Temat: Kim jest 

człowiek? 

Kim ja jestem?

Wielu chrześcijan ciągle jeszcze 

pojmuje obrazy biblijne 

przedstawiające stworzenie człowieka 

zbyt dosłownie. Nawet jeśli to 

rozumienie nie jest tylko literalne, to i 

tak znaczenie religijne tych tekstów 

często sprowadza się do wiedzy 

katechizmowej pozostałej z 

dzieciństwa: człowiek został 

stworzony na obraz i podobieństwo 

Boże, bo ma duszę nieśmiertelną, 

obdarzoną rozumem i wolną wolą.

Chcąc wgłębić się w bogactwo 

treści wiary, które przekazuje nam 
Pismo Święte w opisach 
stworzenia człowieka, trzeba być 
świadomym procesu powstawania 
Księgi Rodzaju. Pierwsza relacja o 
stworzeniu człowieka, zwana 
kapłańską, powstała w czasach 
bliższych nam niż druga. Starszy 
opis stworzenia człowieka jest 
dziełem tradycji jahwistycznej.

„Jahwista przedstawia religijne pradzieje 

ludzkości, 

a więc wypowiada się o czasach zamierzchłych, 

których nie zna, ale nie wypowiada tylko własnego 

zdania, gdyż pisze w świetle objawienia, które 

stało się udziałem patriarchów i Mojżesza. Trzeba 

zatem stwierdzić, że jahwistyczna wizja początków 

wszechświata jest świadectwem wiary w jednego 

Boga – Stwórcę, Boga, który zawarł przymierze z 

człowiekiem. Jahwiście obcy jest nacjonalizm, myśli 

kategoriami ogólnoludzkimi: Jahwe stworzył 

Adama, pierwszego człowieka, a także Ewę, 

matkę wszystkich żyjących. […] Opowieść o 

Adamie i Ewie jest zatem opowieścią o 

człowieku, o jego początku na ziemi. Tę samą 

myśl wyraża dokument kapłański (Rdz 1, 1-2, 4a) 

stwierdzeniem: «Tak stworzył Bóg człowieka». 

Zarówno dokument jahwistyczny, jak i kapłański 

podkreślają zgodnie – choć innym językiem się 

posługują – wyjątkowość człowieka na tle całego 

stworzenia: tylko w Adamie tkwi pierwiastek 

samego Boga [por. Rdz 1, 27 oraz Rdz 2, 7]. Bóg 

obdarzył człowieka cząstką samego siebie.
Dokument kapłański  - 
wyraża tę myśl stwierdzeniem, iż Bóg stworzył 

człowieka na swoje «podobieństwo», na swój 

«obraz». Jahwista mówi o tym samym, ale 

językiem plastycznym; ukazuje Stwórcę, który 

ukształtowaną z materii nieożywionej postać 

ludzką obdarza życiodajnym tchnieniem. […] 

Człowiek biblijny nie wnikał w mechanizmy 

otaczających go zjawisk; były one dla niego 

znakiem Bożego działania, budziły w nim zachwyt 

lub trwogę, ale zawsze skłaniały do uniesień 

religijnych, do śpiewania pochwał na cześć 

Stwórcy [por. Ps 104, 27-30]”1.

Zapisz

Człowiek jest stworzony na obraz 

i podobieństwo Boże: jest istotą 
wolną 
i rozumną, posiada nieśmiertelną 
duszę, ale przede wszystkim jest 
zdolny do miłości.

Bóg wszystko stworzył dla człowieka, 

by był szczęśliwy i Go kochał.

Kobieta i mężczyzna mają taką samą 

godność: są równi jako osoby.

POCHODZENIE 

CZŁOWIEKA

Pytanie o pochodzenie człowieka 

należy do podstawowych nie tylko w 
filozoficznej refleksji, lecz także w 
teologii i naukach przyrodniczych 
(teoria ewolucji). Odpowiedź na nie 
bowiem określa status i miejsce 
człowieka we wszechświecie. 
Współczesna biologia traktuje 
pochodzenie człowieka na drodze 
ewolucji jako niezaprzeczalny pewnik. 

Teza: 

Człowiek jako byt kompletny nie 

mógł powstać na skutek samych 
dynamizmów mineralnych, 
roślinnych lub zwierzęcych. 
Możliwość powstania drogą 
ewolucji „samego ciała 
ludzkiego”, tzn. bez inteligencji i 
wolności, jest sprawą sporną. 

Pytanie o pochodzenie 

człowieka występuje na 

szerszym tle: skąd się wzięło 

wszystko to, co istnieje, 

zwłaszcza gatunki biologiczne? 

Odpowiedź może być 

podwójna: 

1. Powstało dzięki stworzeniu 

przez Boga. Jest to twierdzenie 

nurtu zwanego kreacjonizmem 

(od. łac. creatio - stwarzanie).

2. Powstało na drodze 

stopniowej ewolucji. Tak 

twierdzą zwolennicy 

ewolucjonizmu (od łac. evolutio 

- rozwój).

1. transformizm [łac.], biol. pojęcie 

zbliżone do ewolucjonizmu, popularne 

w XIX w.; 

stosowany na określenie poglądu, że 

gatunki organizmów zmieniają się i 

dają początek innym gatunkom.

2. kreacjonizm [łac.], biol. pogląd 

przyjmujący powstanie życia na Ziemi 

za akt twórczy oraz niezmienność 

postaci i liczby gatunków; 

panował do czasu ukształtowania się 

teorii ewolucji organizmów.

Do początku XIX w. 

powszechnie przyjmowano 

kreacjonizm. Dopiero Jean 
Lamarck (1744-1829), 
a następnie 

Charles R. Darwin 

(1809-1882), który częściowo do 
niego nawiązał, zakwestionowali 
ten pogląd, propagując teorię tzw. 
transformizmu, czyli 
przekształcania się jednego 
gatunku w inny. 

Dziękuję za 

uwagę!