st. kpt. mgr inż. Rafał Szczypta

starszy specjalista KG PSP

Czynności kontrolno - rozpoznawcze

w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem

przepisów przeciwpożarowych

w poszczególnych grupach budynków,

innych obiektów budowlanych i terenów

1

Warszawa, 6 listopad 2010 r.

• zasada legalności postępowania

kontrola musi przebiegać według określonych dla niej reguł
prawnych. Wszystkie inne działania, realizowane z
pominięciem tych reguł będą miały charakter badań, analiz,
wyjaśnień itp.,

• zasada obiektywnego ujmowania wyników kontroli

ustalenia kontroli powinny być dokonywane w pełnej
zgodności ze stanem faktycznym, w tym z uwzględnieniem
wszystkich okoliczności towarzyszących badanym zjawiskom;
kontrolujący obowiązany jest unikać tego, co mogłoby
doprowadzić do ustalenia jedynie tzw. prawdy formalnej, a
więc w istocie rzeczy fikcyjnych; zasada ta wymaga także
prawidłowego, pełnego udowodnienia wszelkich
nieprawidłowości, przy czym obowiązek przeprowadzenia
dowodu spoczywa na kontrolującym

Podstawowe zasady działania kontrolnego

2

• zasada kontradyktoryjności (równości stron)

zarówno kontrolujący jak i kontrolowany posiadają jednakowe
uprawnienia w zakresie przedstawiania dowodów i
wysuwania argumentów,

• zasada podmiotowości

obowiązek dokonywania ustaleń kontrolnych głównie w
odniesieniu do działalności tej jednostki, do ujmowania w
protokóle tylko tych wyników kontroli, które jej dotyczą,

• zasada dowodzenia ustaleń

dokonywanie ustaleń kontrolnych jedynie na podstawie
dowodów,

• zasada kompleksowości badań

obowiązek dokonywania ustaleń kontrolnych pod kątem
widzenia wszystkich możliwych kryteriów kontroli

Podstawowe zasady działania kontrolnego

3

1. Określenie celu i zakresu kontroli,

2. Zapewnienie środków i warunków umożliwiających

przeprowadzenie kontroli:
•

ustalenie obowiązującego stanu prawnego,

•

uzyskanie materiałów i informacji dotyczących obiektu
planowanej kontroli,

•

ustalenie wskazówek metodycznych i założeń
organizacyjnych,

3. Kontrola właściwa – ustalenie stanu faktycznego

poprzez:
•

porównanie stanu rzeczywistego z wyznaczeniami
(normy prawne, akty wewnętrzne),

•

ustalenie odchyleń od wyznaczonych wzorców oraz
przyczyn tych niezgodności,

•

ustalenie skutków lub zagrożeń ewentualnymi skutkami.

Fazy kontroli

4

1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej

(Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380, z 2010 r. Nr 57, poz. 353)

2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży

Pożarnej

(Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68, Nr 18, poz. 97, z 2010 r. Nr 127,
poz. 857)

3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane

(Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.)

4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

Administracji

z dnia

z dnia 24 października 2005 r. w sprawie czynności
kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzanych przez
Państwową Straż Pożarną

(Dz. U. z 2005 r. Nr 225 poz. 1934)

5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

Administracji

z dnia

7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej
budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

(Dz. U. Nr 109, poz. 719)

Podstawowe regulacje prawne

5

6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia
24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia
w wodę
oraz dróg pożarowych

(Dz. U. Nr 124 poz. 1030)

7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia
16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu
budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej

(Dz. U. Nr 121, poz. 1137, z 2009 r. Nr 8, poz. 14)

8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia

2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie .

(Dz. U. Nr 75, poz. 690, z 2003 r. Nr 33, poz.270, z 2004 r. Nr 109,
poz.1156,
z 2008 r. Nr 201, poz. 1238, z 2008 r. Nr 228, poz. 1514, z 2009 r. Nr
56, poz. 461).

9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005

r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi
przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej
i produktów naftowych i ich usytuowanie

(Dz. U. Nr 243, poz. 2063, z 2007 r. Nr 240, poz. 1753)

Podstawowe regulacje prawne

6

10.

