Profilaktyka i wczesna diagnostyka,
promocja zdrowia- priorytetowe
zadania wsółczesnego POZ.
Edukacja zdrowotna jest częścią promocji zdrowia,
czyli procesu umożliwiającego ludziom kontrolę nad
ich własnym zdrowiem oraz jego poprawę.
Celem edukacji zdrowotnej jest zapewnienie wsparcia
samodzielnym działaniom na rzecz pozytywnych
zmian zachowań i warunków życia wpływającym na
zdrowie na różnych poziomach życia społecznego
jednostki, w grupach profesjonalnych, organizacjach i
w całym społeczeństwie.
Zespół poz poprzez edukację zdrowotną wpływa na styl
życia podopiecznych
.
Na poziomie poz podejmowane są zwykle interwencje
indywidualne- w trakcie wizyt u lekarza, porady
pielęgniarkiej lub położniczej, wizyty patronażowej.
Zadania zespołu poz w zakresie edukacji zdrowotnej
-
dostarczanie właściwych informacji na temat zdrowia,
chorób oraz zapobiegania im,
-
zapewnienie podopiecznym zrozumienia rozwoju
poszczególnych etapów życia, interpretacji wywiadu
dotyczącego zdrowia w rodzinie oraz wpływu występujących
patologii na indywidualne zagrożenia zdrowotne, związku
między indywidualnymi zrachowaniami a stanem zdrowia,
-
omawianie indywidualnych przekonań i wartości związanych
ze zdrowiem, oraz nastawień wobec zdrowia,
-
rozwijanie krytycznego myślenia i umiejętności
podejmowania decyzji dotyczących oceny zdrowia i choroby,
-
zwracanie uwagi na możliwości jakie daje wiedza medyczna,
-
wywoływanie zainteresowania przyjęciem
odpowiedzialnościza własne zdrowie,
Cd.Zadania zespołu poz w zakresie edukacji zdrowotnej
-pomoc w tworzeniu planu kształtowania stylu życia, w
tym zdrowego odżywiania się, ćwiczeń fizycznych i
unikania ryzykownych zachowań,
- wywoływanie poczucia społecznej odpowiedzialności
orz potrzeby uczestniczenia w promowaniu edukacji
zdrowotnej wśród znajomych, członków rodzin i
lokalnej społeczności.
Elementy taktyki edukacji zdrowotnej:
-
umiejętność odpowiedniego komunikowania –
dostosowanie się do poziomu intelektualnego pacjenta,
-
dobre przygotowanie merytoryczne- określenie celów,
planu działania,
-
prosty i zwięzły przekaz komunikacji,
-
niewymaganie zbyt dużych zmian w dotychczasowym
stylu życia- metoda drobnych kroków,
-
umiejętność motywowania- odpowiedni dobór
argumentów,
-
konieczność uświadamiania pacjentów jego
współodpowiedzialności za proces wprowadzania zmian
w stylu życia,
-
monitorowanie postępów we wdrażaniu zaleceń,
-
wspomaganie odpowiednimi materiałami
edukacyjnymi,
-
inicjowanie oraz włączanie się w akcje promocji zdrowia
na poziomie społeczności lokalnej.
Podział działań edukacyjnych w obrębie praktyki lekarza i pielęgniarki
rodzinnej:
1.
Przed zgłoszeniem się pacjenta do praktyki – pielęgniarka
przegląda dokumentację pacjenta i zaznacza działanie edukacyjne,
którego potrzeba wynika z wcześniejszych zapisów, telefoniczne
lub listowne zaprasza pacjenta wymagającego interwencji.
2.
Przed przyjęciem pacjenta przez lekarza lub pielęgniarkę –zbierany
jest wywiad zdrowotny, określane czynniki ryzyka i zaznaczane
potrzeby określonego badania lub udzielenia porady lekarskiej,
zapoczątkowuje edukację zdrowotną lub doradza w zakresie
określonego czynnika ryzyka, mierzy ciśnienie tętnicze ( instruując
jak powinien być prawidłowo taki pomiar dokonywany), mierzy
obwód pasa, określa wskaźnik talia-biodra.
3.
W trakcie wizyty lekarskiej – zaleca się określone postępowanie w
razie potrzeby zleca się badania przesiewowe.
4.
Po wizycie lekarskiej – zapewnia dalszą edukację, zachęca do
zadawania pytań, dostarcza materiały edukacyjne, upewnia się czy
pacjent zrozumiał zalecenia.
Profilaktyka,
to działania mające na celu
zmniejszenie zachorowalności i umieralności.
Dzielimy ją na:
•
profilaktykę pierwszorzędową - gdy jeszcze nie ma
choroby (działania zapobiegające jej wystąpieniu
poprzez promocję zdrowia i odpowiednią opiekę
medyczną),
•
profilaktykę drugorzędowa – wykrycie choroby lub jej
czynników ryzyka przed pojawieniem się (badania
przesiewowe),
•
profilaktykę trzeciorzędową - zmniejszanie skutków
istniejącej choroby, zmniejszenie powikłań,
ograniczeniu sprawności.