Broń biologiczna ppt

background image

background image

Broń biologiczna, broń B - rodzaj

broni masowego rażenia

,

w której ładunkiem bojowym są

patogenne

mikroorganizmy

(np. laseczki

wąglika

)

lub

wirusy

(np. wirus

ospy prawdziwej

).

Zwyczajowo zalicza się także do broni

biologicznej broń opartą o

toksyny

pochodzenia biologicznego (np.

botulina

,

rycyna

).

Broń biologiczna może znaleźć zastosowanie podczas ataku na pojedyncze osoby,

oddziały wojska, a także ludność cywilną.

Celem ataku biologicznego mogą być także jednorodne

monokultury

roślinne lub hodowle zwierząt gospodarskich (

terroryzm socjoekonomiczny

).

background image

Ospa prawdziwa, inaczej czarna ospa (

łac.

Variola vera)

wirusowa

choroba zakaźna

o ostrym przebiegu

wywoływana przez jedną z dwóch odmian wirusa ospy prawdziwej
(Variola minor
lub Variola maior)

[1]

. Okres inkubacji: 7–17 dni,

średnio 12–14 dni.
Chorobę cechuje bardzo duża

śmiertelność

: u osób szczepionych – 7-10%,

a u nieszczepionych średnio 30%
(istnieją postacie choroby o śmiertelności do 98%).

background image

Patogen, czynnik chorobotwórczy – ciało obce,
twór biologiczny czy

mikroorganizm

wywołujący

chorobę

u danego organizmu.

Wyróżnia się następujące typy patogenów:
ożywione (

bakterie

,

wirusy[1]

, "

robaki pasożytnicze

")

Psychiczne [

potrzebne źródło

]

Nieożywione [

potrzebne źródło

]:

chemiczne (

substancje

żrące, toksyczne),

niedobory pokarmowe.

fizyczne (

światło lasera

,

promieniowanie jonizujące

, silne

pole magnetyczne

,

mechaniczne).

Potwierdzenia, czy dany czynnik jest patogenem dla określonego

taksonu

,

dokonuje się usiłując spełnić

postulaty Evansa

.

Zazwyczaj pojęcie to odnosi się do czynników biologicznych.

background image

Klasyfikacja patogenów
Ze względu na znaczenie jako potencjalnego środka broni biologicznej
wyróżnia się trzy główne (wg

CDC

) grupy oznaczone kolejno literami alfabetu:

A - patogeny o wysokiej zjadliwości i śmiertelności, łatwe do utrzymania w
środowisku, których przydatność, jako "wojskowych" postaci została
sprawdzona w przeszłości (np. laseczki i

przetrwalniki

wąglika).

B - patogeny o stosunkowo niskiej zjadliwości i śmiertelności, średnio
trudne do utrzymania w środowisku (np.

rycyna

).

C - patogeny, których użyteczność jako broń biologiczna obecnie jest
niewielka (np.

filowirusy

,

prątek gruźlicy

).

Czasem dodatkowo wymienia się grupę D, na którą składają się patogeny,
które prawdopodobnie nigdy nie zostaną wykorzystane jako broń biologiczna
(np.

wirus grypy

- łatwy do rozpoznania przez

epidemiczne

występowanie,

wirus HIV

- przez długi okres utajenia).

background image

Mikroorganizm -

organizm

obserwowany dopiero pod mikroskopem.

Pojęcie to nie jest zbyt precyzyjne, lecz z pewnością mikroorganizmami

bakterie

,

archeony

,

pierwotniaki

i niektóre

grzyby

, ale nie jest jasne czy termin ten można

stosować do bardzo małych przedstawicieli różnych grup zwierząt,
takich jak np.

nicienie

, wrotki,

roztocza

,

niesporczaki

,

owady

itd.

