B H P

TECHNICZNE BEZPIECZEŃSTWO PRACY

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Tezy :



Ogólne zapoznanie z przedmiotem



Podstawowe pojęcia z zakresu BHP



Podstawowe wymagania dla pomieszczeń higieniczno – sanitarnych



Budynki techniczne



Rozporz. MI w sprawie tech. Bud.



Ocena obiektów pod kątem BHP-



Instal. Tech. , elektr. Wodne i gaz.



eksploatacja instalacji



Zagrożenia wynikające w trakcie ich eksploatacji



Rodzaje wentylacji



Środki transportu wewnętrznego



Rodzaje aparatury pomiarowej



Zagrożenia wynikające z użytkowania środków transportu wewnętrznego



Drogi pożarowe w zakładzie pracy



Drogi ewakuacyjne w zakł. Pr.



Maszyny mechaniczne ( rodzaje zagrożeń



urządzenia chłodnicze



Maszyny elektryczne



Rodzaje stanowisk pracy

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Tezy cd.



Rodzaje pomieszczeń pracy



Prace szczególnie niebezpieczne



Prace na wysokości



Zagrożenia prac na wysokości



Prace na wysokości i ich rodzaje



BHP w przedsiębiorstwach tworzyw sztucznych



Ocena prac



Powtórzenie materiału

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Źródła obowiązków i praw BHP :



Konstytucja RP ( art.66 ust.1 )



Ustawy i rozporządzenia; wśród nich – Kodeks pracy



Ratyfikowane umowy międzynarodowe

Umowami międzynarodowymi odnoszącymi się do bezpieczeństwa i higieny pracy są konwencje

MIĘDZYNARODOWEJ ORGANIZACJI PRACY

oraz DYREKTYWY Unii Europejskiej

Regulacje unijne to :



Dyrektywa socjalna czyli tzw. dyrektywa ramowa z dnia 12 czerwca 1989 roku w sprawie
wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy
89/391/EWG ( całkowicie wdrożona do polskiego ustawodawstwa).



Zasadą prawa europejskiego jest maksyma

Państwa członkowskie UE powinny dążyć do

wyrównania warunków życia i pracy przy

jednoczesnym podnoszeniu ich na wyższy

poziom

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Źródła obowiązków i praw BHP :



Konstytucja RP ( art.66 ust.1 )



Ustawy i rozporządzenia; wśród nich – Kodeks pracy



Ratyfikowane umowy międzynarodowe

Umowami międzynarodowymi odnoszącymi się do bezpieczeństwa i higieny pracy są konwencje

MIĘDZYNARODOWEJ ORGANIZACJI PRACY

oraz DYREKTYWY Unii Europejskiej

Regulacje unijne to :



Dyrektywa socjalna czyli tzw. dyrektywa ramowa z dnia 12 czerwca 1989 roku w sprawie
wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy
89/391/EWG ( całkowicie wdrożona do polskiego ustawodawstwa).



Zasadą prawa europejskiego jest maksyma

Państwa członkowskie UE powinny dążyć do

wyrównania warunków życia i pracy przy

jednoczesnym podnoszeniu ich na wyższy

poziom

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Drogą do osiągnięcia tego celu jest :

Zobowiązanie się państw
członkowskich do wdrażania
minimalnych warunków bhp
określonych w tzw. dyrektywach
socjalnych.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Regulacje polskie :

- Konstytucja RP

- Kodeks pracy , a zwłaszcza DZIAŁ

X pod tytułem Bezpieczeństwo i

higiena pracy

- Układy zbiorowe pracy

- Porozumienia zbiorowe

- Regulaminy i statuty określające

prawa i obowiązki stron stosunku

pracy.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI

PRACODAWCÓW:

Pracodawca ponosi

odpowiedzialność za stan
bezpieczeństwa i higieny
pracy w zakładzie

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i

życie

Pracowników poprzez zapewnienie im

bezpiecznych

i higienicznych warunków pracy przy

odpowiednim

wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI

PRACODAWCÓW

Aby zrealizować ten podstawowy

obowiązek, pracodawca musi w
szczególności zapewnić:



Organizację pracy i jej warunków w
sposób bezpieczny i higieniczny

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Przestrzeganie w zakładzie pracy
przepisów oraz zasad bhp, wydawanie
poleceń usunięcia uchybień w tym
zakresie oraz kontrolowanie wykonania
tych poleceń



Wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i
zarządzeń wydawanych przez organy
nadzoru nad warunkami pracy



Wykonanie zaleceń inspektora
pracy(także społecznego)

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca ma również obowiązek

zapewnić

bezpieczne i higieniczne warunki pracy

osobom fizycznym wykonującym pracę

na innej

podstawie niż stosunek pracy, w

zakładzie pracy

lub w miejscu wyznaczonym przez

pracodawcę.



.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCÓW

Obowiązkiem pracodawcy

rozpoczynającego działalność jest

zawiadomienie okręgowego inspektora

pracy i państwowego powiatowego

inspektora sanitarnego o :



Miejscu



Rodzaju



Zakresie prowadzonej

działalności(technologii lub profilu

produkcji – działania)

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Powstrzymywanie się od wykonywania

pracy :



Gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp

i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia

Pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca

grozi takim niebezpieczeństwem

innym osobom.



Wymagającej szczególnej sprawności

psychofizycznej

gdy stan psychofizyczny pracownika nie

zapewnia bezpiecznego wykonania pracy i stwarza

zagrożenie dla innych osób

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

O powstrzymaniu się od

wykonywania

pracy pracownik ma obowiązek

niezwłocznie powiadomić

Przełożonego

!

