Wykaz
czynników biologicznych zagrożenia zawodowego,
na które narażeni są wychowawcy w żłobkach i przedszkolach.
Opracowano na podstawie publikacji:
BIOLOGICZNE CZYNNIKI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO
Autor: Jacek Dutkiewicz, Radosław Śpiewak, Leon Jabłoński, Jolanta Szymańska
Opracowała: Zatwierdzam:
Warszawa - 2009r.
Kategoria czynnika biologicznego/Nazwa |
Grupa zagroże-nia wg MZ* |
Droga przenoszenia |
Działanie na człowieka |
Źródło zakażenia /występowanie |
Szczepionka Przechowy-wanie Szkod. zaw.* |
Środki ochrony przed zagrożeniami |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Wirusy (Adenoviridae) |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Gorączki adenowirusowe |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 1 |
Ochrony osobiste |
Wirusy (Coronaviridae) koronawirusy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Łagodne choroby górnych dróg oddechowych |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste |
Wirusy (Herpesviridae) wirus cytomegalii |
2 |
Bezpośrednie, przez kontakt ze śliną i moczem |
Mononukleoza z gorączką, postać rozsiana u osób z obniżona odpornością |
Ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, ochrona pracownic w ciąży, oświata zdrowotna |
Wirusy (Herpesviridae) wirus Epsteina i Barr |
2 |
Bezpośrednie, przez kontakt ze śliną chorych |
Klasyczna mononukleoza, syndrom Duncana, Chłonia Burkitta, rak jamy nosowo-gardłowej |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Herpesviridae)wirus opryszczki pospolitej (typ 1 i 2) |
2 |
Bezpośrednie, przez uszkodzoną skórę, przez kontakt rąk |
Opryszczka, zapalenia skóry, zapalenie rogówki, zapalenia mózgu |
Ludzie |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, bierna immunizacja immunoglobuliną |
Wirusy (Herpesviridae) Ludzki wirus B-limfotropowy |
2 |
Bezpośrednie |
Wysypka, odrzucanie przeszczepu nerek |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Herpesviridae) Ludzki herpeswirus 7 |
2 |
Bezpośrednie |
Wysypka, odrzucanie przeszczepu nerek |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Herpesviridae) wirus ospy wietrznej i półpaśca |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Ospa wietrzna, półpasiec
|
Ludzie
|
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Orthomxoviridae) wirusy grypy - A, B i C |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Grypa, zapalenie płuc |
Ludzie, zwierzęta domowe |
1 0 1 |
Szczepienia ochronne, witaminizacja, izolacja grup wysokiego ryzyka |
Wirusy (Papovaviridae) wirusy BK i JC |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Zakażenie bezobjawowe nerek |
Ludzie, zwierzęta |
0 1 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirus odry |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Odra, możliwe powikłania: zapalenie płuc, mózgu |
Ludzie |
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, izolacja chorych |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirus zapalenia przyusznic |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie przyusznic, możliwe powikłania: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu, trzustki, jąder |
Ludzie |
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, izolacja chorych |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirusy para grypy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie dróg oddechowych |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, izolacja chorych |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirus RS |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Zapalenie dróg oddechowych |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, izolacja chorych |
Wirusy (Parvoviridae) Parwowirus ludzki |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Gorączka z wysypką, anemia, poronienia |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, izolacja chorych |
Wirusy (Picornaviridae) wirus Coxsackie (gupy Ai B) |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie układu oddechowego, angina, gorączki, zapalenie mózgu, i opon mózgowo-rdzeniowych, paraliż, zapalenie wątroby, stany zapalne skóry z wysypką, biegunka, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Picornaviridae) wirusy ECHO |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie układu oddechowego, gorączki, zapalenie mózgu, i opon mózgowo-rdzeniowych, paraliż, zapalenie wątroby i jelit, stany zapalne skóry z wysypką, biegunka, zapalenie spojówek, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Picornaviridae) wirus ostrego krwotocznego zapalenia spojówek |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Ostre krwotoczne zapalenie spojówek |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Picornaviridae) wirus zapalenia wątroby typu A |
2 |
Kałowo-pokarmowe, bezpośrednie |
Zapalenie wątroby typu A, zapalenia żołądka i jelit |
Ludzie, ścieki |
1 0 1 |
Szczepienia ochronne, bierne uodparnianie ludzką immunoglobuliną, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Picornaviridae)wirusy choroby Heinego i Medina |
3 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Gorączka, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, paraliż, inwalidztwo |
Ludzie, ścieki |
