Systemy opłat za przejazdy transportem miejskim

Wykład 8

Inteligentne systemy transportowe



Inteligentne Systemy Transportu (Intelligent
Transportation Systems – ITS) pozwalają na
zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa
systemów transportowych poprzez
zastosowanie nowoczesnych technologii
informatycznych. Z wieloletnich badań
prowadzonych w aglomeracjach
amerykańskich i kanadyjskich wynika, że
zastosowanie systemów ITS powoduje
zmniejszenie nakładów na infrastrukturę
transportową nawet
o 30 – 35 %, przy uzyskaniu tych samych
efektów dotyczących zwiększenia sprawności
systemu.

2

Efekty wdrożenia ITS

3



zwiększenie nawet o 20 % przepustowości
sieci transportowych bez konieczności
wykonywania inwestycji drogowych,



znaczne zmniejszenie liczby ofiar wypadków
drogowych,



oszczędność czasu podróży,



znaczące zmniejszenie emisji CO

2

Elementy systemów ITS

4



integrację różnych podsystemów transportu na obszarach miast i
aglomeracji,



zarządzanie ruchem na odcinkach i w korytarzach najbardziej
obciążonych dróg krajowych,



zarządzanie ruchem w miastach i aglomeracjach,



systemy informacji dla podróżnych (informacja przed podróżą, informacja
w czasie podróży dla kierowców, informacja w czasie podróży dla
pasażerów, osobista informacja, nawigacja drogowa),



systemy kontroli jazdy pojazdów (poprawa widoczności, automatyzacja
prowadzenia pojazdu, ostrzeganie przed zderzeniem, pogotowie
bezpieczeństwa),



systemy automatycznego nadzoru nad ruchem pojazdów ciężarowych
i dostawczych (automatyczna administracja, automatyczna inspekcja,
monitorowanie bezpieczeństwa, zarządzanie przewozami towarowymi),

Elementy systemów ITS cd.

5



systemy zarządzania transportem zbiorowym
(zarządzanie transportem zbiorowym,
zarządzanie popytem na przejazdy,
zarządzanie transportem kombinowanym),



systemy ratownicze (zgłaszanie zagrożeń,
zarządzanie służbami ratowniczymi, materiały
niebezpieczne i zgłaszanie incydentów),



systemy elektronicznych opłat za
przejazdy (transakcje elektroniczne
opłat),



systemy bezpieczeństwa na drogach
(bezpieczeństwo podróżowania, ochrona
niechronionych uczestników ruchu,
inteligentne skrzyżowania)

TRADYCYJNE I NOWOCZESNE SYSTEMY
OPŁAT ZA PRZEJAZDY

6

Rodzaj

biletu

Sposób

rejestracji

przejazdu

Zalety

Wady

Aplikacje i

usługi

systemu

ITS

Bilet papierowy

Mechaniczne
lub
elektromechanic
zne skasowanie
(ślad fizyczny)`

Tania produkcja.
Łatwy w użyciu.
W razie
udoskonaleń
systemu opłat
koszty
rezygnacji
relatywnie małe

Słabe
zabezpieczenia,
duże ryzyko
fałszerstwa.
Nie zdają
egzaminu w
miejskim
transporcie
podziemnym.
Nie pozwalają
na
przemieszczanie
się różnymi
środkami
komunikacji

Brak
zastosowania

Bilet
całodobowy,
tygodniowy,
miesięczny,
turystyczny, itp.

Zazwyczaj nie
kasowany

Łatwy w
zastosowaniu.
Łatwe
wytworzenie

Fałszerstwa.

Ograniczone
możliwości
zastosowania.

TRADYCYJNE I NOWOCZESNE cd.

7

Bilet pokładowy
jednoprzejazdowy
(zakup u kierowy)

Tradycyjne
kasowanie lub
brak

Ułatwienie
dla pasażerów

Często
droższe niż
kupowane
poza
pojazdem.
Opóźnienia
w podróży.

Możliwe do
zastosowania
ale nie
rekomendowa
ne

Bilet w postaci
papierowej z paskiem
magnetycznym, karty
plastikowej – za
przejazd jednorazowy

Czytniki kart –
kasowanie
dotykowe

Lepiej
zabezpieczone
niż papierowe.
Bardziej
trwałe.
Możliwość
zapisania
danych
pasażera.
Lekkie i małe.

Potrzeba
kasowania
dotykowego.
Ryzyko
niesprawnoś
ci czytnika.
Paski
magnetyczn
e łatwe do
uszkodzenia

Może być
dwukanałowy
dla turystów
którzy nie
potrzebują
biletu
elektroniczneg
o pod
warunkiem że
system
magnetyczny
został
wprowadzony
przed
elektronicznym

8

Karty
chipowe
(bilet
elektronicz
ny)

Dotykowa

Włożenie do
czytnika
bądź
terminala

Bardzo
wygodne
kasowanie.
Podaje
wielkość
przepływu
pasażerów,
użyteczne w
optymalizac
ji tras.
Wielofunkcy
jność (karta
jako bilet,
karta
biblioteczna
,
legitymacja,
itp.)

Drogie
wdrożenie,
ryzyko
pojawienia
się
podróbek.
Czas
transakcji
kartą
dotykową
zbyt długi.