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Jeżeli powstrzymanie się od

wykonywania pracy nie usuwa

zagrożenia dla zdrowia i życia

pracownika, pracownik ma

prawo oddalić się z miejsca

zagrożenia zawiadamiając

o tym niezwłocznie

przełożonego

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

OBOWIĄZKI PRACOWNIKA



Przestrzeganie przepisów i zasad bhp
to podstawowy obowiązek
pracownika



Znać przepisy i zasady bhp, brać
udział w szkoleniach oraz instruktażu
z zakresu bhp,a także poddawać się
wymaganym egzaminom
sprawdzającym

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Wykonywać pracę w sposób zgodny

z przepisami i zasadami bhp oraz

stosować się do poleceń i wskazówek

przełożonych dotyczących bhp



Dbać o należyty stan maszyn,

urządzeń, narzędzi pracy, sprzętu

oraz o porządek i ład w miejscu

pracy

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Stosować środki ochrony zbiorowej i
osobistej (indywidualnej) zgodnie z
przeznaczeniem



Poddawać się wstępnym, okresowym
oraz kontrolnym badaniom lekarskim
oraz stosować się do zaleceń i
wskazań lekarskich

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Niezwłocznie zawiadomić

przełożonego o zauważonym w
zakładzie wypadku przy pracy lub o
zagrożeniu życia i zdrowia ludzkiego,
ostrzec współpracowników, a także
inne osoby znajdujące się w rejonie
zagrożenia o grożącym im
niebezpieczeństwie

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

OBOWIĄZKI PRACOWNIKA



Współdziałać z pracodawcą i
przełożonymi w wypełnianiu
obowiązków dotyczących

B H P

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

OBOWIĄZEK ODPOWIEDNIEGO

KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA

PRACY

Pracodawca musi zapewnić , że obiekt budowlany ,

w którym znajdują się pomieszczenia pracy, spełnia

wymagania dotyczące BHP

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pomieszczenia muszą odpowiednie

do :



Rodzaju wykonywanych prac



Liczby zatrudnionych pracowników

Pracodawca, wyposażając stanowiska pracy w

maszyny,

sprzęt i urządzenia musi pamiętać, aby spełniały

one wymagania

dotyczące oceny zgodności z minimalnymi

wymaganiami

określonymi przez przepisy prawa.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Urządzenia techniczne i maszyny

wprowadzone do użytku
po 30 kwietnia 2004 muszą
posiadać oznaczenie:

CE

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca ma obowiązek znać

przepisy o ochronie

pracy, a także odbyć szkolenie w

dziedzinie bhp

w zakresie niezbędnym do

wykonywania ciężącym

na nim obowiązków

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca na swój koszt i w czasie pracy powinien

przeszkolić pracowników w zakresie bhp,

ponieważ nie

wolno dopuścić pracownika do pracy , do której

wykonywania

nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub

potrzebnych

umiejętności , a także dostatecznej znajomości

przepisów oraz

zasad BHP.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca ma obowiązek :



Wydać szczegółowe instrukcje i
wskazówki dotyczące bhp na
stanowiskach pracy



Zaznajomić pracowników z
przepisami i zasadami bhp
dotyczącymi wykonywanych przez
nich prac.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracownik musi potwierdzić na

piśmie zapoznanie się z przepisami

oraz zasadami BHP

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca ma obowiązek zapewnić

środki ochrony osobistej oraz odzież i
obuwie robocze. Z tego też tytułu
może nie dopuścić pracownika do
pracy bez środków ochrony
indywidualnej , przewidzianych do
stosowania na danym stanowisku
pracy.

Środki ochrony indywidualnej muszą

spełniać wymagania określone w
Polskich Normach.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Służba BHP

Organizacja i liczba pracowników służby

BHP

zależy od liczby zatrudnionych w danym

zakładzie pracy pracowników

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Konsultacje w zakresie BHP:
Pracodawca ma obowiązek konsultować z
pracownikami
lub ich przedstawicielami wszystkie działania
związane
z bhp, a w szczególności :



Zapewnić odpowiednie warunki do

przeprowadzenia
konsultacji



Organizować je tak, aby odbywały się one w

godzinach
pracy

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Odpowiedzialność za naruszenie

przepisów i zasad bhp :



Porządkowa (podlegająca karze:

upomnienia, nagany, karze

pieniężnej)



Wykroczeniowa (odnosząca się do

nieprzestrzegania przepisów i zasad

bhp określonych w art.. 283 kp)

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



„kto będąc odpowiedzialnym za stan

bezpieczeństwa i higieny pracy w

zakładzie pracy albo kierując

pracownikami, nie przestrzega

przepisów i zasad bhp, podlega karze

grzywny”



Kara grzywny wymierzana jest przez :



Inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy



Sąd Grodzki na wniosek inspektora PIP

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Karna : „ kto wbrew obowiązkowi nie

zawiadamia w terminie właściwego

organu o wypadku przy pracy lub

chorobie zawodowej albo nie sporządza

lub nie przedstawia wymaganej

dokumentacji, podlega grzywnie do

180 stawek dziennych albo karze

ograniczenia wolności „



Cywilna : za nie zapewnienie bezpiecznych i

higienicznych warunków pracy pracodawca

może również ponosić odpowiedzialność

cywilną.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca będzie ponosił

odpowiedzialność cywilną , jeżeli wskutek

naruszenia przez niego przepisów lub

zasad bhp pracownik :



Ulegnie wypadkowi przy pracy



Zachoruje na chorobę zawodową lub inną

spowodowaną warunkami pracy, a

wypłacone odszkodowania z ubezpieczenia

nie pokryją wszystkich strat pracownika z

tego tytułu ( lub jego spadkobierców w

razie śmierci pracownika )

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

BHP w KODEKSIE PRACY :
Prawa i obowiązki :



Pracodawcy



Pracownika



Osoby kierującej pracownikami

Warunki pracy:



Obiekty budowlane



Pomieszczenia pracy



Maszyny i urządzenia



Materiały i procesy

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Profilaktyka:



Ryzyko zawodowe



Badania lekarskie



Posiłki i napoje



Szkolenia



Środki ochrony

Postępowanie w przypadku:



Wypadków przy pracy



Chorób zawodowych

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Techniczne

Organizacyjne

Ludzkie

Brak osłon i

zabezpieczeń,
niesprawność

urządzeń,
ukryte wady

materiałowe

Przyczyny
wypadków

Nieodpowiednie

ciągi

komunikacyjne
Niestosowanie

wymaganych

środków ochrony

osobistej
Brak kwalifikacji

Nieuwaga
Nieostrożność
Ryzykanctwo
Lekceważenie

poleceń

przełożonych

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Co jest konieczne ?

Właściwa postawa i działania :



Właściciela firmy



Menedżerów



pracowników

Praca bezpieczna i higieniczna

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

BHP – to stan warunków oraz

organizacji pracy i zachowań
pracowników, zapewniający
wymagany poziom ochrony ich
zdrowia oraz życia przed
zagrożeniami występującymi w
środowisku pracy.

Ten opis definicji opracowany jest w

zgodzie z Polską Normą PN-N-
18001:2004

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Skoro Norma ta definiuje w ten sposób

określoną rzeczywistość to ważne jest także

podkreślenie innych pojęć, które

doprecyzowują te pojęcia. Są wśród nich :



Działania zapobiegawcze: podejmowane w

celu wyeliminowania przyczyny potencjalnej

niezgodności, niepożądanej sytuacji



Działania korygujące : podejmowane w celu

wyeliminowania przyczyn wykrytej

niezgodności



Niezgodność : czyli po prostu niespełnienie

określonego wymagania

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Praca bezpieczna i higieniczna :

ZASADY B H P

I.

