Termodynamika
Spalanie
Kazimierz Peszyński
Pojęcia podstawowe
Spalaniem, w ujęciu technicznym, nazywa się
egzotermiczną reakcję chemiczną utleniania
, w wyniku
której otrzymuje się ilość ciepła możliwą do
technicznego zastosowania. Reakcji spalania, oprócz
efektu cieplnego towarzyszy efekt świetlny.
Podział reakcji spalania (prędkość przemieszczania się
płomienia):
• spalanie techniczne,
• wybuch,
• detonacja.
Podział reakcji spalania (przebieg reakcji):
• zupełne,
• niezupełne.
2
2
C+O
CO
�
2
2C O
2CO
+
�
Paliwa
Paliwem w ujęciu technicznym nazywa się
substancje zawierające składniki palne i
występujące w ilościach umożliwiających ich
techniczne wykorzystanie.
Paliwa:
• naturalne,
• sztuczne.
Paliwa:
• stałe,
• ciekłe
• gazowe.
Suma udziałów objętościowych składników paliwa jest
równa:
Suma udziałów masowych składników
paliwa:
1
c h s o n w p
+ + + + + + =
[
] [ ] [
] [
]
2
4
n
m
CO
H
CH
C H
1
+
+
+
=
Właściwości paliw
stałych
Wartości opałowe składników
paliw gazowych
Zapotrzebowanie
tlenu
(1
)
(1
)
ilość tlenu wyrażona w
kilomolach
ilość tlenu wyrażona w
kilogramach
(6
)
(6
)
(5
)
(5
)
(4
)
(4
)
(3
)
(3
)
(2
)
(2
)
2
2
3
3
C+O
CO
1kmol 1kmol
1kmol
12kg 32kg
44kg
22,42m n
22,42m n
�
+
�
+
�
�
2
kmol O
kgC
12 kgpal.
c
c
�
-
�
2
kg O
32 8
kg C
12 3 kgpal.
c
�
-
= �
2
2
2
3
3
3
2H
O
2H O
2kmol 1kmol
2kmol
4kg 35kg
36kg
2 22,42m n 22,42m n
2 22,42m n
+
�
+
�
+
�
�
+
� �
2
2
kmol O
kg H
2 2 4 kg pal.
h
h
h
�
= �
�
2
2
kgO
32
kg H
8
4
kg pal.
h
h
h
�= �
Zapotrzebowanie
tlenu
(1
)
(1
)
ilość tlenu wyrażona w
kilomolach
ilość tlenu wyrażona w
kilogramach
(5
)
(5
)
(4
)
(4
)
(3
)
(3
)
(2
)
(2
)
Sumując otrzymane wyniki i
uwzględniając, że zawarty w
paliwie tlen bierze udział
w reakcji spalania,
określono teoretyczne
zapotrzebo-wanie tlenu do
spalenia 1 kg paliwa.
2
2
3
3
S O
SO
1kmol 1kmol
1kmol
32kg 32kg
64kg
22,42m n
22,42m n
+
�
+
�
+
�
�
2
kmol O
kgS
32 kgpal.
s
s
�
-
�
2
kg O
32
kgS
1
32
kgpal.
s
s
s
�
-
�= �
2
kmolO
8
12 4 32 32 kgpal.
to
h
s
o
n =
+ +
-
2
kgO
8
8
3
8
kgpal.
to
o
m
c
h
s
�
�
=
+
-
+
�
�
�
�
Zapotrzebowanie
powietrza
gdzie
2
2
0,231
0,769
O
N
g
g
=
2
2
0,209
0,791
O
N
r
r
=
1
kgpow.
0,231
kgpal.
1
8
kgpow.
8
0,231 3
8
kgpal.
tp
to
tp
m
m
o
m
c
h
s
=
�
�
�
�
�
=
� +
-
+
�
�
�
�
�
�
�
�
tp
tp
np
V
m v
=
�
3
22,42 m n
29 kg
n
np
p
V
v
m
m
=
=
3
1
8
22,42 m n pow.
8
0,231 3
8
29
kgpal.
tp
o
V
c
h
s
�
�
�
�
=
� +
-
+ �
�
�
�
�
�
�
�
�
Spalanie paliw gazowych
Efekt cieplny spalania
gdzie:
– ciepło otrzymane w wyniku spalania pod stałym ciśnieniem,
– entalpia czynników przed reakcją,
– entalpia czynników po reakcji,
– energia wewnętrzna czynników przed reakcją,
– energia wewnętrzna czynników po reakcji,
– ciśnienie przy którym przebiega reakcja,
– objętość czynników przed reakcją,
– objętość czynników po reakcji.
2
1
2
1
2
1
(
)
p
Q
H
H
U U
p V V
=
-
=
-
+ � -
p
Q
1
H
2
H
1
U
2
U
p
1
V
2
V
Miary otrzymanego ciepła
Ciepłem spalania Q
s
nazywa się ilość ciepła
otrzymanego ze spalania całkowitego i zupełnego
jednostki masy lub objętości paliwa, odniesieniu
bilansu cieplnego reakcji do temperatury 0°C i
założeniu, że zawarta w spalinach para wodna ulegnie
skropleniu.
Wartości opałową Q
w
paliwa nazywa się ilość ciepła
otrzymanego ze spalania całkowitego i zupełnego
jednostki masy lub objętości paliwa, odniesieniu
bilansu cieplnego reakcji do temperatury 0°C i
założeniu, że zawarta w spalinach para wodna nie
ulega skropleniu.
kJ
kg
s
Q
kJ
kg
w
Q
(9
)
s
w
Q Q
r
h w
-
= � +
kJ
2500
kg
r =
Temperatura spalania
– strumień masy powietrza doprowadzanego do spalania
– entalpia właściwa względna powietrza odniesiona do temperatury
– strumień masy paliwa
– ciepło właściwe paliwa
– temperatura paliwa
– ciepło właściwe spalin
– temperatura spalana
Temperatura spalania równa temperaturze spalin jest równa:
– ciepło spalania
– strumień masy spalin
p
p
pal
pal
pal
pal
s
sp
ps
s
m h
m
c
t
m
Q
m c t
� +
� � +
� =
� �
&
&
&
&
p
p
pal
pal
pal
pal
s
s
sp
ps
m h
m
c
t
m
Q
t
m c
� +
� � +
�
=
�
p
m
&
p
h
pal
m
&
pal
c
pal
t
ps
c
s
t
s
Q
sp
m
&
Zgazowywanie paliw stałych
- generator czadowy
Zgazowywanie paliw stałych
- generator wodno-czadowy