Izabella Poniewierka
Magdalena Sroka

Elementy

badania

neurologicznego

1. Obserwacja:



Budowa ciała



Postawa



Ułożenie



Skóra



Stan mm. (zaniki)



Ruchy mimowolne



Chód



Poruszanie się

Porównujemy lewą i prawą stronę ciała !!!

2. Wywiad:

3. Badanie zakresów ruchu
w stawach:



Badamy zakres
ruchów

biernych

i

czynnych



Orientacyjnie:
wykonujemy ruchy
bierne w stawie,

a następnie

polecamy wykonać
ruch czynny



Do pomiarów
stosujemy
goniometr

4. Badanie siły mięśni:

Niedowład

Badanie orientacyjne:



Badający podaje skrzyżowane ręce
i prosi badanego o uścisk dłoni



Badany unosi obydwie kkg do
przodu.

obserwujemy fazę

wznoszenia, utrzymania i
opuszczania.

Kg nawet z

dyskretnym niedowładem unosi się
wolniej, a opada szybciej



Wykonywanie ruchów czynnych

Dla kkd:

próba Barre’go:

Badany leży na brzuchu, ugięcie kkd

w stawach kolanowych i
utrzymanie tej pozycji. Kończyna
niedowładna -> opada

Badanie siły grupy mięśniowej:

Badający stawia opór dla

typowego manewru ruchowego
wykonywanego przez badaną
grupę mięśniową

5. Badanie napięcia mm.
:

Napięcie mm.

to opór jaki

wyczuwamy podczas wykonywania
ruchów biernych

W czasie badania napięcia ruchy

bierne wykonujemy z rożną
szybkością !!!

Napięcie wzmożone:



Spastyczne:

z objawem

scyzorykowym. Polega na tym, że
opór jest największy na początku
ruchu (występuje

w uszkodzeniu drogi korowo-

rdzeniowej)

Napięcie wzmożone:



Plastyczne:

(sztywność

pozapiramidowa) z objawem rury
ołowianej charakteryzuje się tym,
że opór jest zwiększony
jednostajnie we wszystkich fazach
ruchu.

Może wystąpić objaw koła

zębatego i wtedy opór jest
niejednostajny (występuje w
chorobie Parkinsona)

Napięcie obniżone:



To napięcie wiotkie, które
charakteryzuje się nadmiernym
,,luzem’’ (hypermobilność) w
stawie.

Występuje w uszkodzeniach

obwodowego neuronu ruchowego
(komórki ruchowe rogów przednich
rdzenia, korzenie, nerwy) lub
mięśni.

6. Badanie czucia:

Obejmuje ocenę czucia:

a)

powierzchownego

(dotyku, bólu,

temp.)

b)

głębokiego

(ułożenia, ruchu) i

wibracji

Badanie czucia ma charakter

subiektywny.

W czasie badania chory ma

zamknięte oczy.

Czucie powierzchowne:



Bada się na symetrycznych odc.
ciała polecając choremu liczenie
stosowanych bodźców



Zmieniamy rytm, ewentualnie
rodzaj stosowanych bodźców



Czucie

dotyku

bada się kawałkiem waty

(badany liczy bodźce lub mówi ,,tak’’)



Czucie

bólu

bada się kłując skórę

stępioną igłą jednorazową (jeżeli
wprowadzimy bodźce ,,tępe’’- zdaniem
badanego będzie ocena bodźca czy
jest ,,tępy’’ czy ,,ostry’’.



Czucie

temp.

bada się dotykając

symetrycznych odc. ciała probówką z
ciepłą i zimną wodą

U chorego nieprzytomnego bada się

tylko czucie bólu, obserwując reakcję na
bodziec bólowy.

Badanie czucia ułożenia i ruchu:



Przeprowadza się u chorego z
zamkniętymi oczami



Badanie polega na wykonywanie
ruchów biernych w kolejnych odc.
kończyn, a zdaniem badanego jest
określenie kierunku wykonywanego
ruchu i jego rodzaju (zgięcie,
prostowanie, ruch w dół, ruch do góry



Badanie

czucia głębokiego

rozpoczyna

się od dystalnych części kończyn-
kciuka lub palucha.



Badanie

wibracji

bada się
kamertonem (widełki
stroikowe)
przykładając do
wystających
punktów kostnych



Czucie dyskryminacyjne

: dyskryminacja

punktowa (cyrkiel)



Stereognozja

- rozpoznawanie kształtu i

wielkości przedmiotów dłonią. Zaburzenie to

astereognozja.



Ekstynkcja

- odróżnianie jednego bodźca od

drugiego; bodźce te są stosowane
jednocześnie



Dermoleksja

- "odczytywanie" przez

badanego przy zamkniętych oczach cyfr lub
znaków napisanych palcem na jego skórze.

