INSTALACJ

E

ZASILANIA

GAZEM

LPG

Podział instalacji
gazowych

Doboru typu instalacji gazowej do danego samochodu dokonuje się na podstawie
rodzaju układu zasilania paliwem, występującego w danym pojeździe.
Układy zasilania paliwem dzieli się na:
- gaźnikowe 
- wtryskowe
Wtryskowe układy paliwowe dzieli się na:
- wtryski jednopunktowe - z jednym (centralnym) wtryskiwaczem
- wtryski wielopunktowe - z oddzielnym wtryskiwaczem na każdy cylinder
Podstawową różnicą między wtryskami wielopunktowymi jest sposób sterowania
wtryskiwaczami benzyny.
Wtryskiwacze wielopunktowe dzielimy na:
-wtryski wielopunktowe MPIc (o działaniu ciągłym) ,,full group”- jednoczesne
otwieranie wszystkich wtryskiwaczy
- wtryski wielopunktowe MPIg (o działaniu nieciągłym) ,,semisekwencyjne” -
sterowanie wtryskiwaczy grupami (parami, stronami); wtryskiwacze połączone
są w dwie różne grupy, np. pary (w silnikach rzędowych)
-wtryski wielopunktowe sekwencyjne MPIs (o działaniu nieciągłym) -
wtryskiwacz paliwa dla każdego cylindra jest sterowany oddzielnie
- wtryski wielopunktowe z elektronicznie sterowaną przepustnicą MPIe
Każdy układ zasilania może być wyposażony w dodatkowe elementy służące do
ograniczenia emisji spalin

Ze względu na elementy ograniczające emisję spalin, można
dodatkowo wyróżnić 3 podstawowe grupy:
a) bez katalizatora i sondy lambdy
b) z katalizatorem i sondą lambda
c) z rozbudowanym systemem diagnostyki pokładowej
OBD II - zawsze zawiera katalizator i co najmniej 2
sondy lambda (jedna przed i jedna za katalizatorem)
Dla poszczególnych rodzajów układów zasilania benzyną dobiera
się odpowiedniej generacji instalację gazową.
Wyróżniamy następujące generacje urządzeń gazowych:
- I generacji - tradycyjne urządzenia z mikserem gazu
- II generacji - tradycyjne urządzenia z mikserem gazu, wyposażone
dodatkowo w elektronikę sterującą ilością gazu podawanego do
silnika i współpracującą z sondą lambda
- III generacji - indywidualne doprowadzenie gazu do
poszczególnych cylindrów (jednomiejscowe sterowanie dawką gazu
- sterowanie jednopunktowe, centralne)
- IV generacji - sekwencyjny wtrysk gazu, oddzielne sterowanie
podaniem gazu (wtryskiwaczami gazu) dla każdego cylindra

Instalacje LPG I
generacji

Instalacje gazowe I gen. Jest najprostszym systemem zasilania gazem.
Montowana jest w samochodach z gaźnikowym układem zasilania benzyną
lub wtryskiem paliwa, ale tylko wtedy, gdy w pojeździe nie występuje
lambda i katalizator.
Urządzenia te nie umożliwiają regulacji dawki gazu zasysanej przez silnik
podczas jazdy. Nie ma tutaj możliwości dostosowania układu zasilania do
aktualnego sposobu pracy silnika (wzbogacenie mieszanki przy
przyspieszaniu, odcinanie dopływu gazu przy zwalnianiu itp.)
Brak sterownika elektronicznego w silnikach gaźnikowych czyni ją tanim,
ale też najmniej precyzyjnym i ekonomicznym (w sensie zużycia paliwa).
Instalacja nie wymaga instalowania prawie żadnych sterowników.

Instalacje LPG II
generacji

Instalacja gazowa II gen. przeznaczona jest do pojazdów wyposażonych w katalizator i sondę lambda.
Instalacje te są pierwszymi system. zasilanymi paliwami gazowymi z elektroniczną kontrolą dawki gazu
Instalacja ta może być montowana w samochodach wyposażonych w jedno i wielopunktowym wtryskiem
benzyny, z metalowym kolektorem ssącym.
Zasada działania jest podobna do systemów I generacji, istotną różnicą jest ciągła regulacja dawki gazu
podawanej do silnika pojazdu podczas jazdy, aby precyzyjnie przygotować mieszankę gazowo-powietrzną,
o takim składzie jakiego wymaga silnik w danej chwili.
Proces sterowania (regulacji) odpowiednią ilością podawanego gazu odbywa się za pomocą
elektronicznego układu sterującego, który decyduje o składzie mieszanki powietrzno-gazowej na
podstawie odczyty wskazań specjalnych czujników znajdujących się na silniku, monitorujących jego
pracę. Układ ten nie dopuszcza również do przegrzania katalizatora
Elementem wykonawczym układu sterującego jest attuator sterowany mikroprocesorowym
sterownikiem gazu- lambdą, który steruje ilością gazu zasysanego przez silnik poprzez mikser.
Gazowy system Lambda działa dzięki sygnałom dostarczonym z sondy lambda umieszczonej w układzie
wydechowym, z czujnika położenia przepustnicy oraz sygnału o aktualnej prędkości obrotowej silnika.
Elektroniczny emulator odłącza dopływ paliwa do wtryskiwaczy, musi on także „oszukiwać” komputer
samochodu, aby nie dopuścić do powstania komunikatów o błędach układ wtryskowego, które musiałyby
wystąpić podczas pracy na paliwie gazowym w centrali sterowania benzyną. Jest to zabezpieczenie
przepływomierza powietrza na skutek powrotu płomienia do układu dolotowego.
W przeciwnym wypadku komputer samochodu mógłby zdecydować o przejściu na awaryjny tryb pracy
silnika lub całkowicie uniemożliwić dalszą jazdę.
Spotkać się można z dwoma podstawowymi typami komputerów gazowych:
- programowalny (omówiony)
- korekcyjny