Zasada Alara: As Low As Reasonably

Acievable : tak nisko jak tylko jest to

realnie możliwe. Polityka minimalizacji

ryzyka poprzez utrzymanie ekspozycji na

najniższym poziomie pod względem :

kosztów, technologii i korzyści dla zdrowia.

II.

Zasada ZRU : Zasada Rozważnego

Unikania – polega na unikaniu zagrożeń

przy umiarkowanych kosztach

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

III. Zasada ZOP : Zasada Ostrożnego

Postępowania – polega na badaniu ryzyka z

uwzględnieniem zysków i strat

IV. Pierwsza zasada Murphy’ego : człowiek

postępuje rozsądnie wtedy i tylko wtedy,

gdy wszelkie inne możliwości zostały już

wyczerpane

V.druga zasada Murphy’ego : drobne awarie

nie istnieją, jeśli jednak miała miejsce

drobna awaria, oznacza to, że nie poznałeś

jeszcze jej rzeczywistych rozmiarów.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

VI. Zasada Menckena: ci co potrafią,

robią to. Ci co nie potrafią, uczą i
kontrolują innych

VII. Zasada Cahna: kiedy wszystko

inne zawiedzie, przeczytaj
instrukcję !

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Budynek : jest to obiekt budowlany,

trwale związany z gruntem,
wydzielony z przestrzeni za pomocą
przeszkód budowlanych oraz
posiadający przy tym fundament i
dach

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Urządzenia budowlane - związane z

obiektem budowlanym są to takie

urządzenia, które zapewniają możliwość

użytkowania obiektu zgodnie z jego

przeznaczeniem ( przyłącza, instalacje,

przejazdy, ogrodzenia, place itp.)

Tymczasowy obiekt budowlany : to obiekt

przeznaczony do czasowego użytkowania w

okresie krótszym od jego trwałości

technicznej, przewidziany do przeniesienia

w inne miejsce lub rozbiórki – nie jest trwale

połączony z gruntem.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pomieszczenie pracy : to pomieszczenie w

którym wykonywana jest praca,

przeznaczone na pobyt pracowników.

Pomieszczenia pracy dzielimy na :



Pomieszczenia pracy stałej – gdzie

pracownik przebywa dłużej niż 4 godziny w

ciągu doby



Pomieszczenia pracy czasowej : - gdzie

pracownik przebywa 2-4 godzin na dobę



Pomieszczenia pracy dorywczej – gdzie

pracownik przebywa krócej niż 2 godziny

wciągu zmiany roboczej.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pracodawca zobowiązany jest zapewnić

pomieszczenia

odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i

liczby

zatrudnionych pracowników

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Podstawowe wymagania pomieszczeń

pracy:



Oświetlenie naturalne i sztuczne



Wymiana powietrza



Odpowiednia temperatura



Zabezpieczenie przed wilgocią



Zabezpieczenie przed niekorzystnymi

warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem



Zabezpieczenie przed drganiami oraz

czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i

uciążliwościami

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Odpowiednie wymiary
pomieszczenia



Prawidłowa eksploatacja



Właściwa odporność ogniowa
elementów budowlanych.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Wentylacja naturalna : zwana

wentylacją grawitacyjną, jest to

wymiana powietrza spowodowana

różnicą temperatur wewnątrz i

zewnątrz pomieszczenia ( lub różnicą

ciśnień wywołaną działaniem wiatru

tzw. aeracja )

Rodzaje wentylacji pomieszczeń pracy:



Naturalna( przewietrzanie,

grawitacyjna)



Mechaniczna ( wywiewna, nawiewna,

nawiewno-wywiewna)

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Przewietrzanie to wymiana

powietrza wywołana przez
otwieranie okien, względnie przez
specjalne otwory wentylacyjne; w
krótkim czasie napływa duża ilość
świeżego powietrza do
pomieszczenia

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Wymagania stawiane pomieszczeniom

pracy:

Pomieszczeniami pracy są pomieszczenia w których

przebywają pracownicy i wykonują pracę.

Nie uważa się przy tym za przeznaczone na pobyt

pracowników tych pomieszczeń, w których :

1.

Przebywają w ciągu jednej zmiany roboczej krócej niż 2
godziny, a praca ma charakter dorywczy.

2.

Prowadzone procesy technologiczne nie pozwalają na
zapewnienie odpowiednich warunków do pracy bez
zastosowania środków ochrony osobistej (indywidualnej)
i zastosowania specjalnego reżimu organizacji pracy

3.

Są hodowane zwierzęta lub uprawiane rośliny
niezależnie od czasu przebywania( np.obory, szklarnie )

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Z tego powodu pomieszczenia dzieli

się na



Pomieszczenia pracy stałej



Pomieszczenia pracy czasowej.

Do pomieszczeń pracy stałej

zaliczamy te pomieszczenia pracy ,
w których łączny czas przebywania
tych samych pracowników
przekracza 4 godziny na dobę.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Natomiast pomieszczenia pracy czasowej to

takie pomieszczenia , w których pracownik
przebywa łącznie w2 ciągu doby 2 do 4
godzin.

Pomieszczenia do pracy stałej nie powinny być

usytuowane poniżej otaczającego
terenu( np. w suterenach) . Przepisy
dopuszczają jednak pewne wyjątki od tej
reguły ,gdy rodzaj produkcji dyktuje takie
rozwiązanie .

