Jodła pospolita
Abies alba
Przygotowała:
Justyna Sierzputowska
Występowanie w Polsce
Największe rozsiedlenie
jodły znajduje się
w Karpatach.
Charakterystyczna jest dla
pięter dolnoreglowych
(od 500 do 1100m npm.).
Obejmuje Krainę: Śląską,
Małopolską, Sudecką,
Karpacką. W trzech
pierwszych udział jest
znikomy. W Tatrach
znajduje się najwyżej
położona jodła w Polsce.
Pokrój
Jodła posiada
charakterystyczny
stożkowaty pokrój,
strzelisty pień i jest dosyć
luźno ugałęziona, na
szczycie tworzy się tzw.
„bocianie gniazdo”. Jest to
drzewo żywiczne. Konary
układają się w okółkach.
Wysokość maks., 50m,
Pierścienica maks.,
150-200cm,
Wiek maks., 220-250lat.
Szyszki
Jodła obradza w drzewostanie w
wieku 60-70 lat. Największy
urodzaj występuje co 2-5 lat na
nizinach,
co 6-8 lat w górach.
Zielone szyszki, kiedy dojrzeją
zmieniją barwę
na kolor brązowy. Rozpadają się i
zostaje tylko oś szyszki. Nasiona
jodły opatrzone są dużymi
skrzydełkami. Dzięki czemu
możliwy jest rozsiew na dalekie
odległości.
Nasiona dojrzewają od września
do października.
Charakterystyka
Jodła jest drewem cienioznośnym. Lubi gleby świeże,
głębokie. Jest mezofitem i mezotrofem. Bardzo
wrażliwa na zanieczyszczenie powietrza.
Małoodporna na niskie temperatury. Tworzy
drzewostany lite lub mieszane z bukiem, rzadziej
z sosną lub świerkiem. Posiada głęboki
system korzeniowy o typie sercowatym.
Nie tworzy odrostów od pnia ani od korzeni.
Właściwości ekologiczne
Jodła to typowe drzewo klimatu umiarkowanego
chłodnego i wilgotnego. Znosi niewielkie wahania
temperatury. Jest najbardziej cienioznośnym
z naszych gatunków lasotwórczych.
Jodła wymaga trzymiesięcznego, bezmroźnego
okresu wegetacji. Jest bardzo wrażliwa na mróz.
Najlepszy wzrost jodły odnotowuje się na glebach
głębokich, ze zaznaczoną domieszką części
spławialnych, świeżych i wilgotnych.
Siedliskowe typy lasu
Jodła jako gatunek
główny
BMśw, LMśw, Lśw, LMw, Lw, BMwyż,
LMwyż, Lwyż,
Jodła jako gatunek
domieszkowy
BMw, BM
Drzewostany
jednogatunkowe w
optymalnych
warunkach
Roztocze, Góry Świętokrzyskie, Beskid
Sądecki, Beskid Niski, Bieszczady.
Wzrost
Jodła jest gatunkiem który
wolno rośnie. Na początku
szybkiego wzrostu woli
ocienienie. W wieku 10-15lat
jest najwolniej przyrastającym
drzewem. W miejscach silnie
ocienionych dosrasta do 1-5m
w kilkadziesiąt lat.
Na zyżniejszych siedliskach
kulminacja następuje w wieku
35-40lat a na uboższych
siedliskach 50-55lat.
Rola jodły
W drzewostanach sosnowych gęstrze
rozmieszczenie domieszki jodły spełnia
rolę pielęgnacyjną.
W drzewostanie świerkowym zwiększa
odporność na wiatry.
Drewno jest lekkie, miękkie i łatwo
łupliwe. Wykorzystywane głównie w
przemyśle budowlanym, celulozowo-
papierniczym.
Znaczenie drewna jodłowego
na rynkach drzewnych jest
stosunkowo małe i stale się
zmniejsza. Drewno jodłowe nie
jest lubiane przez stolarzy, a drwale
często niechętnie wyrabiają z niego
szczapy. Przyczyną jest występująca
w wielu drzewach falistość włókien
przebiegająca
w kierunku obwodowym.
Jodła jest rośliną leczniczą.
Szyszki dostarczają olejek, który jest
wykorzystywany w perfumerii.
Piśmiennictwo:
Tomanek, Witkowska-Żuk. 2008. Botanika
leśna. PWRiL
Jaworski 2011. Hodowla lasu. Tom III.
PWRiL
Witkowska-Żuk. 2012. Atlas roślinności
lasów. Multico