Instalacje LPG III
generacji

III generacja układów zasilania gazowego przeznaczona jest do samochodów z
wielopunktowym wtryskiem benzyny (MPI) która posiada zamontowane w
kanałach dolotowych wtryskiwacze benzyny w liczbie równej liczbie cylindrów.
Podstawowym wyznacznikiem instalacji gazowych do wtrysku wielopunktowego
jest zachowanie zbliżonego do oryginalnego, miejsca powstawania mieszanki
gazowo-powietrznej (przed zaworem ssącym).
Gaz podawany jest bezpośrednio do kolektora ssącego za pośrednictwem dysz
wtryskowych które dostosowują wydajność układu do zapotrzebowania silnika,
dzięki czemu nie mamy wypełnionego kolektora ssącego mieszanką palną,
dzięki czemu unikniemy powrotu płomienia do kolektora – czyli tzw. strzałów.
oraz zminimalizowana zostaje różnica w wydajności silnika pracującego na
gazie i na benzynie.
Dysze zamontowane są w pobliżu wtryskiwaczy benzyny. Jest to wtrysk ciągły w
fazie lotnej i gaz dochodzi do wszystkich cylindrów jednocześnie.
Dawkowanie odbywa się za pomocą dodatkowego układu sterującego, który ma
zaprogramowane parametry dawkowania gazu.
Instalacja III generacji stosuje się w autach wyposażonych w plastikowe
kolektory. Instalacje wyposażone są w układy elektroniczne pełniące taką samą
funkcję jak w II generacji.
System charakteryzuje się dużą szybkością pracy, ale ich wadą jest to, że
wszystkie cylindry mają takie samo sterowanie i napełniane są tą samą ilością
gazu. – jednomiejscowe centralne sterowanie. Brak wtryskiwacza. Gaz jest
doprowadzany do każdego cylindra osobno przez rozdzielacz.
Systemy te wyróżniają się przede wszystkim zastosowaniem drugiej
(dodatkowej) sondy lambda umieszczonej za katalizatorem.

Instalacje LPG IV
generacji

Instalacja IV generacji tzw. sekwencyjny wtrysk gazu przeznaczona jest do samochodów
wyposażonych w wielopunktowy wtrysk benzyny (MPI – Multi Point Injection) z
systemem diagnostyki - EOBD lub OBDII.
IV generacja układów gazowych to nowoczesne konstrukcje, w których celem jest
wyeliminowanie różnic dynamiki i mocy silnika przy zmiennym zasilaniu hybrydowym.
Cel ten uzyskany został przez wprowadzenie nowoczesnego układu wtrysku gazu - SGI
(Sekwencyjny Wtrysk Gazu).
W układzie tym, każdy wtryskiwacz elektromagnetyczny dedykowany jest tylko i
wyłącznie do jednego cylindra.
Wtryskiwacze wtryskują sekwencyjnie (czyli wcześniej zapamiętaną) odpowiednią ilość
gazu (dawkę) do cylindrów – w okolice zaworów ssących – w odpowiednim momencie
cyklu pracy silnika.
Sterowanie ilością podawanego gazu (czyli dawką) odbywa się za pomocą
zaawansowanego, elektronicznego układu sterującego (komputera), który decyduje o
czasie trwania i momencie wtrysku gazu.
Ustalenie dawki gazu oraz momentu wtrysku odbywa się z wykorzystaniem obrobionych
przez komputer benzyny informacji zebranych wcześniej przez systemy elektroniczne
monitorujące stan silnika i jego pracę.
Parametry niezbędne do funkcjonowania wtryskiwaczy:
- pomiar czasu otwarcia wtryskiwaczy benzynowych;
- prędkość obrotowa silnika;
- temperatura wtryskiwanego gazu;
- ciśnienie gazu i podciśnienie w kolektorze ssącym.
Dawka gazu dla każdego cylindra determinowana jest przez kontroler wtrysku
benzynowego.
Ciśnienie paliwa w tym systemie wynosi od 0,3÷0,4MPa.