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej

z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich
usytuowanie.

(Dz. U. Nr 63,poz. 735, z 2010 r. Nr 65, poz. 408).

11.

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej

z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.

(Dz. U. Nr 43, poz. 430,

z 2010 Nr 65, poz. 407).

12.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 stycznia

2002 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych
dotyczących autostrad płatnych.

(Dz. U. Nr 12, poz. 116, z 2010 r. Nr 65, poz. 409).

13.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 marca

2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia
przeciwpożarowego lasów

(Dz. U. Nr 58, poz. 405).

`

Podstawowe regulacje prawne

7

14.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31

sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania
przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych
form oraz sposobu ich działania

(Dz. U. Nr 58, poz. 405).

15.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

Administracji z dnia
14 sierpnia 2003 r. w sprawie parkingów, na które są
usuwane pojazdy przewożące towary niebezpieczne.

(Dz. U. Nr 161, poz. 1567).

Podstawowe regulacje prawne

8

Ogólnie podczas kontroli stan faktyczny możemy ustalić:
• w drodze bezpośrednich obserwacji i badania kontrolowanego

obiektu,

• pośrednio – poprzez zbieranie informacji o przebiegu i wynikach

poszczególnych rodzajów działań, wgląd do dokumentacji
określającej cechy, charakter oraz stan obiektów, urządzeń i
instalacji .

Według wskazań rozporządzenia w sprawie czynności kontrolno –
rozpoznawczych na podstawie dowodów, którymi są:
•

dokumenty

•

informacje i wyjaśnienia kontrolowanego lub jego pracowników,

•

wyniki prób potwierdzających prawidłowość działania urządzeń
przeciwpożarowych.

Ustalenie stanu faktycznego

9

•dokumentacja projektowa,
•Protokóły badań i sprawdzeń,
•sprawozdania,
•analizy i oceny,
•korespondencja i notatki służbowe,
•plany,
•księgi,
•kartoteki,

•wykazy,
•zestawienia,
•wydruki,
•sprawozdania,
•dzienniki,
•umowy,
•faktury,
•dowody rzeczowe – próbki materiałów, wyrobów i surowców.

Dokumenty

10

UWAGA!

Nie należy poprzestać na bezkrytycznym przyjęciu do ustaleń
kontrolnych faktów
i okoliczności podawanych w wyjaśnieniach. Niezbędne jest
sprawdzenie w drodze własnych badań istnienia lub nieistnienia
faktów i towarzyszących im okoliczności podanych w
wyjaśnieniach i to w tak szerokim zakresie, w jakim to jest tylko
możliwe

Komenda Powiatowa/Miejska

Warszawa, dn. ……………………

Państwowej Straży Pożarnej
w ………………………………………..

P r o t o k ó ł

ustaleń z czynności kontrolno-rozpoznawczych

w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Na podstawie art. 23 ust.2 pkt …. ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o
Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12 poz. 68) oraz § 10
ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 24 października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-
rozpoznawczych przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną
(Dz. U. z 2005 r. Nr 225 poz. 1934)

st. kpt. mgr inż. Rafał Szczypta – starszy specjalista d/s

kontrolno-rozpoznawczych

Przebieg czynności kontrolno –

rozpoznawczych

11

1. roczny plan czynności,
2. zgłoszenie zakładu o zwiększonym albo dużym ryzyku

wystąpienia poważnej awarii ,

3. zlecenie starosty,
4. polecenie sądu, prokuratora lub Najwyższej Izby Kontroli,
5. zgłoszenie obiektu, dla którego przepisy wymagają wydania

opinii przez PSP,

6. zawiadomienie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o

stwierdzeniu zagrożenia życia lub zdrowia,
niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w
znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska,

7. wystąpienie istotnych nowych okoliczności w zakresie stanu

bezpieczeństwa

Podstawy przeprowadzenia czynności kontr. -

rozp.