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Otóż „ poniżej poziomu zerowego” mogą

znajdować się pomieszczenia pracy w:



Chłodniach i rozlewniach win



Kotłowniach



Garażach



Warsztatach podziemnych np. metra



Domach handlowych i hotelach



Obiektach zabytkowych

Pod warunkiem zachowania szczególnych wymagań

przepisów techniczno – budowlanych po uzyskaniu
zgody właściwego terytorialnie inspektora
sanitarnego w porozumieniu z inspektorek PIP

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Powierzchnia i wysokość pomieszczeń :
1. Na każdego pracownika zatrudnionego

jednocześnie w pomieszczeniu stałej pracy
powinno przypadać co najmniej 13 metrów
sześciennych wolnej objętości pomieszczenia
oraz co najmniej 2 m kwadratowe wolnej
powierzchni podłogi ( bez urządzeń technicznych
i sprzętu)

2. Wysokość 3 m w świetle w pom. bez czynników

szkodliwych dla zdrowia , oraz 3,3 m w świetle
jeżeli w pom. prowadzone są prace powodujące
występowanie czynników szkodliwych.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Oświetlenie na stanowiskach pracy



Pomieszczenia pracy, w których urządza się stanowiska pracy
dzieli się na :



- pomieszczenia pracy stałej, w których pobyt pracowników
wynosi powyżej 4 godzin na dobę



- pomieszczenia pracy czasowej, w których pobyt
pracowników wynosi od 2 do 4 godzin na dobę



- pomieszczenia pracy nie przeznaczone na pobyt
pracowników, w których przebywają oni poniżej 2 godzin na
dobę, oraz wykonują pracę o charakterze dorywczym lub
krótkotrwałym przebywaniu w tych pomieszczeniach
związanych np z konserwacją i naprawą urządzeń, nie
przeznaczone na pobyt ze względu na proces technologiczny
lub w których prowadzona jest hodowla roślin i zwierząt (nie
zależnie od czasu przebywania w nich pracowników)

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Oświetlenie natomiast dzieli się na naturalne i
sztuczne. Organizując i projektując stanowiska pracy,
należy bezwzględnie przestrzegać norm oświetlenia
sztucznego, a także zapewnić oświetlenie dzienne.



Oświetlenie stanowisk pracy tylko światłem sztucznym
dopuszcza się, jeżeli:



- oświetlenie światłem dziennym nie jest konieczne lub
nie jest wskazane ze względów technologicznych



- jest uzasadnione celowością funkcjonalną
zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie
podziemnym lub w części budynku pozbawionej
oświetlenia dziennego

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Jeśli pomieszczenia pracy jest pomieszczeniem
pracy stałej, oświetlenie takiego pomieszczenia i
stanowiska pracy wyłącznie za pomocą światła
sztucznego, w tym elektrycznego, jest możliwe po
uzyskaniu zgody właściwego wojewódzkiego
inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu
z właściwym okręgowym inspektorem pracy.



Wyróżnia się oświetlenie światłem dziennym typu:



- górnego;



- bocznego;



- mieszanego

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Minimalne warunki oświetlenia bocznego (w
przypadku posiadania okien i świetlików
bocznych) światłem dziennym określa
stosunek powierzchni okien (w świetle
ościeżnic) do powierzchni podłogi, który
powinien wynosić co najmniej 1:8 (1m2 okna
na 8m2 podłogi) lub jeżeli światło dzienne jest
wymagane ze względu na przeznaczenie 1:12



Oświetlenie elektryczne stosuje się w
przypadkach, gdy oświetlenie dzienne nie jest
zadowalające.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Normy oświetlenia to :



 Strefy komunikacyjne



Strefy komunikacji i korytarze [100
lx; 150 lx, gdy pojazdy są na drodze]



 Schody, ruchome schody i chodniki
[150 lx]



Rampy, zatoki załadunkowe [150 lx]

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



 Pomieszczenia magazynowe/chłodnie



Składy i magazyny [100 lx; 200 lx, jeśli
stale przebywają ludzie]



 Strefy pakowania i wysyłania [300 lx]



Strefy magazynowe z regałami



Przejścia bez obsługi [20 lx]



Przejścia z obsługą [150 lx]



Stanowiska kontroli [150 lx]

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

 Biura



Segregowanie, kopiowanie, itd. [300
lx]



Pisanie ręczne, obsługiwanie
klawiatury, czytanie, przetwarzanie
danych [500 lx]

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Ustępy, natryski, umywalnie



Pomieszczenie higieniczno-sanitarne należy urządzać osobno dla
kobiet i mężczyzn (chyba, że zatrudnionych jest do 10
pracowników na jednej zmianie).



Ustępy



Dla pomieszczeń, w których odbywa się praca, ustępy powinny
być zlokalizowane na każdej kondygnacji, w odległości nie
większej niż 75 metrów od stanowiska pracy (50 m od stanowiska
pracy chronionej). Wymagania te nie obowiązują pracowników
zatrudnionych na otwartej przestrzeni – wtedy mogą być
stosowane higieniczne kabiny ustępowe zlokalizowane nie dalej
niż 125 m od stanowiska pracy. Przy stosowaniu kabin, dla
zapewnienia wysokich warunków higienicznych, należałoby także
zapewnić miejsca, w których pracownicy mogą umyć ręce (np.
zastosować przenośne umywalnie toi-toi).

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Jeżeli na jednej kondygnacji zatrudnionych jest nie
więcej niż 10 pracowników, to ustęp może być
zlokalizowany nie dalej niż na sąsiedniej kondygnacji
(praca odbywa się na parterze, to najdalej może
znajdować się na 1 piętrze).



Ustęp powinien być oddzielony przedsionkiem z
umywalką a także powinna być w nim zapewniona
wentylacja (umywalka może być także zainstalowana
bezpośrednio w miejscu ustępu – bez konieczności
posiadania przedsionka). Wymiary kabiny ustępowej
to co najmniej 1 m i 1,1 m długości (nie
przeznaczona dla osób niepełnosprawnych).

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Wymagana ilość ustępów to:



- przy zatrudnieniu 20 kobiet na jednej zmianie – 1
miska ustępowa



- przy zatrudnieniu 30 mężczyzn 1 miska ustępowa i 1
pisuar ( z tym pisuarem to też nie przesadzajmy, jak
nie ma miejsca, to nie ma potrzeby pchać pisuaru).



Drzwi do ustępów powinny być otwierane na zewnątrz
i zamykać się samoczynnie. Szerokość drzwi w świetle
0,8 m, a dla niepełnosprawnych 0,9 metra oraz
posiadać wysokość co najmniej 2m.



