Poglądy Heleny

Radlińskiej

na oświatę

dorosłych i

andragogikę.

Katarzyna Ślęzak

Marzena Szczap

Gr. 8

(ur. 1879, zm. 1954

)

Helena Radlińska

Należała do działaczy i teoretyków oświaty,
wychowania

dorosłych,

która

wierzyła

w

olbrzymie , nie w pełni dostrzegane i
wykorzystywane

w

praktyce

społecznej

możliwości wychowania ludzi dorosłych, szanse
ich autoedukacji i samodoskonalenia.

Zasługą H. Radlińskiej jest fakt, że stworzyła ona
prototyp zarysu oświaty dorosłych w Polsce.
Reprezentowała

ona

filozofię

społecznej

aktywności, filozofię optymizmu życiowego,
filozofię humanistyczną. U podstaw jej idei leży
pogląd, iż dobro jest silniejsze od zła, że dobro
zawsze zwycięży i że wartości humanistyczne
mają charakter trwały.

Koncepcja wychowania

ludzi dorosłych

wg H. Radlińskiej

przekonaniu o plastyczności psychicznej
ludzi dorosłych

zdolności do dalszego, całożyciowego
rozwoju

do odbierania i przetwarzania coraz to
nowszych

informacji,

wzorów

i

doświadczeń

Koncepcja opierała się głównie na:

przystosowanie

się

do

zmieniających

się

sytuacji

społecznych,

kulturowych

i

cywilizacyjnych

tworzeniu nowych wartości min.
materialnych, duchowych

Adragogiczne poglądy

H. Radlińskiej

Kształcenie dorosłych zależne jest w
szczególności od warunków życia
społecznego, w jakich żyją ludzie,
gdzie pracują, jak odpoczywają i w
jakim kierunku się oni rozwijają.

człowiek jako istota społeczna jest
uwikłany w różnorodne układy
środowiskowe, zawodowe i kulturowe.

ludzkość tworzy kulturę i cywilizacje na
miarę swoich potrzeb i aspiracji.

andragogika jest nauką, która korzysta
z dorobku wielu nauk i formułuje swoje
twierdzenia na podstawie analizy
wyników (własnych badań, ale i także
wyników innych nauk)

andragogika powinna być nauką
empiryczną

duże znaczenie ma metoda obserwacji
(chodzi tutaj głównie o zachowania ludzi
dorosłych w różnych sytuacjach
społecznych)

celów, zadań, metody wychowawczych do
potencjalnych możliwości rozwojowych
ludzi dorosłych

Główne cele wychowania

ludzi dorosłych

rozwój i szczęście

kultura duchowa i materialna jest
źródłem zadowolenia z życia i
poczucia własnej wartości

Czym jest młodość?

Młodość to okres między
osiemnastym a
dwudziestym piątym
rokiem życia. Jest to okres
życia, kiedy się staje u
progu samodzielnego
życia i szuka możliwości
realizowania swoich
ideałów.

Ludzie dorośli

to ludzie, których cechuje już

określona dojrzałość, wyrażających

się w zainteresowaniu nie tylko samą

walką o realizację ideałów, lecz także

wynikami tej walki.

Ludzi dorosłych charakteryzuje przede
wszystkim, to że biorą odpowiedzialność za
swoje dzieci, którym dali życie, i za przyszłość
tej generacji. Poczucie odpowiedzialności za
losy przyszłej generacji prowadzi do rozwoju u
ludzi dorosłych zainteresowań, obejmujących
także treści życia, ideały, cele i dążenie
młodego pokolenia

Najcenniejsze cechy ludzi

dorosłych

przyglądanie się różnicom jakie zachodzą
miedzy pokoleniami

rodzicielski stosunek do biologicznej
odnowy życia

przeobrażania duchowe, poszerzenie
swoich zainteresowań oraz pielęgnowanie
swojej własnej osobowości.

Podstawowym celem działalności
wychowawczej z dorosłymi jest :

przygotowanie ich do współżycia i
dialogu międzypokoleniowego.

Uwrażliwienie ludzi dorosłych na ich
potrzeby i odmienność pokolenia córek,
synów, wnuków etc.

Ponadto H. Radlińska uważa, że istnieje
potrzeba

dialogu,

wzajemna

akceptacja

wspólnych ideałów, wartości i stylów życia
między pokoleniami.

H. Radlińska zrywa z wąskim biologistycznym
interpretowaniem możliwości rozwojowych
człowieka dorosłego i ukazuje te społeczne,
kulturowe i cywilizacyjne uwarunkowania, które
ograniczają możliwości rozwojowe ludzi
dorosłych, czynią z nich ludzi niesamodzielnych
i infantylnych.

Ludzie dorośli są zróżnicowani pod względem
fizycznym i psychicznym, mają oni inne
potrzeby oraz zainteresowania, a także warunki
życia.

Radlińska uważała, że wychowanie dorosłych
powinno

opierać

się

na

procesie

przezwyciężania różnic między ludźmi, a
równocześnie ich umacnia w nich poczucie
autonomii i podmiotowości.

„O powodzeniu i skuteczności akcji

wychowawczej wśród dorosłych rozstrzyga

stosunek do zadania życiowego, które ma być

wykonane. Jeśli odpowiada potrzebie, jeśli jest

zgodna z rozbudzonym instynktem czy

nasileniem dążenia- oddziałuje bardzo

potężnie, wpływa na twórczość. W przeciwnym

razie zawodzi.’’

Koncepcja

samowychowania i

wychowania

Koncepcja samowychowania i
wychowania opierała się na
założeniach :

każdy człowiek jest twórcą nie tylko
swojego życia ale i innych

twórczość jest zdolnością, która
może być ukształtowana u każdego
człowieka

każda aktywność człowieka służy do
tworzenia wartości materialnych i
duchowych

Źródła rozwoju osobowości

człowieka dorosłego

Dwa źródła rozwoju osobowości człowieka
dorosłego:

własna twórczość, uczestnictwo w kulturze i
życiu społecznym

przygotowanie ludzi do mądrego
korzystania z dorobku kulturowego
ludzkości przekazywanie doświadczeń i
problemów i włączenie ich we własny
system życia umysłowego

Wychowanie dorosłych ma uczyć ludzi
inteligentnego korzystania z dorobku kultury i
cywilizacji, umożliwiającego im realizację ich
osobistych marzeń o szczęściu i
uczestniczeniu w procesie tworzenia
społecznego postępu w sferze materialnej i
duchowej.

Bibliografia:

Lucjan Turos „Andragogika ogólna’’,
Siedlce 1993, s. 78-86