Wycena

Wycena

środowiska

środowiska

naturalnego

naturalnego

Środowisko:

Środowisko:



Ogół elementów przyrodniczych , w

Ogół elementów przyrodniczych , w

tym także przekształconych w

tym także przekształconych w

wyniku działalności człowieka, a w

wyniku działalności człowieka, a w

szczególności powierzchnia ziemi,

szczególności powierzchnia ziemi,

kopaliny, wody, powietrze,

kopaliny, wody, powietrze,

zwierzęta, rośliny

zwierzęta, rośliny

Środowisko jako dobro

Środowisko jako dobro

nierynkowe

nierynkowe



Nie ma go na rynku

Nie ma go na rynku



Jego ceny nie możemy określić

Jego ceny nie możemy określić

Ale

Ale



Nie oznacza to, że nie ma ono żadnej

Nie oznacza to, że nie ma ono żadnej

wartości, konsument jest w stanie

wartości, konsument jest w stanie

poświęcić swoje pieniądze aby

poświęcić swoje pieniądze aby

zapewnić sobie jego konsumpcję

zapewnić sobie jego konsumpcję

Zakup dóbr nierynkowych

Zakup dóbr nierynkowych

(Środowisko)

(Środowisko)



Pośrednio

Pośrednio

- np. kupując dom w

- np. kupując dom w

czystej okolicy

czystej okolicy



Bezpośrednio

Bezpośrednio

- np. zbiórka

- np. zbiórka

pieniędzy na ratowanie przyrody,

pieniędzy na ratowanie przyrody,

wsparcie pieniężne organizacji

wsparcie pieniężne organizacji

ekologicznych

ekologicznych

Rodzaje wartości

Rodzaje wartości

środowiska

środowiska



Bezpośrednia wartość użytkowa-

Bezpośrednia wartość użytkowa-

może się

może się

znaleźć fizycznie w koszyku konsumenta

znaleźć fizycznie w koszyku konsumenta



Pośrednia wartość użytkowa-

Pośrednia wartość użytkowa-

np. na jakość i

np. na jakość i

ilość wody, w którą zaopatrują się gospodarstwa

ilość wody, w którą zaopatrują się gospodarstwa

domowe ma wpływ pobliski kompleks leśny.

domowe ma wpływ pobliski kompleks leśny.

Wtedy wartość tego lasu to nie tylko drewno.

Wtedy wartość tego lasu to nie tylko drewno.



Wartość pozaużytkowa

Wartość pozaużytkowa

-gdy analiza wartości

-gdy analiza wartości

użytkowej (pośredniej i bezpośredniej) nie

użytkowej (pośredniej i bezpośredniej) nie

wyjaśnia całej ceny, jaka konsumenci są w stanie

wyjaśnia całej ceny, jaka konsumenci są w stanie

zapłacić za jakieś dobro- materialne lub nie.

zapłacić za jakieś dobro- materialne lub nie.

Metody wyceny

Metody wyceny

środowiska:

środowiska:



Pośrednie

Pośrednie

-

-

o wartości dobra nierynkowego

o wartości dobra nierynkowego

wnioskujemy pośrednio na podstawie

wnioskujemy pośrednio na podstawie

skojarzonego z nim dobra rynkowego

skojarzonego z nim dobra rynkowego

(różnica w cenach nieruchomości położonych

(różnica w cenach nieruchomości położonych

w okolicy cichej, wydatki poniesione na

w okolicy cichej, wydatki poniesione na

podróż do parku chronionej przyrody)

podróż do parku chronionej przyrody)



