IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ I
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

Przygotowali:



Dawid Bojdo



Piotr Jordanowski



Marek Kiper



Krzysztof Palacz



Rafał Tralewski

OCENA RYZYKA
ZAWODOWEGO



Ocena ryzyka zawodowego określa reguły
postępowania przy zarządzaniu ryzykiem
zawodowym,tj. zasady przeprowadzania
identyfikacji zagrożeń występujących w
procesie pracy na poszczególnych
stanowiskach i procedurę ograniczania lub
całkowitego eliminowania wpływu tych
zagrożeń na pracowników.

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ



Identyfikacja zagrożenia – to proces
rozpoznawania tego czy zagrożenie istnieje oraz
definiowania jego charakterystyk, polega na
analizie przebiegu czynności dla stanowiska
pracy, podczas której określa się co może pójść
źle i doprowadzić do powstania urazu lub śmierci
pracownika, albo może spowodować jego
chorobę zawodową. Należy pamiętać o tym, iż
pracownik obsługujący maszynę narażony jest
nie tylko na zagrożenia związane z obsługą
stanowiska pracy, ale również na zagrożenia
występujące w danym pomieszczeniu pracy, czy
w pobliżu jego stanowiska pracy.

PROCES OCENY RYZYKA
ZAWODOWEGO

Zbieranie

informacji

potrzebnych do

oceny

ryzyka

zawodowego

Identyfikacja

zagrożenia

Oszacowanie

ryzyka

zawodowego

Wyznaczenie

dopuszczalności

ryzyka

zawodowego

Czy są potrzebne

działania

korygujące i/lub

zapobiegawcze?

NAJBARDZIEJ POPULARNE METODY
OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO:

1. PN-N 18002
2. Macierz Ryzyka
3. Hazard Level Matrix
4. Risk Assessment Code
5. PHA – Preliminary Hazard Analysis
6. Risk Score

NAJBARDZIEJ POPULARNE METODY
OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO:



PN-N 18002:

Wzór szacowania ryzyka - R = f(S, P)
 
R - ryzyko
S - ciężkość następstw
P - prawdopodobieństwo

PN-N 18002:

•

Skala 3- stopniowa

PRAWDOPO

DOBIEŃSTW

O

CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

Mała

Średnia

Duża

Mało

prawdopodob

ne

[1]

Małe

[1]

Małe

[2]

Średnie

Prawdopodob

ne

[1]

Małe

[2]

Średnie

[3]

Duże

Wysoce

prawdopodob

ne

[2]

Średnie

[3]

Duże

[3]

Duże

PN-N 18002:

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka w PN-N 18002 (skala 3 stopniowa) :

duże

[3]

Ryzyko

niedopuszczal

ne

Jeżeli ryzyko zawodowe jest

związane

z pracą już wykonywaną, działania

w celu jego zmniejszenia trzeba

podjąć natychmiast (np. przez

zastosowanie środków ochronnych).

Planowana praca nie może być

rozpoczęta do czasu zmniejszenia

ryzyka zawodowego do poziomu

dopuszczalnego.

średni

e

[2]

Ryzyko

dopuszczalne

Zaleca się zaplanowanie i podjęcie

działań, których celem jest

zmniejszenie ryzyka zawodowego.

małe

[1]

Konieczne jest zapewnienie, że

ryzyko zawodowe pozostaje co

najwyżej na tym samym poziomie.

PN-N 18002:



Skala 5 – stopniowa

PRAWDOPODOBI

EŃSTWO

CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

Mała

Średnia

Duża

Mało

prawdopodobne

[1]

Bardzo

małe

[2]

Małe

[3]

Średnie

Prawdopodobne

[2]

Małe

[3]

Średnie

[4]

Duże

Wysoce

prawdopodobne

[3]

Średnie

[4]

Duże

[5]

Bardzo

duże

PN-N 18002:

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka w PN-N 18002 (skala 5 stopniowa) :

bardz

o

duże

[5]

Ryzyko

niedopuszczaln

e

Praca nie może być rozpoczęta ani kont
ynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka
zawodowego do poziomu dopuszczalnego

.

duże

[4]

Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z

pracą już wykonywaną, działania w celu

jego zmniejszenia trzeba podjąć

natychmiast. Planowana praca nie może

być rozpoczęta do czasu zmniejszenia

ryzyka zawodowego do poziomu

dopuszczalnego.

średni

e

[3]

Ryzyko

dopuszczalne

Zaleca się zaplanowanie i podjęcie

działań, których celem jest zmniejszenie

ryzyka zawodowego.

małe

[2]

Zaleca się rozważenie możliwości

dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka

zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko

zawodowe pozostaje najwyżej na tym

samym poziomie.

bardz

o

małe

[1]

Nie jest konieczne prowadzenie żadnych

działań.

