background image

ANALIZA WIDM

background image

Podstawowe definicje

Atomowa jednostka masy 
(ang. atomic mass unit
) [amu] lub 

[u]

jednostka masy zdefiniowana jako 

1/12 masy izotopu węgla 

12

C. Nie 

należy do układu jednostek SI. 

1 u ≈ 1,6605402·10

-27

 kg 

background image

Dalton [Da]

liczbowo jednostka równa 
atomowej jednostce masy [amu]. 
Ze względów praktycznych 
powszechnie używana w biochemii 
białek i peptydów (pochodne: kDa, 
MDa)

Podstawowe definicje

background image

Podstawowe definicje

Thomson [Th]

Jednostka równa stosunkowi masy 
do ładunku piku obserwowanego 
na widmie masowym.

1 Th = 1 m/z (=1 u/e, =1 Da/e)

(e,z = ładunek jonu)

background image

Podstawowe definicje

Wielokrotność ładunku 

(tripeptyd Ser-Asn-Gln)

ładunek +1 [+1 
H

+

]

ładunek +2 [+2 
H

+

]

ładunek +3 [+3 
H

+

]

background image

Podstawowe definicje

1123,4 m/z  
1123,4 Th  
2244,8 amu 
2244,8 Da 
~2,25 kDa

1123,4

2+

 (jonizacja 

dodatnia)

Widmo 
ESI

m/z

background image

Podstawowe definicje

Jony i piki:
-  jon molekularny i 

pseudomolekularny

- (jon macierzysty i potomny)

pik izotopowy
pik podstawowy

background image

Rozdzielczo

ść

Wartość bezwymiarowa obliczana jako 

stosunek wartości m/z piku do jego 

szerokości w połowie wysokości 

(FWHM, full width at half maximum)

R = m/FWHM

background image

Rozdzielczo

ść

Widmo masowe 
wykonane w 
niskiej 
rozdzielczości, 
szerokość 
połówkowa 
(FWHM) piku ~10 
Da

R = m/FWHM ≈ 
85

background image

Rozdzielczo

ść

Widmo masowe 
wykonane w 
„wysokiej” 
rozdzielczości, 

R = m/FWHM = 

= 1619,8/0,1 ≈ 

16200

background image

Rozdzielczo

ść

Wysokorozdzielcze widmo MS, 

R = m/FWHM = 183.085/0,001 ≈ 

183000

background image

Widma masowe

różne techniki jonizacji

różne widma masowe

różne INFORMACJE

background image

Widma masowe typu EI

Podstawowe cechy:
 - zakres analizy do około 1000 Da
- łatwość połączenia z GC 
 - spontaniczna fragmentacja analitu
 - znane mechanizmy fragmentacji
 - bardzo wysoka powtarzalność pomiaru
 - biblioteki widm

background image

Widma masowe typu EI

1. jon molekularny m/z=86 (nie 
pseudomolekularny!!!)
2. spontaniczna fragmentacja analitu

background image

Widma masowe typu EI

1. jon molekularny m/z=86 (nie 
pseudomolekularny!!!)
2. spontaniczna fragmentacja analitu

background image

heksan, 
C

6

H

14

 

MW = 86,2

Widma masowe typu EI

1. jon molekularny m/z=86 (nie 
pseudomolekularny!!!)
2. spontaniczna fragmentacja analitu

background image

Widma masowe typu EI

pierwiastki charakterystyczne

background image

Widma masowe typu EI

pierwiastki charakterystyczne

background image

Widma masowe typu EI

pierwiastki charakterystyczne

background image

Widma masowe typu EI

pierwiastki charakterystyczne

-  W widmie cząsteczek zawierających jod 

charakterystyczna obecność jonu I+ przy m/z 
127

-   Jeżeli w cząsteczce znajduje się atom N, lub 

nieparzysta ich ilość to wartość m/z jonu 
molekularnego jest nieparzysta (dla związków 
zbudowanych tylko z C, O i H m/z jonów 
molekularnych są parzyste)

 

background image

Widma masowe typu CI

Podstawowe cechy:

 - zakres analizy do około 1000 (max. 2000-3000) Da

 