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków |
Wirusy (Picornaviridae) Inne enterowiusy |
0 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zapalenie układu oddechowego, gorączki, zapalenie mózgu, i opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wątroby i jelit, mięśnia sercowego i osierdzia |
Ludzie, zwierzęta, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków |
Wirusy (Picornaviridae) Rynowirusy |
2 |
Bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe |
Łagodne zapalenie górnych i dolnych dróg oddechowych |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Reoviridae) Reowirusy |
2 |
Bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe |
Gorączki reowirusowe |
Ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy (Reoviridae) rotawirus ludzki
Wirusy Togaviridae, Rubivirus) wirus różyczki |
2
2 |
Kałowo-pokarmowe, powietrzno-kropelkowe
Bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe |
Z - zapalenie żołądka i jelit, biegunki (głównie u dzieci
Różyczka, zapalenie stawów, uszkodzenie płodu |
Ludzie
Ludzie |
0 0 0
1 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, ochrona pracownic w ciąży. |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka rzekomokrztuścowa |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Krztusiec (postać łagodna) |
Ludzie |
0 0 0
|
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka krztuśca |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Krztusiec, możliwe powikłania: zapalenie oskrzeli i płuc, encefalopatia |
Ludzie |
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny |
Bakterie (krętki)
|
2 |
Ukłucie kleszczy
|
Z(ZOO) - borelyza z Lyme: gorączka, rumień wędrujący, zapalenie stawów, serca, nerwów |
Kleszcze (głównie w Europie i USA) gryzonie, jelenie,psy, ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, szybkie usuwanie przyssanych kleszczy, repelenty, tępienie kleszczy, dezynfekcja, badania serologiczne narażonych gróp zawodowych, oświata zdrowotna |
Bakterie (maczugowce) maczugowiec błonicy |
2 |
Bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe |
Błonica |
Ludzie |
1 0 0
|
Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka influenzy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, |
Zapalenie układu oddechowego, ucha, zatok, nagłośni, opon, tkanki łącznej |
Ludzie (często dzieci) |
1 0 0 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Haemophilus spp. |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenia płuc, wsierdzia, spojówek, brazylijska gorączka purpurowa |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka czerwonki |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Z - czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką) |
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka czerwonki typ 1 |
3 |
Pokarmowo-wodne |
Z - czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką) T - b. silna egzotoksyna białkowa (cytotoksynaShigi) |
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka czerwonki (pozostałe typy) |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Z - czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką) |
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka czerwonki |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Z - czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką); T - enterotoksyny białkowe |
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka czerwonki |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Z - czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką) |
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) Gronkowiec złocisty |
2 |
Powietrzno-pyłowe, Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica, alergie skórne |
Powłoki ludzi i zwierząt, pył, powietrze, woda, ścieki, żywność |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) Paciorkowiec ropotwórczy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Angina, zakażenia ropne skóry, róża, płonica, posocznica choroba reumatyczna, zapalenie kłębuszków nerkowych, wsierdzia |
Ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (riketsje) |
0 |
Ukłucie kleszczy |
Z(ZOO) - gorączka, anaplazmowa (erlichioza) granulocytarna |
Sarny, jelenie, owce, bydło, konie, kleszcze |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, szybkie usuwanie przyssanych kleszczy, repelenty, tępienie kleszczy, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
L e g e n d a
(rodzaj czynnika biolog.):
(w) - wirusy
(b) - bakterie
(g) - grzyby
(grupa zagrożenia):
** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną
Grupa zagrożenia wg MZ* - grupa zagrożenia wg klasyfikacji rozporządzenia Ministra Zdrowia (w skali 2-4)
Szczepionka, Przechowywanie, Szkodliwość zawodowa*
*Szczepionka - informacja na temat dostępności skutecznej szczepionki (1=tak. 0=nie)
*Przechowywanie - informacja na temat konieczności przechowywania akt zdrowotnych narażonego pracownika przez okres dłuższy niż 10 lat od ostatniej ekspozycji (1=tak, 0-nie)
* Zagrożenie zawodowe - informacja, czy piśmiennictwo naukowe opisuje dany czynnik jako zagrożenie zawodowe (1=tak, 0=nie)
Lista osób zapoznanych z czynnikami biologicznymi występującymi
na stanowiskach pracy.
