Podatki lokalne

Podatki lokalne

Dorota Hałaburda

Dorota Hałaburda

Podatki lokalne

Podatki lokalne

Podział podatków na państwowe i

Podział podatków na państwowe i

lokalne (samorządowe) nie jest

lokalne (samorządowe) nie jest

związany z konstrukcją podatku, czy

związany z konstrukcją podatku, czy

ich charakterem ekonomicznym, lecz

ich charakterem ekonomicznym, lecz

wynika z tego, że ustawodawca

wynika z tego, że ustawodawca

przyznaje określone podatki

przyznaje określone podatki

jednostkom lokalnym.

jednostkom lokalnym.

Przesłanki,

Przesłanki,

którymi kierują się władze

którymi kierują się władze

państwowe dokonując podziału podatków na

państwowe dokonując podziału podatków na

podatki lokalne i państwowe:

podatki lokalne i państwowe:

•

względy fiskalne (państwo najczęściej

względy fiskalne (państwo najczęściej

pozostawia sobie te podatki, które są

pozostawia sobie te podatki, które są

najbardziej wydajne fiskalnie),

najbardziej wydajne fiskalnie),

•

jednolitość systemu podatkowego i

jednolitość systemu podatkowego i

zsynchronizowanie w skali całego kraju,

zsynchronizowanie w skali całego kraju,

•

zapotrzebowanie na środki finansowe

zapotrzebowanie na środki finansowe

jednostki samorządu terytorialnego,

jednostki samorządu terytorialnego,

•

powiązanie podatku lokalnego z obszarem

powiązanie podatku lokalnego z obszarem

działania jednostki samorządu

działania jednostki samorządu

terytorialnego.

terytorialnego.

Podatki lokalne

Podatki lokalne

•

Są to podatki, w odniesieniu do

Są to podatki, w odniesieniu do

których samorząd lokalny, w ramach

których samorząd lokalny, w ramach

prowadzonej polityki podatkowej na

prowadzonej polityki podatkowej na

sowim obszarze, może samodzielnie

sowim obszarze, może samodzielnie

podejmować decyzje co do

podejmować decyzje co do

elementów ich konstrukcji (wielkość

elementów ich konstrukcji (wielkość

stawek, ulg, zniżek bądź zwyżek)

stawek, ulg, zniżek bądź zwyżek)

oraz wymiaru czy też poboru.

oraz wymiaru czy też poboru.

Funkcje podatków lokalnych

Funkcje podatków lokalnych

•

fiskalna,

fiskalna,

•

regulowania dochodów podatnika,

regulowania dochodów podatnika,

•

stymulacyjna

stymulacyjna

•

informacyjna.

informacyjna.

Przyjmuje się, że najważniejsze znaczenie ma funkcja

Przyjmuje się, że najważniejsze znaczenie ma funkcja

fiskalna (dochodowa), czyli dostarczanie dochodów do

fiskalna (dochodowa), czyli dostarczanie dochodów do

budżetu państwa i funkcja stymulacyjna. Podatki

budżetu państwa i funkcja stymulacyjna. Podatki

lokalne dostarczają dochody do budżetów lokalnych, co

lokalne dostarczają dochody do budżetów lokalnych, co

umożliwia realizację zadań przez samorządy lokalne,

umożliwia realizację zadań przez samorządy lokalne,

pełnią więc funkcję fiskalną. Stymulacyjne

pełnią więc funkcję fiskalną. Stymulacyjne

oddziaływanie na gospodarkę lokalną ma na celu m. in.

oddziaływanie na gospodarkę lokalną ma na celu m. in.

pobudzenie rozwoju lokalnego, zachęcenie do

pobudzenie rozwoju lokalnego, zachęcenie do

świadczenia mało opłacalnych usług, przyciągnięcie

świadczenia mało opłacalnych usług, przyciągnięcie

inwestorów, zmniejszenie bezrobocia

inwestorów, zmniejszenie bezrobocia

Rozwiązania w zakresie podatków

Rozwiązania w zakresie podatków

lokalnych w wybranych krajach

lokalnych w wybranych krajach

Unii Europejskiej

Unii Europejskiej

-

-

w

w

który

który

ch

ch

najważniejszym podatkiem lokalnym

najważniejszym podatkiem lokalnym

jest podatek od nieruchomości (np. Francja,

jest podatek od nieruchomości (np. Francja,

Wielka Brytania, Polska, Włochy, Niemcy)

Wielka Brytania, Polska, Włochy, Niemcy)

.

