ZAGROŻENIA

PRZEDSZKOL

NE

Początek przedszkola i szkoły to dla

rodziców podwójny stres – przede

wszystkim o to jak dziecko poradzi sobie

w nowym otoczeniu i czy podoła nowym

obowiązkom, ale rodzicom towarzyszy

także troska o zdrowie malucha.

Przedszkole i szkoła to bomba wirusowo –

bakteryjna, są to miejsca, gdzie zarazki

przekazywane są między dziećmi

błyskawicznie. Zanim dziecko spotka się z

rówieśnikami powinno być zaszczepione

przeciwko chorobom zakaźnym. Spotkanie

z dziećmi w szkole czy przedszkolu może

oznaczać nowe znajomości, ale również

nowe choroby, niepotrzebne cierpienie

i konieczność brania zwolnień lekarskich.

PNEUMOKOKI

• to powszechnie występujące bakterie

chorobotwórcze, mogące atakować różne

narządy człowieka.

•

Zwykle występują w jamie nosowej i

gardle dzieci i zdrowych dorosłych.
Szczególnie u małych dzieci bardzo łatwo
dochodzi do zasiedlenia (

nosicielstwa

)

śluzówki nosa i gardła pneumokokami,
ponieważ dzieci mają niedojrzały układ
odpornościowy i nie produkują
wystarczającej ilości przeciwciał
odpornościowych przeciw temu typowi
bakterii.

• To właśnie dzieci są najbardziej narażone
na nosicielstwo pneumokoków i na
wywoływane przez nie choroby.

Nosicielstwo pneumokoka

•

Pneumokok

jest groźny, gdyż łatwo się

rozprzestrzenia - wystarczy kichnięcie czy kaszel,

aby

nosiciel

przekazał bakterię innej osobie.

•

Na zetknięcie z pneumokokiem

narażone są zwłaszcza dzieci, a w
szczególności dzieci do 2 roku
życia oraz starsze przebywające w
żłobkach, przedszkolach, domach
dziecka. Spędzanie co najmniej 4
godzin dziennie w skupiskach
rówieśników zwiększa ryzyko
zasiedlenia dróg oddechowych
pneumokokiem i tym samym
ryzyko choroby pneumokokowej.

• W skupiskach dzieci (żłobki, przedszkola,
szkoły, domy dziecka)

nosicielstwo

pneumokoków  jest wysokie. 

Choroby pneumokokowe

•Choroby te, jeśli nie są leczone lub nie
poddają się leczeniu, prowadzić mogą do
utraty słuchu, zaburzeń procesu uczenia
się, opóźnień w nauce mowy, porażeń, a
niekiedy śmierci.

•Po zasiedleniu przez bakterie górnych
dróg oddechowych, dojść może do kilku
różnych, ciężkich zakażeń
pneumokokowych, zwanych ze względu na
znaczne nasilenie i obejmowanie ważnych
narządów wewnętrznych

zakażeniami inwazyjnymi

. W przebiegu

takiego zakażenia pneumokoki znajdują
się we krwi lub innym miejscu w
organizmie człowieka, w którym nie
powinno ich być.

Do najczęstszych

zakażeń inwazyjnych

należą:

•

Zapalenie

opon mózgowo-rdzeniowych

• Bakteriemia (bakteryjne zakażenie krwi,

bez wyraźnych objawów chorobowych)

• Posocznica, inaczej sepsa (bakteryjne

zakażenie krwi z występującymi
objawami uogólnionego zakażenia i
objawami ze strony różnych narządów)

•

Zapalenie

płuc z bakteriemią

•

Zapalenie

wyrostka robaczkowego, kości i

szpiku, stawów, pęcherzyka żółciowego,
wsierdzia, osierdzia, jądra, najądrza,
ślinianek, prostaty, jajowodu, otrzewnej

Pneumokoki mogą

wywoływać również

mniej poważne, ale

bardzo często

występujące

choroby:

•

Zapalenie

ucha środkowego

•Zapalenie zatok przynosowych
•Zapalenie spojówek
•Zapalenie płuc bez bakteriemii

Profilaktyka

przeciwpneumokokowa

• Jedyną szczepionką przeciwko

pneumokokom skuteczną u dzieci od 2

miesiąca życia – znajdujących się w

grupie największego ryzyka – jest

SZCZEPIONKA SKONIUGOWANA.