Szerokość przejść między kabinami ustępowymi
powinna wynosić 2 m, pomiędzy kabinami a ścianą z
pisuarami – 2 m, pomiędzy kabinami a ścianą – 1,3 m

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Umywalnie i natryski



Zakład pracy powinien być wyposażony:



- w 1 umywalkę na każdych 10 zatrudnionych na najliczniejszej
zmianie



- w 1 umywalkę na każdych 5 zatrudnionych na najliczniejszej
zmianie, jeżeli występują prace z substancjami szkodliwymi lub
zakaźnymi



- w 1 umywalkę na 20 kobiet i 30 mężczyzn zatrudnionych w
warunkach pracy biurowej



- w 1 natrysk na każdych 8 pracowników zatrudnionych na
najliczniejszej zmianie, jeżeli występują prace brudzące



- w 1 natrysk na każdych 5 zatrudnionych najliczniejszej zmiany,
jeżeli występują warunki pracy powodujące kontakt z
substancjami szkodliwymi, drażniącymi, zakaźnymi, w wilgotnym i
mokrym mikroklimacie, powodujących intensywne zabrudzenie,
promieniotwórczych, pylących, uczulających

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Przepisowe wymiary i odległości:



- między rzędem umywalek a ścianą – 1,3 m; między
rzędami umywalek – 2m;



- natrysk niezamknięty powinien posiadać 0,9 m szerokości
i 0,9m2 powierzchni



- natrysk zamknięty (kabina natryskowa) powinna posiadać
1,5 m2 powierzchni oraz szerokość co najmniej 0,9m



- szerokość przejścia między kabinami – 1,3 m, między
kabinami i ścianą 0,9 m



- na każdych 10 natrysków powinna znajdować się 1 miska
ustępowa w pomieszczeniu z natryskami,



- pomieszczenie z natryskami, w którym znajduje się więcej
niż 6 natrysków (sitek), powinno być oddzielone od szatni
pomieszczeniem izolującym,

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



- sitka muszą być zamontowane w taki sposób,
aby woda nie uderzała bezpośrednio w głowę



- oczywiście musi być zimna i ciepła woda



- oczywiście musi być zapewniona wentylacja –
w pomieszczeniach umywalni musi być
zapewniona dwukrotna wymiana powietrza, a
w pomieszczeniu z natryskami – 5 krotna w
ciągu godziny



Drzwi do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych
powinny otwierać się do zewnątrz.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Jadalnie



Pracodawca zatrudniający ponad 20 pracowników musi wyodrębnić
pomieszczenie przeznaczone na jadalnię. Wyróżnia się 3 typy jadalni:



przeznaczona do spożywania posiłków własnych



przeznaczona do spożywania posiłków własnych i wydawania napojów



przeznaczona do spożywania przygotowywanych posiłków i napojów
(powinna posiadać węzeł sanitarny dla konsumentów i pracowników
obsługi)



W jadalni należy zapewnić miejsca siedzące dla wszystkich osób
spożywających posiłek. Jadalnie należy wyposażyć także w umywalki w
liczbie 1/20 miejsc siedzących w jadalni, lecz nie mniej niż jedną przy
mniejszej liczbie, a także szafki indywidualne na przechowywanie
pokarmów (to już w ogóle jest śmieszny wymóg prawny, ale jest, i tak
zastosowanie go graniczy z cudem). Jadalnie należy wyposażyć w
urządzenia pozwalające na podgrzewanie posiłków własnych
pracowników oraz zlewozmywak w liczbie 1/20 miejsc siedzących w
jadalni.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne – ogólne w
ymagania i szatnie



Pomieszczenia higieniczno-sanitarne stanowią
niezwykle ważny element zapewnienia odpowiednich
warunków pracy. Wiadomo, że każdy pracownik chce
mieć godne warunki do załatwiania swych potrzeb
fizjologicznych, a nie być zmuszonym do szukania
odpowiednio ustronnego miejsca tudzież rzeki, kiedy
musi się przemyć po całodniowej pracy. Dlatego też
dziś mam widzimisię przedstawić wymagania dla
pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz
zaznaczyć, kiedy, jak, i jakiej ilości zakład powinien
być „wyposażony” w takowe pomieszczenia.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Ogólne wymagania dotyczące pomieszczeń higieniczno-sanitarnych



wysokość pomieszczeń higieniczno-sanitarnych: 2,5 m w świetle (2,2 m w
przypadku instalacji wentylacji mechanicznej)



ściany pomieszczeń pokryte do wysokości 2 m materiałami gładkimi,
nienasiąkliwymi, odpornymi na działanie wilgoci, łatwozmywalne – w
szczególności w szpitalach i przychodniach,



ustępy, umywalnie, natryski, szatnie muszą być urządzone osobno dla kobiet i
mężczyzn, chyba że zakład zatrudnia do 10 pracowników, wtedy można
urządzić te pomieszczenia wspólnie dla kobiet i mężczyzn,



w przypadku zatrudnienia od 20 pracowników należy zapewnić im miejsce do
spożywania posiłków (jadalnie), ustępy, umywalnie oraz szatnie



w pomieszczeniach umywalni i natrysków należy stosować podesty izolujące



pomieszczenia higieniczno-sanitarne muszą znajdować się w budynku, w
którym odbywa się praca oraz w miejscach, do których przejście nie prowadzi
poprzez środowisko pracy w którym wykonywane są prace brudzące, zakaźne,
szkodliwe, a także, jeśli znajduje się w innej części budynku – powinno
prowadzić do nich obudowane przejście. Wyjątek stanowią prace budowlane i
na otwartej przestrzeni.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Szatnie



Szatnie tworzy się w pomieszczeniach suchych i wydzielonych
oraz w miarę możliwości oświetlone światłem dziennym
(światło dzienne jednak nie stanowi wymogu). W szatni
przeznaczonej do przebierania się 10 pracowników, w której
znajduje się okno, zapewnia się 2-krotna wymianę powietrza w
ciągu godziny. W innych przypadkach należy zapewnić 4-
krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. W szatniach
powinny być zapewnione miejsca siedzące dla co najmniej
50% zatrudnionych na najliczniejszej zmianie (zmiana liczy 30
osób – należy zapewnić krzesła lub ławkę dla 15 osób). Szatnie
powinny być także wyposażone w umywalki. Szerokość ciągów
komunikacyjnych w szatni:



pomiędzy rzędami szaf to 1,5 m



pomiędzy rzędem szaf a ścianą 1,1 m

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Szatnie w polskim prawie dzieli się na:



szatnie odzieży własnej pracowników



szatnie odzieży roboczej
pracowników



szatnie podstawowe



szatnie przepustowe

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Szatnie odzieży własnej pracowników przeznaczone

są do przechowywanie odzieży wierzchniej
pracowników. Powinna ona być wyposażona w szafy
indywidualnego użytku. Należy urządzać osobne
szatnie dla kobiet i mężczyzn, chyba że w czasie
jednej zmiany jest nie więcej niż 5 pracowników.
Wtedy szatnia może być wspólna, jednak należy
urządzić kabiny do przebierania się. Należy
zapewnić co najmniej 0,3 m2 wolnej powierzchni
dla pracowników (choć w 99% i tak nikt nie będzie
tego w stanie sprawdzić). Szatnia taka może być
urządzona w formie szatni wieszakowej, jeżeli:

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



zapewniona jest szybka obsługa



wyposażone jest w jednopoziomowe indywidualne
stojaki wieszakowe (dolny poziom na obuwie,
górny na okrycia wierzchnie i głowy),



szerokość przejścia między wieszakami dla obsługi
to 1,1 m a między wieszakami i ścianą to 0,95 m



powinna być wyposażona w przebieralnię z
miejscami do siedzenia dla 30% najliczniejszej
zmiany oraz z wieszakami na odzież

Nie ma obowiązku tworzenia osobnych szatni

wieszakowych dla kobiet i mężczyzn, jeżeli nie ma
obowiązku stosowania odzieży roboczej.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Szatnie odzieży roboczej pracowników są przeznaczone do
przechowywania odzieży roboczej i środków ochrony
indywidualnej. Wyposażone powinny być w szafki
indywidualne. Powierzchnia przypadająca dla pracownika
powinna wynosić 0,3 m2. Szatnia odzieży roboczej powinna
mieć bezpośrednie połączenie z umywalnią, natryskami oraz
szatnią odzieży wierzchniej.



Zamiast osobnych szatni odzieży wierzchniej i roboczej,
można stworzyć jedną szatnie, zwaną szatnią podstawową.
Wyposaża się ją w szafy podwójne lub dwie szafy podwójne
przeznaczone dla indywidualnego użytku pracownika. Zamiast
szaf można stosować stojaki wieszakowe, z tym że muszą być
one osobne na odzież wierzchnią i odzież roboczą. Pracownicy
powinni mieć 0,5 m2 wolnej powierzchni.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Szatnie przepustowe są to szatnie, w

których ruch pomiędzy częścią
przeznaczoną na odzież wierzchnią a
częścią przeznaczoną na odzież
roboczą, odbywa się poprzez węzeł
sanitarny. Szatnie te tworzy się
przede wszystkim dla osób mających
kontakt z substancjami trującymi lub
zakaźnymi.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Maszyny i inne urządzenia techniczne



Obsługa maszyn powinna odbywać się przy zachowaniu
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Prawo określa
również konstrukcję maszyn, a także miejsce i sposób ich
ustawienia.



Maszyny muszą być bezpieczne dla pracownika



W myśl art. 215 Kodeksu pracy obowiązkiem pracodawcy jest
zapewnienie stosowania maszyn i innych urządzeń technicznych
tak, aby zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w
szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami,
działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych,
porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem,
działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz
szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników
środowiska pracy oraz uwzględniały zasady ergonomii.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Kwestię stosowania maszyn i innych urządzeń

technicznych ustawodawca szczegółowo
uregulował w Rozporządzeniu Ministra Pracy oraz
Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z
przepisami w/w rozporządzenia montaż,
demontaż i eksploatacja maszyn, w tym ich
obsługa, powinny odbywać się przy zachowaniu
wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte
w dokumentacji techniczno-ruchowej.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Miejsce i sposób zainstalowania oraz użytkowania

maszyn powinny uwzględniać minimalizację ryzyka
zawodowego, w szczególności poprzez zapewnienie
dostatecznej przestrzeni pomiędzy ruchomymi
częściami maszyn a ruchomymi lub stałymi elementami
otoczenia, oraz zapewnienie, aby wszystkie używane
lub produkowane materiały bądź energia były w
bezpieczny sposób dostarczane i odprowadzane ze
stanowiska pracy.



Maszyna spełniająca wymogi BHP powinna być zaopatrzona w:



w element sterowniczy przeznaczony do jej całkowitego i
bezpiecznego zatrzymywania,



w urządzenie do zatrzymywania awaryjnego- w przypadku gdy
jest to konieczne w związku z zagrożeniami, jakie stwarza
maszyna, i jej nominalnym czasem zatrzymania się,

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Elementy sterownicze maszyn

mające wpływ na
bezpieczeństwo muszą być
widoczne i możliwe do
zidentyfikowania oraz
oznakowane zgodnie z
wymaganiami określonymi w
Polskich Normach, oraz
elementy te nie mogą stwarzać
jakichkolwiek zagrożeń, w
szczególności spowodowanych
ich niezamierzonym użyciem.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



w łatwo odróżniające się i odpowiednio oznakowane
urządzenia do odłączania od wszystkich źródeł energii
(włączenie zasilania energią nie może powodować
zagrożenia dla obsługi),



w sygnalizację ostrzegawczą i alarmową - łatwo
dostrzegalną i zrozumiałą- w przypadku zespołowej
obsługi maszyny lub gdy stwarza ona zagrożenie dla
otoczenia,



w urządzenia sygnalizacji dźwiękowej lub świetlnej
automatycznie wysyłające sygnały uprzedzające o
uruchomieniu maszyny- dotyczy to maszyn
wielostanowiskowych (sygnały powinny być odbierane na
wszystkich stanowiskach pracy przy danej maszynie),

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



jeżeli elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie
zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny być do
wysokości co najmniej 2,5 m od poziomu podłogi (podestu)
stanowiska pracy osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne
urządzenia ochronne, z wyjątkiem przypadków, gdy spełnienie
tych wymagań nie jest możliwe ze względu na funkcję
maszyny,



pasy, łańcuchy, taśmy, koła zębate i inne elementy układów
napędowych oraz części maszyn zagrażające spadnięciem,
znajdujące się nad stanowiskami pracy lub przejściami na
wysokości ponad 2,5 m od poziomu podłogi, powinny być
osłonięte co najmniej od dołu trwałymi osłonami,



oznakowane znakami i barwami bezpieczeństwa, zgodnie z
wymaganiami określonymi w załączniku nr 1 do
rozporządzenia oraz w Polskich Normach.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Osłony stosowane na maszynach powinny

uniemożliwiać bezpośredni dostęp do
strefy niebezpiecznej. Osłony niepełne
(wykonane z siatki, blachy perforowanej,
prętów itp.) powinny znajdować się w
takiej odległości od elementów
niebezpiecznych, aby przy danej
wielkości i kształcie otworów nie było
możliwe bezpośrednie dotknięcie tych
elementów. Odległości bezpieczeństwa
określają Polskie Normy.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Urządzenia ochronne stosowane przy maszynach muszą

spełniać następujące wymagania:



zapewniać bezpieczeństwo zarówno pracownikowi
zatrudnionemu bezpośrednio przy obsłudze maszyny, jak i
osobom znajdującym się w jej pobliżu,



działać niezawodnie, posiadać odpowiednią trwałość i
wytrzymałość,



funkcjonować samoczynnie, niezależnie od woli i uwagi
obsługującego, w przypadkach gdy jest to celowe i możliwe,