Bezpośrednie

Bezpośrednie

- pytamy o gotowość do

- pytamy o gotowość do

zapłacenia za zapewnienie konsumpcji tego

zapłacenia za zapewnienie konsumpcji tego

dobra

dobra

Analiza kosztów i korzyści

Analiza kosztów i korzyści



Standardowa metoda oceny projektów, które są finansowane

Standardowa metoda oceny projektów, które są finansowane

ze źródeł międzynarodowych czy Bank światowy

ze źródeł międzynarodowych czy Bank światowy



Zastosowanie

Zastosowanie

: tam gdzie korzyści jakich dostarcza przyroda

: tam gdzie korzyści jakich dostarcza przyroda

mogą być zastosowane w sensie ekonomicznym

mogą być zastosowane w sensie ekonomicznym



Polega na zbilansowaniu kosztów przedsięwzięcia z

Polega na zbilansowaniu kosztów przedsięwzięcia z

oczekiwanymi kosztami

oczekiwanymi kosztami



Ocena planów zalesień, zadrzewień i zagospodarowania

Ocena planów zalesień, zadrzewień i zagospodarowania

terenów, szacowanie na obszarach objętych erozją

terenów, szacowanie na obszarach objętych erozją



Upewnienie się czy aspekty środowiskowe projektu nie

Upewnienie się czy aspekty środowiskowe projektu nie

zostały przeoczone

zostały przeoczone

Analiza kosztów i korzyści

Analiza kosztów i korzyści

c.d.

c.d.



Polega na zbilansowaniu kosztów przedsięwzięcia z

Polega na zbilansowaniu kosztów przedsięwzięcia z

oczekiwanymi korzyściami

oczekiwanymi korzyściami



Wymagane dane: kwantyfikowany strumień kosztów do korzyści

Wymagane dane: kwantyfikowany strumień kosztów do korzyści

i korzyści w kategoriach fizycznych i ekonomicznych

i korzyści w kategoriach fizycznych i ekonomicznych



Główne parametry generowane ta metodą: wewnętrzna stopa

Główne parametry generowane ta metodą: wewnętrzna stopa

zwrotu, zaktualizowana wartość netto, wskaźnik kosztów do

zwrotu, zaktualizowana wartość netto, wskaźnik kosztów do

korzyści

korzyści



Wartości ekonomiczne otrzymane przez zastosowanie cen

Wartości ekonomiczne otrzymane przez zastosowanie cen

odzwierciedlających faktyczna dostępność odpowiednich

odzwierciedlających faktyczna dostępność odpowiednich

zasobów

zasobów



Trudności:

Trudności:



Ignorowanie skutków

Ignorowanie skutków



Trudności w określaniu ich skali

Trudności w określaniu ich skali

Analiza efektywności

Analiza efektywności

nakładów

nakładów



Uproszczona analiza AKK

Uproszczona analiza AKK



Uwzględnia tylko stronę kosztowa

Uwzględnia tylko stronę kosztowa



Efekt

Efekt

- zaktualizowana wartość netto

- zaktualizowana wartość netto



Zastosowanie

Zastosowanie

-

-

do porównywania różnych

do porównywania różnych

projektów lub opcji projektowych dających te

projektów lub opcji projektowych dających te

same korzyści fizyczne, ale trudnych do

same korzyści fizyczne, ale trudnych do

oszacowania w kategoriach monetarnych

oszacowania w kategoriach monetarnych

Analiza efektywności

Analiza efektywności

nakładów c.d.

nakładów c.d.



Zalety-

Zalety-

uwzględnienie czynnika

uwzględnienie czynnika

czasu, możliwości zbadania

czasu, możliwości zbadania

wrażliwości projektu, Umożliwia

wrażliwości projektu, Umożliwia

wybór projektu najbardziej

wybór projektu najbardziej

efektywnego kosztowo

efektywnego kosztowo



Wady

Wady

- trudności z określeniem i

- trudności z określeniem i

realizacja głównych celów projektu

realizacja głównych celów projektu

Metoda kosztu podróży:

Metoda kosztu podróży:



Metoda oparta na rynkach pokrewnych i zastępczych

Metoda oparta na rynkach pokrewnych i zastępczych



Wycena składników środowiska, których wykorzystanie

Wycena składników środowiska, których wykorzystanie

łączy się z poniesieniem jakiegoś wysiłku mającego

łączy się z poniesieniem jakiegoś wysiłku mającego

cenę rynkowa

cenę rynkowa



O walorach jakiegoś miejsc (plaża, wąwóz) świadczy

O walorach jakiegoś miejsc (plaża, wąwóz) świadczy

natężenie ruchu turystycznego

natężenie ruchu turystycznego



Dolne oszacowania poszukiwanej wartości- wynika to

Dolne oszacowania poszukiwanej wartości- wynika to

z założenia o racjonalności podejmowanych decyzji.

z założenia o racjonalności podejmowanych decyzji.