12

st. kpt. mgr inż. Rafał Szczypta – starszy specjalista d/s
kontrolno-rozpoznawczych

legitymujący się upoważnieniem numer ……….. z dnia ………. 2010 r.
wydanym przez Komendanta Powiatowego/Miejskiego Państwowej
Straży Pożarnej w ………………….. przeprowadził w dniach
…………………. 2010 r. czynności kontrolno – rozpoznawcze w zakresie
ochrony przeciwpożarowej w:
……………………………………………………………………………………………
……………………………………
Nazwa (nazwisko), adres lub siedziba kontrolowanego:
……………………………………………………………………………………………

……………………………………

Osoba upoważniona do reprezentowania i prowadzenia spraw

kontrolowanego:

……………………………………………………………………………………………

……………………………………

Czynności przeprowadzono w obecności:
……………………………………………………………………………………………

……………………………………

Zakres czynności:
……………………………………………………………………………………………

……………………………………

Wykaz kontrolowanych obiektów, terenów i urządzeń:
……………………………………………………………………………………………

……………………………………

Przebieg czynności kontrolno -

rozpoznawczych

13

W toku działań kontrolno-rozpoznawczych ustalono, co

następuje:

I. W zakresie ustaleń formalnych

• właściciel, zarządcza, użytkownik obiektu – określenie stron

odpowiedzialnych za zapewnienie w obiekcie odpowiedniej
ochrony przeciwpożarowej,

• inspektor ds. ochrony przeciwpożarowej,
• pozwolenia na użytkowanie, rejestr zabytków.

II. Charakterystyka ogólna obiektu

• przeznaczenie wraz z przewidywaną liczbą osób w obiekcie,
• wysokość wraz określeniem liczby kondygnacji,
• kategoria zagrożenia ludzi,
• gęstość obciążenia ogniowego,
• klasa odporności pożarowej,
• podział obiektu na strefy pożarowe,
• instalacje użytkowe i urządzenia przeciwpożarowe

Czynności kontrolno - rozpoznawcze –

budynki

14

III. W zakresie dotychczasowego postępowania

administracyjnego

• stanowisko odbiorowe,
• rozliczenie zaleceń pokontrolnych (decyzji, upomnień, tytułów

wykonawczych
i grzywn w celu przymuszenia).

IV. W zakresie rozwiązań zamiennych i zastępczych

• rozwiązania wynikające z postanowień KW PSP oraz ekspertyz

technicznych

V. W zakresie przeglądów technicznych i konserwacji instalacji
użytkowych

i urządzeń przeciwpożarowych będących na wyposażeniu

obiektu

• instalacja elektryczna,
• instalacje odgromowa,
• instalacja gazowa,
• urządzenia przeciwpożarowe,
• urządzenia przeciwwybuchowe
• gaśnice.

VI. W zakresie wyposażenia w gaśnice, urządzenia

przeciwpożarowe oraz instrukcje postępowania na
wypadek pożaru

Czynności kontrolno - rozpoznawcze –

budynki

15

VII.

W zakresie organizacji bezpieczeństwa pożarowego

• szkolenia przeciwpożarowe,
• instrukcja bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz ocena

zagrożenia wybuchem

• praktyczne sprawdzenie warunków i organizacji ewakuacji.

VIII.

W zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę

oraz dróg pożarowych
• ilość zapewnionej wody oraz lokalizacja punktów jej poboru

względem obiektu,

• warunki dojazdu pożarowego do obiektu np. usytuowanie drogi,

nośność, przejezdność, możliwość prowadzenia działań
ratowniczych.

IX. W zakresie wizji lokalnej w obiekcie

• warunki ewakuacji , np. liczba wyjść ewakuacyjnych, ich

drożność oraz oznakowanie, charakterystyka dróg
ewakuacyjnych,

• inne ustalenia zależne od specyfiki obiektu, np. występowanie

materiałów niebezpiecznych pożarowy i sposobu ich
zabezpieczenia

X. W zakresie kryteriów oceny zagrażania życia ludzi

• określenie nieprawidłowości, których wystąpienie stanowi

podstawę do uznania istniejącego obiektu za zagrażający życiu
ludzi (§ 16 ust. 2).

Czynności kontrolno - rozpoznawcze –

budynki

16

zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy
zagrożonej lub objętej pożarem powinny być zapewnione

z każdego

miejsca przeznaczonego do przebywania

ludzi w obiekcie (

§

15

ust.