Dawniej do tej grupy zaliczano także

wirusy

,

lecz obecnie są one klasyfikowane poza grupą organizmów żywych.

background image

Toksyny (jady) -

trucizny

organiczne, wytwarzana przez

drobnoustroje

,

rośliny

i

zwierzęta

Toksyny wydzielane przez

bakterie

do środowiska zewnętrznego

noszą nazwę

egzotoksyn

(wśród nich

enterotoksyny

wywołujące zatrucia pokarmowe),

natomiast toksyny występujące w błonie zewnętrznej

bakterii

Gram-ujemnych

to

endotoksyny

.

Wśród toksyn wyróżnia się grupy ze względu na kierunek działania, np.:

hemotoksyny

– niszczą

krwinki czerwone

neurotoksyny

– atakują

układ nerwowy

fototoksyny

– powodują

fotouczulenie

(nadwrażliwość skóry na promienie słoneczne)

hepatotoksyny

– szkodliwe dla wątroby

Przykłady toksyn

apitoksyna

(jad pszczeli)

botulinotoksyna

(jad kiełbasiany)

mykotoksyny

wytwarzane przez

grzyby

background image

Jad kiełbasiany– bakteryjna

egzotoksyna

wytwarzana przez bezwzględnie

beztlenowe

laseczki

Clostridium botulinum

oraz nielicznych innych przedstawicieli

tego rodzaju. Chemicznie jest to mieszanina kilku różnych

białek

.

Rozróżnia się kilka rodzajów tej

toksyny

, oznaczanych kolejnymi literami

alfabetu od A do G, z czego największe znaczenie dla człowieka mają typy: A, B i E,
a w weterynarii C i D.
Do wytwarzania tej toksyny dochodzi głównie w glebie,
osadzie dna morskiego i niewłaściwie wytwarzanych i przechowywanych

konserwach

mięsnych, rybnych i jarzynowych. Spożycie zakażonej żywności prowadzi do

zatruć jadem kiełbasianym

. Toksyna ta jest jedną z najsilniejszych znanych

neurotoksyn

.

Dawka śmiertelna

dla człowieka oceniana jest na ok.:

1,3–2 ng /kg,

dożylnie

10–13 ng /kg,

inhalacja

1 μg /kg, doustnie

[1]

Botulina wrażliwa jest na wysoką temperaturę i zasolenie podłoża.
Zbudowana jest z dwóch łańcuchów

polipeptydowych

: lekkiego,

o

masie cząsteczkowej

ok. 50 

kDa

oraz ciężkiego, o masie cząsteczkowej ok.

100 kDa, połączonych

mostkiem dwusiarczkowym

.

background image

Rycyna – jedna z najbardziej

trujących

substancji

pochodzenia roślinnego,

otrzymywana z

rącznika

(Ricinus communis, rodzina

Euphorbiaceae

).

Wszystkie części rośliny zawierają rycynę, ale największe stężenie (od 1 do 5%)
jest w

nasionach

. Jako substancja białkowa z grupy

lektyn

nie miesza się z

olejami

,

co umożliwia produkcję nieszkodliwego dla ludzi

oleju rycynowego

,

(który nie zawiera rycyny).
Jako pierwszy niezwykłe właściwości biologiczne rycyny zauważył w

1888

Hermann Stillmark

; była to pierwsza z wykrytych lektyn (

aglutynin

),

tj. białek łączących się

nieenzymatycznie

z receptorami cukrowymi na

błonach komórkowych. Rycyna powoduje gwałtowne wymioty i

biegunkę

,

silne przekrwienie narządów

układu pokarmowego

i

nerek

,

spowodowane

aglutynacją

(zlepianiem)

krwinek

i wytrącaniem

fibryny

do

krwi

.

Dawka śmiertelna (LD 50) dla człowieka wynosi w
postaci

aerozolu

ok. 3 μg na 1 kg masy ciała, a

parenteralnie

nawet ok. 0,1 μg/kg,

zatem toksyczność tej trucizny jest bardzo wysoka, porównywalna z

sarinem

.

