NAUKI WSPÓŁPRACUJĄCE

Z PEDAGOGIKĄ

`

PEDAGOGIKA

(gr. país ‘dziecko’, agōgós ‘przewodnik’,

paidagōgikē ‘świadoma działalność wychowawcza’)

To nauka, której przedmiotem badań jest

człowiek w różnych etapach życia i rozwoju

(od narodzin do śmierci), zmieniający się pod

wpływem innych ludzi.

Pedagogika zajmuje się również
procesami edukacyjnymi, takimi
jak wychowanie i nauczanie.
Należy ona do nauk empirycznych
oraz społecznych.

NAUKA

To w potocznym znaczeniu ludzka wiedza dotycząca
człowieka, społeczeństwa, przyrody, zjawisk i
prawidłowości rozwoju rzeczywistości, sposobów
badania oraz przekształcania tej rzeczywistości -
ujęta w system odpowiednio uzasadnionych
twierdzeń oraz hipotez.

To dziedzina społecznej aktywności człowieka, której
celem jest obiektywne poznanie rzeczywistości.

Typologia

Stefana

Kunowskiego

przedstawia

umiejscowienie

pedagogiki

Schemat przedstawia nauki
pedagogiki
oraz nauki współdziałające z
pedagogiką.

Jest to wizja szerokiego rozumienia
pedagogiki jako nauki społecznej,
pedagogiki, która zawsze pozostaje
w powiązaniu z różnorodnymi
naukami społecznymi.

1. Nauki pedagogiczne:

H – historia wychowania
K – kulturologia wychowania
A – antropologia wychowania
B – biologia wychowania
S – socjologia wychowania
P – psychologia wychowania
F – filozofia wychowania
T – teologia wychowania

Stefan Kunowski wymienia

tutaj:

2.NAUKI

WSPÓŁPRACUJĄCE

Z PEDAGOGIKĄ

NAUKI REALNE

NAUKI

FORMALNE

(związane z

matematyzac

ją)

NAUKI

AKSJOLOGICZ

NE

(związane z

dziedziną

wartości)

-higiena z
naukami
medycznymi

-ekonomika
oświaty
i kształcenia

-demografia

-cybernetyka
(nauka o
kierowaniu

i informowaniu)
-prakseologia
(nauka

o działaniu)
-logika
z metodologią

nauk i
naukoznawstwie

-estetyka (nauka
o pięknie)
-etyka (nauka

o moralności)

- nauki historyczne

- nauki deskryptywne

- nauki prospektywne

Każda z tych grup nauk pedagogicznych ma

wypracowane odrębne badania: historyczne,

empiryczne i filozoficzne, znajdujące

zastosowanie w opracowaniu problemów

stanowiących podstawę samodzielnej

problematyki pedagogicznej.

3.Nauki

pomocnicze

Z ich dorobku korzystają
nauki pedagogiczne, w
tym:

Przykłady nauk

współpracujących

z pedagogiką

- Nauki historyczne

- Nauki biologiczne

- Nauki psychologiczne

- Nauki socjologiczne

- Nauki wychowawcze

- Nauki polityczne

- Nauki ekonomiczne

- Nauki filozoficzne

Nauki

biologiczne

Zajmują się podstawami życia organizmów
żywych, a więc ich:
- rozwojem,
- przekazywaniem życia i rozrodu,

- aspektami uwarunkowań ich procesu

wychowawczego

- higieną osobistą, szkolną

- pracą.

Wśród nauk biologicznych wyróżnia się nauki
medyczne w zakresie:
- defektologii
- psychopatologii.

Nauki psychologiczne

Wśród nauk psychologicznych wyróżnia się
następujące dziedziny współpracujące z
pedagogiką:
- psychologia rozwojowa
- psychologia ogólna
- psychologia wychowawcza

Nauki socjologiczne

Główną nauką jest socjologia wychowania. Zajmuje
się ona badaniem zależności, jakie występują między
wychowaniem i jego efektami oraz środowiskiem
społecznym, w którym procesy te się odbywają.

Na środowisko społeczne człowieka składają się:
- zwyczaje,
- stosunki międzyludzkie,
- instytucje społeczne.

Do nauk współpracujących z pedagogiką zaliczyć
można:
- socjologię przemysłu, miast i wsi,
- socjologię kultury ( kultury masowej).

Zajmują się badaniem

psychicznych uwarunkowań

oraz skutków oddziaływań

wychowawczych.

Nauki wychowawcze

Nauki polityczne

Odgrywają istotną rolę w pedagogice
zajmujące się kwestiami:
- państwa,

- prawa,

- ideologii społecznej,

- wyznaczaniem podstaw wychowania

obywatelskiego.

Oświata jak i demografia zaliczane
są do przedmiotu zainteresowań
ekonomiki kształcenia.

Demografia umożliwia lepsze
poznanie sytuacji następnych
pokoleń.

Nauki ekonomiczne

Nauki historyczne

Zadaniem nauk historyczno- pedagogicznych
jest badanie początków, czyli genezy, jak i
rozwoju wszelkich zagadnień praktycznych i
teoretycznych wychowania od czasów
najdawniejszych aż do współczesnych.
Znajomość historii pedagogicznej wprowadza
do studium pedagogiki, orientuje w
działających dynamizmach wychowania oraz
kształtuje myślenie pedagogiczne.

Nauki historyczne sprowadzają się do
dwóch dziedzin:
1.Historii szkolnictwa i wychowania
2.Historii myśli i doktryn pedagogicznych.

Ad.1. Historia

szkolnictwa

i wychowania

Na tle rozwijających się potrzeb życia społecznego i
kultury w ramach historii politycznej poszczególnych
epok dziejowych bada instytucje powołane do
wychowywania dzieci i młodzieży, stosowane przez
nie programy kształcenia, środki i metody z
wyrobionymi w tym czasie zwyczajami i sposobami
postępowania pedagogicznego, tworzącymi razem
system pedagogii. Zajmuje się też zawodem
nauczycielsko-wychowawczym.

Historia szkolnictwa uwzględnia również dzieje:
- oświaty dorosłych,
- walki z analfabetyzmem,
- popularyzacji nauki.

Zajmuje się rozwojem refleksji nad sprawami
wychowania w postaci idei, pomysłów, projektów
reform zawsze w związku z postępem innych nauk oraz
z prądami polityczno-społecznymi, kulturalnymi
i umysłowymi epok badanych.

Przedmiotem tej nauki jest kształtowanie się ideologii
wychowawczej, ideału człowieka oraz teorii
pedagogicznych.

Ideologię w wychowaniu stanowią wartości,
realizowane w postawach wychowawczych ludzi.
Założenia, pomysły, tezy, postulaty i programy
wychowania składają się na rozległą dziedzinę teorii
pedagogicznej.

Ad.2. Historia myśli

i doktryn

pedagogicznych

Filozoficzną stroną pedagogiki zajmują się
następujące nauki:

- antropologia wychowawcza - przedmiotem jej
zainteresowań jest teoria człowieka
- estetyka - bada i analizuje wartości estetyczne (dzieła
sztuki, natura)
- etyka - podstawa moralnego wychowania
- ontologia - pytanie o sposoby istnienia edukacji
- epistemologia - natura poznawania świata.

Nauki filozoficzne

Bibliografia:

1. Nowa Encyklopedia A-Z, Wydawnictwo Zielona

Sowa Sp.z.o.o., Kraków 2004

2. S. Kunowski „Podstawy współczesnej pedagogiki”

3. www.pwn.pl

Dziękujemy za uwagę

Przygotowały:

Dominika Mazur

Monika Wróbel