nie mogą być łatwo usuwane lub odłączane bez pomocy
narzędzi,



nie mogą utrudniać wykonywania operacji technologicznej ani
ograniczać możliwości śledzenia jej przebiegu oraz nie mogą
powodować zagrożeń i dodatkowego obciążenia fizycznego
lub psychicznego pracowników.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Prawo określa także jak powinny być skonstruowane

urządzenia ochronne przy maszynach szczególnie
niebezpiecznych. Należy tu pamiętać:



aby zdjęcie, otwarcie lub wyłączenie urządzenia
ochronnego powodowało natychmiastowe
zatrzymanie maszyny bądź jej niebezpiecznych
elementów lub niemożliwe było zdjęcie albo
otwarcie osłony podczas ruchu osłanianych
elementów,



aby ponowne założenie, zamknięcie lub włączenie
urządzenia ochronnego nie uruchamiało
automatycznie maszyny.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Używanie maszyny bez

wymaganego urządzenia
ochronnego lub przy jego
nieodpowiednim stosowaniu jest
niedopuszczalne. Szczegółowe
wymagania dla urządzeń
ochronnych określają Polskie
Normy.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Warto pamiętać o podstawowych zasadach dotyczących obsługi maszyn,

które z pewnością pomogą zapobiec wypadkowi:



maszyny i narzędzia oraz ich urządzenia ochronne powinny być
utrzymywane w stanie sprawności technicznej i czystości zapewniającej
użytkowanie ich bez szkody dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz
stosowane tylko w procesach i warunkach, do których są przeznaczone,



o dostrzeżonych wadach lub uszkodzeniach maszyny pracownik powinien
niezwłocznie zawiadomić przełożonego,



maszyny, których uszkodzenie stwierdzono w czasie pracy, powinny być
niezwłocznie zatrzymane i wyłączone z zasilania energią. Wznowienie pracy
maszyny bez usunięcia uszkodzenia jest niedopuszczalne,



maszyny niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być
wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami
informacyjnymi i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich
uruchomienie,



maszyn będących w ruchu nie wolno pozostawiać bez obsługi lub nadzoru,
chyba że dokumentacja techniczno-ruchowa stanowi inaczej,

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



pracodawca jest obowiązany ustalić rodzaje maszyn, które wymagają
stałej obsługi, a pozostawianie ich bez niej może być przyczyną
katastrofy, wybuchu lub pożaru, oraz ustalić szczegółowe warunki
obsługi i nadzoru nad pracą tych maszyn,



maszyn będących w ruchu nie wolno naprawiać, czyścić i smarować, z
wyjątkiem smarowania za pomocą specjalnych urządzeń określonych w
dokumentacji techniczno-ruchowej,



pracownicy zatrudnieni przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami
nie mogą pracować w odzieży z luźnymi (zwisającymi) częściami, jak
np. luźno zakończone rękawy, krawaty, szaliki, poły, oraz bez nakryć
głowy okrywających włosy,



w czasie ruchu maszyny niedopuszczalne jest ręczne zakładanie i
zrzucanie pasów pędnych, lin i taśm. Czynności te mogą być
wykonywane wyłącznie przy użyciu specjalnych urządzeń
przeznaczonych do tego celu,



pasy pędne, liny i taśmy pędne mogą być napinane, naprawiane,
łączone, skracane i smarowane po unieruchomieniu napędu maszyny.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY



Jeżeli obsługa, naprawa, remont lub
konserwacja maszyn powoduje zagrożenia dla
bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników -
pracodawca powinien zapewnić, aby czynności
te wykonywane były przez pracowników
upoważnionych i posiadających odpowiednie
przygotowanie.

Podstawa prawna:



Kodeks Pracy;



Rozporządzenie Ministra Pracy oraz Polityki
Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Obiekt budowlany to :

1.

Budynek wraz z instalacjami i urządzeniami
technicznymi

2.

Budowla stanowiąca całość techniczno –
użyteczną

Budynek to obiekt budowlany trwale

związany z gruntem , wydzielony z
przestrzeni za pomocą przegród
budowlanych oraz posiadający przy
tym fundament i dach.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Urządzenia budowlane związane z

obiektem budowlanym są to
takie urządzenia, które
zapewniają możliwość
użytkowania obiektu zgodnie z
jego przeznaczeniem, jak np.
przyłącza i urządzenia
instalacyjne, przejazdy,
ogrodzenia, place postojowe itp.)

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Tymczasowy budynek budowlany jest

to obiekt przeznaczony do
czasowego użytkowania w okresie
krótszym od jego trwałości
technicznej , przewidziany do
przeniesienia w inne miejsce lub
rozbiórki , a także obiekt budowlany
nie połączony trwale z gruntem , np.
kiosk, barakowóz, obiekt
kontenerowy itp.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Zgodnie z postanowieniami prawa

budowlanego obiekty budowlane
powinny być projektowane,
budowane i utrzymane zgodnie z
przepisami : techniczno –
budowlanymi, BHP oraz Normami
Polskimi i spełniać podstawowe
wymagania dotyczące :

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

1.

Bezpieczeństwa konstrukcji

2.

Bezpieczeństwa pożarowego

3.

Bezpieczeństwa użytkowania

4.

Warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony
środowiska , ochrony przed hałasem i drganiami

5.

Oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej
przegród

6.

Użytkowania zgodnie z przeznaczeniem obiektu , a w
szczególności w zakresie oświetlenia, zaopatrzenia w
wodę, usuwania ścieków i odpadów , ogrzewania
,wentylacji oraz łączności,

7.

Niezbędnych warunków do korzystania z obiektów przez
osoby niepełnosprawne, a w szczególności korzystające z
wózków inwalidzkich.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Wentylacja :
We wszystkich pomieszczeniach pracy

należy zapewnić wentylację
naturalną lub mechaniczną, bądź
oba rodzaje jednocześnie.

Wentylacja naturalna : tzw.

grawitacyjna, jest to wymiana
powietrza spowodowana różnicą
temperatur wewnątrz i zewnątrz
pomieszczenia

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Rodzaje wentylacji pomieszczeń :



Naturalna: infiltracja, przewietrzanie,
grawitacyjna



Mechaniczna: wywiewna, nawiewna,
nawiewno – wywiewna,

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Infiltracja : jest to zjawisko

przenikania powietrza przez pory
materiałów budowlanych oraz przez
szczeliny wokół otworów , wobec
czego nie może być kontrolowana
przez użytkowników , a jej
intensywność zależy od różnicy
ciśnień na zewnątrz i wewnątrz
pomieszczenia.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Przewietrzanie : to wymiana

powietrza wywołana przez
otwieranie okien, drzwi, względnie
inne specjalne otwory wentylacyjne.

