
faza szybkich ruchów gałek ocznych. Powstawanie
komórek nerwowych w zasadzie zostało zakończone,
komórek nerwowych w zasadzie zostało zakończone,
ale teraz bardzo intensywnie zwiększa się liczba
ale teraz bardzo intensywnie zwiększa się liczba
połączeń między nimi. Dziecko magazynuje produkty
połączeń między nimi. Dziecko magazynuje produkty
potrzebne po urodzeniu np. wapń, żelazo, białka,
potrzebne po urodzeniu np. wapń, żelazo, białka,
ciała odpornościowe. Ćwiczy bardzo intensywnie
ciała odpornościowe. Ćwiczy bardzo intensywnie
ruchy ssące warg. Uczy się od matki rytmu
ruchy ssące warg. Uczy się od matki rytmu
przemiennej aktywności. Jego dalszy rozwój polega
przemiennej aktywności. Jego dalszy rozwój polega
na doskonaleniu pracy wszystkich narządów i
na doskonaleniu pracy wszystkich narządów i
układów, nabieraniu wagi i powiększania rozmiarów
układów, nabieraniu wagi i powiększania rozmiarów
ciała. Pod koniec tego miesiąca dziecko jest bardzo
ciała. Pod koniec tego miesiąca dziecko jest bardzo
podobne do
podobne do
i waży około 650 gramów i
i waży około 650 gramów i
mierzy około 30 centymetrów.
mierzy około 30 centymetrów.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
7 miesiąc - zaczyna zmieniać pozycję
7 miesiąc - zaczyna zmieniać pozycję
i ustawia się głową w dół. Jego skóra
i ustawia się głową w dół. Jego skóra
robi się gładka i zaczyna gromadzić
robi się gładka i zaczyna gromadzić
się
się
pod nią tłuszcz.
pod nią tłuszcz.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
8 miesiąc - dziecko intensywnie
8 miesiąc - dziecko intensywnie
rośnie
rośnie
i przybiera na wadze.
i przybiera na wadze.
Przygotowuje się tez do przyjścia na
Przygotowuje się tez do przyjścia na
świat.
świat.
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
DZIEWIĘĆ PIERWSZYCH
MIESIĘCY
MIESIĘCY
9 miesiąc -
9 miesiąc -
. Dziecko ma około
. Dziecko ma około
50 centymetrów długości i waży
50 centymetrów długości i waży
około 3, 5 kilograma.
około 3, 5 kilograma.
ROZPOZNANIE CIĄŻY
ROZPOZNANIE CIĄŻY
•
Kobieta zazwyczaj zaczyna podejrzewać
Kobieta zazwyczaj zaczyna podejrzewać
u siebie ciążę zanim jeszcze lekarz może
u siebie ciążę zanim jeszcze lekarz może
ją stwierdzić przeprowadzając
ją stwierdzić przeprowadzając
odpowiednie badanie. Wczesne
odpowiednie badanie. Wczesne
rozpoznanie ciąży jest możliwe dzięki
rozpoznanie ciąży jest możliwe dzięki
działaniu na organizm kobiety hormonów
działaniu na organizm kobiety hormonów
ciałka żółtego jajnika oraz trofoblastu
ciałka żółtego jajnika oraz trofoblastu
zapłodnionego jaja (zygoty). Diagnoza
zapłodnionego jaja (zygoty). Diagnoza
ciąży opiera się na pewnych objawach
ciąży opiera się na pewnych objawach
domyślnych i prawdopodobnych.
domyślnych i prawdopodobnych.
ROZPOZNANIE CIĄŻY
ROZPOZNANIE CIĄŻY
Objawem domyślnym jest:
Objawem domyślnym jest:
•
Zatrzymanie miesiączki u kobiet regularnie
Zatrzymanie miesiączki u kobiet regularnie
miesiączkujących,
miesiączkujących,
•
Powiększenie i bolesność piersi,
Powiększenie i bolesność piersi,
•
Poranne nudności i wymioty (trwają do około
Poranne nudności i wymioty (trwają do około
trzeciego miesiąca ciąży),
trzeciego miesiąca ciąży),
•
Ślinotok,
Ślinotok,
•
Zgaga,
Zgaga,
•
Nadmierny apetyt lub jego brak,
Nadmierny apetyt lub jego brak,
•
Częste oddawanie moczu,
Częste oddawanie moczu,
•
Ogólnie złe samopoczucie.
