Najważniejsze informacje

Autor



George Orwell -

właściwie Eric Arthur Blair

(ur. 25 czerwca 1903, zm.

21 stycznia 1950) – pisarz

i publicysta angielski,

uczestnik hiszpańskiej

wojny domowej. Urodzony

w Motihari w Bengalu, do

Anglii przeprowadził się w

1907 roku. Jego dzieła

odznaczają się

inteligencją i dowcipem

oraz wrażliwością na

nierówności społeczne.

Zagorzały krytyk

systemów totalitarnych,

zwolennik socjalizmu

demokratycznego.

Tytuł i jego znaczenie



„Folwark zwierzęcy” - to powieść

paraboliczna. Bunt zwierząt na

folwarku jest metaforycznym

ukazaniem rewolucji październikowej i

dojścia do władzy Józefa Stalina, a w

szerszym kontekście przedstawieniem

narodzin władzy totalitarnej. Istota

paraboli polega na ukazaniu pewnych

zjawisk pod płaszczykiem codziennych

zdarzeń. Tytuł utworu odnosi się

właśnie do tej warstwy dosłownej.

Czas powstania

utworu



Pierwsze wydanie ukazało się 17 sierpnia

1945 roku w nakładzie 4500

egzemplarzy; bardzo szybko je

wyprzedano. Książkę wznowiono w

listopadzie tego samego roku w nakładzie

10 tysięcy egzemplarzy. W ciągu 5 lat w

samej Wielkiej Brytanii sprzedano 25 tys.

egzemplarzy w twardej oprawie[6].

Początkowo książkę Orwella odrzucono

na rynku amerykańskim, gdyż, jak

stwierdzała odmowa wydawnictwa Dial

Press. Ostatecznie, wydano ją tam w

1946 roku.

Gatunek literacki



Folwark zwierzęcy należy go literatury moralistycznej.

Jest powieścią-parabolą, utworem narracyjnym, w

którym postaci i zdarzenia stanowią przykład

uniwersalnych prawd o ludzkiej egzystencji, postaw

wobec życia i kolei losu. Świat przedstawiony stanowi

zbiór wykładników ogólnej prawdy moralnej i

filozoficznej. Interpretacja wymaga przejścia od

znaczenia literalnego do ukrytego znaczenia

alegorycznego. U Orwella zwierzęta zostały wyposażone

w cechy ludzkie. Działania postaci i wydarzenia

posiadają charakter alegoryczny, typowy dla

parabolicznej struktury jakiegoś dzieła. Cechą paraboli

jest też synkretyzm gatunkowy. Czytelnik bez trudu

określi, że mamy do czynienia z powiastką filozoficzną,

satyrą i groteską w sposobie prezentacji postaci i

zdarzeń. Właściwie odczytany, zaszyfrowany kod

powieści, pozwala nam zrozumieć, że to, co miało się

stać rajem (utopia) dla zwierząt, zostało

przewartościowane i stworzyło antyutopię.

Miejsce akcji



Miejscem akcji utworu jest Folwark

Dworski, należący do pana Jonesa, w

Anglii, w pobliżu dwóch folwarków:

Foxwood i Pinchfield. Brak ścisłej

konkretyzacji czasu i miejsca akcji

dzieła wskazuje na uniwersalność

wymowy powieści – w ten sposób

autor zasugerował, że podobne

wydarzenia mogą wydarzyć się

wszędzie i w każdej epoce.

Czas wydarzeń



Akcja powieści rozgrywa się na przestrzeni

kilku lub kilkunastu lat. Nie została

sprecyzowana pod względem ścisłych dat.

Rozpoczyna się w początkach marca, kiedy to

odbywa się spotkanie zwierząt w stodole, na

którym przemawia Major. Powstanie

mieszkańców Folwarku Dworskiego wybucha w

trzy miesiące później, w wigilię świętego Jana,

natomiast Bitwa pod Oborą rozgrywa się 12

października. Kończy się po wielu latach, kiedy

na Folwarku zostaje już tylko kilka sędziwych

zwierząt pamiętających czasy powstania, ucztą

w domu pana Jonesa, gdzie przy wspólnym

stole zasiadają w zgodzie ludzie i świnie. Jest to

prawdopodobnie pierwsza połowa XIX wieku.

Bohaterowie



Napoleon

– knur, jeden z przywódców rewolucji, następnie – po pozbyciu się

Snowballa

– niepodzielny władca folwarku.



Snowball

– knur, wojskowy przywódca rewolucji, a następnie dowódca obrony

przed interwencją właścicieli sąsiednich majątków. Wchodząc w spór z

Napoleonem, został wygnany z farmy, po czym został oskarżony o zdradę i

działanie na rzecz ludzi.



Major

– knur, duchowy ojciec rewolucji (zmarł przed jej wybuchem) oraz twórca

animalizmu.



Squealer

– knur, „minister propagandy” Napoleona – Wiaczesław Mołotow.



Minimus

– knur, poeta, autor utworów sławiących Napoleona – Maksym Gorki.



Bokser

– koń pociągowy, jeden z pierwszych rewolucjonistów. Zawsze lojalny

wobec Napoleona.



pan Jones

– właściciel folwarku, wygnany z niego przez zbuntowane zwierzęta.