•

Szczepionka skoniugowana ma 97%

skuteczność w ochronie przed
rozwojem ciężkich chorób wywołanych
przez pneumokoki w grupie dzieci do 2
lat.*

• Jest bezpieczna.
• Jest bardzo dobrze
tolerowana.

WSZAWICA

• Wesz głowowa bytuje na skórze

owłosionej głowy i żywi się krwią. Samica

wszy w ciągu miesiąca życia składa około

300 jaj które nazywamy gnidami. Do

zakażenia wszami dochodzi najczęściej

przez kontakt bezpośredni lub pośrednio

przez np. czapki, grzebienie, szczotki itp.

Po około 3 tygodniach od złożenia jaj

wykluwają się z nich młode osobniki.

• Wszawica najczęściej
szerzy się wśród dzieci w
wieku przedszkolnym,
dotyczy również osób o
niskim poziomie
sanitarno-higienicznym.

•Wszy odżywiają się krwią żywiciela,
wprowadzone do skóry przez ukłucie
toksyny, powodują silny świąd skóry
oraz odczyn zapalny. W wyniku
zadrapań dochodzi do uszkodzenia
naskórka powstają tzw. przeczosy z
których sączy się wydzielina
surowicza, jest ona dobrą pożywką
dla bakterii. W zaniedbanych
przypadkach może dojść do
powstania tzw. kołtunu, pod którym
wszy mają idealne warunki do
rozwoju. Bardzo często na skórze
karku dochodzi do powstania stanu
zapalnego skóry określanego jako
wyprysk wszawiczy.

• Podstawą rozpoznania
wszawicy jest stwierdzenie
pasożytów lub gnid, które
mogą przypominać łupież,
jednakże w przeciwieństwie
do łupieżu nie można ich
łatwo zdjąć. Najczęściej w/w
zmian należy szukać w
okolicy potylicy, skroniowej
oraz zausznej głowy. Bardzo
istotnym objawem który
może nasuwać nam
podejrzenie jest częste
drapanie się w głowę.

Samo leczenie jest
bardzo proste. Polega
na stosowaniu środków
owadobójczych na
skórę owłosioną głowy.
Wszystkie te środki
można bez problemu
otrzymać w aptece, a
samo leczenie
wykonywać zgodnie z
ulotką dołączoną do
leku. Należy przy tym
pamiętać że leczeniem
powinno objąć się
wszystkich
domowników.

Wirus WZW typu A

Wirusowe zapalenie

wątroby typu A jest

powszechnie nazywane

chorobą brudnych rąk.

Można się nią zarazić w

niezbyt czystej publicznej

toalecie czy stołówce.

Najbardziej narażone są

dzieci, które chodzą do

żłobka i przedszkola.

•Choroba jest przenoszona drogą
pokarmową. Wirus znajduje się we
krwi i w stolcu chorego. Do zakażenia
dochodzi, kiedy dziecko zje
pożywienie, w którym są zarazki, lub
wypije zakażoną wodę. Zarazki są
wydalane z kałem już na dwa, trzy
tygodnie przed pierwszymi objawami,
a więc chory zaczyna zarażać, jeszcze
zanim się zorientuje, że ma żółtaczkę.
Wystarczy więc, żeby będąca na bakier
z higieną kucharka, która jest
nosicielką wirusa żółtaczki, nie umyła
rąk po wyjściu z toalety i wzięła się do
przyrządzania przedszkolakom obiadu,
aby choroba się rozprzestrzeniła.

• Typowe objawy, które kojarzą się z
żółtaczką, tj. zażółcenie skóry i oczu, nie
pojawiają się od razu. Dziecko, które
zachorowało, na początku choroby czuje
się tak, jakby miało grypę lub się zatruło:
ma podwyższoną temperaturę, narzeka na
bóle mięśni i łamanie w kościach, boli je
brzuch, nie chce jeść, a czasami nawet
wymiotuje. Może mieć również wysypkę.

• Wirus jest bardzo wrażliwy na środki
dezynfekcyjne. Jeżeli jednak chcemy mieć
pewność, że dziecko nie zachoruje,
zaszczepmy je na własny koszt w poradni.
Szczepionkę przeciwko żółtaczce typu A
można kupić w każdej dobrze zaopatrzonej
aptece. Potrzebne są trzy dawki.

OSPA

• Mimo, że choroba może

dotknąć nas w każdym

wieku, to w 9 na 10

przypadków atakuje dzieci

przed 10 rokiem życia,

szczególnie przedszkolaki i

dzieci z klas nauczania

początkowego.

• Najczęściej w wyniku ospy dzieci chorują
na ropne zakażenie skóry, różę i ropowicę,
zapalenie płuc i półpasiec. To bolesne,
często zostawiające ślady na całe życie,
powikłanie. Groźniejsze jednak są
powikłania obejmujące ośrodkowy układ
nerwowy. Te mogą zakończyć się
niepotrzebną śmiercią.

• Ospa to choroba, która niezwykle długo

rozwija się w organizmie. Jej okres inkubacji

wynosi od 11 do 21 dni. Na dwa dni przed

ujawnieniem się choroby pojawia się stan

podgorączkowy i lekki katar. Już wtedy chory

może stać się źródłem zakażenia. Zwykle po

pierwszej dobie pojawia się swędząca

wysypka, pokrywająca całe ciało.Codziennie,

przez kilka dni, pojawiają się nowe wykwity.

Swędzą, bolą, sprawiają, że dziecko źle się

czuje. Wysypka przekształca się w pęcherzyki

wypełnione płynem, a później w krosty. Po

nich zostaje strupek, odpadający po

wyschnięciu, może on jednak zostawić trwałą,

szpecącą bliznę. Zwykle na skórze może

powstawać od 250 do 500 pęcherzyków, w

ciężkich przypadkach ospy wietrznej może ich

być znacznie więcej.

•W czasie leczenia chore dziecko należy
odizolować od zdrowych rówieśników i
członków rodziny. Ospa przestaje być
zakaźna dopiero po przyschnięciu
pęcherzyków.

•Na ospę choruje się tylko
raz w życiu – wytwarzana
wtedy ilość przeciwciał,
zabezpiecza przed
ponownym zarażeniem.

•Szczepionkę przeciwko ospie wietrznej
można podawać już od 9 miesiąca życia.
Dzieciom do 12 roku życia wystarczy
jedna dawka szczepionki.

ZAGROŻENIE

KLESZCZAMI

• Dlaczego kleszcze

atakują człowieka?

Kleszcze są pasożytami, które
egzystują dzięki żywicielowi, jakim jest
m.in. jest człowiek. Dojrzałe,
zapłodnione samice, by złożyć jajeczka
muszą napić się krwi zwierzęcia lub
człowieka, których obecność
wyczuwają bezbłędnie z niewielkich
odległości - po czym spadają z liści
drzew, krzaków lub traw i wczepiają się
w skórę.

Jak atakują skórę ?

Sam moment przekłucia naskórka i

wysysania krwi pozostaje nie
zauważony, ponieważ wydzielina
zwierzęcia działa znieczulająco.
Dopiero po 2-3 dniach podrażnione
miejsce daje się nam we znaki -
zaczyna swędzić a wypełniony krwią
kleszcz powiększa się, przez co staje
się lepiej widoczny. W miejscu ukłucia
może wystąpić obrzęk, ból,
swędzenie, zaczerwienienie.

Odkleszczowe

zakażenia

Do zakażenia człowieka dochodzi w

trakcie ssania krwi przez kleszcza.
Niektóre kleszcze są zakażone
bakteriami i wirusami wywołującymi
choroby. Najgroźniejsza jest bakteria
wywołująca boreliozę i wirusy
wywołujące wirusowe odkleszczowe
zapalenie mózgu. Obie choroby nie
leczone zagrażają niebezpiecznymi
dla zdrowia powikłaniami.

Ryzyko zakażenia

chorobami odkleszczowymi!