Ogólnie złe samopoczucie.
•
Objawy domyślne mogą jedynie dawać
Objawy domyślne mogą jedynie dawać
podejrzenie rozwijającej się ciąży nie są natomiast
podejrzenie rozwijającej się ciąży nie są natomiast
podstawa do jej rozpoznania.
podstawa do jej rozpoznania.
ROZPOZNANIE CIĄŻY
ROZPOZNANIE CIĄŻY
Objawem prawdopodobnym jest:
Objawem prawdopodobnym jest:
•
Powiększenie gruczołów sutkowych,
Powiększenie gruczołów sutkowych,
•
Wzmożona pigmentacja brodawek,
Wzmożona pigmentacja brodawek,
•
Przy ucisku z sutków wypływa siara (po około dwóch
Przy ucisku z sutków wypływa siara (po około dwóch
miesiącach ciąży),
miesiącach ciąży),
•
W okolicy narządów rodnych występuje zasinienie,
W okolicy narządów rodnych występuje zasinienie,
•
Zewnętrzne narządy płciowe i śluzówka pochwy są
Zewnętrzne narządy płciowe i śluzówka pochwy są
rozpulchnione,
rozpulchnione,
•
Szyjka macicy jest rozpulchniona a jej trzon w miarę
Szyjka macicy jest rozpulchniona a jej trzon w miarę
rozwoju ciąży powiększa się,
rozwoju ciąży powiększa się,
•
Utrzymująca się podwyższona temperatura ciała po 21
Utrzymująca się podwyższona temperatura ciała po 21
dniach od wystąpienia jajeczkowania przy braku
dniach od wystąpienia jajeczkowania przy braku
miesiączki,
miesiączki,
•
Dodatni wynik testów hormonalnych i
Dodatni wynik testów hormonalnych i
immunologicznych wykazujący w moczu lub surowicy
immunologicznych wykazujący w moczu lub surowicy
kobiety ciężarnej obecność hormonu gonadotropiny
kobiety ciężarnej obecność hormonu gonadotropiny
kosmówkowej produkowanej przez trofoblast jaja
kosmówkowej produkowanej przez trofoblast jaja
płodowego.
płodowego.
ROZPOZNANIE CIĄŻY
ROZPOZNANIE CIĄŻY
Do tzw. pewnych objawów ciąży
Do tzw. pewnych objawów ciąży
rozpoznawanych już w drugim miesiącu ciąży
rozpoznawanych już w drugim miesiącu ciąży
należą:
należą:
•
Rozpoznanie płodu przez powłoki brzuszne
Rozpoznanie płodu przez powłoki brzuszne
dzięki wykonaniu badania ręcznego,
dzięki wykonaniu badania ręcznego,
•
Czynne ruchy płodu wyczuwalne po 20
Czynne ruchy płodu wyczuwalne po 20
tygodniu ciąży,
tygodniu ciąży,
•
Słyszalna czynność serca płodu,
Słyszalna czynność serca płodu,
•
Rozpoznane w wyniku badania
Rozpoznane w wyniku badania
ultrasonograficznego elementy jaja płodowego
ultrasonograficznego elementy jaja płodowego
i czynność serca płodu od 6, 7 tygodnia ciąży.
i czynność serca płodu od 6, 7 tygodnia ciąży.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
W ciąży donoszonej jajo płodowe składa się z
W ciąży donoszonej jajo płodowe składa się z
płodu ważącego około 2500 gramów o
płodu ważącego około 2500 gramów o
długości około 50 centymetrów oraz popłodu.
długości około 50 centymetrów oraz popłodu.
