Dama z gronostajem

Dama z gronostajem

Kinga Bednarska

Kinga Bednarska

&

&

Magdalena Wach

Magdalena Wach

Autor obrazu

Autor obrazu

•

"Dama z gronostajem" zwana

"Dama z gronostajem" zwana

również w literaturze polskiej

również w literaturze polskiej

"Damą z łasiczką", to drugi z

"Damą z łasiczką", to drugi z

portretów autorstwa Leonarda da

portretów autorstwa Leonarda da

Vinci namalowanych podczas jego

Vinci namalowanych podczas jego

pierwszego pobytu w Mediolanie.

pierwszego pobytu w Mediolanie.

FORMA DZIE

FORMA DZIE

Ł

Ł

A - ORGANIZACJA

A - ORGANIZACJA

ELEMENTÓW PLASTYCZNYCH

ELEMENTÓW PLASTYCZNYCH

•

Patrząc na obraz zauważmy

Patrząc na obraz zauważmy

przede wszystkim dwa kształty

przede wszystkim dwa kształty

skontrastowane wielkością,

skontrastowane wielkością,

charakterem i ustawieniem

charakterem i ustawieniem

kierunkowym. Identyfikujemy

kierunkowym. Identyfikujemy

dominujący kształt, odchylony

dominujący kształt, odchylony

od osi pionowej w kierunku

od osi pionowej w kierunku

widza, z postacią kobiety,

widza, z postacią kobiety,

natomiast kształt mniejszy jako

natomiast kształt mniejszy jako

postać zwierzęcia.

postać zwierzęcia.

BRYŁY I PRZESTRZEŃ

BRYŁY I PRZESTRZEŃ

Oglądając dalej obraz spostrzegamy, że

Oglądając dalej obraz spostrzegamy, że

wszystkie kształty są niemalże

wszystkie kształty są niemalże

dotykalnie wypukłe. Wyodrębniają się

dotykalnie wypukłe. Wyodrębniają się

wyraźnie z ciemnej płaszczyzny tła, jak

wyraźnie z ciemnej płaszczyzny tła, jak

gdyby wysuwały się bliżej widza.

gdyby wysuwały się bliżej widza.

Spostrzegamy je więc na planie

Spostrzegamy je więc na planie

pierwszym, drugim i trzecim.

pierwszym, drugim i trzecim.

Zważywszy na fakt, że cały obraz w

Zważywszy na fakt, że cały obraz w

swej naturze jest płaski,

swej naturze jest płaski,

dwuwymiarowy, godny refleksji jest

dwuwymiarowy, godny refleksji jest

sposób ukazania iluzji brył i

sposób ukazania iluzji brył i

przestrzenności kształtów. Śledząc te

przestrzenności kształtów. Śledząc te

elementy dzieła zauważamy

elementy dzieła zauważamy

zróżnicowanie w kolorze i walorze plam.

zróżnicowanie w kolorze i walorze plam.

Światłocień stwarza iluzję brył, jak

Światłocień stwarza iluzję brył, jak

gdyby rzeźbiarskie ich opracowanie.

gdyby rzeźbiarskie ich opracowanie.

Światło pada na postacie od góry,

Światło pada na postacie od góry,

modelując ich plastykę. Tło jest

modelując ich plastykę. Tło jest

ocienione, pozostaje więc płaskie. W

ocienione, pozostaje więc płaskie. W

analizowanym obrazie modelunek

analizowanym obrazie modelunek

światłocieniowy jest nadzwyczaj

światłocieniowy jest nadzwyczaj

subtelny, oparty na wnikliwym studium

subtelny, oparty na wnikliwym studium

z natury. Jest równocześnie wyrazem

z natury. Jest równocześnie wyrazem

talentu malarza, przejawiającym się nie

talentu malarza, przejawiającym się nie

tylko w sposobach widzenia, ale i

tylko w sposobach widzenia, ale i

operowania kolorem.

operowania kolorem.

