Wzrost i rozwój roślin

Wzrost i rozwój roślin

Wzrost polega na nieodwracalnym zwiększeniu
rozmiarów rośliny na skutek intensywnych
podziałów mitotycznych komórek i powiększania
się ich objętości.

Rozwój roślin obejmuje zmiany jakościowe
zachodzące w ciągu całego życia rośliny.

Rozwój osobniczy roślin obejmuje trzy fazy:
- wegetatywną
- generatywną
- starzenie się i obumierania

1. Zapisz w punktach najważniejsze etapy fazy
wegetatywnej roślin.
2. Wyjaśnij pojęcia: spoczynek względny,
spoczynek bezwzględny i podaj przykłady
procesów, które mogą przerwać spoczynek nasion.
3. Opisz kiełkowanie nasienia i wymień rodzaje
kiełkowania.
4. Scharakteryzuj wzrost wegetatywny roślin
uwzględniając biegunowość roślin
5. Wymień i krótko omów warunki kwitnienia roślin
i wyjaśnij zjawisko fotoperiodyzmu
6. Podaj różnice pomiędzy roślinami
monokarpicznymi i polikarpicznymi
7. Podaj czynniki powodujące starzenie się i
obumieranie roślin.

FAZA WEGETATYWNA

- Zapłodnienie i powstanie zygoty
- Intensywne podziały mitotyczne zygoty
- Wytworzenie zarodka złożonego z liścieni

(jeden lub dwa), zawiązka korzenia i
zawiązka pędu

- Wytwarzają się pozostałe elementy nasion-

bielmo (materiał zapasowy) i łupina
nasienna

- Rozwinięty zarodek wchodzi w fazę

spoczynku

- spoczynek względny- brak warunków do

kiełkowania, np. zbyt mała ilość wody

- spoczynek bezwzględny- spowodowany

brakiem gotowości nasion do kiełkowania,
np. niedojrzałość, nieprzepuszczalność
łupiny nasiennej

Przerwanie stanu spoczynku może wymagać
jedynie czasu, albo też działania pewnych
czynników, w konkretnych procesach np.
- skaryfikacja
- stratyfikacja

Kiełkowanie nasion

Nasiona zaczynają kiełkować po odpowiednim
czasie spoczynku i w sprzyjających warunkach
wilgotności i temperatury. Pierwszym
objawem kiełkowania jest pęcznienie nasienia,
które pobiera wodę z zewnątrz i powiększa
swoją objętość wskutek czego następuje
rozsadzenie i pęknięcie łupiny

.

Rodzaje kiełkowania

• Kiełkowanie nadziemne
Podczas kiełkowania liścienie zostają
wyciągnięte z łupiny ponad ziemię, pełnią
funkcje asymilacyjne

• Kiełkowanie podziemne
Podczas kiełkowania liścienie nie opuszczają
łupiny nasiennej i pozostają pod ziemią,
fotosyntezę przeprowadzają dopiero pierwsze
liście

Wzrost wegetatywny

Polega na wytworzeniu wszystkich organów
wegetatywnych (korzeń, łodyga, liście).
Podstawą wzrost wegetatywnego jest
istnienie dwóch biegunów znajdujących się
na przeciwległych końcach rośliny:
- Biegunu korzeniowego
- Biegunu pędowego

Oba bieguny rosną niezależnie od położenia-
na biegunie korzeniowym zawsze powstanie
korzeń, a na pędowym- pęd.

FAZA GENERATYWNA

A. Kwitnienie i jego warunki
- Właściwy wiek i rozmiary rośliny
- Temperatura (niska- proces wernalizacji)
- Długość dnia i nocy (fotoperiodyzm)
RKD- kwitną, gdy okres światła jest krótszy
w
ciągu doby niż okres ciemności
(jesień)
RDD- kwitną, gdy okres światła jest dłuższy
w
ciągu doby niż okres ciemności (lato)
RN- są niewrażliwe na długość nocy

Elementem odbierającym bodźce świetlne są
liście zawierające fitochrom, obecny w dwóch
formach:
- P660
- P730
absorbujących różną długość promieniowania
świetlnego. Formy fitochromu mogą się
nawzajem w siebie przekształcać.

B. Owocowanie
Jest następstwem zapylenia i zapłodnienia. W
zależności od wielokrotności owocowania
wyróżnia się:

• Rośliny monokarpiczne
Owocują jednokrotnie, cykl życiowy kończy
się po kwitnieniu i wydaniu nasion po
jednym lub dwóch latach (marchew,
kapusta)

• Rośliny polikarpiczne
Kwitną co roku, nie mają dokładnie
określonej daty śmierci (wieloletnie drzewa,
krzewy)

STARZENIE SIĘ I OBUMIERANIE ROŚLIN

Może dotyczyć całej rośliny (rośliny
jednoroczne), lub części roślin (liści).
Zmienne stężenie hormonów roślinnych a w
szczególności wzrost poziomu etylenu
przyspiesza dojrzewanie owoców, opadanie
liści i wchodzenie nasion w stan spoczynku.

1. Rozsiewanie się nasion

Nasiona mogą się rozsiewać samorzutnie
(autochoria), ale zwykle są rozsiewane same
lub wraz z owocami przez wiatr, wodę i
zwierzęta (allochoria).
Łupina nasion powstała z osłonek zalążka
może być zaopatrzona w struktury
ułatwiające rozsiewanie, np. włoski, haczyki,
skrzydełka.