.

- w

- w

który

który

ch

ch

najważniejszym podatkiem lokalnym

najważniejszym podatkiem lokalnym

jest lokalny podatek dochodowy (np. Szwecja,

jest lokalny podatek dochodowy (np. Szwecja,

Dania, Finlandia).

Dania, Finlandia).

Podatki i opłaty lokalne w Polsce

Podatki i opłaty lokalne w Polsce

Zgodnie z art. 4 ustawy o dochodach jednostek samorządu

Zgodnie z art. 4 ustawy o dochodach jednostek samorządu

terytorialnego podatki i opłaty będące dochodami gminy to:

terytorialnego podatki i opłaty będące dochodami gminy to:

•

podatek od nieruchomości,

podatek od nieruchomości,

•

podatek rolny,

podatek rolny,

•

podatek leśny,

podatek leśny,

•

podatek od środków transportowych,

podatek od środków transportowych,

•

podatek od dochodów opłacany w formie karty podatkowej,

podatek od dochodów opłacany w formie karty podatkowej,

•

podatek od spadków i darowizn,

podatek od spadków i darowizn,

•

podatek od czynności cywilnoprawnych,

podatek od czynności cywilnoprawnych,

•

opłata skarbowa,

opłata skarbowa,

•

opłata targowa,

opłata targowa,

•

opłata miejscowa, uzdrowiskowa

opłata miejscowa, uzdrowiskowa

•

opłata od posiadania psów,

opłata od posiadania psów,

•

część opłaty eksploatacyjnej.

część opłaty eksploatacyjnej.

Uprawnienia władztwa podatkowego

Uprawnienia władztwa podatkowego

Spośród podatków lokalnych

Spośród podatków lokalnych

uprawnienia w zakresie władztwa

uprawnienia w zakresie władztwa

podatkowego gminy posiadają w

podatkowego gminy posiadają w

odniesieniu do podatku od

odniesieniu do podatku od

nieruchomości, rolnego, leśnego, od

nieruchomości, rolnego, leśnego, od

środków transportowych

środków transportowych

Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości

Uregulowany ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i

Uregulowany ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i

opłatach lokalnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 93, poz. 585

opłatach lokalnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 93, poz. 585

Przedmiot opodatkowania

Przedmiot opodatkowania

– są następujące nieruchomości lub

– są następujące nieruchomości lub

obiekty budowlane:

obiekty budowlane:

•

budynki lub ich części

budynki lub ich części

•

budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności

budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności

gospodarczej,

gospodarczej,

•

grunty,

grunty,

Podmiot opodatkowania

Podmiot opodatkowania

– są osoby prawne, fizyczne, i jednostki

– są osoby prawne, fizyczne, i jednostki

organizacyjne, w tym spółki niemające osobowości prawnej,

organizacyjne, w tym spółki niemające osobowości prawnej,

będące:

będące:

•

właścicielami neiruchomości lub obiektów budowlanych,

właścicielami neiruchomości lub obiektów budowlanych,

•

posiadaczami samoistymi nieruchomości lub obiektów

posiadaczami samoistymi nieruchomości lub obiektów

budowlanych,

budowlanych,

•

posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów

posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów

budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu

budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu

Państwa, lub jednostki samorządu terytorialnego,

Państwa, lub jednostki samorządu terytorialnego,

•

użytkownikami wieczystymi gruntów

użytkownikami wieczystymi gruntów

.

.

Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości

Podstawa opodatkowania-

Podstawa opodatkowania-

•

dla budynków lub ich części stanowi powierzchnia

dla budynków lub ich części stanowi powierzchnia

użytkowa

użytkowa

•

dla budowli lub ich części związanych z

dla budowli lub ich części związanych z

prowadzeniem działalności gospodarczej – wartość,

prowadzeniem działalności gospodarczej – wartość,

•

dla gruntów – powierzchnia

dla gruntów – powierzchnia

Stawki podatku

Stawki podatku

– ustala rada gminy w drodze

– ustala rada gminy w drodze

uchwały przy uwzględnieniu górnych limitów.

uchwały przy uwzględnieniu górnych limitów.

•

Rada gminy może decydować o obniżeniu stawki

Rada gminy może decydować o obniżeniu stawki

maksymalnej określonej w ustawie oraz o

maksymalnej określonej w ustawie oraz o

udzieleniu ulg i zwolnień innych niż wymienione w

udzieleniu ulg i zwolnień innych niż wymienione w

ustawie.

ustawie.

Podatek od środków transportowych

Podatek od środków transportowych

Uregulowany tą samą ustawą.

Uregulowany tą samą ustawą.

Przedmiot opodatkowania

Przedmiot opodatkowania

-

samochody ciężarowe powyżej 3,5 tony,

samochody ciężarowe powyżej 3,5 tony,

-

ciągniki siodłowe i balastowe powyżej 3,5 t

ciągniki siodłowe i balastowe powyżej 3,5 t

-

Przyczepy i naczepy od 7 ton,

Przyczepy i naczepy od 7 ton,

-

autobusy

autobusy

•

Podmiot opodatkowania –

Podmiot opodatkowania –

osoby fizyczne, prawne,

osoby fizyczne, prawne,

oraz jednostki organizacyjne niemające

oraz jednostki organizacyjne niemające

osobowości prawnej, będące włścicielami

osobowości prawnej, będące włścicielami

pojazdów lub na które środek jest zarejestrowany

pojazdów lub na które środek jest zarejestrowany

Podatek od środków

Podatek od środków

transportowych

transportowych

•

Podstawa opodatkowania –

Podstawa opodatkowania –

zróżnicowane i

zróżnicowane i

zależą od rodzaju i ładowności środka

zależą od rodzaju i ładowności środka

transportowego

transportowego

•

Stawki podatkowe –

Stawki podatkowe –

stawki podatku określa

stawki podatku określa

rada gminy w drodze uchwały, przy czym

rada gminy w drodze uchwały, przy czym

tzw. stawki maksymalne określone są w

tzw. stawki maksymalne określone są w

ustawie. Rada gminy może wprowadzać

ustawie. Rada gminy może wprowadzać

zwolnienia inne niż określone ustawowo.

zwolnienia inne niż określone ustawowo.

Podatek rolny

Podatek rolny

Przedmiot opodatkowania

Przedmiot opodatkowania

grunty sklasyfikowane w

grunty sklasyfikowane w

ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub

ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub

jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach

jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach

rolnych z wyjątkiem gruntów zajętych na

rolnych z wyjątkiem gruntów zajętych na

prowadzenie działalności gospodarczej innej niż

prowadzenie działalności gospodarczej innej niż

działalność rolnicza.

działalność rolnicza.

Podmiot opodatkowania – osoby fizyczne, osoby

Podmiot opodatkowania – osoby fizyczne, osoby

prawne, jednostki organizacyjne nie mające

prawne, jednostki organizacyjne nie mające

osobowości prawnej będące :

osobowości prawnej będące :

•

właścicielami gruntów,

właścicielami gruntów,

•

posiadaczami samoistnymi gruntów,

posiadaczami samoistnymi gruntów,

•

użytkownikami wieczystymi gruntów,

użytkownikami wieczystymi gruntów,

Podatek rolny

Podatek rolny

Podstawa opodatkowania -

Podstawa opodatkowania -

•

dla gruntów gospodarstw rolnych – liczba ha

dla gruntów gospodarstw rolnych – liczba ha

przeliczeniowych,

przeliczeniowych,

•

dla pozostałych liczba ha wynikająca z ewidencji gruntów i

dla pozostałych liczba ha wynikająca z ewidencji gruntów i

budynków.

budynków.

Stawki podatku rolnego:

Stawki podatku rolnego:

za rok podatkowy wynosi od 1 ha

za rok podatkowy wynosi od 1 ha

przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych

przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych

równowartość pieniężną 2,5 q żyta,

równowartość pieniężną 2,5 q żyta,

-

dla gruntów od 1 ha równowartość pieniężną 5 q żyta.

dla gruntów od 1 ha równowartość pieniężną 5 q żyta.

•

Rady gminy są uprawnione do obniżania cen skupu żyta

Rady gminy są uprawnione do obniżania cen skupu żyta

przyjmowanych jako stawki maksymalne podatku rolnego.

przyjmowanych jako stawki maksymalne podatku rolnego.

•

Rada gminy może wprowadzać inne ulgi i zwolnienia niż

Rada gminy może wprowadzać inne ulgi i zwolnienia niż

określone ustawowo.

określone ustawowo.

Podatek leśny

Podatek leśny

•

Uregulowany ustawą z dnia 30 października

Uregulowany ustawą z dnia 30 października

2002 r. o lasach (Dz. U. Nr 20, poz. 1682 )

2002 r. o lasach (Dz. U. Nr 20, poz. 1682 )

Przedmiot opodatkowania –

Przedmiot opodatkowania –

lasy, z wyjątkiem

lasy, z wyjątkiem

lasów zajętych na inną działalność niż leśna

lasów zajętych na inną działalność niż leśna

•

Podmiot opodatkowania

Podmiot opodatkowania

- osoby fizyczne,

- osoby fizyczne,

prawne, oraz jednostki organizacyjne

prawne, oraz jednostki organizacyjne

niemające osobowości prawnej, które są

niemające osobowości prawnej, które są

właścicielami, posiadaczami samoistnymi lub

właścicielami, posiadaczami samoistnymi lub

użytkownikami wieczystymi lasów.

użytkownikami wieczystymi lasów.

Podatek leśny

Podatek leśny

•

Podstawa opodatkowania

Podstawa opodatkowania

– stanowi powierzchnia

– stanowi powierzchnia

lasu wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji

lasu wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji

gruntów i budynków.

gruntów i budynków.

•

Stawka podatkowa

Stawka podatkowa

– od 1 ha za rok podatkowy –

– od 1 ha za rok podatkowy –

równowartość pieniężna 0,220 m3 drewna,

równowartość pieniężna 0,220 m3 drewna,

obliczona według średniej ceny sprzedaży drewna

obliczona według średniej ceny sprzedaży drewna

uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy

uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy

kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.

kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.

•

Rada gminy może obniżyć kwotę stanowiącą średnią

Rada gminy może obniżyć kwotę stanowiącą średnią

cenę przedąży drewna, wg której będzie wyliczany

cenę przedąży drewna, wg której będzie wyliczany

podatek leśny na terenie danej gminy. Może

podatek leśny na terenie danej gminy. Może

również wprowadzać inne zwolnienia niż ustawowe.

również wprowadzać inne zwolnienia niż ustawowe.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatek od czynności cywilnoprawnych

•

Przedmiot opodatkowania

Przedmiot opodatkowania

– wymienione w ustawie

– wymienione w ustawie

czynności cywilnoprawne (umowy sprzedaży,

czynności cywilnoprawne (umowy sprzedaży,

poręczenia, darowizny, ustanowienie hipoteki,

poręczenia, darowizny, ustanowienie hipoteki,

umowy spółki, orzeczenia sądów).

umowy spółki, orzeczenia sądów).

•

Podmiot opodatkowania

Podmiot opodatkowania

- osoby fizyczne, prawne,

- osoby fizyczne, prawne,

oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości

oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości

prawnej, które są stronami czynności

prawnej, które są stronami czynności

cywilnoprawnych.

cywilnoprawnych.

•

Podstawa opodatkowania i stawki podatku

Podstawa opodatkowania i stawki podatku

– są

– są

zróżnicowane i zależą od przedmiotu

zróżnicowane i zależą od przedmiotu

opodatkowania

opodatkowania

Rada gminy nie ma uprawnień w

Rada gminy nie ma uprawnień w

zakresie władztwa podatkowego

zakresie władztwa podatkowego

Podatek od spodków i darowizn

Podatek od spodków i darowizn

•

Podmiot opodatkowania –

Podmiot opodatkowania –

osoby fizyczne

osoby fizyczne

będące obywatelami polskimi lub mające

będące obywatelami polskimi lub mające

miejsce stałego pobytu w Polsce, które w

miejsce stałego pobytu w Polsce, które w

sposób nieodpłatny nabyły na własność

sposób nieodpłatny nabyły na własność

rzeczy lub prawa majątkowe.

rzeczy lub prawa majątkowe.

