Struktury 

organizacyjne 

przedsiębiorstw - 

struktura funkcjonalna 

i dywizjonalna

Struktura organizacyjna

Jest to układ stanowisk i 

składających się z nich komórek 

organizacyjnych, które zazwyczaj 

ujmuje się w schemat 

organizacyjny.

Struktura funkcjonalna

    Strukturę funkcjonalną możemy 

scharakteryzować jako taką, w której 

podwładni obok przełożonych 

służbowych, dysponujących, co ma 

być wykonane, mają także 

oddzielnych przełożonych 

funkcjonalnych, doradzających im 

bezpośrednio, jak mają wykonywać 

swoje obowiązki.

    Struktura taka jest stosowana 

głównie przez mniejsze firmy z 
ograniczona liczbą linii 
produktów, gdyż w efektywny 
sposób wykorzystuje 
wyspecjalizowane zasoby. 
Ponadto struktura funkcjonalna 
ułatwia wykorzystanie 
specjalistycznych umiejętności 
tam gdzie są najpotrzebniejsze. 

   W strukturze tej dany pracownik podlega 

więcej niż jednemu kierownikowi. 

   W  przypadku problemów przy 

wykonywaniu  zadań może zwrócić się do 
odpowiedniego  specjalisty. 
Zastosowanie tego typu struktury wymaga 
 istnienia dużego zaufania między  
kierownikami, w przeciwnym przypadku  
prowadzić może to do konfliktów.  

   Tego typu struktury zostały po raz 

pierwszy wprowadzone przez Frederica 
Taylora.

Schemat struktury funkcjonalnej

Schemat struktury funkcjonalnej 

(typu U) w przypadku małej firmy przemysłowej.

    Ekonomista Oliver E.Williamson strukturę 

funkcjonalną nazwał mianem struktury typu U. 
W tym rozwiązaniu członkowie organizacji są 
grupowani w wydziałach funkcjonalnych, 
takich jak wydział marketingu czy produkcji. 
Do sprawnego funkcjonowania organizacji 
niezbędny jest znaczny stopień koordynacji 
między poszczególnymi wydziałami. 
Integracja i koordynacja najczęściej są 
obowiązkiem dyrektora naczelnego. Struktura 
typu U jest powszechnie wykorzystywana w 
organizacjach małych, gdzie jeden dyrektor 
naczelny bez specjalnej trudności może 
nadzorować i koordynować całą organizacją.

Zalety

• skrócenie kanałów przepływu informacji

•stosunkowo łatwa koordynacja działań

•zwiększenie elastyczności organizacji

•przejrzyste ścieżki awansu

Wady

•problemy z obiegiem informacji

•nakładanie się uprawnień i odpowiedzialności 

kierowników funkcjonalnych

•skomplikowana siec komunikacji wewnętrznej

•Ciężko określić odpowiedzialność lub ocenić 

efektywność

•Członkowie poszczególnych działów mogą się czuć 

odizolowani lub lepsi od członków innych działów

Podsumowując

• występuje tu specjalizacja funkcji kierowniczych oraz 

odchodzi się od zasady jedności rozkazodawstwa,

• jest to grupowanie zadań, polega na grupowaniu kompetencji 

kierowniczych w całym procesie wytwórczym,

• podwładny podlega  przełożonym służbowym, którzy 

decydują o tym, co ma być wykonane jak również podlegają 
przełożonym funkcyjnym, którzy decydują o sposobie 
realizacji poszczególnych funkcji,

• w strukturze tej jest wymagana ścisła współpraca pomiędzy 

specjalistami wysokiej klasy, którzy tworzą kierownictwo,

• istotne tutaj jest wzajemne zaufanie, zrozumienie a także 

zdolność do rozwiązywania konfliktów

• kierownik posiada określone uprawnienia decyzyjne w swojej 

branży jest on przede wszystkim specjalistą.

Struktura dywizjonalna

    

Struktura organizacyjna będąca 

wynikiem zastosowania 

przedmiotowego lub 

terytorialnego podziału i 

grupowania zadań organizacji na 

najwyższym poziomie struktury 

organizacyjnej.

     

Struktura dywizjonalna ma szerokie 

zastosowanie w dużych organizacjach 
gospodarczych. Pozwala ona zbliżyć centra 
podejmowania decyzji do miejsc, gdzie powstają 
problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są 
podejmowane szybciej, a dobra znajomość 
oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz 
warunków zarówno zewnętrznych jak i 
wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany 
segment organizacji ułatwia dokonywanie 
trafnych wyborów. Istotny jest też fakt, że 
znaczna samodzielność kadry kierowniczej 
oddziału,   a także jej odpowiedzialność za wyniki 
końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala 
pobudki płynące z wyzwań, które trzeba 
podejmować i satysfakcji z rozwiązywania 
skomplikowanych problemów. 

Schemat struktury 

dywizjonalnej

Zadania kierownictwa 

naczelnego

• Formułowaniu strategii dla całej 

organizacji,

• Nadzorze i kontroli,
• Koordynacji funkcjonowania 

poszczególnych komórek organizacji,

• Rozdziale ograniczonych zasobów 

pomiędzy poszczególne dywizjony.

Zalety

• Zdolność dostosowania do potrzeb rozwoju nowych 

produktów, wymagań i oczekiwań nowych grup klientów i 
specyfiki rynków regionalnych,

• Elastyczność i szybkie reagowanie na bodźce płynące z 

otoczenia

• Odciążenie naczelnego kierownictwa od operatywnego 

zarządzania działalnością operacyjną

• Jasno określone obszary uprawnień i odpowiedzialności 

kierowników dywizjonów

• Dobry kontakt z rynkiem zbytu
• Dogodne warunki rozwoju kadr kierowniczych i 

specjalistycznych

• Polepszenie jakości procesu decyzyjnego
• Zwiększenie innowacyjności organizacji

Wady

• Trudności z wykorzystaniem wiedzy całej 

organizacji

• Możliwość pojawienia się rywalizacji między 

dywizjonami lub między nimi a organizacją jako 
całością

• Powielanie się niektórych funkcji 

administracyjnych

• Partykularyzm czyli preferowanie własnych celów 

przed celami całej organizacji

• Dublowanie prac kierowniczych
• Możliwość niewłaściwego funkcjonowania 

centralnych komórek sztabowych i 
przekształcania się ich w centralne komórki 
liniowe.

Podsumowując 

    Struktura dywizjonalna stosowana jest w 

bardzo dużych przedsiębiorstwach 
wytwarzających wiele różnorodnych 
produktów w oparciu o zróżnicowane 
technologie. Dlatego pomocne i bardzo 
praktyczne jest, gdy mniejsze jednostki 
zostają wyodrębnione w celu realizacji 
stałych, określonych zadań i może to być 
zastosowane właśnie dzięki strukturze 
dywizjonalnej.

Dziękujemy za 

uwagę 