Płód pływa swobodnie w płynie owodniowym.
Płód pływa swobodnie w płynie owodniowym.
W 99% płód ułożony jest podłużnie, w 96%
W 99% płód ułożony jest podłużnie, w 96%
zdarza się, że leży główką do dołu. Bardzo
zdarza się, że leży główką do dołu. Bardzo
rzadko płód układa się poprzecznie lub
rzadko płód układa się poprzecznie lub
skośnie. Popłód zaś składa się z łożyska, błon
skośnie. Popłód zaś składa się z łożyska, błon
płodowych pozałożyskowych i ze sznura
płodowych pozałożyskowych i ze sznura
pępowinowego. Tkanki popłodu zapewniają
pępowinowego. Tkanki popłodu zapewniają
prawidłową wymianę substancji między
prawidłową wymianę substancji między
matką a płodem oraz pełnią funkcję gruczołu
matką a płodem oraz pełnią funkcję gruczołu
wydzielania wewnętrznego. Łożysko
wydzielania wewnętrznego. Łożysko
zapewnia najkrótszą drogę wymiany między
zapewnia najkrótszą drogę wymiany między
krwią matki a krwią płodu. Średnia masa
krwią matki a krwią płodu. Średnia masa
łożyska wynosi od 400 do 500 gramów.
łożyska wynosi od 400 do 500 gramów.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Przez łożysko przepływa krew matki i płodu,
Przez łożysko przepływa krew matki i płodu,
ale są one rozdzielone ścianą kosmka. Krew
ale są one rozdzielone ścianą kosmka. Krew
płodu dopływa do łożyska dwoma tętnicami
płodu dopływa do łożyska dwoma tętnicami
pępowinowymi, aby następnie przejść do
pępowinowymi, aby następnie przejść do
naczyń włosowatych kosmków.Krew, która
naczyń włosowatych kosmków.Krew, która
jest już utlenowaną i zaopatrzona w
jest już utlenowaną i zaopatrzona w
substancje odżywcze wraca do płodu żyłą
substancje odżywcze wraca do płodu żyłą
pępowinową. Łożysko produkuje hormony,
pępowinową. Łożysko produkuje hormony,
które nie są produkowane w innych okresach
które nie są produkowane w innych okresach
życia kobiety. Do hormonów tych należą:
życia kobiety. Do hormonów tych należą:
proteohormony i gonadotropina
proteohormony i gonadotropina
kosmówkowa (HCG).
kosmówkowa (HCG).
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Gonadotropina kosmówkowa zaczyna się
Gonadotropina kosmówkowa zaczyna się
wydzielać już od momentu zagnieżdżenia się
wydzielać już od momentu zagnieżdżenia się
jaja w macicy i osiąga swój najwyższy poziom
jaja w macicy i osiąga swój najwyższy poziom
w od 80 - do 90 dnia ciąży. W drugim
w od 80 - do 90 dnia ciąży. W drugim
trymestrze ciąży tj. od 4 do 6 miesiąca poziom
trymestrze ciąży tj. od 4 do 6 miesiąca poziom
gonadotropiny szybko spada. Funkcją
gonadotropiny szybko spada. Funkcją
gonadotropiny kosmówkowej jest pobudzania
gonadotropiny kosmówkowej jest pobudzania
ciałka żółtego do wydzielania estrogenów i
ciałka żółtego do wydzielania estrogenów i
progesteronu. Obniżanie się poziomu
progesteronu. Obniżanie się poziomu
gonadotropiny zachodzi z równoczesnym
gonadotropiny zachodzi z równoczesnym
wzrostem poziomu hormonów steroidowych
wzrostem poziomu hormonów steroidowych
wytwarzanych przez nabłonek kosmków
wytwarzanych przez nabłonek kosmków
łożyska.
łożyska.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Wtedy w moczu wzrasta poziom, pregnadiolu
Wtedy w moczu wzrasta poziom, pregnadiolu
który jest produktem rozpadu progesteronu.
który jest produktem rozpadu progesteronu.