Ze względu na niebezpieczne dla zdrowia

powikłania zakażeń odkleszczowych

obowiązuje wzmożona czujność. Zwłaszcza gdy

wybieramy się do lasu czy na łąkę w okresie

największej aktywności kleszczy – tj. na

przełomie maja i czerwca oraz w okresie

sierpień-październik. Rezerwuarem kleszczy są

bowiem łąkowe i leśne gryzonie, zwierzyna

płowa, a także ptaki – gołębie, jaskółki.

Zakażenie krętkiem kleszczowym wywołującym

boreliozę występuje w Polsce stosunkowo

często i nie ma na nie w pełni skutecznego

lekarstwa. Chorują prawie wszyscy, których

skutecznie ukąsił kleszcz zakażony krętkiem.

Na szczęście nie wszystkie kleszcze są

zakażone.

Każda sytuacja zagrożenia życia

dziecka niesie ze sobą ogromny

ładunek stresu i niepokoju ze strony

jego rodziców czy opiekunów.

Czasem staje się to przyczyną

podjęcia wielu błędnych decyzji i

procedur, które w rezultacie mogą

opóźnić rozpoczęcie właściwej akcji

ratunkowej.

NIEWYDOLNOŚĆ

UKŁADU

ODDECHOWEGO

• Najczęstszymi przyczynami stanu

zagrożenia życia w najmłodszych

grupach wiekowych są ostre

zaburzenia ze strony układu

oddechowego, prowadzące do

deficytu tlenu. Wiąże się to przede

wszystkim z istotnymi

odrębnościami budowy

anatomicznej oraz fizjologii

oddychania małego dziecka w

porównaniu z osobą dorosłą.

• Najważniejsza różnica polega na
unikaniu maksymalnego
tyłozgięcia głowy w czasie
prowadzenia akcji ratunkowej,
ponieważ takie ułożenie może
ograniczyć przepływ powietrza
przez drogi oddechowe.

• Należy pamiętać, że naturalnym
torem wymiany powietrza u
małych dzieci są przewody
nosowe, w związku z czym prosty
zabieg ich udrożnienia może w
znaczącym stopniu poprawić
utlenowanie organizmu.

• Najczęstszą przyczynę

nagłej niedrożności dróg

oddechowych stanowi

aspiracja ciała obcego

(spożywany pokarm,

fragment zabawki czy

ubrania). W pierwszym

etapie postępowania

istotna jest kwestia, czy

mamy do czynienia z

niedrożnością częściową

czy całkowitą.

•

Jeśli interwencja w czasie

częściowej niedrożności zbiegnie się z
próbą samodzielnej eliminacji ciała
obcego (poprzez nasilenie odruchu
kaszlu i odruchu wykrztuśnego), drogi
oddechowe dziecka mogą zostać
całkowicie zablokowane.

• Częściowa niedrożność dróg oddechowych

wymaga zwrócenia uwagi na odpowiednie

ułożenie ciała. Należy pozwolić dziecku

pozostać w najdogodniejszej dla niego

pozycji. Starsze dziecko może siedzieć, ale

nie wolno mu leżeć na wznak, gdyż

spowodowałoby to pogorszenie jego

stanu. Wiele dzieci czuje się lepiej,

siedząc na kolanach swoich opiekunów.

•Należy pamiętać, że

zmiana koloru skóry lub

zachowania świadczy o

rozwijaniu się całkowitej

niedrożności, która jest

zawsze stanem

bezpośredniego

zagrożenia życia. Dzieci w

takiej sytuacji nie mogą

płakać ani mówić.

•Częstą przyczyną niedrożności
dróg oddechowych jest również
pourazowe upośledzenie przepływu
powietrza, spowodowane
zalegającą krwią lub wymiocinami.

•W celu oczyszczenia dróg
oddechowych z zalegającej treści
należy przeprowadzić czynność ich
odsysania. Niezwykle istotny
element postępowania stanowi
bezpośrednie uzupełnienie deficytu
tlenu.

