POROST

Y

,

wszędobylska grupa organizmów

.

Marta Tyborowska

Autor:

Plan
prezentacji:

1.

Porosty

2.

Rozmnażanie się
porostów

3.

Budowa morfologiczna

4.

Znaczenie porostów w
przyrodzie

Porosty

Porosty

– są istotami syntetycznymi:

powstały na drodze ścisłego zespolenia
dwóch odrębnych organizmów : grzyba i
glony (lub sinicy).



Grzyb

(mikobiont)

dostarcza z podłoża, na

którym rośnie, wodę wraz z solami mineralnymi
oraz chroni glon przed wysychaniem.



Glon

(fotobiont)

dzięki zdolności do

fotosyntezy, produkuje substancje organiczne
będące pokarmem dla obydwu organizmów.

Porosty

Symbioza tych dwóch organizmów jest

tak ścisła że porosty nabrały
charakterystycznych cech nieznanych
ani grzybom ani glonom.

Typ symbiozy który został

zaobserwowano nazwany u porostów
to

helotyzmem

(grzyb panuje nad

uwięzionym glonem i tylko na miarę
swoich korzyści umożliwia mu wzrost i
rozmnażanie).

Powstawanie porostów

jest możliwe tylko w takich

miejscach, w których żyją jednocześnie
odpowiednie gatunki glonów, a więc obaj partnerzy
i gdy będzie zapewnione:
• dostateczne oświetlenie i
• wystarczająca wilgotność.

W stosunku do grzybów wolnożyjących
(niezlichenizowanych)

porosty mają wiele cech

specyficznych.

Najważniejsze z nich to:

1. odrębność morfologiczna,
2. występujące tylko w tej grupie apotecjum typu
Lecanora,
3. właściwe tylko porostom sposoby pomnażania.

Porosty

Rozmnażanie

Żaden z symbiontów nie wyzbył się

własnego sposobu rozmnażania. Glony
rozmnażają się przez autospory i
podział komórki. Grzyby natomiast
zachowały własne sposoby
rozmnażania  bezpłciowego i płciowego.

Wyłącznie porostowe jest tylko

rozmnażanie wegetatywne przez
wytwarzanie wyrostków i urwistków,
fragmentację plechy oraz na drodze
wspólnej emisji glonów i zarodników
workowych grzybów przez warstwy
rodzajne owocników.

Fot: http://www.ceo.org.pl/en/node/914

Rozmnażanie płciowe

Rozmnażanie płciowe zachodzi tylko u

mikobionta. Zdecydowana większość
grzybów zlichenizowanych to workowce

Porosty workowcowe (Ascolichenes) wytwarzają

dwa typy owocników:

•

perytecjum

–

kulisty lub butelkowaty

owocnik o hymenium zamkniętym (jak u
workowców).

•

apotecjum

– miseczkowaty owocnik z

hymenium otwartym, typy: Lecidea,
Lecanora

Rozmnażanie bezpłciowe

Główne sposoby rozmnażania bezpłciowego to:

•

soredia

[soredium]

•

izydia

[isidium]

•

fragmentacja plechy

SOREDIA

czyli urwistki

składają się z jednej lub kilku komórek glonów oplecionych

strzępkami grzyba; powstają one wewnątrz plechy i
wydostają się na zewnątrz przez spękania warstwy korowej.

IZYDIA

czyli wyrostki

występują na górnej części plechy jako drobne wyrostki

rozmaitych kształtów, komórki glonów i strzępki grzyba
otoczone są warstwą korową.

Budowa morfologiczna

Podstawowe formy morfologiczne plech porostów to:



Skorupiasta

(ściśle przyrasta do podłoża lub wrasta w nie. Plechy mają różną

grubość; różna także może być struktura ich powierzchni: proszkowata,
ziarenkowata, brodawkowata, gładka lub spękana)



Plakodiowa

(

plecha w środku skorupiasta, ale na brzegach tworzą się listkowate

odcinki)



Łuseczkowata

(z reguły nieco odstaje od podłoża. Łuski mają zwykle do kilku

milimetrów średnicy. U niektórych gatunków łuski są pojedyncze i rozproszone, a u
innych - skupione lub dachówkowato na siebie zachodzące)



Listkowata

(plechy spłaszczone na kształt listków, często podzielone na odcinki,

rozetkowate albo rosnące nieregularnie, o dolnej stronie mniej lub bardziej
przylegającej do podłoża, do którego przyczepione są chwytnikami, uczepem lub
zmarszczkami dolnej kory)



Krzaczkowata

(złożona jest z gałązek o różnym kształcie, od obłych po

taśmowate, przyczepionych zwykle do podłoża tylko w jednym miejscu. Gałązki
wznoszą się do góry lub zwisają)



Nitkowata

(jest to właściwie odmiana plechy krzaczkowatej, o odcinkach obłych,

na przekroju zbudowanych koncentrycznie)



Wielopostaciowych

(w trakcie rozwoju osobnika wykształcają się 2-3 rodzaje

plech)

Budowa
morfologiczna

Plecha wielopostaciowa (Chrobotek
strojny)

Plecha
krzaczkowata
(Odnożyca
mączysta)

Plecha nitkowata
(Włostka
brązowa)

Plecha listkowata
(Pustułka
pęcherzykowata)

Plecha łuseczkowata
( Skórnica wodna)

Plecha plakodiowa
(Rozetnik murowy)

Plecha skorupiasta
(Rhizocarpon
geographicum)

W budowie wewnętrznej

wyróżniamy plechy:



heteromeryczne



homeomeryczne

1-warstwa glonów 2-miąższ

1-warsta glonów 2-miąższ 3-kora
górna 4-kora dolna 5-chwytniki

Znaczenie porostów w przyrodzie



Porosty są pionierami życia, torują
drogę roślinom naczyniowym w
zasiedlaniu skał, wydm itp.



Dzięki wspólnocie życiowej glonu i
grzyba porosty są zupełnie odrębnymi
organizmami radzącymi sobie na
najbardziej ubogich podłożach,
przetrzymującymi skrajnie niskie
temperatury i długie okresy suszy ze
względu na te właściwości mówimy że
porosty są organizmami
wszędobylskimi



Przyczyniają się do sukcesji



Są bioindykatorami

Fot.:
http://www.tbop.org.pl/fotonot
es/fotonotes21.html

Podsumowanie:



Porosty są organizmami
symbiotycznymi



Wykształciły charakterystyczne cechy
nieznane ani u grzybów, ani u glonów



symbionty nie wyzbyły się własnego
sposobu rozmnażania a porosty
rozmnażają się tylko wegetatywnie



Porosty są organizmami pionierskimi



Ich szeroki stopień tolerancji powoduje
że są wszędobylskie