Ten moment ciąży między spadkiem
Ten moment ciąży między spadkiem
gonadotropin a wzrostem innych hormonów
gonadotropin a wzrostem innych hormonów
łożyskowych jest szczególnie niebezpieczny
łożyskowych jest szczególnie niebezpieczny
dla przebiegu ciąży, ponieważ w tym
dla przebiegu ciąży, ponieważ w tym
momencie może dojść do poronienia. W
momencie może dojść do poronienia. W
prawidłowo przebiegającej ciąży łożysko
prawidłowo przebiegającej ciąży łożysko
przejmuje funkcję wydzielania hormonów
przejmuje funkcję wydzielania hormonów
takich jak: estrogeny, progesteron, laktogen
takich jak: estrogeny, progesteron, laktogen
łożyskowy, prolaktyna i hormon tyreotropowy.
łożyskowy, prolaktyna i hormon tyreotropowy.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Estrogeny podczas ciąży wytwarzane są z
Estrogeny podczas ciąży wytwarzane są z
cholesterolu matki. Poziom estrogenów
cholesterolu matki. Poziom estrogenów
wzrasta stopniowo przez cały okres trwania
wzrasta stopniowo przez cały okres trwania
ciąży a największe stężenie osiąga w
ciąży a największe stężenie osiąga w
końcowym okresie ciąży. Wśród estrogenów
końcowym okresie ciąży. Wśród estrogenów
największy procent stanowi estradiol.
największy procent stanowi estradiol.
Produkowany jest on aktywnie przez jednostkę
Produkowany jest on aktywnie przez jednostkę
płodowo - łożyskową i jest wydzielany wraz z
płodowo - łożyskową i jest wydzielany wraz z
moczem. Oznaczenie poziomu estradiolu w
moczem. Oznaczenie poziomu estradiolu w
moczu jest wykorzystywane w diagnostyce i
moczu jest wykorzystywane w diagnostyce i
monitorowaniu przebiegu ciąży.
monitorowaniu przebiegu ciąży.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Progesteron zwany jest hormonem ciąży.
Progesteron zwany jest hormonem ciąży.
Jest odpowiedzialny za jej utrzymanie,
Jest odpowiedzialny za jej utrzymanie,
za wzrost macicy a także zapobiega jej
za wzrost macicy a także zapobiega jej
skurczom i przygotowuje organizm
skurczom i przygotowuje organizm
kobiety do porodu. W pierwszych 70 - 80
kobiety do porodu. W pierwszych 70 - 80
dniach wytwarzany jest przez ciałko
dniach wytwarzany jest przez ciałko
żółte a następnie funkcję jego produkcji
żółte a następnie funkcję jego produkcji
przejmuje łożysko.
przejmuje łożysko.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Laktogen łożyskowy ma działanie podobne do
Laktogen łożyskowy ma działanie podobne do
prolaktyny. Podczas prawidłowo rozwijającej
prolaktyny. Podczas prawidłowo rozwijającej
się ciąży następuje wzrost tego hormonu aż do
się ciąży następuje wzrost tego hormonu aż do
34 - 36 tygodnia, kiedy to następuje stopniowy
34 - 36 tygodnia, kiedy to następuje stopniowy
spadek. Poziom laktogen łożyskowego stanowi
spadek. Poziom laktogen łożyskowego stanowi
ocenę sprawności łożyska i ma ogromne
ocenę sprawności łożyska i ma ogromne
znaczenie, w monitorowaniu przebiegu ciąży a
znaczenie, w monitorowaniu przebiegu ciąży a
zwłaszcza w zatruciu ciąży, cukrzycy,
zwłaszcza w zatruciu ciąży, cukrzycy,
konflikcie serologicznym oraz niewydolności
konflikcie serologicznym oraz niewydolności
łożyska. Spadek poziomu laktogen w drugiej
łożyska. Spadek poziomu laktogen w drugiej
połowie ciąży świadczy o niewydolności
połowie ciąży świadczy o niewydolności
łożyska i zagrożeniu płodu.