•Ostra niewydolność

oddechowa u dzieci jest

zawsze stanem zagrożenia
życia. Po przeprowadzeniu

dostępnych zabiegów

ratunkowych i uzyskania

częściowej stabilizacji

należy jak najszybciej

przetransportować dziecko

na najbliższy oddział

intensy6wnej terapii

pediatrycznej.

NIEWYDOLNOŚĆ

UKŁADU KRĄŻENIA

• Wstrząs u najmłodszych dzieci

rzadko wynika z bezpośrednich

zaburzeń pracy mięśnia sercowego.

Znacznie częściej wiąże się ze

stanami odwodnienia w przebiegu

biegunki, urazem fizycznym,

gwałtowną utratą krwi krążącej lub

szybko rozwijającym się zakażeniem

czy reakcją alergiczną (wstrząs

anafilaktyczny). Bez względu na

przyczynę nieleczony wstrząs

szybko prowadzi do zgonu dziecka.

ZABURZENIA UKŁADU

NERWOWEGO

•

Napady drgawkowe u dzieci

stanowią zwykle poważny
problem dla osób udzielających
pierwszej pomocy medycznej,
bowiem ich przyczyny mogą być
bardzo liczne. Najczęściej są
spotykane drgawki
spowodowane wysoką
temperaturą ciała. Dotyczy to
ok. 15-20% najmłodszych dzieci.

•

Pozostałe przyczyny to przede wszystkim

takie schorzenia, jak cukrzyca, tężyczka,
padaczka, zatrucia i urazy. W związku z
tym bardzo ważne jest ustalenie
przyczyny drgawek na podstawie
dokładnego wywiadu zebranego od
opiekunów. Ułatwi ono postępowanie
lecznicze w ośrodku specjalistycznym.
Najistotniejsze informacje, które powinno
uzyskać się w tym okresie, dotyczą
ewentualnych wcześniejszych napadów
drgawkowych, rozpoznanej padaczki i
leków, jakie dziecko stale przyjmuje.

•Trzeba pamiętać, że każdy napad
drgawkowy prowadzi do niedotlenienia
mózgu i w krótkim czasie musi
doprowadzić do utraty przytomności.

URAZY

• Zdecydowaną większość

urazów u dzieci stanowią te,

które nie prowadzą do

przerwania ciągłości tkanek

(urazy tępe); są one

wielokrotnie bardziej

brzemienne w skutki niż urazy

otwarte. Najczęstszą lokalizację

narządową urazów wieku

dziecięcego stanowi głowa, a w

dalszej kolejności klatka

piersiowa i brzuch.

• Narządami jamy brzusznej, które
najczęście4j doznają uszkodzeń
pourazowych, są – ze względu na swoje
położenie – wątroba i śledziona.
Niewielkie rozmiary ciała i bliskość
narządów wewnętrznych powodują, że
urazy u dzieci prowadzą do uszkodzenia
kilku narządów jednocześnie. Układ
kostny małego dziecka jest mniej
uwapniony i bardziej sprężysty, co
sprawia, że w mniejszym stopniu
absorbuje siłę urazu niż u osób dorosłych.
W ocenie po urazowej należy więc zdawać
sobie sprawę, że nawet przy braku
zewnętrznych oznak urazu (rany, krwiaki,
sińce) uszkodzenia zewnętrzne mogą być
bardzo rozległe i przynosić poważne
konsekwencje.

OPARZENIA

• Ze względu na różnicę

w grubości skóry
oparzenia u dzieci
(zwłaszcza
najmłodszych)
przebiegają znacznie
ciężej niż u osób
dorosłych.

• W pierwszym etapie postępowania
należy określić czynnik, który wywołał
oparzenie (związki chemiczne, woda,
tłuszcz) – może mieć on istotny wpływ na
dalsze postępowania i rokowania. W
dalszej kolejności powinno się ustalić
stopień i rozległość oparzeń.

Powszechnie przyjęta jest

skala czterostopniowa:

• stopień pierwszy oznacza oparzenia

powierzchniowe, obejmujące jedynie naskórek;

• stopień drugi obejmuje zmiany w obrębie

skóry właściwej (widoczne są bąble i

pęcherze);

• stopień trzeci odnosi się do zmian dotyczących

całej skóry, z widocznymi zwęgleniami

włącznie – w związku ze zniszczeniem

receptorów czucia dziecko poparzone może nie

odczuwać bólu;

• stopniem czwartym określa się oparzenia, w

których doszło do odsłonięcia i uszkodzenia

mięśni i kości.