7. Badanie zborności
ruchów:

Badanie diadochokinezy:

Def:

diadochokineza to zdolność

wykonywania szybkich,
naprzemiennych ruchów

Badanie:

naprzemienne wykonywanie

ruchów nawracania i odwracania
ręki. W uszkodzeniu móżdżku
dochodzi

do spowolnienia tych ruchów

(

adiadochokineza

)

Próba ,,palec-nos’’:



odmianą jest próba ,,palec-palec’’



Jest to badanie koordynacji ruchów
kkg



Badanemu poleca się trafić palcem
wskazującym w koniec nosa.

Próbę wykonuje się z różną

szybkością oraz z zamkniętymi i
otwartymi oczami.



Badany z zaburzeniami koordynacji
ruchów nie potrafi trafić palcem w
koniec nosa



W uszkodzeniach móżdżku można

w trakcie ruchu zaobserwować

tzw.dreżenie zamiarowe,

które nasila się im bliżej celu

znajduje się palec.



Jeżeli ataksja nasila się po
zamknięciu oczu, wskazuje to na
chorobę sznurów tylnych
(zaburzenia czucia głębokiego).

Próba ,,palec-nos’’

Z otwartymi oczami

Uszkodzenie móżdżku

Z zamkniętymi oczami

Uszkodzenie móżdżku

Próba ,,pięta-kolano’’:



Badanie koordynacji ruchów kkd



Zadaniem badanego jest trafić
piętą w kolano drugiej nogi i
zsunąć ją wzdłuż przedniej
powierzchni podudzia, aż do
palucha

Próbę wykonuje się u chorego

leżącego przy otwartych i
zamkniętych oczach.

8. Próba Romberga (równowaga):

Badanemu poleca się stanąć w pozycji

wyprostowanej ze złączonymi stopami.



Próba z zamkniętymi i otwartymi oczami



Jeśli wychylenia ciała zwiększają się wraz
z zamknięciem oczu, może to świadczyć o
zaburzeniach czucia głębokiego.



Przy uszkodzeniu móżdżku chory ma
trudności z utrzymaniem pozycji zarówno
z otwartymi jak i zamkniętymi oczami.

Z otwartymi oczami

Uszkodzenie móżdżku

Zaburzenie czucia głębokiego

Z zamkniętymi oczami

Uszkodzenie móżdżku

Zaburzenie czucia głębokiego

9. Badanie odruchów:

a)

głębokich

b)

powierzchownych

Wybitne wzmożenie odruchów

głębokich objawia się
występowaniem klonusów-
stopowstrząsem i rzepkowstrząsem
.



W

uszkodzeniach drogi korowo-

rdzeniowej

odruchy skórne

brzuszne są zniesione lub
osłabione, a wygórowane są
odruchy głębokie



Zniesienie lub osłabienie odruchów
głębokich występuje w

uszkodzeniu

obwodowego neuronu ruchowego

10. Odruchy
patologiczne:

Występują ze wzmożeniem napięcia

mięśniowego i wygórowaniem
odruchów głębokich

w uszkodzeniu

drogi korowo-rdzeniowej



Odruch Babińskiego



Odruch Rossolimo



Odruch Oppenheima

Odruch Babińskiego:

Odruch Rossolimo:

Badanie przeprowadza się
u pacjenta leżącego
na plecach z

wyprostowanymi
kończynami dolnymi.

Badający szybko, energicznie

i dość silno uderza
opuszkami palców jednej
ręki w opuszki palców
stopy chorego, wywołując
zgięcie podeszwowe
palców i ich odwodzenie.

Odruch Oppenheima:

Wywołuje się go,

uciskając przednią
krawędź kości
piszczelowej,

a potem przesuwając

ucisk obwodowo

(w kierunku stawu

skokowego). Jeżeli
nastąpi
charakterystyczny
wyprost palucha, to
objaw jest dodatni.

11. Objawy oponowe:

a)

Sztywność karku

b)

Objaw Kerniga

c)

Objaw Brudzińskiego

Sztywność karku:

objaw ten polega na

pojawieniu się oporu
mięśni karku przy
biernym pochylaniu
głowy pacjenta ku
przodowi.

W rezultacie utrudnione

jest przyciągnięcie
brody do klatki
piersiowej.

Objaw Kerniga:



Górny

: zginając tułów

siedzącego pacjenta ku
przodowi badający
stwierdza odruchowe
zgięcie kończyn dolnych
w stawach kolanowym i
biodrowym.



Dolny

: w czasie

biernego zginania
kończyny dolnej w
stawie biodrowym
występuje przymusowe
zgięcie w stawie
kolanowym.