łożyska i zagrożeniu płodu.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
Dzięki temu, że laktogen łożyskowy ma
Dzięki temu, że laktogen łożyskowy ma
działanie podobne do prolaktyny
działanie podobne do prolaktyny
przygotowuje on gruczoł sutkowy do laktacji
przygotowuje on gruczoł sutkowy do laktacji
a także działa przeciwinsulinowo. W Drugim
a także działa przeciwinsulinowo. W Drugim
trymestrze ciąży gwałtownie wzrasta
trymestrze ciąży gwałtownie wzrasta
zapotrzebowanie na insulinę a co za tym
zapotrzebowanie na insulinę a co za tym
idzie wpływ hormonów może spowodować
idzie wpływ hormonów może spowodować
ujawnienie się cukrzycy u osób mających
ujawnienie się cukrzycy u osób mających
predyspozycje genetyczne.
predyspozycje genetyczne.
•
Pod wpływem wielu hormonów, które są
Pod wpływem wielu hormonów, które są
wydzielane przez łożysko dochodzi do
wydzielane przez łożysko dochodzi do
rozrostu gruczołów wewnątrzwydzielniczych
rozrostu gruczołów wewnątrzwydzielniczych
a przede wszystkim: przysadki, jajników,
a przede wszystkim: przysadki, jajników,
nadnerczy, tarczycy i trzustki.
nadnerczy, tarczycy i trzustki.
CIĄŻĄ DONOSZONA
CIĄŻĄ DONOSZONA
•
W części gruczołowej przysadki dochodzi do
W części gruczołowej przysadki dochodzi do
wzmożonego wydzielania hormonów
wzmożonego wydzielania hormonów
tropowych przedniego płata zaś w tylnym
tropowych przedniego płata zaś w tylnym
płacie uwalniana jest wazopresyna i
płacie uwalniana jest wazopresyna i
oksytocyna. Oksytocyna wzmaga skurcze
oksytocyna. Oksytocyna wzmaga skurcze
macicy a wazopresyna hamuje wytwarzanie
macicy a wazopresyna hamuje wytwarzanie
moczu.
moczu.
•
W czasie ciąży dochodzi do nieznacznego
W czasie ciąży dochodzi do nieznacznego
powiększenia gruczołu tarczycowego i
powiększenia gruczołu tarczycowego i
nadnerczy.
nadnerczy.
CZAS TRWANIA CIĄŻY
CZAS TRWANIA CIĄŻY
•
Prawidłowy czas trwania ciąży obliczany jest
Prawidłowy czas trwania ciąży obliczany jest
od daty zapłodnienie i wynosi 268 dni.
od daty zapłodnienie i wynosi 268 dni.
Precyzyjna data jajeczkowania jest zazwyczaj
Precyzyjna data jajeczkowania jest zazwyczaj
nieznana jak również data zapłodnienia,
nieznana jak również data zapłodnienia,
dlatego czas trwania ciąży oblicza się od
dlatego czas trwania ciąży oblicza się od
daty ostatniej miesiączki zakładając, że ciąża
daty ostatniej miesiączki zakładając, że ciąża
trwa 280 dni, czyli 40 tygodni lub 10
trwa 280 dni, czyli 40 tygodni lub 10
miesięcy księżycowych. U kobiet z dłuższym
miesięcy księżycowych. U kobiet z dłuższym
cyklem miesięcznym okres ciąży jest dłuższy
cyklem miesięcznym okres ciąży jest dłuższy
analogicznie u kobiet z krótszym cyklem
analogicznie u kobiet z krótszym cyklem
okres ciąży jest krótszy.
okres ciąży jest krótszy.
