Hałas
infradźwiękowy
w środowisku pracy.
Hałasem infradźwiękowym nazywamy hałas,
w którego widmie występują składowe
o częstotliwościach infradźwiękowych
od 2 do 20 Hz i niskich częstotliwościach
słyszalnych o zakresie częstotliwości
od 10 do 250 Hz.
Infradźwięki w organizmie odbierane są
głównie drogą słuchową. Słyszalność ich
zależy
od poziomu ciśnienia akustycznego.
Próg słyszenia jest tym większy im niższa
jest częstotliwość infradźwięków.
Infradźwięki są szkodliwe, gdy poziom ciśnienia
akustycznego przekracza wartość 140 dB.
Mogą powodować trwałe uszkodzenia
organizmu.
Poziomy ciśnień akustycznych, występujących
zwykle w środowisku pracy, wahają się
w granicach 80 -120 dB. Bardzo rzadko
przekraczają wartość 120 dB. Głównym więc
działaniem infradźwięków jest uciążliwość.
Powodują zmęczenie, dyskomfort, senność
zaburzenia równowagi, obniżenie stanu
czuwania itp.
Źródłami infradźwięków są:
sprężarki, wentylacja,
klimatyzacja, silniki, formierki,
kraty wstrząsowe, młyny, kotły,
kominy, walce drogowe,
urządzenia młynów zbożowych.
Hałas infradźwiękowy charakteryzowany
jest następującymi parametrami:
1/ równoważnym poziomem ciśnienia
akustycznego skorygowanym
charakterystyką częstotliwościową G
- L
Geq,T
w dB,
2/ szczytowym nieskorygowanym
poziomem
ciśnienia akustycznego - L
Lin,peak
w dB.
Dopuszczalne wartości hałasu
występującego na stanowiskach pracy.
Rozporządzenia MPiPS z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, opublikowane
w Dz.U.02.217.1833 zał. 2A określało dopuszczalne wartości
hałasu infradźwiękowego. Wg tego rozporządzenia
równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany
charakterystyką częstotliwościową G odniesiony
do 8-godzinnego, dobowego wymiaru czasu pracy lub tygodnia
pracy może przekraczać 102 dB
- szczytowy nieskorygowany poziom ciśnienia akustycznego
nie może przekraczać 145 dB.
W/w dopuszczalne wartości obowiązują jednocześnie.
W rozporządzeniu MPiPS z 16.06.2009r.
opublikowanym w Dz.U.09.105.873,
a wprowadzającym zmiany w rozporządzeniu
z 2002r (Dz.U.05.217.1833) wykreślono punkt
dotyczący wartości dopuszczalnych dla hałasu
infradźwiękowego.
Dopuszczalne wartości hałasu
dla młodocianych i kobiet w ciąży.
W przypadku stanowisk pracy młodocianych
i kobiet w ciąży obowiązują inne wartości
dopuszczalne.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów
z 24 sierpnia 2004r. opublikowanego
w Dz.U.04.200.2047 w sprawie wykazu prac
wzbronionych młodocianym i rozporządzeniem Rady
Ministrów z 10 września1996r. opublikowanego
w Dz.U.02.127.1092 w sprawie wykazu prac
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych
dla zdrowia kobiet
Nie wolno zatrudniać kobiet w ciąży oraz
młodocianych
w warunkach narażenia na hałas infradźwiękowy,
którego:
- równoważny poziom ciśnienia akustycznego
skorygowany charakterystyką częstotliwościową G,
odniesiony do 8-godzin-nego dobowego,
określonego w kodeksie pracy, wymiaru czasu
pracy przekracza wartość 86 dB
- szczytowy nieskorygowany poziom ciśnienia
akustycznego przekracza wartość 135 dB
Profilaktyka przed szkodliwym
działaniem hałasu infradźwiękowego
Ze względu na znaczne długości fal infradźwiękowych
(20 ÷ 170 m), tradycyjne ściany, przegrody, ekrany
i pochłaniacze akustyczne są mało skuteczne.
W niektórych przypadkach fale infradźwiękowe są
wzmacniane na skutek rezonansu pomieszczeń,
elementów konstrukcyjnych budynków
lub całych obiektów.
Najlepszą ochronę przed szkodliwym działaniem
infradźwięków stanowi ich zwalczanie u źródła
powstawania, a więc w maszynach i urządzeniach.
Do innych rozwiązań zaliczyć można:
- stosowanie tłumików hałasu na wlotach i wylotach
powietrza (lub gazu) maszyn przepływowych
- właściwe fundamentowanie (z wibroizolacją) maszyn
i urządzeń usztywnianie konstrukcji ścian i
budynków
w przypadku ich rezonansów
- stosowanie dźwiękoszczelnych kabin o ciężkiej
konstrukcji (murowanych)
- dla operatorów maszyn i urządzeń stosowanie
aktywnych metod redukcji hałasu (związanych
z aktywnym pochłanianiem i kompensacją
dźwięku).
Wyniki pomiarów należy opracować
w „sprawozdaniach z badań hałasu
infradźwiękowego”
Dziękuję za uwagę.
Maria Popiel