Rekomdendacja strategii

Analiza złożonych

aktów

ruchowych-

czynności

życiowych-

chód.

Dominika Worona
Natalia Ziółek

Definicje chodu

●

seria rytmicznych, zmiennych ruchów
kończyn i tułowia powodujących w
rezultacie przesunięcie się do przodu
środka ciężkości człowieka

●

rytmiczne gubienie i odzyskiwanie
równowagi w zmieniających się na
przemian fazach podporu i
przenoszenia

Chód

●

Chód człowieka jest formą lokomocji, w której

funkcję podporowo-napędową spełniają

kończyny dolne, pewną zaś rolę równoważną dla

ich pracy -kończyny górne.

●

Praca kończyn jest naprzemianstronna, a ruchy

-cykliczne, tj. określone fazy ruchów powtarzają

się.

●

Celem chodu jest przemieszczanie ciała

człowieka, natomiast jego struktury:

kinematyczna i dynamiczna powinny się tak

kształtować, aby lokomocja była możliwie

ekonomiczna.

●

W chodzie nie występuje faza lotu.

Cykl chodu

Są to czynności i ruchy wykonywane

przez idącego pomiędzy kontaktem
pięty z podłożem jednej z kończyn i
powtórnym jaj zetknięciem się z
podłożem.

Podczas jednego cyklu chodu każda z

kończyn dolnych przechodzi przez jedną
fazę podporu i przenoszenia kończyny.

Fazy chodu

●

Faza podporu

●

Faza przenoszenia

●

Faza podwójnego podparcia

Faza podporu

1. kontakt pięty z podłożem

2. „stopa płasko” – cała powierzchnia stopy

przylega do podłoża

3. pełne obciążenie – podpór właściwy

(środek masy ciała znajduje się

nad środkiem geometrycznym

powierzchni styku stopy z

podłożem)

4. oderwanie pięty od podłoża –

przetaczanie stopy (propulsja)

5. oderwanie palucha - odbicie

Faza podporu:

- największą aktywność w tej fazie wykazują

mięśnie: prostownik grzbietu strony przeciwnej,

mm. czworoboczny lędźwi strony przeciwnej,

m.pośladkowy średni, m. przywodziciel wielki

- podczas przeciętnie szybkiego chodu faza

podporu jednej kończyny dolnej zajmuje około

60% czasu cyklu chodu

- rozpoczyna się w momencie zetknięcia się pięty

z podłożem, a kończy w chwili oderwania

palucha

Faza przenoszenia

1. przyspieszenie

- rozpoczyna się w momencie gdy paluch

kończyny dolnej zakrocznej odrywa się od

podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy

w chwili gdy kończyna ta znajdzie się pod

środkiem ciała

2. przenoszenie właściwe
- sytuacja , w której oś poprzeczna stawu

skokowo – goleniowego znajduje się w

płaszczyźnie czołowej głównej ciała

- w tym momencie przenoszona kończyna

jest potrójnie zgięta (w stawie skokowym,

kolanowym, biodrowym)

3. hamowanie
- po wyprzedzeniu tułowia przez

kończynę dolną zakroczna następuje

zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi

i przygotowanie jej do kontaktu z podłożem

Faza przenoszenia:

- w tej fazie największą aktywność wykazują

mięśnie: mm. Grupy strzałkowej, m. Piszczelowy

tylny, m. Przywodziciel wielki

- podczas przeciętnie szybkiego chodu faza

przenoszenia jednej kończyny dolnej zajmuje

około 40% czasu cyklu chodu

- rozpoczyna się w momencie oderwania od

podłoża palucha, a kończy w chwili zetknięcia

pięty tej samej kończyny z podłożem

Faza podwójnego

podparcia

Jest to sytuacja w której paluch nogi zakrocznej

jeszcze się nie oderwał od podłoża a pięta

nogi wykrocznej już się oparła.

