Rzęsistek pochwowy
( Trichomonas vaginalis)
1)
Epidemiologia
2)
Obraz kliniczny
3)
Diagnostyka
4)
Leczenie
Epidemiologia:
Rzęsistek pochwowy to pasożyt bytujący
w narządach płciowych i moczowych
człowieka wywołujący chorobę dróg
moczowo-płciowych - rzęsistkowicę
(trichomonadiosis).
Najlepsze warunki znajduje w narządach rodnych kobiet, ale
można go spotkać w przestrzeni podnapletkowej
mężczyzn oraz początkowej części cewki
moczowej u obojga płci.
Według danych WHO na całym świecie notuje się
ponad 333 mln przypadków chorób
przenoszonych drogą płciową, w tym ponad 170
mln
przypadków rzęsistkowicy.
rodzaje rzęsistka występujące w organizmie
człowieka:
- Pochwowy ( T. vaginalis),
- Policzkowy (T. tenax),
- Jelitowy (T. hominis).
budowa :
Rzęsistek to pierwotniak (
czyli
mikroskopijny jednokomórkowiec zdolny do
wykonywania wszystkich czynności życiowych
) z
klasy wiciowców, co oznacza, że
posiada wici ( 4 ) jako organella
ruchu (
podobną funkcję pełni również u
rzęsistka błonka falująca
).
Ciało jest kształtu owalnego lub
gruszkowatego, długości 10-30 µm.
Elementy budowy rzęsistka:
- pellikula, tj. błona kom. otaczająca ciało rzęsistka
(
funkcja: ochroni, umożliwia przenikanie substancji odżywczych,
wydalanie resztek pokarmowych oraz zmiany kształtu ciała
);
- cytoplazma, jako macierz
dla organelli kom. (
składa się z
warstwy zewnętrznej – ektoplazmy i wewnętrznej
- endoplazmy
)
- 4 wici oraz błonka falująca,
jako struktury umożliwiające
ruch postępowy;
-
kinetosomy
( ciałka podstawowe
wici, umożliwiające ich ruch);
- aksostyl (zbud. z mikrotubul),
stanowiący istotną część cytoszkieletu;
- jądro kom.
(nośnik materiału genetycznego);
- układ Golgiego
(wytwarza szczególny rodzaj enzymów,
które są magazynowane w specjalnych pęcherzykach );
- kinetosomy
( ciałka podstawowe
wici, umożliwiające ich ruch);
-włókna parabazalne
(odchodzą od kinetosomów,
z ap. Golgiego tw. aparat parabazalny);
- retikulum endoplazmatyczne
(przemiany
białek i węglowodanów, usuwanie toksyn);
- kosta
(pręcik podstawowy, wzdł. Błonki
falującej, zbud z wł. poprz.prąż.);
- hydrogenosomy
(odpowiedniki
mitochondriów, pełniące funkcje energetyczne);
- fagolizosomy z enzymamiproteolicznymi.
oddychanie:
wymiana gazowa odbywa się całą powierzchnią ciała.
odżywianie:
T.v. odżywia się nabłonkiem dróg rodnych i moczowo-płciowych oraz
płynami ustrojowymi.
rozmnażanie:
Rzęsistek rozmnaża się bezpłciowo. Przy każdym jego podziale powstaje
nowy organizm. Można znaleźć go w organizmie we
wszystkich stadiach rozwoju
(wiciowej, amebowej, cystopodobnej
i formach przejściowych) .
Zarazić się nim można przez:
- usta, - narządy płciowe,
- odbytnicę - wdychanie powietrza
Po jego wniknięciu do wnętrza
człowieka, ma miejsce stopniowe
zarażanie całego organizmu.
Rzęsistki jeśli znajdą się w niekorzystnych warunkach
lub grozi im zagłada (w wyniku obrony systemu
immunologicznego) mogą wydzielać substancje
rogowe lub galaretowate, które tworzą dookoła
ochronną otoczkę).
Obraz kliniczny:
Objawy u kobiet:
- zaburzenia w oddawaniu moczu,
- świąd, pieczenie narządów płciowych
- upławy zielonkawe lub żółtawe,
pieniste, o niemiłej woni,
- wypryski wokół warg sromowych,
- stan zapalny,
- owrzodzenia śluzówki pochwy,
- bóle podczas stosunków płciowych,
- zaburzenia miesiączkowania,
- alkaliczny odczyn wydzieliny pochwy
U 10-50% chorych zarażenie
przebiega bezobjawowo
Objawy u mężczyzn:
- swędzenie cewki moczowo-
płciowej,
- zapalenie żołędzia i (lub) napletka,
- szklista wydzielina z prącia
(głównie poranna),
- zaburzenia w oddawaniu moczu
- rzadziej zapalenie gruczołu
krokowego czy najądrzy.
U 15-50% mężczyzn zarażonych
rzęsistkiem pochwowym którzy są
zwykle partnerami seksualnymi
zarażonych kobiet, objawy
chorobowe nie występują.
Profilaktyka:
unikanie przygodnych stosunków
płciowych, przestrzeganie zasad higieny, wystrzeganie się
publicznych wanien, miednic i cudzych przyborów
higienicznych.
Diagnostyka:
Wykonanie tzw. bezpośredniego materiału
mokrego z wydzieliny pochwowej u kobiet,
u mężczyzn z wydzieliny z cewki moczowej,
wydzieliny spod napletka albo wydzieliny z gruczołu
krokowego lub nasienia; zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn
można badać osad moczu;
Obecność T.v. stwierdzana jest podczas oglądania
powyższego materiału pod mikroskopem.
Barwienie metodą Giemsy.
Wykonanie posiewu na podłożu diagnostycznym do hodowli
rzęsistka pochwowego.
Test genetyczny, polegający na wykrywaniu obecności DNA
Trichomonas vaginalis.
Leczenie:
Leki p/pierwotniakowe:
większość szczepów rzęsistka
pochwowego jest szczególnie wrażliwa
na metronidazol i jego pochodne
(wskaźnik wyleczeń około 95%).
Częstość samoistnych wyleczeń szacuje
się na 20-25%.
Dziękuję za uwagę!