Wykład 11

Analiza wskaźnikowa

sprawozdań finansowych

Analiza wskaźnikowa sprawozdań
finansowych

Wyróżniamy następujące grupy wskaźników:



Płynności – mierzą zdolność firmy do spłaty bieżących

zobowiązań, określają krótkoterminowe bezpieczeństwo

finansowe,



Operacyjności (sprawności, aktywności) – służą do

pomiaru efektywności zarządzania zapasami, należnościami

oraz zobowiązaniami,



Zadłużenia (długu, struktury kapitału, wspomagania

finansowego) pozwalają określić stopień zadłużenia firmy w

relacji do różnorodnych grup aktywów lub kapitałów

(funduszy). Poziom zadłużenia jest związany bezpośrednio z

ryzykiem finansowym.



Rentowności – mierzą zdolność firmy do generowania

zysków,



Rynku kapitałowego – mierzą relacje istotne dla

inwestorów, mogą stanowić podstawę podejmowania decyzji

inwestycyjnych na rynku kapitałowym.

Analiza wskaźnikowa sprawozdań
finansowych



chcąc dokonać obiektywnej oceny za pomocą
wskaźnika trzeba odnieść się do pewnych wielkości
wzorcowych, którymi mogą być:



Wskaźniki historyczne – porównanie z
wielkościami osiąganymi w poprzednich okresach,



Wielkości planowane - porównanie z wielkościami
planowanymi,



Benchmark –porównanie ze wskaźnikami
osiągniętymi przez inne firmy z tej samej branży.

Wskaźniki – grupy
zainteresowanych



właściciele,



potencjalni inwestorzy,



wierzyciele (kredytodawcy),



dostawcy,



odbiorcy,



pracownicy,



przedsiębiorstwa konkurencyjne,



lokalne otoczenie,



organy administracji rządowej i lokalnej.

Wskaźnik Q -Tobina

cena rynkowa firmy



Wskaźnik Q –Tobina = ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

koszty odtworzenia aktywów firmy



wskaźnik wykorzystywany przy analizie przejęcia

przedsiębiorstwa



rozważa się dwa rozwiązania – przejęcie firmy

poprzez jej zakup lub zbudowanie firmy od podstaw



w praktyce występuje problem z właściwą wyceną

kosztów odtworzenia firmy

Wskaźnik Q -Tobina



firmy posiadające niski wskaźnik Q –Tobina
stanowią dla inwestorów atrakcyjny obiekt do
przejęcia



wskaźnik mniejszy od 1 – korzystniej przejąć
firmę przez jej zakup, niż budować firmę od
podstaw



im wskaźnik bardziej znacząco przewyższa 1,
tym korzystniej budować firmę od podstaw

Model DuPonta – zależność
między wskaźnikami



podstawą budowy tego modelu jest rentowność aktywów (ROA

= zysk netto/aktywa ogółem),



dzieląc zarówno licznik, jak i mianownik ROA (czyli zysk netto

oraz aktywa ogółem) przez przychody ogółem otrzymujemy

zależność:

ROA =rentowność sprzedaży x wskaźnik obrotu aktywami



rentowność aktywów można poprawiać, zwiększając rentowność

sprzedaży oraz przyspieszając obrót aktywami



obniżając odpowiednie pozycje kosztowe, zwiększając

przychody ze sprzedaży, powodujemy wzrost rentowności

sprzedaży

Model DuPonta – zależność
między wskaźnikami



zmniejszając wielkość zaangażowanych aktywów
potrzebnych do realizacji określonej sprzedaży
powodujemy wzrost wskaźnika obrotu aktywami

Rentowność aktywów uzależniona jest od:



osiąganych przychodów,



ponoszonych kosztów,



wielkości (struktury) aktywów.