- czas trwania fazy podwójnego podparcia jest

zależny od szybkości chodu

- im jest ona większa tym faza ta jest krótsza

- podczas biegu faza podwójnego podparcia nie

występuje – zastąpiona jest fazą lotu

Analiza dynamiczna chodu

Określa wielkość siły mięśni, która jest potrzebna w

trakcie prawidłowego chodu.

Na idącego człowieka działają dwa rodzaje sił:

1. zewnętrzne
- siła grawitacji, reakcja podłoża
- na ogół działają zgięciowo

2. wewnętrzne
- pracujące mięśnie (utrzymanie prawidłowej postawy,

stabilizacja stawów, hamowanie lub przyspieszanie

poszczególnych części kończyn i tułowia)

Wyznaczniki chodu

prawidłowego:

- wyróżniamy 6 determinant chodu
- trzy z nich dotyczą zmiany położenia

miednicy i stawów biodrowych

- dwa zakresu ruchu w stawach kolanowych
- jeden stawów skokowo-goleniowych
- są to wyznaczniki kinematyczne
- dotyczą chodu po gładkiej poziomej

płaszczyźnie

1. Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej

- określenie prawidłowego ustawienia miednicy i

stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w

fazie podwójnego podparcia

- w chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu

miednica podąża za ruchem i wysuwa swą

wykroczna stronę nieco do przodu

- wykazuje ona skręt w płaszczyźnie poziomej około 4°

do przodu i 4° do tyłu

- ruch odbywa się w obu biodrach

- na skutek ruchów miednicy udo nogi wykrocznej –

rotacja zewnętrzna, udo nogi podpierającej w rotacji

wewnętrznej

- skręcanie się miednicy wydłuża krok

2. Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej

- określa ustawienie miednicy i stawów biodrowych w

płaszczyźnie czołowej

- podczas chodu miednica (w warunkach

prawidłowych) ustawia się lekko ukośnie, opadając w

stronę kończyny przenoszonej

- staw biodrowy kd. podporowej – ustawiony w

przywiedzeniu

- staw biodrowy kd. przenoszonej – ustawiony w

identycznym odwiedzeniu

- miednicę przed większym opadaniem w kierunku

kończyny przenoszonej zabezpiecza napięcie

mięśnia pośladkowego średniego po stronie

przeciwnej

3. Ruchy boczne miednicy

- określa konieczność bocznych przemieszczeń

miednicy w czasie chodu, wynikających z

naprzemianstronnego obciążania kończyn dolnych

- miednica podąża w kierunku nogi podporowej

- ruchu boczne miednicy najbardziej widoczne są

podczas wolnego chodu

- podczas biegu zostają całkowicie zniwelowane

- wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i

obu stawach biodrowych (przywodzenie +

odwodzenie + rotacja)

- wielkość wychyleń bocznych miednicy jest osobniczo

różna

4. Zgięcie w stawie kolanowym w fazie

podporowej

- określa wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego

kończyny podporowej w fazie pełnego obciążenia

- musi on wynosić około 20°

- w fazie podporu gdy pięta styka się z podłożem

kolano jest wyprostowane

- zaraz potem ulega zgięciu, aż stopa przyłoży się

podeszwą do podłoża

- zaraz po okresie pełnego obciążenie stopy znowu

następuje gwałtowny wyprost stawu kolanowego

- zgięcie stawu kolanowego w chwili gdy masa ciała

przenosi się do przodu ponad nogą podporową,

redukuje wysokość środka ciężkości

5. Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie

przenoszenia

- określa wymaganą wielkość skrócenia czynnościowego

kończyny dolnej w fazie przenoszenia

- kończyna przenoszona powinna przemieszczać się do

przodu dokładnie w płaszczyźnie strzałkowej

przeprowadzonej przez staw biodrowy

- miednica po tej stronie jest lekko opuszczona

- skrócenie czynnościowe odbywa się we wszystkich trzech

stawach

- największe jest w stawie kolanowym

- kolano zgina się zaraz po styku pięty z podłożem gdy kostki

unoszą się zakreślając łuk ponad stępem oraz po raz drugi

gdy pięta zaczyna się unosić a stopa przygotowuje się do

odbicia

- aby chód mógł być prawidłowy, staw kolanowy musi mieć

możliwość zgięcia do kąta 65° (w fazie przenoszenia)

6. Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w

płaszczyźnie strzałkowej

- określa kątową wielkość zakresu ruchomości w

stawach skokowo-goleniowych w płaszczyźnie

strzałkowej, która jest potrzebna przy prawidłowym

chodzie

- od 15° (W) do 20° (Z)

7. Izochronia

- polega na równym w czasie obciążaniu lewej i prawej

kończyny dolnej

8. Izometria

- polega na wykonywaniu równej długości kroków

prawą i lewą kończyną dolną

9. Izotonia

- polega na prawidłowej koordynacji ruchów kończyn

górnych i tułowia z praca kończyn dolnych

Definicja biegu

Bieg charakteryzuje asymetryczne

poruszanie nogami, z których tylko
połowa może równocześnie
dotykać ziemi.

W fazie lotu wszystkie nogi unoszą

się w powietrzu.

Faza lotu jest 2x dłuższa od odporu

Struktura kroku

biegowego

1. Noga podporowa
       a) faza amortyzacji
       b) faza momentu pionu
       c) faza odbicia właściwego
2. Noga wolna w czasie
       a) faza tylne wahadło
       b) faza momentu pionu
       c) faza przednie wahadło

Koordynacja

neuromięśniowa w biegu

Tylne wahadło - krótkotrwałe działanie mm. tylnej grupy uda

powoduje ruch kończyny i podudzia w tył siłami

bezwładności, mm. czworogłowy uda pracując ekscentrycznie

hamuje zginanie w stawie kolanowym, mm. lędźwiowo-

biodrowy zginanie w stawie biodrowym.

Moment pionu (noga w wymachu)- dynamiczna praca mm.

lędźwiowo-biodrowego zgina NN w przód w stawie

biodrowym, podudzie opada w dół przód pod wpływem siły

odśrodkowej.

Przednie wahadło - krótkie działanie mm. czworogłowego

prostującego NN w stawie kolanowym powoduje przesuwanie

NN w przód pod wpływem sił bezwładności, mm.. tylnej grupy

uda i mm. brzuchaty łydki pracując ekscentrycznie

amortyzują prostowanie NN w stawie kolanowym.

Koordynacja

neuromięśniowa w biegu

Faza amortyzacji - mm. zginacze podeszwowe stopy

amortyzują zginanie stopy, mm. czworogłowy uda
prostuje NN w stawie kolanowym.

Faza moment pionu (NN podporowa) - mm.

czworogłowy uda prostuje NN w stawie kolanowym,
mm. zginacze podeszwowe stopy zginają stopę
pracując koncentrycznie.

Faza odbicia właściwego - mm. zginacze podeszwowe

stopy nadal zginają stopę pracując koncentrycznie ,
włączają się także mm. tylnej grupy uda.

Praca ramion w biegu

●

W czasie biegu ramiona powinny być
swobodnie ugięte i poruszać się w
płaszczyźnie strzałkowej blisko ciała, w
sposób skoordynowany z ruchami nóg.

●

Zasadniczą pracę powinny wykonywać
przedramiona i ramiona.

●

Dłonie i palce powinny być rozluźnione,
a kciuk połączony z palcami.

STRUKTURA DYNAMICZNA

BIEGU

Wyróżnia się dwie techniki odbicia w biegu:

piętową

śródstopno-palcową

(sprinterską)

Techniki odbicia w biegu

W każdej z nich struktura dynamiczna jest

inna:

W piętowej składowa pionowa sił w momencie

lądowania gwałtownie rośnie tworząc na
wykresie charakterystyczny impuls związany
z amortyzacją, następnie siła ta maleje w
fazie momentu pionu osiągając połowę
wartości i łagodnie maleje do momentu
odbicia właściwego

Techniki odbicia w biegu

W śródstopno-palcowej brak jest impulsu

związanego z amortyzacją, siła pionowa od
lądowania rośnie osiągając max. w momencie
pionu i opada do fazy odbicia. Siła pozioma
(przednio-tylna) w fazie amortyzacji ma
wartość ujemną (działa hamująco), w 2. impuls
siły hamującej jest większy w momencie
lądowania niż w 1., zmiana zwrotu siły ( na
przyspieszającą) następuje w 1. w fazie
momentu pionu, w 2. jest wcześniejsza niż w
1., również wartość siły przyspieszającej jest
większy w 2

Biomechanika jazdy na

rowerze

-największy udział ma mięsień czworogłowy uda

- następuje przyśrodkowe przesunięcie stawu

kolanowego podczas prostowania,

- naturalna pronacja stopy,

- rotacja wewnętrzna podudzia,

- zwiększone obciążenie przyśrodkowego

przedziału stawu kolanowego

Metody analizy ruchu

Fotokinemetria

– metoda rejestracji ruchu człowieka

przy pomocy kamer fotograficznych i filmowych
systemów optoelektronicznych; równocześnie metoda
analizy ruchu na podstawie jego zapisu techniką
światłoczułą

Goniometria

–

pomiar ruchomości stawów

Spidometria

–

jest metodą badania prędkości liniowej i

kątowej. Nazwa pochodzi od angielskiego słowa
speed- prędkość.

Akcelerometria

–

jest metodą badania przyspieszeń

liniowych i kątowych. Nazwa pochodzi od łacińskiego
słowa accelero- przyspieszać

Zaburzenia chodu mogą być wynikiem

różnego rodzaju schorzeń, generalnie

możemy je podzielić na

neurologiczne( uszkodzenia nerwów, dróg

korowo rdzeniowych, móżdżku, jąder

podstawy) i pozaneurologiczne

(uszkodzenia mięśni, więzadeł, ścięgien,

choroby zwyrodnieniowe, patologia

układu kostno-stawowego itp. )

Choroba Parkinsona

W chorobie Parkinsona

długość kroku ulega
widocznemu skróceniu
(pacjent chodzi drobnymi
kroczkami), środek
ciężkości zostaje
przesunięty do przodu
(pochylenie i usztywnienie
tułowia), zanikają
współruchy kończyn
górnych. Pacjent ma
problemy z zatrzymaniem
się na dane mu polecenie.

Zapalenie nerwu kulszowego

Aby zapobiec

naciągnięciu nerwu i

zmniejszyć dolegliwości

bólowe chory porusza się

na palcach bolącej

kończyny dolnej, stopa

ustawiona jest w zgięciu

podeszwowym, kończyna

zgięta w stawie

kolanowym i biodrowym.

Faza podporu chorej nogi

zredukowana do

minimum, brak propulsji

stopy.

Uszkodzenie móżdżku

Charakterystycznymi objawami dla tego ubytku

jest brak zborności i zaburzenia koordynacji
ruchowej. Chory chodzi na poszerzonej
podstawie , ma problemy z utrzymaniem
równowagi, chód jest chwiejny. Chód taki
nazywany jest „chodem marynarskim”.