1

rozp.

MSWiA

z

dnia

7

czerwca

2010

r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych
i terenów).

Należy przy tym uwzględnić dostosowaną do liczby i stanu sprawności
osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i
wymiarów:
 odpowiednią ilość i szerokości wyjść ewakuacyjnych,
 długości, wysokości i szerokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych;
 sposób obudowy i wydzielenia dróg ewakuacyjnych oraz

pomieszczeń;

 konieczność zabezpieczenia przed zadymieniem dróg

ewakuacyjnych;

 wymagalność oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego i

zapasowego)
w pomieszczeniach i na drogach ewakuacyjnych;

 możliwość rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów

głosowych poprzez system DSO w budynkach, dla których jest on
wymagany.

Odpowiednie warunki ewakuacji

17

Zgodnie z

§

16 ust. 2 rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych
i terenów, podstawą do stwierdzenia, że w budynku występują
warunki techniczne niezapewniające możliwości ewakuacji ludzi,
może być:

1) szerokość przejścia, dojścia lub wyjścia ewakuacyjnego albo biegu

bądź spocznika klatki schodowej służącej ewakuacji,

mniejsza o

ponad jedną trzecią

od określonej w przepisach techniczno-

budowlanych;

2) długość przejścia lub dojścia ewakuacyjnego

większa o ponad 100

%

od określonej w przepisach techniczno-budowlanych;

3) występowanie w pomieszczeniu strefy pożarowej zakwalifikowanej

do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II lub

ZL V

albo na drodze

ewakuacyjnej:
a) okładziny sufitu lub sufitu podwieszonego z materiału łatwo
zapalnego lub kapiącego pod wpływem ognia, bądź wykładziny
podłogowej z materiału łatwo zapalnego,
b) okładziny ściennej z materiału łatwo zapalnego na drodze
ewakuacyjnej, jeżeli

nie zapewniono dwóch kierunków

ewakuacji;

Uznawanie obiektu za zagrażający życiu

ludzi

18

4) niewydzielenie ewakuacyjnej klatki schodowej budynku wysokiego

innego niż mieszkalny lub wysokościowego, w sposób określony w
przepisach techniczno-budowlanych;

5) niezabezpieczenie przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych

wymienionych
w przepisach techniczno-budowlanych, w sposób w nich określony;

6) brak wymaganego oświetlenia awaryjnego w

odniesieniu do strefy

pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II
lub ZL V albo na drodze ewakuacyjnej prowadzącej z tej strefy na
zewnątrz budynku.

Przedstawionych kryteriów oceny zagrażania życia ludzi nie stosuje
się w stosunku do budynków

wzniesionych zgodnie

z ustawą z dnia

7

lipca

1994

r.

-

Prawo

budowlane

(Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) oraz aktami
wykonawczymi wydanymi na podstawie tej ustawy

(§ 45

rozporządzenia

MSWiA

z

dnia

7

czerwca

2010

r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych
i terenów).

Uznawanie obiektu za zagrażający życiu

ludzi

19

VII.

W zakresie organizacji imprez masowych

• określenie ilości miejsc dla uczestników imprez,
• instrukcja postępowania w przypadku powstania pożaru lub

innego miejscowego zagrożenia w miejscu i czasie imprezy
masowej,

• inne ustalenia w tym zakresie.

VIII.Próby i testy urządzeń przeciwpożarowych

Przykładowo:

• uruchomienie SSP wraz ze sprawdzeniem monitoringu

pożarowego,

• sprawdzenie przeciwpożarowego wyłącznika prądu.

Na tym protokół zakończono.
Kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu prawie
wniesienia umotywowanych zastrzeżeń do protokółu. Protokół spisano
na …… stronach w 2-ch jednobrzmiących egzemplarzach i po
zapoznaniu się z jego treścią podpisano
bez zastrzeżeń - z zastrzeżeniami. Kopię protokółu pozostawiono
kontrolowanemu.

