Grupa 263
Kamila Dobbek
Aleksandra Wałęka
Ewolucja części kapitałowej
systemu emerytalnego
1
I filar – oparty na Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych zarządzany przez ZUS,
II filar – oparty na otwartym funduszu
emerytalnym (OFE),
III filar – oparty na indywidualnym koncie
emerytalnym (IKE), indywidualne konto
zabezpieczenia
emerytalnego (IKZE) i pracowniczy program
emerytalny(PPE)
Polski system emerytalny opiera
się na trzech filarach :
2
podwyższanie wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn do
poziomu 67 lat,
wprowadzenie możliwości przejścia na emeryturę częściową
przed osiągnięciem wieku emerytalnego,
stopniowe ujednolicenie stażu ubezpieczeniowego dla kobiet i
mężczyzn – do 25 lat – uprawniającego do najniższej emerytury,
dostosowanie podwyższonego wieku emerytalnego do zasad
ustalania stażu hipotetycznego uwzględnianego przy obliczaniu
wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy,
umożliwienie dalszego pobierania renty z tytułu niezdolności do
pracy oraz świadczeń o charakterze przedemerytalnym do
czasu osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego,
wydłużenie okresu pobierania okresowej emerytury kapitałowej.
Zmiany w polskim systemie
emerytalnym obowiązujące od roku 1999
3
Składki do 30.04.2011r.
Składki od 01.05.2011r. do 31.12.2012r.
Składki od 01.01.2013r. do 31.12.2013r
.
Podział składek do końca
2013r.
12,22%
x
7,30%
Księgowane na
indywidualnym koncie w ZUS
x
Odprowadzane przez ZUS do
wybranego OFE
12,22%
5,00%
2,30%
Księgowane na
indywidualnym koncie
w ZUS
Księgowanie na
indywidualnym
subkoncie
Odprowadzane przez
ZUS do wybranego OFE
12,22%
4,50%
2,80%
Księgowane na
indywidualnym koncie w
ZUS
Księgowanie na
indywidualnym
subkoncie
Odprowadzane przez
ZUS do wybranego OFE
4
0,0
50 000,0
100 000,0
150 000,0
200 000,0
250 000,0
300 000,0
350 000,0
400 000,0
Dotacje do Funduszu
Ubezpieczeń
Społecznych
Wydatki budżetu
państwa ogółem
Udział dotacji do FUS w wydatkach
budżetu państwa (w mln zł)
Źródło: dane z GUS na dzień
21.10.2014r.
5
przeniesienie do ZUS tzw. obligacyjnej części aktywów OFE
wprowadzenie dobrowolności uczestnictwa w OFE w
odniesieniu do przyszłej składki emerytalnej, która wynosi
2,92% podstawy wymiaru składki
wprowadzenie zakazu inwestowania przez OFE w obligacje
skarbowe i inne skarbowe papiery wartościowe, oraz
instrumenty finansowe gwarantowane przez Skarb Państwa
zaktywizowanie OFE do prowadzenia mniej zachowawczej
polityki lokacyjnej,
obniżenie maksymalnej wysokości opłaty od składki do
poziomu 1,75%
ustalenie zasad wypłaty świadczeń emerytalnych ze
środków zgromadzonych na rachunkach w OFE
Zmiany w części kapitałowej
systemu emerytalnego
6
Od lutego 2014 roku podstawę portfela OFE
stanowią krajowe udziałowe papiery
wartościowe
Struktura portfela inwestycyjnego OFE (w %)
Źródło: OFE
7
Podział składki emerytalnej w przypadku
podjęcia decyzji o przekazywaniu składki
wyłącznie na subkonto w ZUS - 19,52%
Podział składki emerytalnej w przypadku
decyzji o przekazywaniu składki na rachunek
w OFE - 19,52%
Aktualnie obowiązujące składki
Konto w ZUS 12,22%
Subkonto w ZUS 7,3%
Konto w ZUS
12,22%
Subkonto w ZUS
4,38%
Rachunek w OFE
2,92%
8
na koncie w ZUS (waloryzacja składek zależy
od realnego wzrostu sumy przypisu składek
emerytalnych i wskaźnika wzrostu cen towarów
i usług konsumpcyjnych),
na subkoncie w ZUS waloryzacja składek jest
równa średniorocznej dynamice wartości PKB w
cenach bieżących za okres ostatnich 5 lat
poprzedzających termin waloryzacji,
w OFE, gdzie wysokość zgromadzonych
aktywów zależy od decyzji inwestycyjnych PTE
(rynkowe stopy zwrotu).
„Portfel przyszłego emeryta”
9
Jest to ogół zobowiązań systemu emerytalnego.
Może być ukryty lub jawny.
Ukryty dług emerytalny w Polsce wynosi ok. 2 bln zł.
Jawny dług wynosi ok. 300mld zł
Repartycyjny system o zdefiniowanej składce, którego
przykładem jest polski system emerytalny w części
zarządzanej przez ZUS, powoduje ujawnienie długu
emerytalnego. Dług ten zaczął być częściowo wliczany do
oficjalnego długu publicznego.
W konsekwencji reform powstały także deficyty w systemach
repartycyjnych w okresie przejściowym, kiedy nadal trzeba
wypłacać świadczenia ze „starego” systemu, a część składki
emerytalnej jest już przekazywana na rachunki w części
kapitałowej.
„Dług emerytalny”
10
OFE ma charakter środków prywatnych, a aktywa
funduszy nie są zaliczane do środków publicznych i
zwiększają tym samym oficjalny dług.
Warto podkreślić, że spór, który obecnie toczy się w
obszarze funkcjonowania otwartych funduszy
emerytalnych, nie miałby miejsca, gdyby całość długu
emerytalnego była ujawniana i oficjalnie wykazywana
w statystykach zadłużenia poszczególnych państw.
Wówczas zmiana sposobu finansowania systemu
emerytalnego nie powodowałaby istotnych wahań w
poziomie długu publicznego, a wprowadzenie formuły
zdefiniowanej składki mogłoby wręcz ten jawny dług
ograniczyć.
„Dług emerytalny”
11
http://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne/
http://www.knf.gov.pl/Images/Do_Netu_Kapitalowy
%20system%20emer_tcm75-39021.pdf
http://www.zus.pl/files/Ubezpieczenia_Spo
%C5%82eczne_%201_2014.pdf
http://pl.wikipedia.org/wiki/System_emerytalny_w_Polsce
http://emerytura.gov.pl/system-emerytalny/reforma-
systemu-1999/
http://centrumobslugiemerytalnej.pl/system-emerytalny-
w-polsce/reforma-emerytalna-w-polsce/2/
http://www.knf.gov.pl/Images/Rynek_OFE_I_2014_tcm75-
38702.pdf
Literatura:
12