ŹRÓDŁA
ZANIECZYSZCZEŃ
ORAZ SKUTKI
DEGRADACJI
WODY
Zanieczyszczenie środowiska jest to stan
środowiska wynikający z wprowadzania do
powietrza, wody lub gruntu, substancji
stałych, ciekłych lub gazowych lub energii w
takich ilościach i takim składzie, że może to
ujemnie wpływać na zdrowie człowieka,
przyrodę ożywioną, klimat, glebę, wodę lub
powodować inne niekorzystne zmiany np.
korozję metali.
Źródła
zanieczyszczeń
Zanieczyszczenie środowiska może być
spowodowane przez źródła naturalne
(np. wulkany) lub sztuczne
(antropogeniczne – spowodowane
działalnością człowieka), które następuje
w wyniku niezamierzonej, ale
systematycznej działalności człowieka,
polegającej na ciągłej emisji czynników
degradujących środowisko lub jest
następstwem awarii będącej przyczyną
nagłego uwolnienia zanieczyszczeń.
Jeden z rodzajów
zanieczyszczenia
Zanieczyszczenia wody –
zmiany cech fizycznych,
chemicznych i biologicznych,
uniemożliwiające wykorzystanie
wód do celów pitnych lub
gospodarczych.
Główne zanieczyszczenia wód:
pestycydy, węglowodory, fenole,
metale ciężkie
Wśród organizmów żywych
największą rolę w
zanieczyszczaniu wód odgrywają
bakterie Escherichia coli.
Jeszcze mniej więcej do średniowiecza
dominowały zanieczyszczenia wód
pochodzenia naturalnego. Związane są
głównie z rozwojem i obumieraniem
wodnych organizmów roślinnych i
zwierzęcych. Powodowane są także
wypłukiwaniem pewnych substancji ze
skał i gleb.
Wraz z rozwojem miast, a następnie ośrodków
przemysłowych do wód zaczęto odprowadzać
coraz więcej szkodliwych substancji. Obecnie
głównymi źródłami zanieczyszczeń wód są
ścieki komunalne (zawierające m.in.
detergenty, mikroorganizmy
chorobotwórcze) i przemysłowe (zawierające
m.in. sole metali ciężkich, związki siarki i
azotu). W wyniku działalności rolniczej do
wód powierzchniowych dostają się użyte w
nadmiarze nawozy sztuczne i organiczne
oraz niewłaściwie stosowane środki ochrony
roślin. Przemysł wydobywczy odprowadza do
wód gruntowych duże ilości bardzo silnie
zasolonych wód kopalnianych.
Poważny problem stanowi również
rolnictwo, a dokładnie sposób stosowania
nawozów organicznych. W licznych
gospodarstwach rolnych nawóz jest
wywożony po zbiorze zbóż pod rośliny
okopowe, a następnie przyorany. Gleba
pozostaje więc do wiosny bez okrywy
ścierniskowej, a rozpuszczalne związki
azotowe i fosforowe przedostają się w
głąb gleby, stanowiąc źródło
zanieczyszczeń wód podziemnych.
Znaczne ilości zanieczyszczeń wód
pochodzą również z transportu wodnego
i lądowego. Wody będące szlakami
komunikacyjnymi oraz wody występujące
w pobliżu dróg i autostrad zawierają
zwiększone ilości związków ołowiu,
tlenków azotu, węglowodorów.
Do wód szkodliwe substancje przedostają
się również na skutek depozycji
zanieczyszczeń pochodzących z
powietrza.
W zanieczyszczaniu wód znaczny udział
ma również eutrofizacja. Można
powiedzieć, że jest ona zarówno
przyczyną, jak i skutkiem
zanieczyszczenia wód.
Klasyfikacja stanu
czystości wody
Stopień zanieczyszczenia wód określa się za pomocą
tzw. wskaźników zanieczyszczenia, który mówi o
stężeniu danej substancji w mg/1 dm³ wody. Jednym z
najważniejszych wskaźników zanieczyszczenia wód
powierzchniowych jest stężenie rozpuszczonego tlenu,
które może przyjmować maksymalną wartość 8,9
mg/dm3 - mniejsze stężenie tlenu świadczy o
zanieczyszczeniu wód związkami organicznymi,
rozkładalnymi biochemicznie; spadek stężenia tlenu
poniżej 4 mg/dm3 powoduje obumieranie wielu
organizmów wodnych. Innymi wskaźnikami
zanieczyszczenia wód naturalnych są: biochemiczne
zapotrzebowanie tlenu, będące miarą zawartości
rozkładalnych biochemicznie związków organicznych;
chemiczne zapotrzebowanie tlenu - miara zawartości
wszystkich związków organicznych; obecność zawiesin
mineralnych i organicznych, a także nieorganicznych i
organicznych związków azotu, fosforu
Klasa I – wody przeznaczone (od 1991
zdatne) do korzystania jako woda pitna (także
jako źródło wody dla przemysłu wymagającego
tak samo czystej wody oraz do hodowli ryb
łososiowatych).
Klasa II – wody przeznaczone (od 1991
zdatne) do korzystania jako woda dla zwierząt
hodowlanych, także ryb innych niż łososiowate
oraz do sportu i rekreacji.
Klasa III – wody przeznaczone (od 1991
zdatne) do korzystania przez przemysł i
rolnictwo.
Jakość wód
powierzchniowych
w Polsce
Ocena stanu rzek w roku
2008
Klasyfikacja stanu ekologicznego
jednolitych części wód rzek
objętych monitoringiem
operacyjnym w 2008 roku
uzupełniany.
Ocena stanu jezior w
Polsce w roku 2008
SKUTKI
DEGRADACJI WODY
obniżenie jakości wód powierzchniowych i
podziemnych
utrata źródeł dla potrzeb konsumpcyjnych
(pitnych), rolniczych i przemysłowych
ograniczenie możliwości rozwoju świata
organicznego w zbiornikach wodnych
eutrofizacja zbiorników wodnych - masowe
pojawienie się glonów planktonicznych,
powodujące spadek stężenia tlenu i
gromadzenie się w wodzie siarkowodoru.
wzrost kwasowości zbiorników wodnych (przez
kwaśne deszcze) powoduje zanikanie
organizmów nie tolerujących takiego odczynu
w tym środowisku (najbardziej wrażliwymi są:
raki, łososie, ślimaki)
pogorszenie warunków zdrowotnych człowieka
- choroby (cholera ,tyfus brzuszny) wywołane
znajdującymi się w zanieczyszczonych wodach
wirusami i bakteriami chorobotwórczymi
usterki technologiczne w przemyśle
ograniczenie dostępu do miejsc rekreacji
(kąpielisk)
Prawie każde wykorzystanie wody
powoduje jej zanieczyszczenie, można je
jednak zminimalizować poprzez budowę
oczyszczalni ścieków, składowanie odpadów w
miejscach do tego przeznaczonych, sadzenie
drzew w okolicach zbiorników, zakładanie
filtrów na wodę.