Nawozy wieloskładnikowe –

kompleksowe - podział,

otrzymywanie,

właściwości i stosowanie.

• Kompleksowymi nawozami

wieloskładnikowymi nazywamy takie,
przy produkcji których bądź wszystkie
bądź część zawartych w nich składników
pokarmowych wchodzi we wzajemne
związki chemiczne , albo też sama
substancja stanowiąca nawóz jest
związkiem chemicznym zawierającym
dwa lub więcej składników pokarmowych.

NAWOZY KOMPLEKSOWE STAŁE

• W Polsce na szerszą skalę produkuje się

nawozy kompleksowe typu amofosu (NP)
i amofoski (NPK) niekiedy z dodatkiem
Mg.

• Ca

3

( PO

4

)

2

+ 3 H

2

SO

4

→ 2 H

3

PO

4

+ 3 CaSO

4

kw.ortofosforowy V

fosfogips

• H

3

PO

4

+ NH

3

→ NH

4

H

2

PO

4

• H

3

PO

4

+ 2 NH

3

→ (NH

4

)2HPO

4

• Te związki w handlu znajdują się pod

nazwą fosforanu amonowego.

• Fosforany amonowe (jedno- i

dwuamonowy) nazywane są większości

krajów swiata amofosami.

amofoski

• (NH

4

)

2

HPO

4

+ KCL ( 50 – 60 % )

↓ ↓
mieszanie
↓
granulacja , suszenie
↓
amofoska 8-24-24
• W handlu pod nazwą polifosek lub

polimagów

Nitrofosy i nitrofoski

• Otrzymuje się stosując do rozkładu

surowca fosforowego kwas azotowy.

• 3 Ca

3

(PO

4

)

2

*CaF

2

+ 20 HNO

3

→

10 Ca(NO

3

)

2

+ 6 H

3

PO

4

+ H

2

F

2

Płynne nawozy kompleksowe

Stosowane głównie w USA i Francji .

Podstawowy roztwór płynnych nawozów
kompleksowych zawiera mieszaninę
fosforanów jedno- i dwuamonowych o
ogólnym stężeniu 8-23-0 .

NH

4

NO

3

+ KCL → NH

4

Cl +KNO

3

Wartość użytkowa nawozy wieloskładnikowego zwłaszcza
kompleksowego zależy od jego właściwości chemicznych a
także fizycznych.

Do chemicznych zaliczamy:

- całkowitą zawartość składników pokarmowych ,
- wzajemny stosunek tych składników,
-Dostępność fosforu dla roślin,
- formę azotu (NH

4

+ , NO

3

- , NH

2

),

- zawartość chlorków.

Do właściwości fizycznych zaliczamy:

-Wielkość granul i ich jakość
-Higroskopijność

Zaletą wszystkich nawozów wieloskładnikowych, a w
szczególności granulowanych nawozów kompleksowych jest
to, że zawierają one wszystkie (NPK) podstawowe składniki
pokarmowe , a w nawozach kompleksowych zawierających
magnez i/ lub mikroelementy – składników tych jest więcej.

Stosowanie

Fosforan amonu 18-46-0
To nawóz przedsiewny nadający się na

wszystkie gleby z wyjątkiem bardzo
kwaśnych , na które jednak może być
stosowany po ich wapnowaniu. Ze
względu na stosunek N:P

2

O

5

(1:25)

nawóz ten po zmieszaniu z solą potasową
jest przydatny pod rośliny siewu
jesiennego ( zboża ozime i rzepak)

Polifoska 8-24-24

( jesienna)

• Zawiera azot i fosfor jako fosforan

amonu , a potas –podobnie jak w solach
potasowych – w postaci chlorku potasu.
Nawóz przedsiewny przeznaczony pod
rośliny ozime. Może być stosowana pod
zboża jare, ziemniaki, buraki cukrowe ,ale
wtedy konieczne jest uzupełnienie jej
nawozami azotowymi.

Polifoska 17-17-17

(wiosenna)

• Jako nawóz przeznaczony głównie pod

zboża jare.

Bibiliografia:

• „ Chemia rolnicza” praca zbiorowa pod

red. Prof.dr habil. Kazimierza
Boratyńskiego , Warszawa 1981,

•

www.google.pl

,

• „Przewodnik do ćwiczeń z chemii rolnej”
praca zborowa po red. Prof. dr hab.

Eugeniusza Gorlacha , Kraków 2003