Benjamin

– osioł, odznaczający się cynicznym stosunkiem do rewolucji.



Mollie

– klacz, która uciekła z folwarku. Symbolizuje burżuazję i klasy wyższe.



Mojżesz

– kruk, który bez względu na panujący w powieści "ustrój" opowiadał

zwierzętom o Raju Zwierząt.



pan Whymper

– reprezentant Napoleona w świecie ludzi.



pan Frederick

– właściciel sąsiedniego majątku.



pan Pilkington

– właściciel innego sąsiedniego majątku.



psy

– odpowiedzialne w folwarku za utrzymanie władzy Napoleona i inwigilację.

Przebieg zdarzeń



1. Zebranie zwierząt w stodole.



2. Opowieść Majora o wizji świata bez

ludzi.



3. Nauka hymnu „Zwierzęta Anglii”.



4. Śmierć Majora.



5. Odbicie folwarku ludziom.



6. Zmiana nazwy z Folwarku

Dworskiego na Folwark Zwierzęcy.



7. Nauka czytania i pisania.



8. Ustanowienie siedmiu przykazań.



9. Ciężka praca zwierząt na roli.



10. Próba odzyskania folwarku przez

pana Jonesa.



11. Nazwanie tej bitwy „bitwą pod

Oborą”.



12. Ucieczka Mollie.



13. Rosnąca rywalizacja Snowballa i

Napoleona.



14. Wygnanie Snowballa.



15. Ogłoszenie Snowballa zdrajcą.



16. Sprawowanie rządów przez

Napoleona.



17. Budowa wiatraku.



18. Handel z ludźmi.



19. Łamanie przykazań przez świnie.



20. Zburzenie wiatraka.



21. Napoleon wyznacza nagrodę za

schwytanie Snowballa.



22. Zwierzętom doskwiera głód.



23. Druga budowa wiatraka.



24. Łamanie kolejnych przykazań.



25. Squealer wyjaśnia wszystkie

niedomówienia.



26. Wysadzenie wiatraka.



27. Kolejna jego budowa.



28. Wywyższanie świń.



29. Napoleon sprzedał Boxera do

rzeźni.



30. Świnie zaczynają chodzić na

dwóch nogach.



31. Likwidacja przykazań.



32. Narastający niepokój wśród

zwierząt.



33. Powrót do starej nazwy Folwark

Dworski.



34. Upodobnienie się świń do ludzi.

Przesłanie utworu



W swej powieści George Orwell zastosował

konwencję literacką bajki. Tradycyjna bajka to

opowiastka o zwierzętach reprezentujących ludzkie

cechy i postawy. Jej alegoryczne znaczenie wynika z

zastosowania motywów utrwalonych w świadomości

kulturowej i literackiej. Podstawą bajki jest parabola

prezentująca uniwersalny pogląd lub sąd moralny

poprzez ukazanie konkretnej sytuacji.

Przedstawione wydarzenia zyskują właściwy wymiar

dopiero na płaszczyźnie metaforycznej, odniesionej

do powszechnie znanych doświadczeń społecznych

lub historycznych. W takim ujęciu Folwark zwierzęcy

nie stanowi jedynie opowiadania o zwierzętach

pragnących naśladować ludzi, lecz staję się

przypowieścią o losach mieszkańców państwa, w

którym w oparciu o wydarzenia polityczne zachodzą

określone przemiany ustrojowe.

Motywy literackie



Motyw rewolucji

- ciemiężone

zwierzęta mają dosyć

dotychczasowego traktowania.

Natchnione przez knura Majora, który

przedstawił im wizję szczęśliwego

świata wolnego od rządów

znienawidzonego człowieka,

przygotowują i przeprowadzają

rewolucję. Wypędzają właściciela

farmy i same podejmują się

zarządzania gospodarstwem.



Motyw władzy

- początkowo władza

należy do pana Jonesa, który jako

właściciel folwarku decyduje o sposobie

traktowania i losach zwierząt. Władza ta

zostaje obalona w wyniku rewolucji

przeprowadzonej przez zwierzęta.

Wyłaniają się nowi przywódcy: Snowball i

Napoleon, którzy po krótkim czasie

współdecydowania zaczynają popadać w

konflikty i walczyć o palmę

pierwszeństwa. Z potyczki zwycięsko

wychodzi Napoleon, którego pozycja

poparta zostaje przez oddane mu, groźne

psy. Od tej pory jego rządy przybierają

postać coraz bardziej krwawej dyktatury.



Motyw utopii i antyutopii

-

konfrontacja wizji Majora z
rzeczywistością, jaka zaistniała w
folwarku zarządzanym przez
zwierzęta.



Motyw wolności

- w imię wolności

zwierzęta przeprowadziły rewolucję.
Odwołują się do niej słowa hymnu
"Słuchajcie pilnie radosnej nowiny //
Wkrótce wolności będzie bił wam
dzwon". Ideę rewolucji często
przypominał Squealer, przemawiając
do zwierząt i przekonując, że nie
mają prawa narzekać na swój los,
ponieważ są teraz wolne.