Wentylacja mechaniczna : polega

na pobudzaniu ruchu powietrza za
pomocą środka mechanicznego
jakim jest wentylator.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Wentylacja wywiewna : polega na

wywiewaniu powietrza z pomieszczeń

Wentylacja nawiewna : to doprowadzenie

powietrza do pomieszczenia i
wytworzenia podciśnienia

Wentylacja nawiewno – wywiewna :

podstawowy system wentylacji
mechanicznej zapewniający
systematyczny dopływ powietrza do strefy
przebywania ludzi.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Wyc. przep. O bhp z Kodeksu Pracy :



Dział dziesiąty. Bezpieczeństwo i higiena pracy 207–237



Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy 207–209



Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika 210–212



Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy 213–214



Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne 215–219



Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla
zdrowia lub życia 220–225



Rozdział VI. Profilaktyczna ochrona zdrowia 226–233



Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe 234–237



Rozdział VIII. Szkolenie 237

2

–237

5



Rozdział IX. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze 237–237



Rozdział X. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy 237–237



Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja
bezpieczeństwa i higieny pracy 237

11a

–237

13a



Rozdział XII. Obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub
innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi 237–237



Rozdział XIII. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac
w różnych gałęziach pracy 237

15

–237

15

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Temperatura minimalna

W sprawie temperatury minimalnej jasne jest rozporządzenie
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w
sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
(Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650). Stwierdza ono, że w
pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę
odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod
pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej
wykonania), nie niższą jednak niż 14°C, chyba że
względy technologiczne na to nie pozwalają (np. praca w
chłodniach). Natomiast w pomieszczeniach pracy, w
których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w
pomieszczeniach biurowych, temperatura nie może
być niższa niż 18°C (§ 30 powyższego rozporządzenia).

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie

pracownikom w miejscu pracy odpowiedniej
temperatury. Nie ma tu znaczenia ani pora
roku, ani sytuacja ekonomiczna pracodawcy.
W przypadku, kiedy technologicznie nie da
się zapewnić odpowiedniej temperatury,
albo odbywa się ona na zewnątrz, to na
pracodawcę spadają dodatkowe obowiązki
związane z dodatkowymi przerwami w prace,
posiłkami regeneracyjnymi, ubraniem itd.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Temperatura maksymalna

Mniej jasna jest sprawa z maksymalną dopuszczalną temperaturą w pomieszczeniach
pracy, nie ma bowiem w tym względzie jednoznacznych i jasnych przepisów, jak to jest w
przypadku temperatury minimalnej. Górnej granicy temperatury maksymalnej nie da się
w zasadzie zmierzyć zwykłym termometrem. Przepisy nie podają jej w stopniach
Celsjusza. Wyjątkiem jest praca pracowników młodocianych. Nie mogą oni pracować w
pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30°C, a wilgotność względna
powietrza przekracza 65 proc. W tym wypadku temperatura podana jest w stopniach
Celsjusza i można ją zmierzyć zwykłym termometrem. Młodociany ponadto nie może
m.in. obsługiwać suszarni, wykonywać wielu zajęć związanych z hutnictwem, obsługiwać
różnych rodzajów pieców itd.

Jednak nie znaczy to, że inni pracownicy mają pracować w zbyt nagrzanym
pomieszczeniu. Przepisy mówiące o tzw. mikroklimacie gorącym, posługują się
wskaźnikiem WBGT (Wet Bulb Globe Temperature) i jest to wskaźnik używanym do oceny
obciążenia cieplnego (termicznego) ustroju człowieka w środowisku gorącym. Jest to
jeden ze wskaźników używanych w certyfikacji ISO. Opisany jest w polskiej normie PN-
N/85-08011. Dopuszczalne wartości WBGT podaje załącznik nr 2 (część C) rozporządzenia
o najwyższych dopuszczalnych stężeniach i natężeniach czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2002 r. nr 217, poz. 1833).

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Generalnie obciążenie cieplne

organizmu wiąże się nie tylko z
wysoką temperaturą (powietrza i
promieniowania), ale i czasem w
jakim człowiek przebywa w
nagrzanym miejscu, przepływem
powietrza, jego wilgotnością, a także
odzieżą, w którą pracownik jest, lub
musi być ubrany (odzież ochronna).

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Tak czy inaczej dla ułatwienia można

stwierdzić, iż o przekroczeniu normy
temperaturowej mamy do czynienie
kiedy przy ciężkiej pracy fizycznej w
hali jest ponad 28°C, w przypadku
warunków szczególnych powyżej
26°C. Przy pracy biurowej – ponad
30°C.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Jak wynika z art. 232 kodeksu pracy i z

rozporządzenia o profilaktycznych
posiłkach i napojach (Dz.U. z 1996 r.
nr 60, poz. 279), przy pracach na
otwartej przestrzeni napoje podaje
się, gdy temperatura powietrza
przekracza 25°C. Trzeba je także
podawać, gdy na stanowiskach pracy
temperatura spowodowana
warunkami atmosferycznymi
przekracza 28°C.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Czy przekroczenie norm temperaturowych można

uznać za „bezpośrednio zagrażające życiu lub
zdrowiu”? Jeżeli pracownicy omdlewają, robi im
się niedobrze, w wyniku zbyt wysokich
temperatur, stojąc przy maszynach
pozostających w ruchu, albo obsługując np.
suwnicę – bezwzględnie tak. Jeżeli w wyniku
zbyt niskich temperatur, pracownik traci
precyzję przy wykonywaniu czynności
manualnych, szczególnie operując ostrymi
przedmiotami czy narzędziami – również.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY

Temperatura wewnątrz budynków biurowych
W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią

do rodzaju wykonywanej pracy, metod pracy i wysiłku fizycznego
niezbędnego do jej wykonywania nie niższą jednak niż 14;C. W
pomieszczeniach pracy, w których wykonywana jest lekka praca
fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może
być niższa niż 18;C. Na odczuwanie temperatury w pomieszczeniu
pracy wpływ ma wiele czynników, takich jak:



1) odpowiednia wilgotność i wymiana powietrza,



2) prędkość przepływu strumienia powietrza,



3) promieniowanie optyczne.



W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana
powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych
pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności. Pomieszczenia i
stanowiska pracy powinny być również zabezpieczone przed
napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.

TECHNICZNE
BEZPIECZEŃSTWO PRACY