Inteligentne
rozwiązanie
.
Dobrze
funkcjonują
cy i szybko
rozwijający
się system

Bezdotykowa

Skanowanie
na odległość,
kasowanie
bezdotykowe

kombinowan
a

Dozwolone
obie formy

E-bilet

Bilet-SMS
Strona WAP
(drukowanie
na życzenie)

Poprzez
Bluetooth
w telefonach
komórkowyc
h,
palmtopach,
komputerach
,
bezdotykowe

Brak
fizycznego
biletu lub
drukowanie
na życzenie,
transakcje
bezgotówkow
e,
bezpieczne,
wygodne w
użyciu

System musi
być idealnie
funkcjonujący
, drogi we
wdrożeniu,
wysokie
wymagania
sprzętowe,
zarówno dla
operatora jak
i pasażerów

Najbardziej
dynamiczne
rozwiązanie
ITS w
dziedzinie
opłat za
bilety,
wielofunkcyj
ne i
efektywne.
Ma szansę
być
wiodącym
rozwiązanie
m w
metropoliach

TRADYCYJNE I NOWOCZESNE cd.

Zasada działania karty bezdotykowej

9

Blok logiczny

Pamięć trwała

Radioprzekaź

nik

Antena

10



Karty bezdotykowe składają się z dwóch
bloków (logiczny i pamięci), radio przekaźnika
(nadajnik i odbiornik w jednym) i antena.
Obecna technologia pozwala osiągnąć bardzo
krótki czas transakcji. Proces kasowania staje
się bardzo szybkim, co jest bardzo ważne w
przypadku otwierania bramek obrotowych na
stacjach metra. Karty bezdotykowe nie
posiadają baterii. Zamiast tego mają
wbudowany induktor, by zachować część
przypadkowego sygnału radiowego, który
zostanie przetworzony i użyty do zasilenia
elektroniki układu karty.

Zasada działania karty bezdotykowej
cd.

Zasada biletu elektronicznego e-ticket

11

Płatność

Użycie

SMS

WAP

GSM

Serwer informacji

Serwer biletowy

System księgowy

Pojazd

Interfejs pasażera

Interfejs operatora

Transakcja

Funkcje e-biletu

12

Sposoby nabycia e-biletu

13

SPOSOBY

PŁATNOŚCI

SPOSOBY

PŁATNOŚCI

SPOSOBY

NABYCIA

SPOSOBY

NABYCIA

Zdolność do

nabywania

e-biletu przez:

SMS

WAP

Call Centre

Zdolność do

nabywania

e-biletu przez:

SMS

WAP

Call Centre

Zdolność systemu

do realizowania

płatności poprzez:

Rachunek

telefoniczny

Kartę pre-paid

Kartę kredytową

Inne

Zdolność systemu

do realizowania

płatności poprzez:

Rachunek

telefoniczny

Kartę pre-paid

Kartę kredytową

Inne

Zdolność

systemu do

sprzedaży

poprzez

telefonię

komórkową

Zdolność

systemu do

sprzedaży

poprzez

telefonię

komórkową

NABYCIE E-
BILETU

NABYCIE E-
BILETU

„Rozwiązanie warszawskie”

14



Najodważniejszymi rozwiązaniami w Polsce
może się poszczycić Warszawa. Na jej
rozwiązaniach starają się wzorować inne, duże
polskie miasta. Z różnym skutkiem wdrożyły
ITS, bądź są w trakcie implementowania go w
swoje struktury transportowe. Należą do nich
(w kolejności zaawansowania): Poznań,
Kraków, Wrocław.



Ze względu na podobieństwo tychże
systemów, pełniej zostanie opisane
rozwiązanie zastosowane w stolicy.

Zintegrowany system opłat

15



System jest modułowy i może zostać wzbogacony

o nowe funkcje jak i rozszerzony na inne środki

komunikacji, łącząc je w jednolity, spójny układ

komunikacji aglomeracyjnej jak na przykład:



stacje metra



(potencjalnie) nowe linie metra



przewoźnicy miejscy



WKD



Koleje Mazowieckie



SKM



przewoźnicy operujący w gminach

podwarszawskich

Schemat systemu

16

Wdrożone elementy systemu

17



9100 kasowników dualnych obsługujących
bilety magnetyczne i kart zbliżeniowych



2190 sterowników



360 urządzeń do ładowania kart



200 terminali kontrolerskich



230 bramek dostępu



3 urządzenia biurowe do produkcji biletów



centralny system zarządzania z terminalami
roboczymi

Warszawska karta miejska

18



Informacje o bilecie są
zapisywane na nośniku
chipowym
(Warszawskiej Karcie
Miejskiej)



Inne wykorzystania karty



karta wstępu/bilet do
obiektów miejskich ( teatry,
baseny ...)



karta wstępu do domów
kultury



karta wstępu do Pałacu
Młodzieży



karta biblioteczna



karta służąca jako
portmonetka usług
przedpłaconych (parkingi w
strefie płatnego parkowania)



Integracja z legitymacją
studencką

System warszawski - podsumowanie

19



Mimo, że nazwany został najodważniejszym,
stosowany w Warszawie system (oraz
podobne mu, wdrażane w innych miastach),
nie przynoszą znaczących korzyści w
sterowaniu transportem miejskim. W zasadzie
warszawska karta miejska spełnia te same
funkcje co bilet papierowy. Różni je sposób
nabywania i kasowania biletów, natomiast ich
wkład w optymalizację transportu jest taki
niemal jednakowy. Przede wszystkim chodzi o
brak konieczności rejestrowania przejazdu. W
rezultacie system ten nie pozwala na
zbieranie danych na temat obciążeń
poszczególnych linii i przystanków.