ŚWIATŁO

ŚWIATŁO

kierunek padania światła

BARWY

BARWY

Całość kompozycji została

Całość kompozycji została

opracowana w brązowych

opracowana w brązowych

kolorach (barwy ciepłe) i

kolorach (barwy ciepłe) i

niebieskich (barwy zimne). Są

niebieskich (barwy zimne). Są

one zestawione w obrazie na

one zestawione w obrazie na

zasadzie kontrastu

zasadzie kontrastu

temperatury barw (ciepłe -

temperatury barw (ciepłe -

zimne), jak i kontrastu

zimne), jak i kontrastu

walorowego (jasne - ciemne).

walorowego (jasne - ciemne).

W tych partiach obrazu, gdzie

W tych partiach obrazu, gdzie

zostały przedstawione - jako

zostały przedstawione - jako

godne wyeksponowania -

godne wyeksponowania -

elementy postaci kobiety:

elementy postaci kobiety:

twarz, szyja, ramiona i ręce

twarz, szyja, ramiona i ręce

oraz ciało zwierzęcia - są

oraz ciało zwierzęcia - są

położone plamy jasne i ciepłe

położone plamy jasne i ciepłe

w tonacji kolorystycznej.

w tonacji kolorystycznej.

LINIE

LINIE

Na granicach zróżnicowanych

Na granicach zróżnicowanych

kolorem walorem i fakturą

kolorem walorem i fakturą

kształtów pojawiają się linie, które

kształtów pojawiają się linie, które

swym biegiem wyznaczają i

swym biegiem wyznaczają i

określają zawartość obrazu.

określają zawartość obrazu.

Śledzimy ciągłą, falistą i miękką

Śledzimy ciągłą, falistą i miękką

linię określającą postać po prawej

linię określającą postać po prawej

stronie oraz nieregularną,

stronie oraz nieregularną,

zdecydowaną i mocno odcinającą

zdecydowaną i mocno odcinającą

postać od tła - po lewej stronie.

postać od tła - po lewej stronie.

Wszelkiego rodzaju linie: krótkie,

Wszelkiego rodzaju linie: krótkie,

ukośne, łukowate, skupione w

ukośne, łukowate, skupione w

zespołach, delikatnie zanikające -

zespołach, delikatnie zanikające -

określają ułożenie fryzury i szat.

określają ułożenie fryzury i szat.

Linie drobne, elipsowate,

Linie drobne, elipsowate,

powtórzone w układach

powtórzone w układach

rytmicznych - tworzą ornamenty

rytmicznych - tworzą ornamenty

zdobiące suknię. Niektóre z nich są

zdobiące suknię. Niektóre z nich są

wyrysowane wyraźnie i precyzyjnie

wyrysowane wyraźnie i precyzyjnie

(opaska na głowie); inne utworzone

(opaska na głowie); inne utworzone

z szeregu kropek (korale oplatające

z szeregu kropek (korale oplatające

szyję kobiety) i miękko opadające w

szyję kobiety) i miękko opadające w

dół. 

dół. 

Linie dopełniają bogactwo środków

Linie dopełniają bogactwo środków

plastycznych, którymi malarz

plastycznych, którymi malarz

posługuje się, by nie tylko określić

posługuje się, by nie tylko określić

kształty, ale stworzyć w obrazie

kształty, ale stworzyć w obrazie

harmonijną kompozycję.

harmonijną kompozycję.

KOMPOZYCJA

KOMPOZYCJA

Układ elementów obrazu

Układ elementów obrazu

został oparty na trójkącie.

został oparty na trójkącie.

Podstawę jego dostrzega

Podstawę jego dostrzega

się na linii pomiędzy

się na linii pomiędzy

łokciami zgiętych rąk

łokciami zgiętych rąk

kobiety, natomiast

kobiety, natomiast

wierzchołek - nieco

wierzchołek - nieco

powyżej jej głowy.

powyżej jej głowy.

