DYSTRYBUCJA SUBSTANCJI
LECZNICZYCH

Paulina Klimkiewicz

DYSTRYBUCJA



Jest to inaczej rozprowadzanie leku w
obrębie organizmu.



Etap ten umożliwia substancji czynnej
dotarcie do miejsca swojego działania.



Polega na przenikaniu leków i ich
metabolitów z krwi do tkanek, przez błony
biologiczne na zasadzie biernego i
aktywnego transportu.

OBJĘTOŚĆ DYSTRYBUCJI

Parametr farmakokinetyczny

charakteryzujący dystrybucję leku w
organizmie. Definiuje się ją jako hipotetyczną
objętość płynów ustrojowych, w której lek, po
równomiernym rozmieszczeniu, osiągałby
takie samo stężenie jak we krwi.

OBJĘTOŚĆ DYSTRYBUCJI C.D.

Matematycznie, objętość dystrybucji (V

d

)

stanowi współczynnik proporcjonalności
pomiędzy ilością leku w organizmie (A), a jego
stężeniem obserwowanym w tym samym czasie
we krwi (C) wg równania:

V

d

= A/C

Wyraża się ją w jednostkach objętości, a

ponieważ dla wielu leków przekracza ona
wartości odpowiadające objętości płynów
ustrojowych, określana jest także jako tzw.
pozorna objętość dystrybucji.

O PROCESIE DYSTRYBUCJI DECYDUJE:

1.

szybkość przepływu krwi przez
poszczególne tkanki i narządy

2.

szybkość transportu przez określone błony
biologiczne

3.

wiązanie leku z białkami krwi i tkanek

4.

lipofilność leku

1. SZYBKOŚĆ PRZEPŁYWU KRWI

Szybkość przepływu krwi poprzez

poszczególne tkanki i narządy jest
zróżnicowana, więc rozmieszczenie leków w
poszczególnych tkankach i narządach jest
różne.



Stężenie leku w tkankach dobrze ukrwionych
(serce, mózg, nerki, płuca, gruczoły
wydzielania wewnętrznego) ustala się
szybko.



Stężenia w miejscach słabo ukrwionych
(tkanka kostna, tłuszczowa) osiągane są
później.

2. PRZECHODZENIE LEKÓW PRZEZ
BŁONY BIOLOGICZNE



Dyfuzja bierna- zgodnie z gradientem stężeń,
nie wymaga ze strony organizmu nakładów
energii.

Zależy ona od: wielkości cząstek, lipofilności,

stopnia jonizacji.



Dyfuzja ułatwiona- zgodnie z gradientem
stężeń, nie wymaga nakładów energii i
zachodzi przy udziale białek błonowych.



Transport aktywny- wbrew gradientowi
stężeń, przy udziale nośników i nakładzie
energetycznym dostarczonym przez ATP.



Pinocytoza lub fagocytoza- odrywają mała
rolę w dystrybucji leków

GŁÓWNE BARIERY, KTÓRE POKONUJE
LEK:



Bariera krew- tkanka



Bariera krew- mózg



Bariera krew- łożysko



Bariera krew- ciecz wodnista oka

3. WIĄZANIE LEKU Z BIAŁKAMI KRWI I
TKANEK

Jest to odwracalny proces powstawania kompleksu

lek-białko. Zależy od:



pH środowiska,



temperatury



właściwości fizykochemicznych leku.

Lek ma znaczenie kliniczne wówczas, gdy stopień

wiązania tego leku z białkami jest większy niż 80%

Lek związany z białkami:

- jest nieaktywny farmakologicznie
- nie może przechodzić przez błony biologiczne
- nie ulega metabolizmowi
- nie może się wydalać

3. WIĄZANIE LEKU Z BIAŁKAMI KRWI I
TKANEK C.D.

Zmniejszenie stopnia wiązania leku skutkuje:



wzrostem siły działania leku



skróceniem czasu działania leku

Przykłady leków o dużym stopniu wiązania z

białkami:



Pochodne kumaryny



Fenylobutazon



Salicylany



Sulfonamidy



Penicyliny

4. LIPOFILNOŚĆ



Leki lipofilne łatwiej przechodzą przez błony
komórkowe.



Leki lipofilne łatwiej przenikają przez barierę
krew mózg.



Leki lipofilne gromadzą się w tkance
tłuszczowej.

Przykłady leków lipofilnych:



Fentanyl i inne opioidy



β-adrenolityki

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ;)