Objaw Brudzińskiego:

karkowy

– przy biernym przygięciu głowy do

klatki piersiowej występuje zgięcie kończyn
dolnych w stawach kolanowych i biodrowych

policzkowy

– ucisk na policzek poniżej kości

jarzmowej powoduje uniesienie przedramion i
ich zgięcie

łonowy

– zdecydowany ucisk na spojenie

łonowe powoduje zgięcie kończyn dolnych w
stawach kolanowych i biodrowych.

12. Objaw Lasegue’a:

Ruch terapeuty

: uniesienie wyprostowanej

w stawie kolanowym kd pacjenta do momentu

pojawienia się bólu

   szybko narastający ostry ból w krzyżu oraz kd,

świadczy o podrażnieniu korzenia nerwowego
obszar zaburzeń ruchowo-czuciowych
odpowiada zajętemu korzeniowi nerwowemu
(dermatomy, miotomy)

 powoli narastający ból w krzyżu oraz
w lędźwiowym odcinku kręgosłupa
lub promieniujący do tylnej powierzchni uda
może świadczyć o :
 - zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa
 - zapaleniu więzadeł miednicy
 - napięciu mięśni kulszowo-goleniowych

 kąt uniesienia kd wskazuje na stopień

podrażnienia korzeni nerwowych

13.Badanie nerwu twarzowego
(VII) :

Wywiad

obserwacja,

która pomaga ustalić

stopień i obszar uszkodzenia
nerwu.
W jej skład wchodzi:

• określenie poziomu symetrii i
asymetrii obu stron twarzy,

• sprawdzenie objawu Bella
(niemożliwe zamknięcie szpary
powiekowej- porażenie
m.okrężnego oka)

•

test siły mięśniowej

oparty na

porównaniu ruchów zdrowej i
uszkodzonej części twarzy

.

Elektromiografia:



M.czołowy- zmarszczenie czoła



Dźwigacz skrzydełka nosa- zmarszczenie
nosa



M.okrężny ust- zrobienie ,,dzióbka’’

Elektroneurografia:



Ocenia przewodnictwo eferentne nerwu
twarzowego

Audiometria:



Badanie słuchu- ocena dwóch parametrów
fizycznych-częstotliwości i natężenia
dźwięku. Pozwala też na określenie lokalizacji
uszkodzenia.

Elektrogustometria



Badanie czucia smaku, polegające na
obserwacji podwyższenia lub
zniesienia progu smaku elektrycznego.

Test Schirmera-

test wydzielania łez

(pasek bibuły w worku spojówkowym,
nie dotykając rogówki)

Test ślinowy Magielskiego-Blatta

Czasami stosuje się rezonans

magnetyczny i tomorgrafię
komputerową głowy

14. Badanie chodu:

Chody patologiczne w neurologii:

a) Chód hemiparetyczny (koszący)
b) Paraparetyczny spastyczny

(kurczowy)

c) Paraparetyczny wiotki
d)Móżdżkowy
e)Drobnymi krokami (parkinsonowski)
f) Tylnosznurowy (defiladowy)
g) Brodzący

a) Chód hemiparetyczny (koszący)

Chód umożliwiają zachowane ruchy
w stawie biodrowym (chory

zatacza półokręgi), brak zgięcia w
stawie kolanowym,

stopa w ustawieniu końsko-

szpotawym. Noga „idzie” na
zewnątrz, aby nie zahaczyć o
podłoże.

b) Paraparetyczny spastyczny(kurczowy)

występuje u pacjentów z

niedowładem spastycznym obu
kończyn dolnych.

Jest to chód niepewny, chory porusza

się z trudnością, zaczepia palcami
stóp o podłoże.

c) Paraparetyczny wiotki

Chód powolny, kończyny uginają się,

skłonność do upadków

d)Móżdżkowy

Chód na szerokiej podstawie, z

szeroko rozstawionymi kkd,
chwiejący się tułów zostaje w tyle

e)Drobnymi krokami (parkinsonowski)

Tułów usztywniony i pochylony w

przód. Chory ma trudności w
zainicjowaniu i zatrzymaniu
chodu.

Brak fizjologicznych współudziałów

kończyn górnych.

Twarz maskowata.

f) Tylnosznurowy (defiladowy)

Cechuje go dysmetria, nierówne

kroki. Chory nadmiernie zgina
kolana,

wyrzuca podudzia w przód, uderza

piętą o podłoże, obserwuje ruch
stopy.

Gdy oczy są zamknięte może dojść

do upadku.

g) Brodzący

Stopa opadająca. Chory, aby nie

zaczepić stopą o podłoże mocno
zgina kończynę w st.biodrowym i
kolanowym.

Często występuje w porażeniu nerwu

strzałkowego i prostowników stopy

15.Skale punktowe:



Skale stopnia uszkodzenia
ukł.nerwowego



Skale i testy funkcjonalne



Skale niesprawności



Skale czynności życia codziennego



Skale jakości życia

Izabella Poniewierka
Magdalena Sroka