Jednocześnie zauważono, że wrażliwość różnych gatunków zwierząt na rycynę
jest bardzo zróżnicowana, nawet ponad stukrotna w przeliczeniu na masę ciała.

background image

Cechy broni B
Broń B charakteryzuje się:
stosunkowo niewielkimi kosztami produkcji

Duża część drobnoustrojów potencjalnie użytecznych w broni
biologicznej wywołuje choroby wśród zwierząt
(

laseczka wąglika

,

pałeczka dżumy

i in.).

dużą skutecznością

Drobnoustroje i toksyny są w szczególny sposób preparowane
(np. przez

modyfikacje genetyczne

), aby zwiększyć zdolności do przetrwania

w środowisku,

wirulencję

,

śmiertelność

,

lekooporność

.

słabą wykrywalnością w początkowym etapie

Jako potencjalny ładunek biologiczny mogą zostać wykorzystane patogeny,
które wywołują niezwykle rzadkie choroby (np. wirus ospy prawdziwej,
której ostatni przypadek pojawił się w

1978

).

Dodatkową trudnością jest brak "zapowiedzi" zachorowań wśród
ludzi opartych na raportach epidemiologicznych dotyczących zwierząt
(w przypadku

antropozoonoz

).

Broń B może być rozprzestrzeniania nietypowymi środkami (np.

"listy wąglikowe"

).

zazwyczaj krótkim

okresem inkubacji

background image

-

bomby lotnicze

i

pociski artyleryjskie

-zrzucane z samolotów pakiety (np. pudełka), przesyłane pocztą listy

-rozpylania

aerozolu

z powietrza

-

kontaminacja

wody, żywności i każda inna działalność

dywersyjna

background image

Wystąpienie ataku bronią biologiczną można podejrzewać w wypadku:
- pojawienia się dymu, mgły, kurzu po przelocie samolotu
- wybuchów "cichych"

bomb

-występowania wielu zgonów i zachorowań o podobnych objawach,
a nieznanej

etiologii

- masowego pomoru zwierząt gospodarskich (np.

bydła

)

- ciężkiego przebiegu chorób
- słabej odpowiedzi lub braku odpowiedzi na rutynowe

leczenie

- wystąpienia chorób niezwykle rzadkich lub całkowicie

eradykowanych

-wystąpienia chorób o nietypowych cechach lub w

szczepionej

populacji

(co wskazuje na modyfikacje genetyczne)

background image

Broń B może mieć duże znaczenie jako środek dezorganizacji

służb publicznych (nawet w krajach znacznie oddalonych od

miejsca ataku) i wywoływania

paniki

wśród ludności.

Biologiczny

terroryzm socjoekonomiczny

opiera się nie tylko

na zabijaniu roślin i zwierząt hodowlanych, ale także na

osłabieniu gospodarki przez wywołanie strachu przed

określoną grupą produktów żywnościowych, na której

produkcji skupia się dane państwo. W tym celu potencjalnie

mogą być wykorzystane

priony

background image

Historia

Broń biologiczna była używana już w

starożytności

. Znane są przykłady

powszechnego zatruwania

strzał

toksynami także pochodzenia

biologicznego oraz podrzucania jadowitych

węży

na wrogie statki

(praktyka

Hannibala

), a w

Chinach

podrzucania

pszczół

nieprzyjaciołom. W rozumieniu ścisłym definicji broni B, pomijającej

jady, typowym przykładem z tego okresu będzie polityka

Aleksandra Macedońskiego

, który porzucał w czasie wycofywania się z

pól bitewnych zwłoki koni i żołnierzy zmarłych na

choroby zakaźne

.

W okresie

wieków średnich

najbardziej znany jest przykład użycia broni

biologicznej przez

Tatarów

w czasie oblężenia

twierdzy

Kaffa

(dzisiejsza

Teodozja

) w

1346

(katapultowane były na teren twierdzy

ciała zmarłych na

dżumę

). Zastanawiająca pozostaje droga szerzenia

się tej choroby wśród mieszkańców, ponieważ dżuma, jak wiemy

obecnie, roznosi się drogą kropelkową i przez

wektor

-

pchłę

(pchły

zazwyczaj opuszczają żywiciela zaraz po śmierci). W

1495

Hiszpanie

skazili

wino

w

Neapolu

krwią

trędowatych

.

