WŁOSY

budowa i choroby

Zaoczna Policealna Szkoła „Cosinus III”

ELŻBIETA GARWACKA-CZACHOR

Włosy



- pokrywają całe ciało, a szczególnie skórę głowy (jest ich

tam od100 do150 tysięcy). Włosy rosną z szybkością ok.

0,5-1 cm na miesiąc. Długość życia włosa wynosi średnio

3-4 lata. Codziennie wypada kilkadziesiąt (50-100)

włosów.



- włosy utraciły u człowieka funkcję ochronną przed utratą

ciepła, jaką pełnią u większości ssaków. Owłosienie u

człowieka zachowało się głównie na głowie, w okolicach

pachowych oraz narządów rozrodczych. W pozostałych

okolicach występuje jedynie jako owłosienie szczątkowe.



- na skórze człowieka występuje kilka różnych rodzajów

włosów. Najmniejsze, słabo widoczne, rosną prawie na

całej powierzchni skóry tworząc tzw.

meszek

Okolice występowania

owłosienia

Rodzaje włosów



włosy pierwotne

występują u płodu i

noworodka w postaci

meszku płodowego



włosy ostateczne

występują u dziecka i

osoby dorosłej. Rodzaje:

włosy długie,

włosy szczeciniaste, meszek włosowy.

Włosy



Są to nitkowate twory, pochodzenia

naskórkowego, które wyrastają z

zagłębień skóry tworzących kanał

zwany

mieszkiem włosowym

. Do

tego kanału uchodzą przewody

gruczołów łojowych

(2).



Włos zbudowany jest z

korzenia

(3) zanurzonego w skórze oraz

łodygi

(1) wystającej ponad

powierzchnię skóry. U podstawy

korzenia wykształca się specjalne

zgrubienie –

cebulka

(5), która

obejmuje

brodawkę włosa

(4).

Brodawka zawiera liczne naczynia

odpowiedzialne

odżywianie

cebulki.



6 -

mięsień przywłośny

odpowiedzialny jest za stroszenie

włosów.

BUDOWA WŁOSA

Włosy



miejscem wzrostu włosa jest cebulka, budują ją komórki

macierzy, które ulegają intensywnym podziałom i przesuwają

się ku górze, czego skutkiem jest systematyczne wydłużanie się

włosa.



nad warstwą komórek macierzy znajduje się warstwa

melanocytów (zawierają one melanosomy, w których jest

barwnik- melanina) odpowiedzialnych za barwę włosa.



rodzaje melaniny - brązowoczarna - eumelanina i

pomarańczowoczerwona - feomelanina. Zawartość

poszczególnych barwników decyduje o kolorze włosów.



melanina chroni włosy przed promieniowaniem słonecznym oraz

wolnymi rodnikami. Włosy brunetek są bardziej odporne na

działanie szkodliwych czynników środowiska niż włosy

blondynek.

PRZEKRÓJ WŁOSA



RDZEŃ WŁOSA



KORA WŁOSA



POWŁOCZKA WŁOSA

FAZY WYMIANY WŁOSÓW



FAZA WZROSTU –

ANAGEN

–

cebulka jest mocno

przytwierdzona do brodawki, co zapewnia właściwe odżywienie i
umożliwia podziały komórkowe, faza ta trwa ok.3-4 lat, 80%
włosów głowy to włosy w fazie wzrostu.



FAZA INWOLUCJI –

KATAGEN

–

w tej fazie zamiera dolna część

korzenia i odczepia się od brodawki, co powoduje, że odżywianie
włosa zachodzi drogą dyfuzji przez ściany mieszka, etap ten trwa
ok. 2 tygodni.



FAZA SPOCZYNKU –

TELOGEN

–

jest to końcowa faza wzrostu

włosa, włos jest osadzony w mieszku płytko i przy delikatnym
pociągnięciu, np. podczas czesania, wypada.

Cykl włosowy

(faza wzrostu, inwolucji i spoczynku mieszka

włosowego).

Regulacja hormonalna wymiany
włosów



ANDROGENY

–

odpowiadają za łysienie androgenowe,

czyli zbyt wczesne przechodzenie włosów w fazę telogenu,
dotyczy to głównie mężczyzn. Androgeny pobudzają także
meszek do przeobrażania się w grube, męskie owłosienie
wywołując

HIRSUTYZM czyli nadmierne owłosienie u kobiet.



ESTROGENY

–

pobudzają wzrost włosów.



PROLAKTYNA

–

w nadmiarze powoduje wypadanie włosów

(np. ciężarnych kobiet).



PARATHORMON (PTH)

–

hormon produkowany przez

przytarczyce pobudza porost włosów.

ŁYSIENIE -

zaburzenie cyklu wzrostu włosa

ANDROGENOWE

–

przyczyną łysienia jest testosteron, który

ulega w tkankach przemianie do dihydrotestosteronu (DHT)
oddziałując na mieszek włosowy. Nadmiar DHT lub zwiększona
wrażliwość komórek mieszka na jego działanie prowadzi do
skrócenia fazy wzrostu włosa. Włos przechodzi w fazę telogenu i
wypada. Ubytek jest trwały – włosy nie odrastają. Znacznie częściej
dotyczy mężczyzn, choć zdarza się również u kobiet.



Odmiany łysienia androgenowego:
-

kątowe

– ubytek włosów tworzy charakterystyczne zakola

pojawiając się najpierw na skroniach.
-

szczytowe

– ubytek włosów rozpoczyna się na szczycie („czubku”)

głowy.

ŁYSIENIE -

zaburzenie cyklu wzrostu włosa



PLACKOWATE -

jest to uszkodzenie własnych mieszków

włosowych wywołane agresją o podłożu autoimmunologicznym
prowadzące do zahamowania wzrostu włosa i jego wypadnięcia. To
uszkodzenie nie jest trwałe i włosy po pewnym czasie odrastają,
ale choroba może nawracać. Ubytek włosów ma charakter
ograniczonych ognisk („placków”) przerzedzenia włosów.



Brak skutecznych i trwałych terapii łysienia androgenowego i
plackowatego.

NADMIERNE OWŁOSIENIE



HIPERTRICHOZA

–

nadmierne owłosienie w miejscach, w

których fizjologicznie występuje meszek włosowy. Ma podłoże
genetyczne (a nie hormonalne) i może występować już od
dzieciństwa, ale może być także następstwem choroby
nowotworowej (rak jajnika, nerki, tarczycy). Częściej pojawia się u
mężczyzn niż u kobiet. Może pokrywać całą powierzchnię ciała
(uogólniona) lub niektóre okolice (miejscowa-plecy, twarz).

NADMIERNE OWŁOSIENIE



HIRSUTYZM

–

nadmierne owłosienie typu męskiego

występujące u kobiet, pojawia się w wyniku podwyższenia
poziomu hormonów męskich (androgenów) i dotyczy miejsc
typowych dla owłosienia mężczyzn. Zwiększenie androgenów
może mieć podłoże genetyczne lub endokrynologiczne, również
być wynikiem stosowania leków (antykoncepcyjne,
glikokortykoidy).