1. ……………………………………………………………………………………………………………..
2. ……………………………………………………………………………………………………………..
3. ……………………………………………………………………………………………………………..
4. ……………………………………………………………………………………………………………..
5. ……………………………………………………………………………………………………………..
6. ……………………………………………………………………………………………………………..
7. ……………………………………………………………………………………………………………..
8. ……………………………………………………………………………………………………………..
9. ……………………………………………………………………………………………………………..
10……………………………………………………………………………………………………………..
11……………………………………………………………………………………………………………..
12………………………………………………………………………………………………………….....
13……………………………………………………………………………………………………………..
14……………………………………………………………………………………………………………..
15……………………………………………………………………………………………………………..
16……………………………………………………………………………………………………………..
17……………………………………………………………………………………………………………..
18……………………………………………………………………………………………………………..
19………………………………………………………………………………………………....................
20……………………………………………………………………………………………………………..
21……………………………………………………………………………………………………………..
22……………………………………………………………………………………………………………..
23……………………………………………………………………………………………………………..
24……………………………………………………………………………………………………………..
25……………………………………………………………………………………………………………..
26……………………………………………………………………………………………………………..
27……………………………………………………………………………………………………………..
28……………………………………………………………………………………………………………..
29……………………………………………………………………………………………………………..
30……………………………………………………………………………………………………………..
31……………………………………………………………………………………………………………..
32……………………………………………………………………………………………………………..
33……………………………………………………………………………………………………………..
34………………………………………………………………………………………………………….....
35……………………………………………………………………………………………………………..
36……………………………………………………………………………………………………………..
37……………………………………………………………………………………………………………..
38……………………………………………………………………………………………………………..
39……………………………………………………………………………………………………………..
40……………………………………………………………………………………………………………..
41………………………………………………………………………………………………....................
42……………………………………………………………………………………………………………..
43……………………………………………………………………………………………………………..
44……………………………………………………………………………………………………………..
45……………………………………………………………………………………………………………..
46……………………………………………………………………………………………………………..
47……………………………………………………………………………………………………………..
48……………………………………………………………………………………………………………..
49……………………………………………………………………………………………………………..
50……………………………………………………………………………………………………………..
51……………………………………………………………………………………………………………..
52……………………………………………………………………………………………………………..
53……………………………………………………………………………………………………………..
54……………………………………………………………………………………………………………..
55……………………………………………………………………………………………………………..
56……………………………………………………………………………………………………………..
57……………………………………………………………………………………………………………..
58……………………………………………………………………………………………………………..
59………………………………………………………………………………………………………….....
60……………………………………………………………………………………………………………..
61……………………………………………………………………………………………………………..
62……………………………………………………………………………………………………………..
63……………………………………………………………………………………………………………..
64……………………………………………………………………………………………………………..
65……………………………………………………………………………………………………………..
66………………………………………………………………………………………………....................
67……………………………………………………………………………………………………………..
68……………………………………………………………………………………………………………..
69……………………………………………………………………………………………………………..
70……………………………………………………………………………………………………………..
71……………………………………………………………………………………………………………..
72……………………………………………………………………………………………………………..