Cykle

koniunkturalne

Rodzaje wahań aktywności gospodarczej

• Wahania cykliczne- powtarzające się ze

względną regularnością zmiany aktywności
gospodarczej, wyrażające się fluktuacjach
wokół trendu

• Wahania sezonowe- zmiany aktywności

gospodarczej występujące w ciągu określonego
okresu (np. w tych samych porach roku)

• Wahania przypadkowe – spowodowane

jednorazowymi zdarzeniami o charakterze
losowym

Definicja cyklu

koniunkturalnego

Cykl koniunkturalny to powtarzające się, choć

nie zawsze regularne pod względem długości i

amplitudy wahania aktywności gospodarczej.

Wahania te przejawiają się w zmianach

absolutnych, odchyleniach od trendu lub

wahaniach dynamiki (stopy wzrostu) różnych

zmiennych ekonomicznych, które opisują

poziom aktywności gospodarczej.

D.Hubner, M.Lubiński, W.Małecki, Z.Matkowski.:

Koniunktura Gospodarcza.s.12.

Rodzaje cyklu

koniunkturalnego

•

Krótkie (Kitchina) - cykle trwające dwa-cztery

lata, obejmujące wahania takich mierników jak ceny,

zapasy w przedsiębiorstwach

• Średnie- obejmujące trwające 8- 10 lat cykle

Juglara, opisujące wahania bezrobocia, PKB,

bezrobocia i inflacji, oraz trwające 15- 25 lat cykle

Kuznetsa, które wynikają z akumulacji czynników

wytwórczych (inwestycji, migracji).

•Długie- trwające 40- 60 lat cykle Kondratiewa,

będące wynikiem ważnych odkryć i innowacji (np.

maszyna parowa- elektryczność- energia słoneczna).

Przebieg modelowego cyklu

koniunkturalnego

Cykle Kitchina

• Związane są ze zmianami zapasów, cen

hurtowych, jak również z rozliczaniem
operacji bankowych

• Joseph Kitchin w 1923 roku opisał krótsze

cykle, między dwoma kryzysami głównymi,
występującymi zgodnie z cyklem Juglara

• Cykl trwał średnio 3,5 roku (39-40 miesięcy).
• Cykle Kitchina kończą się w łagodny sposób

(łagodne punkty zwrotne)

Cykle

Juglara

• Związane ze zmianami wydatków inwestycyjnych,

Produktu Narodowego Brutto, inflacją i bezrobociem

• Okres cyklu Juglara waha się od 6 do 10 lat, a średnia
jego długość wynosi 8 lat
• Przyczyną fluktuacji są inwestycje w kapitale trwałym
(zmiany wyposażenia technicznego produkcji)
• Cykle Juglara kończą się zwykle gwałtownie, np. paniką
na rynkach (ostre punty zwrotne)
• Występowały z dużą regularnością we wszystkich

gospodarkach od roku 1825 do roku 1939

(początek Anglia 1825, następnie: 1836, 1847, 1857,

1866, 1873, 1882, 1890, 1900, 1907, 1920, 1929, 1937)

• W fazie ekspansji cyklu Juglara

popyt znacząco

przewyższa podaż, obserwowany jest znaczny
wzrost cen, rosnący poziom zatrudnienia,
wzrost produkcji, oraz wzrost zysków
przedsiębiorstw

. Po przejściu fazy ekspansji ma

miejsce

gwałtowny kryzys

, który jest „pomostem”

między fazą ekspansji , a kolejną fazą cyklu
koniunkturalnego –

depresją

.

• Depresja

obrazuje wszelkie utrudnienia, jakie

napotyka gospodarka, mianowicie trudności
ze zbywalnością zapasów towarów, tym
razem zdecydowaną nadwyżką podaży
nad popytem, wzrostem bezrobocia,
załamanie się poziomu cen i produkcji,
spadkiem zysków, a w niektórych
przypadkach nawet bankructwem
przedsiębiorstw. Faza depresji kończy się
stabilizacją produkcji na niskim poziomie, po
czym następuje kolejna faza cyklu
koniunkturalnego – początek ożywienia.