MACIERZ RYZYKA

Wzór szacowania ryzyka:

R = S x P

 
R - ryzyko
S - potencjalne skutki
P - prawdopodobieństwo

MACIERZ RYZYKA

Prawdopodobień

stwo

Strata

Małe

(lekkie urazy)

Średnie

(ciężkie

urazy)

Poważne

(śmierć)

Bardzo małe

[1]

Pomijalne

[2]

Akceptowalne

[3]

Średnie

Średnie

[2]

Akceptowalne

[3]

Średnie

[4]

Poważne

Duże

[3]

Średnie

[4]

Poważne

[5]

Nieakceptow

alne

Przy określaniu prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia powinno się brać pod
uwagę już zastosowane środki prewencyjne (techniczne, organizacyjne i środki
ochrony indywidualnej).

Czynnikami wpływającymi na prawdopodobieństwo wystąpienia
zdarzenia wypadkowego są:
- ilość pracowników narażonych na zagrożenie
- ekspozycja na zagrożenie
- rodzaj zastosowanych ochron (ich skuteczność)
- stopień świadomości pracowników występowania zagrożeń, dyscyplina
pracy, itp

MACIERZ RYZYKA

kategor

ia

opis słowny

akcja

[1]

Ryzyko pomijalne

Żadne działanie nie jest potrzebne

[2]

Ryzyko

akceptowalne

Działania profilaktyczne nie są potrzebne

[3]

Ryzyko średnie

Działania profilaktyczne są wskazane, ale

należy wziąć pod uwagę koszty i uzyskane

efekty (powinno zostać ograniczone w

okresie 3-6 miesięcy)

[4]

Ryzyko poważne

W tej sytuacji praca nie może zostać

rozpoczęta. W przypadku prac już

wykonywanych ryzyko powinno zostać

zredukowane w okresie 1-3 miesięcy

w zależności od liczby osób narażonych.

[5]

Ryzyko

nieakceptowalne

Praca nie może zostać rozpoczęta ani

kontynuowana dopóki ryzyko nie zostanie

zredukowane do akceptowalnego

poziomu.

HAZARD LEVEL MATRIX

Wzór szacowania ryzyka:

R = S x P

 R - ryzyko
S – potencjalny stopień zagrożenia
P - prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia

Prawdopodobień
stwo

Stopień zagrożenia

I

II

III

IV

HAZARD LEVEL MATRIX

katast

rofa

poważne

uszkodzeni

e lub uraz

małe

uszkodzen

ie lub uraz

bardzo

małe

zagrożenie

A

pewne lub

prawie pewne

[1]

[1]

[2]

[3]

B

bardzo

prawdopodob

ne

[1]

[2]

[3]

[4]

C

prawdopodob

ne

[2]

[3]

[3]

[4]

D

bardzo mało

prawdopodob

ne

[3]

[3]

[4]

[5]

E

praktycznie

niemożliwe

[3]

[4]

[4]

[5]

HAZARD LEVEL MATRIX

Ocena dopuszczalności ryzyka wg Hazard Level Matrix

[1]

Bardzo

poważne

ryzyko

Konieczna natychmiastowa

poprawa bezpieczeństwa

technicznego

[2]

Poważne

ryzyko

Potrzebna poprawa

bezpieczeństwa technicznego

lub środków ochrony

[3]

Średnie

ryzyko

Potrzebna poprawa

bezpieczeństwa technicznego,

środków ochrony lub procedur

pracy

[4] Małe ryzyko Potrzebne lepsze środki ochrony

lub procedury pracy

[5]

Pomijalne

ryzyko

Poprawa nie jest konieczna

RISK ASSESSMENT CODE

Wzór szacowania ryzyka: R = S x P
 
R - ryzyko
S - potencjalne skutki zagrożenia
P - prawdopodobieństwo wystąpienia

zagrożenia

Prawdopodobieńst

wo

Straty

Nieakceptow

alne

Niepożąda

ne

Małe

Pomijaln

e

Bardzo
prawdopodobne

[ 4 ]

[ 4 ]

[ 3 ]

[ 2 ]

Średnie

[ 4 ]

[ 3 ]

[ 2 ]

[ 1 ]

Bardzo małe

[ 4 ]

[ 2 ]

[ 1 ]

[ 1 ]

Praktycznie
niemożliwe

[ 3 ]

[ 1 ]

[ 1 ]

[ 1 ]

RISK ASSESSMENT CODE

Ocena dopuszczalności ryzyka wg Risc Assessment Code.

[1]

Ryzyko na tak niskim poziomie, że żadne

działania prawdopodobnie nie są

potrzebne, ale monitorowanie zagrożenia

jest zalecane.

[2]

Ryzyko powinno być monitorowane i

kontrolowane.

[3]

Ryzyko musi być monitorowane i

kontrolowane z dużym stopniem

wiarygodności.

[4]

Ryzyko musi być wyeliminowane lub

kontrolowane z bardzo dużym stopniem

niezawodności.

PHA – PRELIMINARY HAZARD
ANALYSIS

Wzór szacowania ryzyka: R
= S x P
R - ryzyko
S – stopień szkód
P - prawdopodobieństwo
wystąpienia szkód

PHA – PRELIMINARY HAZARD
ANALYSIS

Ocena dopuszczalności ryzyka wg PHA.