Zmodyfikowany model
DuPonta



podstawą budowy zmodyfikowanego modelu DuPonta jest
rentowność kapitału własnego (ROE),



ROE poprzez pomnożenie licznika i mianownika z
przychodami ze sprzedaży oraz aktywami przyjmuje
następującą postać:

ROE =ROS x wskaźnik obrotu aktywami x poziom

zadłużenia



wzrost rentowności kapitałów własnych zależy od:
-

zwiększenia rentowności sprzedaży,

- zwiększenia obrotu aktywami,

- zwiększenia poziomu zadłużenia

Zalety i wady modelu
DuPonta

Zalety:



spójność i zwartość konstrukcji, która pozwala w

sposób uporządkowany zaprezentować zależności

między wskaźnikami,



prezentuje, że zjawiska ekonomiczne w

przedsiębiorstwie są ze sobą logicznie powiązane,

Wady:



nie są w nim reprezentowane wskaźniki płynności,



nazwa pochodzi od znanej amerykańskiej firmy, w

której kierownictwo opracowało powyższe

zależności,

Wskaźniki finansowe
obliczane na podstawie cash
flow

gotówka operacyjna

▬▬▬▬▬▬▬

zobowiązania krótkoterminowe

Gotówka operacyjna to przepływy pieniężne netto
z działalności operacyjnej

Wskaźnik ten mierzy zdolność firmy do
regulowania zobowiązań bieżących z
wygenerowanej gotówki na działalności
operacyjnej

Wskaźniki finansowe
obliczane na podstawie cash
flow

Wskaźnik gotówka operacyjna /zobowiązania
krótkoterminowe mierzy w bardziej obiektywny
sposób zdolność firmy do obsługi zobowiązań
bieżących

Bieżące zobowiązania spłaca się z wpływów z
działalności operacyjnej

gotówka operacyjna

▬▬▬▬▬▬▬▬

zobowiązania ogółem

Wskaźniki finansowe
obliczane na podstawie cash
flow

Wskaźnik mierzy zdolność przedsiębiorstwa

do regulowania wszystkich zobowiązań z

wygenerowanej gotówki z działalności

operacyjnej

gotówka operacyjna

▬▬▬▬▬▬▬▬▬

wydatki inwestycyjne

Wskaźnik mierzy zdolność przedsiębiorstwa

do finansowania wydatków inwestycyjnych

wpływami z działalności operacyjnej

Wskaźniki finansowe
obliczane na podstawie cash
flow

Im więcej inwestycji jest przedsiębiorstwo w
stanie realizować z własnych źródeł tym łatwiej
będzie jemu uzyskać kredyt współfinansujący
inwestycję

Wskaźniki oparte na cash flow stanowią
uzupełnienie analizy wskaźnikowej

Struktura aktywów

Aktywa determinują strukturę kosztów (koszty stałe,

koszty zmienne) np. duży udział majątku trwałego

może być związany z wysokimi kosztami stałymi i

niskimi kosztami zmiennymi

Jeżeli udział kosztów stałych w kosztach ogółem jest

wysoki to wrażliwość zysku operacyjnego (EBIT) na

wahania sprzedaży jest również wysoka

Zjawisko zmian EBIT pod wpływem zmian sprzedaży

określa się mianem dźwigni operacyjnej, i wyraża się

stopniem dźwigni operacyjnej (DOL).

Dźwignia operacyjna

Stopień dźwigni operacyjnej (DOL –

Degree of Operating Leverage)

DOL mierzy wpływ, jaki względna zmiana

sprzedaży wywiera na względną zmianę

zysków operacyjnych

Δ EBIT /EBIT

DOL = ▬▬▬▬▬▬▬▬

Δ S /S

Dźwignia operacyjna

Inna formuła DOL:

przychody ze sprzedaży – koszty

zmienne

DOL = ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

przychody – koszty zmienne –

koszty stałe

Dźwignia operacyjna

Gdy firma osiąga przychody ze
sprzedaży tylko jednego produktu,
wówczas:

ilość * (cena - jednostkowy koszt zmienny)

DOL = ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

ilość * (cena - jednostkowy koszt zmienny)–

koszty stałe

Dźwignia operacyjna

Gdy DOL > 1 to oznacza, że 1% zmiana sprzedaży
powoduje większą niż 1% zmianę zysku
operacyjnego

Im większy stopień dźwigni operacyjnej tym zysk
jest bardziej wrażliwy na wahania wielkości
sprzedaży.