Okres największego rozwoju broni biologicznej przypada na okres

II wojny światowej

(największe mocarstwa broni biologicznej:

Japonia

,

Stany Zjednoczone

,

Wielka Brytania

,

ZSRR

) i okres powojenny (przede

wszystkim

ZSRR

, w którym próbowano np. wykorzystać

wirus Ebola

).

W

1991

, po wojnie w Zatoce Perskiej, oficjalnie poinformowano o

zasobach broni B państwa irackiego

.

background image

Wykrywanie broni biologicznej

LRBSDS (Long Range Biological Standoff Detection System) - pozwala

na wykrycie chmury areozolu w promieniu 30 km

JBSDS (The Joint Biological Standoff Detection System) -

unowocześniona, w pełni automatyczna wersja LRBSDS, rozróżnia

areozole biologiczne od niebiologicznych, oraz pozwala na

monitorowanie ruchu chmury

IBADS (The Interim Biological Agent Detection System) - umożliwia

wstępną identyfikację patogenów na podstawie testów

immunochromatograficznych

JPS (The Joint Portal Shields) - wysoce zautomatyzowany system

detekcji, również wykorzystujący testy immunochromatograficzne,

całość sterowana przez centralny komputer

JBPDS (The Joint Biological Point Detection System) - wykrywa

obecność cząstek biologicznych w ciągu 60 sekund, i pozwala na

identyfikację dziesięciu patogenów w przeciągu 20 minut

FLAPS (Fluorescence Aerodynamic Particle Sizer) - prócz szybkiej

detekcji wysyła informację do centrów dowodzenia

background image

Konwencje o zakazie używania broni

biologicznej

Podstawowym dokumentem jest, ratyfikowany przez

125 państw-stron świata, Protokół Genewski z 1925

dotyczący stosowania broni chemicznej i biologicznej

(w tamtych czasach zwanej bronią bakteriologiczną)

wraz z uaktualnieniami. Konwencja ta dopuszczała

pierwotnie jednak produkcję, prowadzenie badań i

składowanie tego typu broni - aktualnie jest to

zabronione.

Obecnie - od zmiany z 1999 dołączonej do Konwencji

jako załącznik - jako patogeny, które mogą być

wykorzystane, jako broń B wymienia się patogeny

ludzi, zwierząt i roślin.

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tekst Bioterroryzm gr radomska + IVR OS, BIOTERRORYZM I BROŃ BIOLOGICZNA
broń biologiczna
Mikro i Makroelementy pierwiastki życia, Prezentacje Biologiczne PPT, Biochemia
Broń biologiczna, Patologia urazu
cancer Broń biologiczna w walce z rakiem
bron biologiczna
wyk 3 Plec biologiczna ppt
SPOSOBY ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW, Prezentacje Biologiczne PPT, Ekologia
Broń biologiczna, DOC
broń biologiczna, Różne Spr(1)(4)
phpQeYVpv 15 Bron biologiczna, Uczelnia Łazarskiego, Bezpieczeństwo międzynarodowe
ZWKfitoremediacjaWK, Prezentacje Biologiczne PPT, Ekologia, EKOLOGIA
bron biologiczna
EKOSYSTEM I JEGO STRUKTURA, Prezentacje Biologiczne PPT, Ekologia
ETAPY ROZWOJU ŻYCIA NA ZIEMI, Prezentacje Biologiczne PPT, Ewolucja
OC- broń biologicznaw, BHP, STRAŻAK
Ekosystem, Prezentacje Biologiczne PPT, Ekologia
BUDOWA KWASU DNA, Prezentacje Biologiczne PPT, DNA-budowa i funkcje

więcej podobnych podstron