Szacowanie stopnia szkód

Szacowanie

prawdopodobieństwa szkód

Pozio

m

S

Pozio

m

P

1

Znikome urazy

Lekkie szkody

1

Bardzo nieprawdopodobne

2

Lekkie obrażenia

Wymierne szkody

2

Mało prawdopodobne

Zdarzające się raz na 10

lat

3

Ciężkie obrażenia

Znaczne szkody

3

Średnio prawdopodobne

Zdarzające się raz w roku

4

Pojedyncze wypadki

śmiertelne

Ciężkie szkody

4

Prawdopodobne

Zdarzające się raz w m-cu

5

Zbiorowe wypadki

śmiertelne

Szkody na bardzo dużą

skalę na terenie zakładu

5

Częste, regularne

Zdarzające się raz w

tygodniu

6

Zbiorowe wypadki

śmiertelne

Szkody na bardzo dużą

skalę poza terenem

zakładu

6

Bardzo duże

prawdopodobieństwo

PHA – PRELIMINARY HAZARD
ANALYSIS

Ocena dopuszczalności ryzyka wg PHA.

P

1

2

3

4

5

6

S

1

1

2

3

4

5

6

2

2

4

6

8

10

12

3

3

6

9

12

15

18

4

4

8

12

16

20

24

5

5

10

15

20

25

30

6

6

12

18

24

30

36

R=1-3 – ryzyko akceptowalne
R=4-9 - ryzyko dopuszczalne
R=10-36 – ryzyko niedopuszczalne, wymagane
zmniejszenie ryzyka

RISK SCORE

Wzór szacowania ryzyka: R = S x E

x P

 
R - ryzyko
S - potencjalne skutki zagrożenia
E - ekspozycja na zagrożenie
P - prawdopodobieństwo wystąpienia

zagrożenia

RISK SCORE

Potencjalne straty:

Wartość

Strata

Opis

Straty ludzkie

Straty materialne

100

Poważna

katastrofa

Wiele ofiar

śmiertelnych

Ponad 25 mln PLN

40

Katastrofa

Kilka ofiar

śmiertelnych

5 – 25 mln PLN

15

Bardzo duża

Ofiara śmiertelna

500 tys.- 5 mln

PLN

7

Duża

Ciężkie

uszkodzenie ciała

25 – 500 tys. PLN

3

Średnia

Absencja

5 – 25 tys. PLN

1

Mała

Udzielenie I

pomocy

Poniżej 5 tys. PLN

RISK SCORE



Ekspozycja

Wartość

Opis

10

Stała

6

Częsta ( codzienna )

3

Sporadyczna ( raz na tydzień )

2

Okazjonalna ( raz na miesiąc )

1

Minimalna ( kilka razy rocznie )

0,5

Znikoma ( raz do roku )

RISK SCORE

Prawdopodobieństwo

Wartość

Opis

Szansa w %

10

Bardzo prawdopodobne

50% ( 1 na 2 )

6

Całkiem prawdopodobne

10% ( 1 na 10 )

3

Mało prawdopodobne ale

możliwe

1% ( 1 na 100 )

1

Tylko sporadycznie możliwe

0,1% ( 1 na 1.000 )

0,5

Możliwe do pomyślenia

0,01% ( 1 na 10.000 )

0,2

Praktycznie niemożliwe

0,001% ( 1 na

100.000 )

0,1

Tylko teoretycznie możliwe

0,0001% ( 1 na

1.000.000 )

Po wyliczeniu wartości ryzyka zawodowego, wymnażając wartości dla
trzech ww. czynników, otrzymany wynik liczbowy przyporządkowuje się
do odpowiedniej kategorii według następującej klasyfikacji:

RISK SCORE

Kategorie ryzyka – Ryzyko dopuszczalne /

niedopuszczalne.

Kategorie Ryzyka

Wartość

[ R ]

Akcja

[ 1 ]

Pomijalne

R < 20

Żadne działania nie są

potrzebne

[ 2 ]

Małe ryzyko

20 < = R <

70

Należy zwrócić uwagę

[ 3 ] Średnie ryzyko

70 < = R <

200

Potrzebna poprawa

[ 4 ] Wysokie ryzyko

200 < = R <

400

Potrzebna

natychmiastowa

poprawa

[ 5 ]

Bardzo wysokie
ryzyko

R > = 400

Rozważ wstrzymanie

prac

BIBLIORAFIA I NETOGRAFIA:

•

Donald W.Kase, Kay J.Wise: Safety Audyting A Management Tool. Van Nostrand Reinhold,
115 Fifth Av. NY 10003, USA.

•

R.T.Booth - U.S. Departement of Defense. MILSTAN 882B: System Safety Program
Requirements. March 30, 1984, p.A-4.

•

G.F.Kinney, A.D.Wiruth : Practical Risk Analyss for Safety Management. Naval Weapons
Centre, China Lake, 1976.