Ponieważ wysoka wrażliwość EBIT na zmiany
sprzedaży jest przejawem wysokiego ryzyka, więc
DOL może być traktowany jako jedna z miar ryzyka
(tzw. ryzyka operacyjnego)

Struktura pasywów

Angażowanie aktywów w działalność

gospodarczą wymaga podjęcia decyzji

dotyczących struktury finansowania

Struktura finansowania (pasywa)

determinuje strukturę kapitału

Wykorzystanie struktury kapitału do

zwiększenia siły zarobkowej kapitału

własnego nosi nazwę zjawiska dźwigni

finansowej

Gdy:



przedsiębiorstwo korzysta z kapitału obcego



koszt kapitału obcego (odsetek) jest niższy

od rentowności majątku,
to:
zwiększa się rentowność kapitałów własnych

(siła zarobkowa kapitału własnego, stopa

zwrotu z kapitału własnego) z tytułu

zachodzącej dźwigni finansowej

Dźwignia finansowa

Jeśli przedsiębiorstwo nie używa kapitałów
obcych i nie ponosi z tego tytułu kosztów
dźwignia finansowa nie zachodzi.

Opłaca się pozyskiwać nowe kapitały obce
tak długo, jak długo wypracowane przez
nie zyski operacyjne EBIT będą wyższe niż
całkowite koszty użycia tych kapitałów

Dźwignia finansowa

Warunki dodatniego efektu dźwigni finansowej:



zyskowność całego kapitału przedsiębiorstwa

(obliczona jako stosunek zysku przed spłatą odsetek i
opodatkowaniem do łącznej wartości kapitału)

będzie

wyższa od stopy oprocentowania długu
(ROA > r, gdzie ROA = EBIT / IC)



zachowanie właściwej struktury kapitału -

pozwala oszacować ryzyko finansowe, które
jest uzależnione od struktury finansowania

Stopień dźwigni finansowej
(DFL)

Dźwignia finansowa mierzy wpływ, jaki
wywierają względne zmiany zysków
operacyjnych (EBIT) na względne zmiany
zysków netto

DFL = % zmiana zysku netto / %zmiana zysku

operacyjnego

Gdy DFL = 1 to dźwignia nie występuje

Dźwignia finansowa

Inna formuła DFL:

Δ EPS /EPS

DFL = ▬▬▬▬▬▬▬

Δ EBIT /EBIT

EPS - zysk netto przypadający na jedną akcję

Dźwignia finansowa

Inna formuła DFL:

EBIT

DFL = ▬▬▬▬▬▬▬▬

EBIT – koszt kapitałów obcych

koszt kapitałów obcych – wyrażone złotowo odsetki
zapłacone kredytodawcom w danym okresie

Dźwignia finansowa

Inna formuła DFL:

koszt kapitałów obcych – wyrażone złotowo odsetki
zapłacone kredytodawcom w danym okresie

przychody ze sprzedaży – koszty zmienne – koszty

stałe operac.

DFL = ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

przychody – kosz. zmienne – kosz. stałe operac. –

kosz. stałe fin.

Dźwignia finansowa

Gdy firma osiąga przychody ze
sprzedaży tylko jednego produktu,
wówczas:

ilość * (cena - jednostkowy koszt zmienny) – koszty stałe

operac.

DFL = ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

ilość * (cena - jednostkowy koszt zmienny)– koszty stałe

operc. - odsetki

Dźwignia całkowita

Dźwignia całkowita (DTL)

DTL =

dźwignia finansowa * dźwignia

operacyjna

Dźwignia całkowita

Dźwignia całkowita (DTL) mierzy wpływ,
jaki wywierają względne zmiany
sprzedaży na względne zmiany zysków
netto (ekwiwalentnie: zysków na jedną
akcję)

zmiana zysku netto/ zysk netto

DTL = ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

Δ S /S