PODSUMOWANIE

• Stany zagrożenia życia w

najmłodszych grupach wiekowych

zdążają się rzadziej niż u osób

dorosłych. Postępowanie z

dzieckiem w stanie zagrożenia

życia niesie ze sobą znaczący

element napięcia i niepokoju nie

tylko ze strony bezpośrednich

opiekunów, ale również ze strony

osoby udzielającej pierwszej

pomocy.

•Niezwykle ważne jest umiejętne
zapanowanie nad sytuacją,
pozwalające uniknąć błędnych decyzji i
czynności. Zawsze należy jak
najszybciej ustalić przyczyny stanu
zagrożenia życia.

•O ile przy urazach mechanicznych jest
to stosunkowo proste, o tyle szybkie
znalezienie przyczyny napadu drgawek,
nagłej utraty przytomności czy
głębokiej śpiączki sprawia trudności
nawet doświadczonemu personelowi. Z
tego powodu tak ważne jest dokładne i
szczegółowe zebranie wywiadu
wstępnego, określającego możliwe
przyczyny wystąpienia stanu zagrożenia
życia lub zdrowie.

 Wszystkie decyzje i przeprowadzane
procedury ratownicze powinny być
skoordynowane i muszą uwzględniać
fakt, że rzeczywista skala zagrożenia
niekoniecznie została prawidłowo
określona.

 Wszelkie czynności powinny być
podejmowane w sposób zdecydowany i
energiczny, ale bez zbytniego pośpiechu
i chaosu.

 Przez cały okres prowadzenia akcji
ratowniczej należy pamiętać, że
organizm małego dziecka różni się
istotny sposób od dorosłego, zarówno
anatomicznie, jak i funkcjonalnie.

Instrukcja przebiegu

ewakuacji w razie

zagrożenia na

terenie przedszkola

1. Szczegółowy plan ewakuacji znajduje się na
każdym piętrze w budynku przedszkola.
2. Przedszkolacy i nauczyciele zobowiązani są do
zapoznania się i zgodnego z nim postępowania.
3. Alarm rozpoczyna się ciągłym dzwonkiem
trwającym trzy minuty; podobnie brzmi
zakończenie alarmu.
4. Dzieci i nauczyciele opuszczają sale, zabierają
przedmioty przyniesione ze sobą (bez odzieży
wierzchniej pozostawionej w szatni).
5. Nauczyciele nie zamykają sal, pozostawiają
klucze w drzwiach.

6. Każdy nauczyciel opiekuje się
przedszkolakami z grupy, z którymi w
danym momencie ma zajęcia, aż do
odwołania alarmu.
7. Prowadzący zajęcia zabezpiecza
dokumentację (dzienniki przedszkolne)
zabierając je ze sobą.
8. Właściciele samochodów parkujących
przed przedszkolem zobowiązani są do
zabrania pojazdów w bezpieczne miejsce.
9. Wszyscy przedszkolacy i pracownicy
przedszkola powinni czekać na odwołanie
alarmu w bezpiecznej odległości czyli około
50 m od budynku przedszkola.
10. Po uzyskaniu zgody kierującego akcją
ewakuacyjną dyżurni grup wraz z
opiekunem mogą odebrać płaszcze z szatni
dla całej grupy.

OPRACOWAŁ -Paweł Kania- Inspektor ds.
BHP

ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ

JUSTYNA FEDORCZUK

BIBLIOGRAFIA

• Jakubaszka Juliusz, Ratownictwo

medyczne, Wrocław 2003

•http://www.pneumokoki.
pl/

•http://www.maluchy.pl/artykul/
207
•http://www.biomedical.pl/zdr
owie/choroby-przenoszone-
przez-kleszcze-73.html

•http://www.edziecko.pl/zdro
wie_dziecka/1,79369,1396270
.html

•http://www.maluchy.pl/art
ykul/160