Płaszczyzna

Płaszczyzna

wyczuwanego trójkąta

wyczuwanego trójkąta

jest usytuowana nie

jest usytuowana nie

równolegle do

równolegle do

płaszczyzny tła, lecz pod

płaszczyzny tła, lecz pod

pewnym kątem, co

pewnym kątem, co

sprawia, że poza damy

sprawia, że poza damy

jest ożywiona.

jest ożywiona.

RUCH

RUCH

•

efekt ożywienia wzmaga

efekt ożywienia wzmaga

przeciwny kierunek skrętu głowy

przeciwny kierunek skrętu głowy

postaci w stosunku do ułożenia

postaci w stosunku do ułożenia

torsu. Wrażenie ruchu potęguje

torsu. Wrażenie ruchu potęguje

zwierzątko wysuwające się z

zwierzątko wysuwające się z

ramion opiekunki. Wydaje się

ramion opiekunki. Wydaje się

ono być napięte, gotowe do

ono być napięte, gotowe do

skoku.

skoku.

Prawa ręka damy wyraźnie,

Prawa ręka damy wyraźnie,

aczkolwiek subtelnym gestem,

aczkolwiek subtelnym gestem,

powstrzymuje ten ruch,

powstrzymuje ten ruch,

niewystarczająco opanowany

niewystarczająco opanowany

lewą ręką. Wyrażony w mimice

lewą ręką. Wyrażony w mimice

twarzy przedmiot myśli kobiety

twarzy przedmiot myśli kobiety

wydaje się być poza

wydaje się być poza

zwierzęciem. Do niego to właśnie

zwierzęciem. Do niego to właśnie

kieruje się myśl wyrażona w

kieruje się myśl wyrażona w

głębokim i nieco smutnym

głębokim i nieco smutnym

spojrzeniu. Temu kierunkowi

spojrzeniu. Temu kierunkowi

myśli zdaje sie towarzyszyć

myśli zdaje sie towarzyszyć

spojrzenie łasicy. 

spojrzenie łasicy. 

Posta

Posta

ć

ć

Damy

Damy

•

Obraz jest portretem Cecylii

Gallerani, kochanki księcia

Ludwica Sforzy. Trzymane

zwierzątko nazwane gronostajem

lub łasiczką jest jej własnością.

Dama

jest wyprostowana, ma na

jest wyprostowana, ma na

sobie zielonkawą suknie z czerwonymi

sobie zielonkawą suknie z czerwonymi

falbanami i czarnymi koronkami. Jej

falbanami i czarnymi koronkami. Jej

brązowe włosy są dokładnie uczesane

brązowe włosy są dokładnie uczesane

i zdobi je przechodząca przez środek

i zdobi je przechodząca przez środek

jej wysokiego czoła cienka opaska,

jej wysokiego czoła cienka opaska,

która świadczy o tym, że dama

która świadczy o tym, że dama

podąża za modą, która panowała w

podąża za modą, która panowała w

tamtych czasach. Na szyi wiszą

tamtych czasach. Na szyi wiszą

czarne korale. Twarz ma skierowaną w

czarne korale. Twarz ma skierowaną w

bok, patrząc wyniośle i lekko się

bok, patrząc wyniośle i lekko się

uśmiechając. W ten sposób ukazuje

uśmiechając. W ten sposób ukazuje

swoją dumną i szlachecką postawę.

swoją dumną i szlachecką postawę.

Ma piękną, alabastrową cerę, w

Ma piękną, alabastrową cerę, w

zadbanych dłoniach trzyma biało-

zadbanych dłoniach trzyma biało-

szarego gronostaja.

szarego gronostaja.

Koniec

Koniec

Dzi

Dzi

ę

ę

kujemy za

kujemy za

uwag

uwag

ę

ę