BUDOWA WŁOSA
PRZEKRÓJ PODŁUŻNY
Włosy należą do przydatków skóry, są tworami skóry. Mieszek włosowy to wpuklenie naskórka, w którym znajduje się włos. Mieszek włosowy składa się z części nabłonkowej i łącznotkankowej i oplatają go nerwy. Część nabłonkowa to macierz włosa. Częścią łącznotkankową jest brodawka włosa, zaopatrzona w naczynia krwionośne i nerwy, jest ściśle związana z macierzą. Z części nabłonkowej w wyniku rogowacenia powstaje łodyga włosa, jest to część włosa, którą widzimy. Natomiast ta część włosa, która znajduje się w skórze to korzeń włosa, ku dołowi rozszerza się on w cebulkę ( opuszka). W części nabłonkowej, tuż powyżej brodawki znajdują się melanocyty. Korzeń włosa otoczony jest przez pochewki, pochewka wewnętrzna przylega do włosa i jest odpowiednikiem warstwy ziarnistej i jasnej naskórka. Do pochewki wewnętrznej przylega pochewka zewnętrzna i jest odpowiednikiem warstwy podstawnej i kolczystej naskórka. Pochewki te ściśle przylegają do miejsca ujścia gruczołu łojowego. Pochewki włosa otacza torebka włosa, która jest zbudowana z tkanki łącznej włóknistej, znajdują się w niej włókna klejorodne. Każdy włos, oprócz brwi i rzęs posiada mięsień przywłośny, którego skurcz powoduje powstawanie gęsiej skórki. Przyczepia się on do cebulki i naskórka. Włos pozbawiony jest naczyń krwionośnych i nerwów. Krew która krąży w brodawce zaopatruje komórki macierzy. Brodawka włosa jest odpowiednikiem brodawki skórnej. Jeżeli brodawka zostanie zniszczona, włos nie będzie odrastać. Włos rośnie ok. 0,35 mm na dobę ( 12 mm na miesiąc). Dziennie wypada ok. 60 włosów. Życie pojedynczego włosa trwa ok. 7 lat. Włosy najszybciej rosną w lecie i w czasie snu, oraz między 16 - 24 rokiem życia. Pomiędzy 40 - 50 roku życia kobiety tracą ok. 20 % włosów, z wiekiem włosy stają się coraz suchsze.
PRZEKRÓJ POPRZECZNY
Włos właściwy zbudowany jest z rdzenia, kory i powłoczki. Rdzeń zbudowany jest z komórek macierzystych, są tam pęcherzyki powietrza. Kora zbudowana jest z keranocytów, wydłużonych i pogrupowanych w pęczki. W korze znajdują się również komórki barwnikowe. Powłoczka zbudowana jest z komórek zrogowaciałych, płaskich zachodzących na siebie, chroniących włos.
TYPY WŁOSÓW
długie
szczeciniaste ( brwi i rzęsy)
meszek włosowy ( tułów, kończyny).
RODZAJE WŁOSÓW
Meszek ( twarz, ramiona), cienki, jasny, płytki ( 1 - 2 mm), cykl półroczny.
Włos przejściowy ( nogi, przedramiona), zabarwiony, głębszy ( 3 - 4 mm), cykl roczny
Włos końcowy, ostateczny, ( wzgórek łonowy, pachy), zabarwiony, gruby ( 4 -7 mm), cykl półtora roczny.
Włos długi ( głowa), cieńszy od końcowego, cykl 7 - letni.
PODZIAŁ WŁOSÓW
włosy tłuste i skóra głowy tłusta
włosy suche i skóra głowy sucha
włosy suche i skóra głowy tłusta
włosy normalne i skóra głowy normalna.
SKŁAD CHEMICZNY WŁOSA
keratyna ( ułożona dachówkowato), związek białkowy, zawiera 18 aminokwasów ( 20 % cystyna i cysteina), ma powinowactwo do wody.
melanina
woda
składniki nieorganiczne ( azot, siarka, srebro, złoto, selen, nikiel, magnez, sód, cynk, kobalt, fosfor, żelazo, wapń, miedź, jod, potas, kwas krzemowy).
WŁAŚCIWOŚCI WŁOSA
Odporne na działanie czynników mechanicznych.
Elastyczne dzięki keratynie i wodzie.
Przewodzą elektryczność
Odporne na działanie czynników chemicznych ( dobrze znoszą kwasy, gorzej zasady, najgorzej związki utleniające.
Chłoną parę wodną.
Chłoną tłuszcze zwierzęce i roślinne, glicerynę, tłuszcz, zapachy.
Odporne na gnicie i fermentacje.
CYKL WZROSTU WŁOSA
Anagen - faza wzrostu włosa, trwa od 3 - 6 lat, od 80 - 85 % włosów na głowie. Opuszka jest dobrze wykształcona ( dolna rozszerzona część mieszka włosowego, zawierająca macierz włosa, tj. najszybciej dzielące się komórki nabłonka).
Katagen - faza przejściowa, inwolucja, trwa od kilku dni do 2 tygodni, jedynie 0,5 - 1 % włosów znajduje się w tym okresie. W fazie tej opuszka stopniowo zanika i ulega postępującemu rogowaceniu i przesunięciem ku górze, w wyniku czego tworzy się charakterystyczna kolba, złożona z e zrogowaciałych komórek, z których w okresie anagenu powstaje nowa opuszka.
Telogen - faza spoczynku, obumierania i wypadania włosów, trwa od 2 - 4 miesięcy, od 10 - 20 % włosów na głowie. W fazie tej górna część mieszka włosowego jest zachowana, natomiast zrogowaciały korzeń włosa leży bliżej powierzchni, na poziomie mięśnia przywłośnego, tworząc tzw. kolbę.
Cykl włosowy zależy od: cech dziedzicznych, stanu ogólnego zdrowia, wieku, płci, stanu psychicznego, czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego.
TRICHOGRAM - badanie stanu owłosienia. Mikroskopowy podgląd korzenia ( kolba złożona ze zrogowaciałych komórek w okresie telogenu, rozszerzona opuszka w anagenie).
1
2