CZAS TRWANIA CIĄŻY
CZAS TRWANIA CIĄŻY
•
Czas trwania ciąży można również
Czas trwania ciąży można również
określić przy pomocy badania
określić przy pomocy badania
ultrasonograficznego pozwalającego
ultrasonograficznego pozwalającego
na określenie wielkości płodu. W
na określenie wielkości płodu. W
pierwszym trymestrze ciąży wielkość
pierwszym trymestrze ciąży wielkość
ciąży określa się na podstawie
ciąży określa się na podstawie
wielkości macicy przeprowadzając
wielkości macicy przeprowadzając
badania ginekologiczne.
badania ginekologiczne.
CZAS TRWANIA CIĄŻY
CZAS TRWANIA CIĄŻY
•
W 12 tygodniu macica osiąga wielkość
W 12 tygodniu macica osiąga wielkość
spojenia łonowego, w 16 tygodniu - 2 palce
spojenia łonowego, w 16 tygodniu - 2 palce
nad spojeniem łonowym, w 20 tygodniu - 2 - 3
nad spojeniem łonowym, w 20 tygodniu - 2 - 3
palce poniżej pępka, w 24 tygodniu na
palce poniżej pępka, w 24 tygodniu na
wysokości pępka, w 28 tygodniu 2 - 3 palce
wysokości pępka, w 28 tygodniu 2 - 3 palce
powyżej pępka, w 32 tygodniu pośrodku
powyżej pępka, w 32 tygodniu pośrodku
między pępkiem a wyrostkiem
między pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym mostka, w 36 tygodniu pod
mieczykowatym mostka, w 36 tygodniu pod
łukiem żebrowym zaś w 40 tygodniu 2 - 3
łukiem żebrowym zaś w 40 tygodniu 2 - 3
palce poniżej łuku żebrowego.
palce poniżej łuku żebrowego.
CZAS TRWANIA CIĄŻY
CZAS TRWANIA CIĄŻY
•
Termin porodu oblicza się stosując regułę
Termin porodu oblicza się stosując regułę
Naegelego tzn. od pierwszego dnia ostatniej
Naegelego tzn. od pierwszego dnia ostatniej
miesiączki odejmuje się 3 miesiące oraz
miesiączki odejmuje się 3 miesiące oraz
dodaje 7 dni i 1 rok. Z punktu widzenia
dodaje 7 dni i 1 rok. Z punktu widzenia
klinicznego uważa się, że poród, który odbył
klinicznego uważa się, że poród, który odbył
się 3 tygodnie przed lub 3 tygodnie po
się 3 tygodnie przed lub 3 tygodnie po
obliczonym terminie jest porodem czasowym
obliczonym terminie jest porodem czasowym
jeśli cykle miesięczne były 28 dniowe. W
jeśli cykle miesięczne były 28 dniowe. W
przypadku, gdy kobieta nie pamięta daty
przypadku, gdy kobieta nie pamięta daty
ostatniej miesiączki termin porodu można
ostatniej miesiączki termin porodu można
wyznaczyć na podstawie pierwszych ruchów
wyznaczyć na podstawie pierwszych ruchów
płodu. Pierworódki wyczuwają ruchy płodu
płodu. Pierworódki wyczuwają ruchy płodu
około 20 tygodnia ciąży a wieloródki już około
około 20 tygodnia ciąży a wieloródki już około
18 tygodnia. I tak pierworódka powinna
18 tygodnia. I tak pierworódka powinna
spodziewać się porodu po około 4,5
spodziewać się porodu po około 4,5
miesiącach zaś wieloródka po 5 miesiącach.
miesiącach zaś wieloródka po 5 miesiącach.
CZAS TRWANIA CIĄŻY
CZAS TRWANIA CIĄŻY
•
Objawem zwiastującym poród jest obniżenie
Objawem zwiastującym poród jest obniżenie
się dna macicy, które następuje około 2 - 3
się dna macicy, które następuje około 2 - 3
tygodnie przed rozpoczęciem czynności
tygodnie przed rozpoczęciem czynności
porodowej. Kobieta ciężarna odczuwa to
porodowej. Kobieta ciężarna odczuwa to
jako zmniejszenie ucisku na żołądek i
jako zmniejszenie ucisku na żołądek i
swobodniej oddycha. Często wtedy zdarza
swobodniej oddycha. Często wtedy zdarza
się parcie na pęcherz moczowy i częste
się parcie na pęcherz moczowy i częste
oddawanie moczu. Na 2 - 3 dni przed
oddawanie moczu. Na 2 - 3 dni przed
porodem może dojść do wypadnięcia czopa
porodem może dojść do wypadnięcia czopa
śluzowego z kanału szyjki macicy w postaci
śluzowego z kanału szyjki macicy w postaci
gęstego, białego lub brunatnego śluzu.
gęstego, białego lub brunatnego śluzu.