Nikt by tyle nie wydał na podróż jeśli nie byłoby to

Nikt by tyle nie wydał na podróż jeśli nie byłoby to

warte

warte

Metoda cen

Metoda cen

hedonicznych

hedonicznych



Metoda oparta na rynkach pokrewnych i

Metoda oparta na rynkach pokrewnych i

zastępczych

zastępczych



Wyjaśnienie jak zmieni się cena jeśli, jeśli

Wyjaśnienie jak zmieni się cena jeśli, jeśli

jednostkowej zmianie ulegnie któraś z cech

jednostkowej zmianie ulegnie któraś z cech

towaru

towaru



Wykorzystywany jest rynek na towary ,

Wykorzystywany jest rynek na towary ,

których cechy same w sobie nie są

których cechy same w sobie nie są

przedmiotem obrotu rynkowego

przedmiotem obrotu rynkowego



Wiarygodna jeśli dużo obserwacji

Wiarygodna jeśli dużo obserwacji

Metoda wyceny

Metoda wyceny

warunkowej

warunkowej



Oparcie wyceny na ocenie rynku hipotetycznego,

Oparcie wyceny na ocenie rynku hipotetycznego,

takiego co można sobie wyobrazić gdyby dane

takiego co można sobie wyobrazić gdyby dane

dobro nierynkowe miało zostać sprzedane

dobro nierynkowe miało zostać sprzedane



Wycena na podstawie ankiet.

Wycena na podstawie ankiet.



Odpowiedź na pytanie: Jakie kwoty ludzie mogą

Odpowiedź na pytanie: Jakie kwoty ludzie mogą

zapłacić za dostęp do walorów środowiska lub też

zapłacić za dostęp do walorów środowiska lub też

jaką rekompensatę otrzymać za utratę możliwości

jaką rekompensatę otrzymać za utratę możliwości

korzystania ze środowiska?

korzystania ze środowiska?



Badamy cenę dobra, które może być dobrem

Badamy cenę dobra, które może być dobrem

publicznym więc zagrożenie „jazdą na gapę”

publicznym więc zagrożenie „jazdą na gapę”

Inne metody wyceny

Inne metody wyceny

środowiska:

środowiska:



Kapitału ludzkiego

Kapitału ludzkiego



Metoda kosztów choroby

Metoda kosztów choroby



Metoda płac hedonicznych

Metoda płac hedonicznych

Dlaczego dokonuje się

Dlaczego dokonuje się

wyceny środowiska?

wyceny środowiska?



Wartość środowiska- niezbędna do

Wartość środowiska- niezbędna do

projektów nowych inwestycji

projektów nowych inwestycji



Wartość działalności proekologicznej-

Wartość działalności proekologicznej-

jakie zyski będziemy mieli z ochrony

jakie zyski będziemy mieli z ochrony

danych elementów środowiska

danych elementów środowiska



Podstawa do nakładania danin

Podstawa do nakładania danin

ekonomicznych w różnej formie

ekonomicznych w różnej formie

Wady i zalety wyceny

Wady i zalety wyceny

środowiska naturalnego:

środowiska naturalnego:

Zalety:

Zalety:



Miera stopnia zaangażowania ludzi

Miera stopnia zaangażowania ludzi

w problemy środowiska

w problemy środowiska



Łatwość porównania korzyści i

Łatwość porównania korzyści i

strat

strat

Wady:

Wady:



Metodami można manipulować aby

Metodami można manipulować aby

osiągnąć z góry założone cele

osiągnąć z góry założone cele



Nie zawsze dostępne wszystkie dane

Nie zawsze dostępne wszystkie dane



Ograniczone możliwości szacowania

Ograniczone możliwości szacowania

w krajach rozwijających się

w krajach rozwijających się



Nie jesteśmy w stanie przewidzieć

Nie jesteśmy w stanie przewidzieć

wszystkich skutków

wszystkich skutków

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę