Analiza złożonych aktów

ruchowych w sytuacjach

patologicznych

• Głównym przejawem wszystkich patologii układu

lokomocyjnego jest znaczne zmniejszenie

szybkości poruszania się. W trakcie wolnego

chodzenia gwałtownie wzrasta znaczenie

bocznych zaburzeń równowagi. W chodzie

występuje

• okresowe przenoszenie ciężaru ciała z jednej

kończyny na drugą. Dlatego u osób starszych

wraz z nasilaniem się tendencji do utraty

równowagi obserwuje się chód charakteryzujący

się krótkim krokiem z wydłużoną fazą

podwójnego podparcia oraz szuraniem nogami.

Odchylenia od chodu

prawidłowego mogą być

spowodowane wieloma

czynnikami:

 

1. Ból spowodowany procesem

chorobowym lub urazem
kończyny dolnej lub tułowia

2. Zmiany patologiczne w układzie

kostno-stawowym.

3. Przykurcze i sztywność stawów.

Rodzaje chodu:

• chód kołyszący - często spostrzegany u kobiet. Sprzężone w

działaniu mięsień pośladkowy średni i naprężacz powięzi

szerokiej po stronie podporu oraz prostownika grzbietu po

stronie wykroku włączają się w akcję z pewnym zwolnieniem, na

skutek czego zwiększa się ruch unoszenia i obniżania miednicy

w płaszczyźnie czołowej i jej przechylanie po stronie wykroku z

równoczesnym większym obniżeniem barku po stronie podporu.

 

• chód majestatyczny - noga wykroczna otrzymuje nadmierne

przyspieszenie i prostuje się, zanim pięta osiąga podłoże.

Przedłuża to czas trwania kroku. Tułów cofa się. Jest to chód

nienaturalny i nieekonomiczny. Widzi się go u osób kroczących

wolno w uroczystym pochodzie

 

• chód marynarski - podobny do poprzedniego, ale w większym

nasileniu. Środek ciężkości ma przesadne wychylenia w bok

chód sztywny - oscylacje (drgania, wahania) miednicy i barków
są sztucznie zmniejszane.

chód drobnym krokiem - wykrok jest nienaturalnie zmniejszony.
Długość kroku jest mniejsza, a liczba kroków w jednostce czasu
większa. Jest to normalny chód u osób krótkonogich
 
chód histeryczny - dziwaczny, z elementami różnych
nieprawidłowości; demonstracyjnie nieprawidłowy, nie powoduje
go żadna zmiana organiczna

chód antalgiczny (przeciwbólowy) - ból w jednej kończynie
wiąże się z dążnością do jej odciążenia przez przemieszczenie
masy ciała na zdrową nogę. Chory skraca fazę obciążenia chorej
nogi

• chód móżdżkowy

• chód na szerokiej podstawie z szeroko rozstawionymi

KD

• chód chwiejący się

• tułów nie podąża za KD (podąża trochę z tyłu)

• chód ten występuje np. w guzach robak móżdżku

( tułów podąża w tę stronęchwieje się w tę stronę, po

której jest guz)

• chód chwiejny (pijacki)

• chód ten występuje np. w

• ostrym upojeniu alkoholowym

• zapaleniu wielonerwowym

• SM

• przedawkowaniu leków

• guzach mózgu

• Wyróżniamy następujące wady chodu:

• chód gołębi - występuje najczęściej u małych dzieci, w wyniku

skręcenia stóp w fazie podparcia do wewnątrz i przekolebania nie

przez paluch a przez zewnętrzny brzeg przodostopia lub V palec,

przy szpotawości lub końsko-szpotawości stopy, szpotawości

kolan, torsji wewnętrznej piszczeli, zwiększonej antetorsji

(przodoskręcenie) szyjki kości udowej, zwiększonym

przodopochyleniu panewki stawu biodrowego

• chód kaczkowaty - w przypadku dysplazji lub zwichnięcia obu

stawów biodrowych; w trakcie chodzenia występuje kołysanie w

stawach biodrowych i pojawia się utrudnienie (niekiedy znaczne)

wchodzenia po schodach

• chód kłaniający - spowodowany przykurczem i sztywnością

stawu biodrowego, co jednocześnie ogranicza ruchy kręgosłupa

lędźwiowego

• chód nieharmonijny – spowodowany zwichnięciem

jednego stawu biodrowego

 

• chód utykający - występuje przy niesymetrycznych

kończynach;

 

• chód niestabilny (na szerokiej podstawie

podparcia) - przy zaburzeniach czucia, uszkodzeniu

więzadeł pobocznych piszczelowych i strzałkowych,

zerwaniu łąkotek stawu kolanowego 

• chód unoszący - spowodowany sztywnością kolan;

chory nie mogąc zgiąć kończyny w stawie kolanowym

unosi ją całą wykonując ruch w stawie biodrowym

• chód zapadający - w przykurczu zgięciowym

stawów biodrowych i kolanowych

• Całkowita niemożność samodzielnego chodzenia i

stania, nie spowodowana porażeniem kończyn

dolnych, to astazja i abazja.

• astazja - utrata zdolności utrzymywania pozycji

wyprostowanej, wywołana np. uszkodzeniem

móżdżku powodującym ciągłe wykonywanie

drobnych ruchów, drżenie.

• abazja - zaburzenia chodzenia, brak koordynacji

ruchów; występuje zazwyczaj z astazją w histerii i

niektórych zaburzeniach neurologicznych. Jest

wynikiem zmian organicznych w ośrodkowym

układzie nerwowym.

• Sztywność stawów.

• Biodrowego – chory przenosi miednicę ku przodowi

wokół osi kończyny zdrowej.

• Kolanowego – obserwuje się odwiedzenie kończyny

chorej.

• Skokowo-goleniowego – nadmierne pochylanie

tułowia do przodu w czasie obciążenia stopy chorej

lub ustawienie kończyny dolnej w rotacji zewnętrznej.

• Brak działania mięśnia (ubytki lub niedomoga

mięśni):

• Wynika z porażenia lub niedowładu wiotkiego lub

spastycznego, zbliżania się do siebie przyczepów lub

ich oddalenia, stanu zapalnego, urazu, wrodzonego

ubytku mięśni

bądź też dystrofii mięśniowej. Stopień nasilenia

objawów zależy od stopnia upośledzenia funkcji mięśni

i ich zaawansowania.

• Pośladkowego wielkiego:

– Nagłe cofnięcie się tułowia ku tyłowi i miednicy na

początku fazy podporu, zaraz po dotknięciu piętą podłoża.

– Wysunięcie chorego biodra ku przodowi.

– Mocne wyprostowanie kończyny dolnej w stawie

kolanowym w środkowym okresie fazy podporu.

• Pośladkowego średniego:

– W fazie podporu opadanie miednicy po stronie zdrowej.

– Boczne przesunięcie się miednicy w stronę biodra chorego w

fazie podporu.

– Przy próbie wyrównania niedomogi mięśnia pośladkowego

średniego występuje pochylanie miednicy w jedną stronę, zaś

barków w drugą

(objaw Duchenne’a).

• Zginaczy biodra (mm. biodrowo-lędźwiowy, krawiecki,

naprężacz powięzi szerokiej, prosty uda):

– Utykanie zaczyna się na końcu fazy podporu i trwa przez całą

fazę wykroku

po stronie chorej kończyny.

– W momencie oderwania się palców od podłoża dochodzi do

nagłego wyrzutu tułowia i miednicy ku tyłowi, po którym

występuje obrót miednicy wokół zdrowego biodra.

– Wysuwanie chorego biodra do przodu szczególnie zaznacza się

pod koniec fazy wykroku. Wykrok dokonuje się głównie na skutek

działania mięśni tułowia (mm. czworoboczny lędźwi, najszerszy

grzbietu i mięśni brzucha).

• Czworogłowego uda: (patologia jest zauważalna podczas

szybkiego chodu; obserwuje się przeprosy w stawie

kolanowym; trudnośc sprawia bieganie, nie ma wyrzutu

podudzia, zauważalne powłóczenie stopą)

– Nagły wyprost w stawie kolanowym po zetknięciu się pięty z

podłożem.

– Na początku fazy podporu lekkie pochylenie tułowia i

wysunięcie biodra

ku przodowi, udo cofa się (ku tyłowi).

• Trójgłowego goleni:

– Opadanie miednicy po stronie chorej w czasie fazy podporu,

szczególnie

przy jej końcu (gdy stopa odrywa się od podłoża).

– „Powłóczenie” miednicą.

– Przeprost w stawie kolanowym w fazie podporu.

– „Chód szczudłowy”, wyraźnie utrudniony chód pod górę.

• Zginaczy grzbietowych stopy:

– Opadanie stopy w fazie wykroku.

– Zwiększone zginanie w stawach biodrowym i kolanowym

(chód brodzący).

– Przy zetknięciu się pięty z podłożem występuje

charakterystyczne „klapnięcie” stopą.

• Piszczelowych:

• Koślawe ustawienie stępu, nadmierne obciążenie brzegu

wewnętrznego stopy.

• Strzałkowych:

• Koślawe ustawienie stępu, nadmierne obciążenie brzegu

zewnętrznego stopy.

• Chory dotyka podłoża najpierw palcami, a dopiero później

brzegiem zewnętrznym stopy.

• Kończyna dolna wydaje się być za długa, przez co pacjent

nadmierne zgina stawy kolanowy i biodrowy.

Choroba Parkinsona

W chorobie Parkinsona

długość kroku ulega
widocznemu skróceniu
(pacjent chodzi drobnymi
kroczkami), środek ciężkości
zostaje przesunięty do przodu
(pochylenie i usztywnienie
tułowia), zanikają współruchy
kończyn górnych. Pacjent ma
problemy z zatrzymaniem się
na dane mu polecenie.

Zapalenie nerwu kulszowego

Aby zapobiec naciągnięciu

nerwu i zmniejszyć

dolegliwości bólowe chory

porusza się na palcach bolącej

kończyny dolnej, stopa

ustawiona jest w zgięciu

podeszwowym, kończyna

zgięta w stawie kolanowym i

biodrowym. Faza podporu

chorej nogi zredukowana do

minimum, brak propulsji

stopy.

Uszkodzenie móżdżku

Charakterystycznymi objawami dla tego ubytku jest

brak zborności i zaburzenia koordynacji ruchowej.
Chory chodzi na poszerzonej podstawie , ma
problemy z utrzymaniem równowagi, chód jest
chwiejny. Chód taki nazywany jest „chodem
marynarskim”.

Połowicze porażenie spastyczne

W porażeniu pochodzenia mózgowego, obserwujemy

chód koszący. Staw kolanowy jest ustawiony w
przeproście a stopa w ustawieniu końskim, stwarza to
pozorne wydłużenie kończyny. Podczas chodu ruchy
odbywają się przede wszystkim w stawach
biodrowych, a kończyna dolna jest przenoszona z fazy
zakroku do fazy wykroku przez odwodzenie z
równoczesnym uniesieniem miednicy po stronie
chorej, aby nie zaczepić palcami o podloże.

Zaburzenia na tle schorzeń układu kostnego

Asymetria długości kończyn dolnych powoduje

zazwyczaj kulenie. Skrócenie może być rzeczywiste

lub pozorne.

- Rzeczywiste - na skutek zaburzeń procesu

kostnienia, w stanach po złamaniach kończyny (gdy

doszło do zrostu z nieprawidłowym ustawieniem

odłamów kostnych), może również być spowodowane

zaburzeniami wzrostowymi kończyny, będącymi

skutkiem porażenia, lub być efektem niedorozwoju

wrodzonego kończyny dolnej.

- Pozorne - podczas przykurczu przywiedzeniowego lub

odwiedzeniowego w stawie biodrowym oraz w

przykurczu zgięciowym. Przykurcz odwiedzeniowy

powoduje pozorne

wydłużenie kończyny dolnej.

Skrócenie kończyny

Przy skróceniu kończyny

powyżej 5cm zaczyna się
pojawiać końskie ustawienie
stopy krótszej i zgięcie
kończyny dłuższej w stawie
kolanowym. Długość kroku
jest zmniejszona po stronie
kończyny krótszej. Występuje
większe pochylenie miednicy
w stronę kończyny krótszej
( w płaszczyźnie czołowej), i
pochylenie barków w stronę
przeciwległą.

Chód patologiczny wynikający ze schorzeń

mięśniowych

Może być spowodowany:
- Urazem mięśnia ;
- Wrodzonym ubytkiem;
- Przykurczami mięśniowymi ;
- Niedowładami bądź porażeniami;
- Stanem zapalnym.

CHÓD PATOLOGICZNY WYNIKAJĄCY ZE SCHORZEŃ KOSTNO-STAWOWYCH:
- RZS
-

Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych i kolanowych

-

ZZSK

-

Patologiczne złamania, stawy rzekome

Dziękuje za

uwagę