Dama z gronostajem

Autor obrazu

•

"Dama z gronostajem" zwana

również w literaturze polskiej

"Damą z łasiczką", to drugi z

portretów autorstwa Leonarda da

Vinci namalowanych podczas jego

pierwszego pobytu w Mediolanie.

FORMA DZIE

A - ORGANIZACJA

ELEMENTÓW PLASTYCZNYCH

•

Patrząc na obraz zauważmy

przede wszystkim dwa kształty

skontrastowane wielkością,

charakterem i ustawieniem

kierunkowym. Identyfikujemy

dominujący kształt, odchylony

od osi pionowej w kierunku

widza, z postacią kobiety,

natomiast kształt mniejszy jako

postać zwierzęcia.

BRYŁY I PRZESTRZEŃ

Oglądając dalej obraz spostrzegamy, że

wszystkie kształty są niemalże

dotykalnie wypukłe. Wyodrębniają się

wyraźnie z ciemnej płaszczyzny tła, jak

gdyby wysuwały się bliżej widza.

Spostrzegamy je więc na planie

pierwszym, drugim i trzecim.

Zważywszy na fakt, że cały obraz w

swej naturze jest płaski,

dwuwymiarowy, godny refleksji jest

sposób ukazania iluzji brył i

przestrzenności kształtów. Śledząc te

elementy dzieła zauważamy

zróżnicowanie w kolorze i walorze plam.

Światłocień stwarza iluzję brył, jak

gdyby rzeźbiarskie ich opracowanie.

Światło pada na postacie od góry,

modelując ich plastykę. Tło jest

ocienione, pozostaje więc płaskie. W

analizowanym obrazie modelunek

światłocieniowy jest nadzwyczaj

subtelny, oparty na wnikliwym studium

z natury. Jest równocześnie wyrazem

talentu malarza, przejawiającym się nie

tylko w sposobach widzenia, ale i

operowania kolorem.

ŚWIATŁO

kierunek padania światła

BARWY

Całość kompozycji została

opracowana w brązowych

kolorach (barwy ciepłe) i

niebieskich (barwy zimne). Są

one zestawione w obrazie na

zasadzie kontrastu

temperatury barw (ciepłe -

zimne), jak i kontrastu

walorowego (jasne - ciemne).

W tych partiach obrazu, gdzie

zostały przedstawione - jako

godne wyeksponowania -

elementy postaci kobiety:

twarz, szyja, ramiona i ręce

oraz ciało zwierzęcia - są

położone plamy jasne i ciepłe

w tonacji kolorystycznej.

LINIE

Na granicach zróżnicowanych

kolorem walorem i fakturą

kształtów pojawiają się linie, które

swym biegiem wyznaczają i

określają zawartość obrazu.

Śledzimy ciągłą, falistą i miękką

linię określającą postać po prawej

stronie oraz nieregularną,

zdecydowaną i mocno odcinającą

postać od tła - po lewej stronie.

Wszelkiego rodzaju linie: krótkie,

ukośne, łukowate, skupione w

zespołach, delikatnie zanikające -

określają ułożenie fryzury i szat.

Linie drobne, elipsowate,

powtórzone w układach

rytmicznych - tworzą ornamenty

zdobiące suknię. Niektóre z nich są

wyrysowane wyraźnie i precyzyjnie

(opaska na głowie); inne utworzone

z szeregu kropek (korale oplatające

szyję kobiety) i miękko opadające w

dół.

Linie dopełniają bogactwo środków

plastycznych, którymi malarz

posługuje się, by nie tylko określić

kształty, ale stworzyć w obrazie

harmonijną kompozycję.

KOMPOZYCJA

Układ elementów obrazu

został oparty na trójkącie.

Podstawę jego dostrzega

się na linii pomiędzy

łokciami zgiętych rąk

kobiety, natomiast

wierzchołek - nieco

powyżej jej głowy.

Płaszczyzna

wyczuwanego trójkąta

jest usytuowana nie

równolegle do

płaszczyzny tła, lecz pod

pewnym kątem, co

sprawia, że poza damy

jest ożywiona.

RUCH

•

efekt ożywienia wzmaga

przeciwny kierunek skrętu głowy

postaci w stosunku do ułożenia

torsu. Wrażenie ruchu potęguje

zwierzątko wysuwające się z

ramion opiekunki. Wydaje się

ono być napięte, gotowe do

skoku.

Prawa ręka damy wyraźnie,

aczkolwiek subtelnym gestem,

powstrzymuje ten ruch,

niewystarczająco opanowany

lewą ręką. Wyrażony w mimice

twarzy przedmiot myśli kobiety

wydaje się być poza

zwierzęciem. Do niego to właśnie

kieruje się myśl wyrażona w

głębokim i nieco smutnym

spojrzeniu. Temu kierunkowi

myśli zdaje sie towarzyszyć

spojrzenie łasicy.

Posta

Damy

•

Obraz jest portretem Cecylii

Gallerani, kochanki księcia

Ludwica Sforzy. Trzymane

zwierzątko nazwane gronostajem

lub łasiczką jest jej własnością.

Dama

jest wyprostowana, ma na

sobie zielonkawą suknie z czerwonymi

falbanami i czarnymi koronkami. Jej

brązowe włosy są dokładnie uczesane

i zdobi je przechodząca przez środek

jej wysokiego czoła cienka opaska,

która świadczy o tym, że dama

podąża za modą, która panowała w

tamtych czasach. Na szyi wiszą

czarne korale. Twarz ma skierowaną w

bok, patrząc wyniośle i lekko się

uśmiechając. W ten sposób ukazuje

swoją dumną i szlachecką postawę.

Ma piękną, alabastrową cerę, w

zadbanych dłoniach trzyma biało-

szarego gronostaja.

Koniec

Dzi

kujemy za

uwag

Document Outline