 …………………………………………………

…………………………………………………

Podpis kontrolowanego

Podpis kontrolującego

Czynności kontrolno - rozpoznawcze –

budynki

20

W toku działań kontrolno-rozpoznawczych ustalono, co

następuje:

I. W zakresie ustaleń formalnych

• właściciel, zarządcza, użytkownik obiektu – określenie stron

odpowiedzialnych za zapewnienie w obiekcie odpowiedniej ochrony
przeciwpożarowej,

• pozwolenia na użytkowanie,
• charakter stacji.

II. Charakterystyka ogólna stacji
Lokalizacja obiektów i urządzeń na stacji:

• pawilonu stacji od:

– zaworów oddechowych

............ ( m )

– frontu spustowego

............ ( m )

• dystrybutorów paliw płynnych od:

– linii energetycznej

............ ( m )

– pawilonu stacji

............ ( m )

– innych obiektów

............ ( m )

– nie zasyfonowanych studzienek

poniżej 5m / ponad 5m /

brak studzienek

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

21

• dystrybutorów LPG od:

– linii energetycznej

............ ( m )

– pawilonu stacji

............ ( m )

– nie zasyfonowanych studzienek

poniżej 8m / ponad 8m / brak

studzienek

• od nadziemnego zbiornika LPG do:

– innych budynków

............ ( m )

– budynków ZL

............ ( m )

– ulicy

............ ( m )

– pawilonu stacji

............ ( m )

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

22

Zbiorniki paliw płynnych:
1 – płaszczowe umieszczone w wannie: ilość ............

pojemność .............

1 – płaszczowe z wykładziną z tworzyw sztucznych: ilość .............

pojemność .............

1 – płaszczowe z tworzyw sztucznych: ilość .............

pojemność .............

2- płaszczowe : ilość ............. pojemność .............
Inne ...........................................................................................................

.........................

Łączna pojemność zbiorników ............. m

3

.

Dystrybutory:
• Ilość .............
• lokalizacja na wysepkach tak / nie , inny sposób

lokalizacji: ......................................

• Ilość węży przy dystrybutorze .............

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

23

Zbiorniki paliwa LPG
Zbiorniki podziemne Ilość

pojemność łączna pojemn.

Zbiorniki nadziemne ilość

pojemność łączna pojemn.

Zbiorniki przewoźne ilość

pojemność łączna pojemn.

Butle stalowe ilość

zawartość gazu kg.

Usytuowanie magazynu butli:

Posadowienie zbiorników LPG / konstrukcja nośna

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

24

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

…………

……

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

Stan techniczny i zabezpieczenie:
• zbiorników przed przenikaniem paliwa do gruntu i wód gruntowych:

...............................................................................................................
.....................

...............................................................................................................
.....................

• frontu spustowego w trakcie napełniania zbiorników magazynowych

przed przenikaniem par do atmosfery:

...............................................................................................................
.....................

...............................................................................................................
.....................

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

25

III. W zakresie przeglądów technicznych i konserwacji
• pomiary oporności izolacji przewodów instalacji elektrycznej
• pomiary oporności uziemienia instalacji odgromowej
• pomiary uziemienia wszystkich elementów instalacji paliwowej
• pomiary rezystancji węży nalewczych
• próba szczelności zbiorników
• przegląd zaworów oddechowych
• przegląd UDT zbiorników paliwa LPG
• dopuszczenie, certyfikaty dot. zestawu pompa – silnik paliwa LPG
• inne protokoły i dokumenty w tym zakresie.

IV. W zakresie organizacji i bezpieczeństwa
• dopuszczenie, certyfikaty dot. dystrybutorów,
• instrukcja bezpieczeństwa pożarowego,
• szkoleń pracowników z zakresu ochrony ppoż. / obsługi LPG.

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

26

V. W zakresie oznakowani i zabezpieczenia przeciwpożarowego
• sprzęt gaśniczy,
• oznakowanie znakami bezpieczeństwa oraz informacyjne,
• woda do zewnętrznego gaszenia pożaru,
• warunki dojazdu pożarowy

VI. Inne dodatkowe ustalania wizji lokalnej

Na tym protokół zakończono.

Czynności kontrolno - rozpoznawcze – stacje

paliw

27

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

st. kpt. mgr inż. Rafał Szczypta

starszy specjalista KG PSP

Dziękuję za uwagę!

28