PORÓD
PORÓD
•
Za początek porodu przyjmuje się
Za początek porodu przyjmuje się
występowanie regularnych i
występowanie regularnych i
powtarzających się przynajmniej, co
powtarzających się przynajmniej, co
10 minut skurczów macicy, które
10 minut skurczów macicy, które
powodują rozwieranie się szyjki
powodują rozwieranie się szyjki
macicy.
macicy.
PORÓD
PORÓD
•
Podział czynności porodowej:
Podział czynności porodowej:
–
I okres porodu, czyli rozwieranie ujścia
I okres porodu, czyli rozwieranie ujścia
wewnętrznego i zewnętrznego szyjki
wewnętrznego i zewnętrznego szyjki
macicy. W tym okresie porodu kobieta
macicy. W tym okresie porodu kobieta
rodząca może przyjmować dowolna pozycję
rodząca może przyjmować dowolna pozycję
ciała. Jednak najlepszą pozycją jest
ciała. Jednak najlepszą pozycją jest
ułożenie na boku. W czasie przerwy między
ułożenie na boku. W czasie przerwy między
skurczami bardzo ważny jest relaks a w
skurczami bardzo ważny jest relaks a w
czasie skurczu spokojne, regularne
czasie skurczu spokojne, regularne
oddychanie, co korzystnie wpływa na
oddychanie, co korzystnie wpływa na
przebieg porodu.
przebieg porodu.
PORÓD
PORÓD
U pierworódek rozpoczyna się wraz z początkiem
U pierworódek rozpoczyna się wraz z początkiem
porodu i trwa do momentu całkowitego
porodu i trwa do momentu całkowitego
rozwarcia ujścia wewnętrznego. W tym czasie
rozwarcia ujścia wewnętrznego. W tym czasie
skraca się część pochwowa szyjki macicy.
skraca się część pochwowa szyjki macicy.
Kolejny etap trwa od pełnego rozwarcia ujścia
Kolejny etap trwa od pełnego rozwarcia ujścia
wewnętrznego do pełnego rozwarcia ujścia
wewnętrznego do pełnego rozwarcia ujścia
zewnętrznego szyjki macicy.
zewnętrznego szyjki macicy.
U wieloródek skracanie się części pochwowej i
U wieloródek skracanie się części pochwowej i
rozwieranie
ujścia
wewnętrznego
i
rozwieranie
ujścia
wewnętrznego
i
zewnętrznego przebiega w tym samym czasie.
zewnętrznego przebiega w tym samym czasie.
Bardzo trudno jest określić czas trwania I okresu
Bardzo trudno jest określić czas trwania I okresu
porodu. Przyjmuje się, że u pierworódek nie
porodu. Przyjmuje się, że u pierworódek nie
powinien być dłuższy niż 18 godzin a u
powinien być dłuższy niż 18 godzin a u
wieloródek nie dłuższy niż 12 godzin.
wieloródek nie dłuższy niż 12 godzin.