• "Des crises commerciales", 1856, in Annuaire de l'economie politique.
• Des Crises commerciales et leur retour periodique en France, en Angleterre, et aux Etats-Unis. Paris:

Guillaumin, 1862.

• Du Change et de la liberte d'émission, 1868.
• Les Banques de depôt, d'escompte et d'émission, 1884.

Clement Juglar jako pierwszy
zastosował pojęcie cykli
koniunkturalnych, jest także
ojcem tej teorii.

Jego liczne publikacje i prace
były inspiracją dla
późniejszych ekonomistów i
poprowadziły ich do
odnalezienie innych cykli.

Cykle

Kuznetsa

• Związane z akumulacją czynników wytwórczych w długim

okresie (inwestycje, budownictwo, migracje)

• Cykl opisany przez Kuznets’a jest związany z teorią

rozwoju, podziału dochodu oraz obserwacjami
demograficznymi. Obserwacja Kuznets’a opierała się na
fazach wzrostu w sektorze budownictwa w USA przed II
Wojną Światową, co było następstwem przyrostu
demograficznego i szybkiego wzrostu ogólnego poziomu
płac

• Faz rozwoju w cyklu Kuznetsa nie można odnosić do

rozumienia stricte ekonomicznego cyklu koniunkturalnego,
nawet w języku angielskim używa się terminu „Kuznets
swing” – czyli „wahania Kuznetsa”, nie cykle (cycles).

• Kuznets został

uhnorowany nagrodą
Nobla w 1971 roku za
badania nad metodami
pomiaru dochodu
narodowego i dobrobytu
społeczeństwa.

Cykle Kondratiewa

• Związane z odkryciami lub ważnymi innowacjami

technicznymi oraz procesem ich rozprzestrzeniania
się (elektryczność, silnik parowy, koleje,
komputery, Internet)

• Długie cykle opisane przez Kondratiewa wiążą się z

długofalowym wdrażaniem znaczących
wynalazków, które przyczyniły się do
spowodowania zmian strukturalnych w gospodarce
jak np. budowa kolei w Stanach Zjednoczonych
lata 1842-1897). Teoria cyklu koniunkturalnego
zakłada, że źródłem cykli muszą być zakłócenia w
gospodarce.

• W 1928 roku Kondratiew

opublikował pracę pt. Wielkie
cykle koniunktury
gospodarczej, w której
analizował przebieg
koniunktury w Anglii,
w Niemczech, w Stanach
Zjednoczonych i we Francji w
latach 1780-1920. Analiza
wykazała występowanie wielu
regularności w procesach
gospodarczych, które
przybierają formę cyklu
trwającego od 50 do 60 lat, z
fazami wzrostu i
spadku koniunktury.

• Kondratiew przebadał 25 szeregów czasowych, analizując takie

zmiany jak:

- wskaźnik cen towarów,
- przychód z obligacji państwowych,
- roczna płaca robotników rolnych,
- obroty handlu zagranicznego w przeliczeniu na
mieszkańca.

• Badanie wyodrębniło 3 cykle o podobnej długości faz wzrostu i spadku.

Kondratiew stwierdził, że wzrost gospodarczy wystąpił w latach:

1790-1815,
1859-1870,
1896-1922,

a spadek:

1815-1850,
1870-1896,
1922-1940.

• Kondratiew uważał, że przyczynami długich

cykli jest zużywanie się, zastępowanie i
wzrost zasobu podstawowych dóbr
kapitałowych infrastruktury (dróg
kolejowych, kanałów). Produkcja tych dóbr
wymaga dużych inwestycji oraz długiego
czasu. Odtworzenie i modernizacja
infrastruktury następuje pod wpływem
postępu technicznego falami.

Przygotował:

Radosław Sikora
178212

Dziękuję za
uwagę!