Pamięć ROM
ROM (ang. Read-Only Memory - pamięć tylko do odczytu) - rodzaj pamięci urządzenia
elektronicznego, w szczególności komputera. Zawiera ona stałe dane potrzebne w pracy urządzenia
np. procedury startowe komputera, czy próbki przebiegu w cyfrowym generatorze funkcyjnym.
Z pamięci tej dane można tylko odczytywać. Są w niej przechowywane podstawowe dane, które
muszą zostać zachowane nawet jeśli urządzenie nie jest zasilane.
W normalnym cyklu pracy urządzenia pamięć ta może być tylko odczytywana. Przygotowanie,
poprzez zapis informacji do pamięci, wykonywane jest w zależności od rodzaju pamięci.
Najpopularniejsze rodzaje to:
ROM - pamięci tylko do odczytu. Ten typ pamięci programowany jest przez producenta w trakcie
procesu produkcyjnego. Czasami ROM określana jako MROM (Mask programmable ROM),
PROM (ang. Programmable ROM) - programowalna pamięć tylko do odczytu. Jest to pamięć
jednokrotnego zapisu. Pierwsze pamięci tego typu były programowane przez przepalenie
cieniutkich drucików wbudowanych w strukturę (tzw "przepalanie połączeń"),
EPROM (ang. Erasable Programmable ROM) - kasowalna pamięć tylko do odczytu. Pamięć do której
zaprogramowania potrzebne jest specjalne urządzenie, zwane programatorem PROM (PROM
Programmer albo PROM Burner). Pamięci tego typu montowane są zazwyczaj w obudowie
ceramicznej ze szklanym "okienkiem" umożliwiającym skasowanie poprzez naświetlanie
ultrafioletem,
EEPROM (ang. Electrically Erasable Programmable ROM) - pamięć kasowalna i programowalna
elektrycznie. Wykonywana w różnych postaciach (np. jako FLASH), różniących się sposobem
organizacji kasowania i zapisu,
Flash EEPROM - kasowanie, a co za tym idzie także zapisywanie odbywa się tylko dla
określonej dla danego typu liczby komórek pamięci jednocześnie podczas jednej operacji
programowania.
RAM (ang. Random Access Memory) - podstawowy rodzaj
pamięci cyfrowej. Choć nazwa sugeruje, że oznacza to każdą
pamięć o bezpośrednim dostępie do dowolnej komórki pamięci
(w przeciwieństwie do pamięci o dostępie sekwencyjnym,
np. rejestrów przesuwających), nazwa ta ze względów
historycznych oznacza tylko te rodzaje pamięci o bezpośrednim
dostępie, które mogą być też zapisywane przez procesor, a
wyklucza pamięci ROM (tylko do odczytu), pomimo iż w ich
przypadku również występuje swobodny dostęp do zawartości.
W pamięci RAM przechowywane są aktualnie wykonywane
programy i dane dla tych programów oraz wyniki ich pracy.
Zawartość większości pamięci RAM jest tracona kilka sekund po
zaniku napięcia zasilania, niektóre typy wymagają także
odświeżania, dlatego wyniki pracy programów muszą być
zapisane na innym nośniku danych.
Pamięć RAM
Pamięć dynamiczna, DRAM (ang. Dynamic Random Access Memory) – rodzaj ulotnej
pamięci półprzewodnikowej RAM, która przechowuje każdy bit danych w oddzielnym
kondensatorze wewnątrz układu scalonego. Poszczególne jej elementy zbudowane są z
tranzystorów MOS, z których jeden pełni funkcję kondensatora, a drugi elementu separującego.
W przeciwieństwie do pamięci statycznych wymagają okresowego odświeżania zawartości (ze
względu na rozładowywanie się kondensatorów). Jednocześnie pojedyncza komórka pamięci
dynamicznej składa się z mniejszej liczby elementów niż analogiczna komórka pamięci
statycznej. Powyższe cechy pozwalają na większe upakowanie elementów w układach scalonych,
co daje efekt w postaci niższych kosztów produkcji i pozwala na budowę tańszych układów
pamięci o danych pojemnościach.
Odświeżanie musi następować w regularnych odstępach czasu i wewnętrznie polega na
ponownym zapisie odczytanej wartości w tych samych komórkach pamięci. Za odświeżanie
odpowiedzialne są układy pamięci, specjalizowane układy wspomagające (kontroler pamięci –
obecnie najczęściej stanowi on integralną część chipsetu) bądź sam procesor (np. Z80).
Pamięci dynamiczne najczęściej łączone są w dwuwymiarowe tablice adresowane numerem
wiersza i kolumny, co pozwala ograniczyć liczbę wymaganych linii adresowych i przyspiesza
sekwencyjny odczyt danych umieszczonych w kolejnych komórkach tego samego wiersza
pamięci.
Pamięci dynamiczne są obecnie szeroko wykorzystywane jako pamięć operacyjna w
urządzeniach, z wyjątkiem układów wymagających niezbyt dużych ilości pamięci (np. sterowniki)
oraz wymagających szybkiego dostępu do pamięci (np. specjalizowany sprzęt sieciowy).
Pamięć DRAM
SRAM (ang. Static Random Access Memory), statyczna pamięć o dostępie
swobodnym – typ pamięci półprzewodnikowej stosowanej w komputerach, służy
jako pamięć buforująca między pamięcią operacyjną i procesorem.
Słowo "statyczna" oznacza, że pamięć SRAM przechowuje dane tak długo, jak
długo włączone jest zasilanie, w odróżnieniu od pamięci typu DRAM, która
wymaga okresowego odświeżania.
Każdy bit przechowywany jest w pamięci SRAM w układzie zbudowanym z
czterech tranzystorów, które tworzą przerzutnik, oraz z dwóch tranzystorów
sterujących. Taka struktura umożliwia znacznie szybsze odczytanie bitu niż w
pamięci typu DRAM, oraz w przeciwieństwie do pamięci DRAM nie wymaga
odświeżania.
Pamięci SRAM wykorzystywane są w szybkich pamięciach podręcznych cache,
gdyż nie wymagają one dużych pojemności (gęstość danych w SRAM jest 4 razy
mniejsza niż w DRAM), ale prędkość dostępu jest około 7 razy szybsza od DRAM
(1 cykl SRAM wynosi około 10 ns, natomiast w DRAM około 70 ns). Szybkość ta
dotyczy dostępu swobodnego (czyli kolejne odczytywane dane są ulokowane pod
różnymi adresami), w przypadku odczytu danych z sąsiednich komórek
adresowych szybkość pamięci SRAM i DRAM jest jednak porównywalna.
Pamięć SRAM
Typy Pamięci DRAM
FPM RAM
EDO RAM
Burst EDO RAM
SDRAM (SDR SDRAM DDR SDRAM DDR SDRAM DDR3
SDRAM)
Rambus RAM (XDR DRAM XDR2 DRAM VC-RAM)
Video RAM (WRAM)
SGRAM
GDDR2
GDDR3
GDDR4
GDDR5
Pamięć ECC
Obudowa
Pamięć
Użycie
Rok
dip
Pc,xt,at
1981
sipp
286,at,386
1983
simm
286,386,486
1994
simm
Ps/2,486,penti
um,k6.amd,a
md k5
1996
Dimm,sdr,sdr
am
Pentium II,
pentium III,
pentium
IV,celeron,am
d k6
1997
Rimm,Rambu
s
Pentium IV
1999
Dimm,DDR
Pentium IV,
Athlon, Duron,
Sempron
1999
Obudowa
Pamięć
Użycie
Rok
Dimm,DDR
2
Pentium IV,
Pentium D,
Intel Core 2,
Athlon 64
AM2,
Sempron
AM2, Intel
Atom
2003
Dimm,DDR
3
Intel Core
i7, Intel
Core i5 Intel
Core i3 Intel
Core 2
Quad Intel
Core 2 Duo
AMD
Phenom II,
AMD Athlon
II
2007