PORÓD
PORÓD
II okres porodu rozpoczyna się od chwili
II okres porodu rozpoczyna się od chwili
całkowitego
rozwarcia
ujścia
całkowitego
rozwarcia
ujścia
zewnętrznego szyjki macicy i kończy się
zewnętrznego szyjki macicy i kończy się
urodzeniem dziecka. Na tym etapie
urodzeniem dziecka. Na tym etapie
porodu zmienia się całkowicie charakter
porodu zmienia się całkowicie charakter
skurczów macicy. Pojawiają się skurcze
skurczów macicy. Pojawiają się skurcze
parte. Do skurczów macicy dołączają się
parte. Do skurczów macicy dołączają się
skurcze mięśni brzucha, które to właśnie
skurcze mięśni brzucha, które to właśnie
wywołują uczucie parcia. Najważniejsze
wywołują uczucie parcia. Najważniejsze
jest wtedy odpowiednie oddychanie i
jest wtedy odpowiednie oddychanie i
wspomaganie parcia w fazie bezdechu. U
wspomaganie parcia w fazie bezdechu. U
pierworódek etap ten trwa zazwyczaj od
pierworódek etap ten trwa zazwyczaj od
15 minut do 2 godzin a u wieloródek od 15
15 minut do 2 godzin a u wieloródek od 15
minut do 1, 5 godziny.
minut do 1, 5 godziny.
PORÓD
PORÓD
III okres porodu zwany okresem
III okres porodu zwany okresem
łożyskowym. Rozpoczyna się po urodzeniu
łożyskowym. Rozpoczyna się po urodzeniu
dziecka a kończy na wydaleniu łożyska i
dziecka a kończy na wydaleniu łożyska i
błon płodowych. W wyniku skurczów macicy
błon płodowych. W wyniku skurczów macicy
następuje odklejenie się łożyska i wydalenie
następuje odklejenie się łożyska i wydalenie
go do pochwy a następnie na zewnątrz. Etap
go do pochwy a następnie na zewnątrz. Etap
ten trwa około 30 minut. Lekarz powinien
ten trwa około 30 minut. Lekarz powinien
dokładnie obejrzeć łożysko i błony płodowe
dokładnie obejrzeć łożysko i błony płodowe
gdyż niekompletny popłód jest bardzo
gdyż niekompletny popłód jest bardzo
częstą przyczyną powikłań poporodowych.
częstą przyczyną powikłań poporodowych.
PORÓD
PORÓD
IV okres porodu jest to wczesny okres
IV okres porodu jest to wczesny okres
poporodowy. Obejmuje on 2 pierwsze
poporodowy. Obejmuje on 2 pierwsze
godziny po wydaniu dziecka na świat w
godziny po wydaniu dziecka na świat w
czasie,
którego
bardzo
wnikliwie
czasie,
którego
bardzo
wnikliwie
obserwuje się kobietę pod względem
obserwuje się kobietę pod względem
stanu ogólnego i położniczego.
stanu ogólnego i położniczego.
NOWORODEK
NOWORODEK
•
Zaraz po urodzeniu dziecka podwiązuje się i
Zaraz po urodzeniu dziecka podwiązuje się i
przecina pępowinę. Klarka piersiowa
przecina pępowinę. Klarka piersiowa
noworodka, która była ściśnięta rozpręża się
noworodka, która była ściśnięta rozpręża się
gwałtownie, a do płuc wchodzi powietrze i
gwałtownie, a do płuc wchodzi powietrze i
dziecko może wydać swój pierwszy krzyk.
dziecko może wydać swój pierwszy krzyk.
Zaraz po urodzeniu noworodek jest dokładnie
Zaraz po urodzeniu noworodek jest dokładnie
badany. W celu określenie jego stanu
badany. W celu określenie jego stanu
wykorzystuje się 10 stopniowa skalę według
wykorzystuje się 10 stopniowa skalę według
Apgar. Skala ta pozwala na łączną ocenę
Apgar. Skala ta pozwala na łączną ocenę
układu oddechowego, krążenia i nerwowego.
układu oddechowego, krążenia i nerwowego.
NOWORODEK
NOWORODEK
Przyjmuje się, że:
Przyjmuje się, że:
•
10 - 8 punktów - stan bardzo dobry,
10 - 8 punktów - stan bardzo dobry,
•
7 - 5 punktów - stan średni,
7 - 5 punktów - stan średni,
•
4 - 0 punktów - stan ciężki.
4 - 0 punktów - stan ciężki.