•

Przedmiot opodatkowania

Przedmiot opodatkowania

– wartość rynkowa

– wartość rynkowa

nabytych rzeczy i praw majątkowych po

nabytych rzeczy i praw majątkowych po

potrąceniu długów i ciężarów.

potrąceniu długów i ciężarów.

•

Stawka podatkowa – zależy od grupy

Stawka podatkowa – zależy od grupy

podatkowej, każda z grup ma odrębną skalę

podatkowej, każda z grup ma odrębną skalę

progresywną.

progresywną.

Opłata targowa

Opłata targowa

•

Pobierana jest od osób fizycznych, osób

Pobierana jest od osób fizycznych, osób

prawnych oraz jednostek organizacyjnych

prawnych oraz jednostek organizacyjnych

niemających osobowości prawnej,

niemających osobowości prawnej,

dokonujących sprzedaży na targowiskach.

dokonujących sprzedaży na targowiskach.

•

Szczegółowa konstrukcja opłaty jest

Szczegółowa konstrukcja opłaty jest

uregulowana przez radę gminy, która na

uregulowana przez radę gminy, która na

podstawie uchwały powinna określić

podstawie uchwały powinna określić

dzienną stawkę, zasady jej ustalania i

dzienną stawkę, zasady jej ustalania i

poboru. Górna granica stawki kwotowej

poboru. Górna granica stawki kwotowej

określona jest ustawowo.

określona jest ustawowo.

Opłata miejscowa

Opłata miejscowa

•

Pobierana od osób fizycznych przebywających

Pobierana od osób fizycznych przebywających

dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych,

dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych,

zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych w

zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych w

miejscowościach posiadających korzystne

miejscowościach posiadających korzystne

właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe

właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe

oraz warunki umożliwiające pobyt w tych celach.

oraz warunki umożliwiające pobyt w tych celach.

•

Opłata ta jest pobierana za każdy dzień pobytu w

Opłata ta jest pobierana za każdy dzień pobytu w

tych miejscowościach. Szczegółowe zasady

tych miejscowościach. Szczegółowe zasady

ustalania i poboru opłaty, terminy płatności i

ustalania i poboru opłaty, terminy płatności i

wysokość stawek określa rada gminy w drodze

wysokość stawek określa rada gminy w drodze

uchwały. Górna granica stawki kwotowej określona

uchwały. Górna granica stawki kwotowej określona

jest ustawowo.

jest ustawowo.

Opłata uzdrowiskowa

Opłata uzdrowiskowa

•

pobierana od osób fizycznych przebywających

pobierana od osób fizycznych przebywających

dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych,

dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych,

zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych

zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych

w miejscowościach znajdujących się na

w miejscowościach znajdujących się na

obszarach, którym nadano status uzdrowiska

obszarach, którym nadano status uzdrowiska

Opłata ta jest pobierana za każdy dzień pobytu

Opłata ta jest pobierana za każdy dzień pobytu

w tych miejscowościach.

w tych miejscowościach.

•

Szczegółowe zasady ustalania i poboru opłaty,

Szczegółowe zasady ustalania i poboru opłaty,

terminy płatności i wysokość stawek określa

terminy płatności i wysokość stawek określa

rada gminy w drodze uchwały. Górna granica

rada gminy w drodze uchwały. Górna granica

stawki kwotowej określona jest ustawowo.

stawki kwotowej określona jest ustawowo.

Opłata od posiadania psów

Opłata od posiadania psów

•

Rada gminy może wprowadzić opłatę

Rada gminy może wprowadzić opłatę

od posiadania psów. Opłatę pobiera

od posiadania psów. Opłatę pobiera

się od osób fizycznych posiadających

się od osób fizycznych posiadających

psy.

psy.

•

Górna granica stawki kwotowej

Górna granica stawki kwotowej

określona jest ustawowo.

określona jest ustawowo.