- na widmie jony pseudomolekularne

 - nikła fragmentacja analitu
 - łatwość połączenia z GC
 - to samo źródło jonów dla EI i CI

background image

Widma masowe typu CI

Widma EI i CI 
alkoholu-3-
nitrobenzyloweg
o

background image

Widma masowe typu CI

Widma EI i CI 
alkoholu-3-
nitrobenzyloweg
o

- jon molekularny
- intensywna 
fragmentacja

background image

Widma masowe typu CI

Widma EI i CI 
alkoholu-3-
nitrobenzyloweg
o

- jon 
pseudomolekularny
- nikła fragmentacja

- jon molekularny
- intensywna 
fragmentacja

background image

Widma masowe typu ICP

Podstawowe cechy:

 - całkowity rozpad wiązań kowalencyjnych 
 - dokładna informacja o składzie pierwiastkowym 

próbki

 - ograniczony zakres m/z
 
 

background image

Widma masowe typu ICP

Technika używana powszechnie w ochronie 
środowiska, badaniu składu stopów metali oraz 
ceramiki, badaniach archeologicznych itp.

background image

Widma masowe typu ESI

Podstawowe cechy:

 - praktyczny zakres analizy do (~) 100 kDa
 - łagodna technika jonizacji
 - jonizacja pod ciśnieniem atmosferycznym
 - technika do analizy roztworów (!!!)
 - łatwość połączenia z HPLC
 - wielokrotna jonizacja cząsteczek o wyższych 

masach

background image

Widma masowe typu ESI

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (piki izotopowe)

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (piki izotopowe)

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (piki izotopowe)

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (piki izotopowe)

?

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (piki izotopowe)

(537,9*4) – 4 
=
2147,6
(717,0*3) – 3 
=
2148,0
(1074,8*2) – 2 
=
2147,6

MW = 
2147,7

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji

brak 
widocznego 
rozkładu 
izotopowego 
dla 
obserwowany
ch pików… 

?

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

Możliwe jest określenie ładunku pików z 
wykorzystaniem prostego równania, zakładającego 
występowanie korelacji pomiędzy „sąsiadującymi” 
pikami.

n

- ilość protonów przypadających na pik m

n

m

n

- m/z piku o ładunku n

m

n+1

- m/z piku o ładunku n+1

1,008- masa protonu

1

1

008

,

1

n

n

n

m

m

m

n

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

8

2

,

1374

8

,

1545

008

,

1

2

,

1374

8

,

1545

2

,

1374

008

,

1

1

1

1

n

m

m

m

m

m

n

n

n

n

n

n

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

jon o m/z=1545,8 posiada ładunek 
równy 8

8

2

,

1374

8

,

1545

008

,

1

2

,

1374

8

,

1545

2

,

1374

008

,

1

1

1

1

n

m

m

m

m

m

n

n

n

n

n

n

1545.8

8+

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

1545,8

8+

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

1545,8

8+

1766,4

7+

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

1545,8

8+

1766,4

7+

1374,2

9+

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

1374,2

9+

1545,8

8+

1766,4

7+

1236,9

10+

1124,6

11+

1131

12

+

951,9

1

3+

883,9

1

4+

background image

Widma masowe typu ESI

Po otrzymaniu informacji o ładunku jonów 

możliwe jest obliczenie masy rzeczywistej 

analitu.

Masę rzeczywistą analizowanej substancji 

obliczamy na podstawie równania:

MW [Da] = m

n

 · n – n

background image

Widma masowe typu ESI

wielokrotność jonizacji (dekonwolucja)

m/z

 z

masa obliczona

odchylenie

825,2

15

12 363,0

+ 3,1

883,9

14

12 360,6

+ 0,7

951,9

13

12 361,7

+ 1,8

1031,0 12

12 360,0

+ 0,1

1124,6 11

12 359,6

- 0,3

1236,9 10

12 359,0

- 0,9

1374,2  9

12 358,8

- 1,1

1545,8  8

12 358,4

- 1,5

1766,4  7

12 357,8

- 2,1

wartość średnia:

12 359,9 Da,  SD = 

1,66 Da

background image

Widma masowe typu ESI

dekonwolucja automatyczna

background image

Widma masowe typu ESI

analiza mieszanin

widmo białka strawionego trypsyną

background image

Widma masowe typu ESI

polimery

background image

Widma masowe typu ESI

inne zjawiska - ADDUKTY

background image

Widma masowe typu ESI

inne zjawiska - ADDUKTY

background image

Widma masowe typu ESI

Czy ADDUKTY (Na, K) mogą być przydatne?

background image

Widma masowe typu ESI

inne zjawiska – SUPRESJA JONÓW

peptyd w roztworze PBS 

background image

Widma masowe typu ESI

inne zjawiska – SUPRESJA JONÓW

peptyd po odsoleniu 

background image

Podstawowe cechy:

 - zakres analizy > 700 Da 
 - łagodna technika jonizacji
 - analiza cząsteczek głównie o wysokich masach
 - najczęściej jednokrotna jonizacja
 - łatwa analiza mieszanin
 - konieczność stosowania matrycy 

Widma masowe typu MALDI

background image

Widma masowe typu MALDI

widmo matrycy

Ze względu na widmo matrycy, przeważnie nie 

wykonuje się analiz substancji o masach poniżej 1000 

Da techniką MALDI. 

>1000 
Da

background image

Widma masowe typu MALDI

typowe widmo MALDI

MW = 1618,2
R ≈ 15000

background image

Widma masowe typu MALDI

typowe widmo MALDI

Mieszanin

a czy 

czysta 

substancj

a?

dekonwoluc
ja

background image

Widma masowe typu MALDI

typowe widmo MALDI

MW=14293 

Da

lizozym

(masa 

rzeczywista

14303 Da)

background image

Widma masowe typu MALDI

typowe widmo MALDI, problem 

rozdzielczości

R = 

m/FWHM

background image

Widma masowe typu MALDI

typowe widmo MALDI, problem 

rozdzielczości

m/z=66948

FWHM=200

0

R=33,5 

(!!!)

background image

Widma masowe typu MALDI

analiza mieszanin

background image

Widma masowe typu MALDI

polimery

background image

ESI/MALDI, porównanie

substancje wysokocząsteczkowe

- utrudniona interpretacja
- „wysoka” rozdzielczość
- niski zakres m/z 
(analizator)

- łatwa interpretacja
- niższa rozdzielczość 
- wysoki zakres m/z 
(analizator)

background image

ESI/MALDI, porównanie

mieszaniny

- utrudniona interpretacja
- komplikacje związane z
  wielokrotną jonizacją

- bardzo łatwa 
interpretacja
- jednokrotna jonizacja

background image

Widma masowe typu DIOS

DIOS – brak 
konwencjonalnej matrycy
możliwość analizy niskich 
m/z

MALDI – widoczne piki 
matrycy

porównanie MALDI / DIOS

background image

Widma masowe typu MS/MS

Tandemowa spektrometria mas:

Technika fragmentacji określonych 

jonów pozwalająca na uzyskanie 

informacji 

o strukturze badanych cząsteczek

background image

Widma masowe typu MS/MS

Tandemowa spektrometria mas:

Technika fragmentacji określonych 
jonów pozwalająca na uzyskanie 
informacji 
o strukturze badanych cząsteczek

Pozwala (w przypadku białek), na jednoznaczną 

identyfikację w bazach danych, określenie 

modyfikacji potranslacyjnych,

 

lokalizację 

miejsca i rodzaju mutacji.

background image

Widma masowe typu MS/MS

background image

Widma masowe typu MS/MS

background image

Widma masowe typu MS/MS

background image

Żródło 
jonów

Soczewki

Detektor 2

Detektor 1

Analizator 1

Analizator 2

Komora 
kolizyjna

Widma masowe typu MS/MS

background image

Widma masowe typu MS/MS

434.3

1+

Widmo 
MS

background image

Widma masowe typu MS/MS

434.3

1+

Izolacja

background image

Widma masowe typu MS/MS

434.3

1

+

Fragmenta
cja 
(MS/MS)

background image

Widma masowe typu MS/MS

sekwencjonowanie 
peptydów


Document Outline