Chód nożycowy

• KD przywiedzione i zrotowane do wewnątrz
• w stawach kolanowych podczas chodu KD

krzyżują się

• chód powolny, utrudniony
• w tułowiu obserwujemy ruchy

kompensacyjne

• chód ten występuje np. u chorych z

porażeniem KD kurczowym, w chorobie
Littlea

Chód brodzący ( koguci,

bociani)

• nadmierne unoszenie KD
• nadmierne zginanie KD przy opadających stopach
• chód ten występuje np. w:

– przypadku porażenia mięśni prostowników stopy i

palców, zapaleniach wielonerwowych

– odosobnionym zapaleniu nerwu strzałkowego
– postępującym zaniku mięśni typu strzałkowego

(chód Charkota Mariego-Tootha)- pacjent nie może
wspiąć się na piętach lub palcach

– w niedowładach obwodowych KD
– polineuropatiach

Połowicze porażenie

spastyczne

W porażeniu pochodzenia mózgowego, obserwujemy

chód koszący. Staw kolanowy jest ustawiony w
przeproście a stopa w ustawieniu końskim, stwarza to
pozorne wydłużenie kończyny. Podczas chodu ruchy
odbywają się przede wszystkim w stawach biodrowych,
a kończyna dolna jest przenoszona z fazy zakroku do
fazy wykroku przez odwodzenie z równoczesnym
uniesieniem miednicy po stronie chorej, aby nie
zaczepić palcami o podloże.

Chód antalgiczny

Inaczej zwany chodem

przeciwbólowym, może być

spowodowany różnymi schorzeniami

np.: urazem kończyny (zwichnięcia,

stłuczenia, złamania) , procesami

zapalnymi (stawów, mięśni) czy

zapaleniem nerwów. Podczas takiego

bólu chory skraca fazę podporu na

chorej kończynie przenosząc szybko

ciężar ciała na kończynę zdrową.

Występuje wówczas utykanie.

Zaburzenia na tle schorzeń

układu kostnego

Asymetria długości kończyn dolnych powoduje

zazwyczaj kulenie. Skrócenie może być rzeczywiste

lub pozorne.

- Rzeczywiste - na skutek zaburzeń procesu

kostnienia, w stanach po złamaniach kończyny (gdy

doszło do zrostu z nieprawidłowym ustawieniem

odłamów kostnych), może również być

spowodowane zaburzeniami wzrostowymi kończyny,

będącymi skutkiem porażenia, lub być efektem

niedorozwoju wrodzonego kończyny dolnej.

- Pozorne - podczas przykurczu przywiedzeniowego

lub odwiedzeniowego w stawie biodrowym oraz w

przykurczu zgięciowym. Przykurcz odwiedzeniowy

powoduje pozorne

wydłużenie kończyny dolnej.

Skrócenie kończyny

Przy skróceniu kończyny

powyżej 5cm zaczyna się
pojawiać końskie ustawienie
stopy krótszej i zgięcie
kończyny dłuższej w stawie
kolanowym. Długość kroku
jest zmniejszona po stronie
kończyny krótszej. Występuje
większe pochylenie miednicy
w stronę kończyny krótszej
( w płaszczyźnie czołowej), i
pochylenie barków w stronę
przeciwległą.

Chód patologiczny wynikający

ze schorzeń mięśniowych

Może być spowodowany:



Urazem mięśnia ;



Wrodzonym ubytkiem;



Przykurczami mięśniowymi ;



Niedowładami bądź porażeniami;



Stanem zapalnym.

CHÓD PATOLOGICZNY WYNIKAJĄCY ZE SCHORZEŃ
KOSTNO-STAWOWYCH:



RZS (Reumatoidalne Zapalenie Stawów)



Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych i kolanowych



ZZSK (Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa)



Patologiczne złamania, stawy rzekome

Mięsień pośladkowy średni

Jego niewydolność jest

przyczyną braku stabilizacji

miednicy w fazie podporu. W

warunkach fizjologicznych

napięcie tego mięśnia

odpowiada za poziome

utrzymywanie miednicy

zapobiegając jej opadaniu na

stronę nie podpartą. Przy

jednostronnej niewydolności

podczas stania na nodze chorej

miednica opada po stronie

zdrowej (objaw

Trendelenburga).. W czasie

chodu pojawia się naprzemienne

pochylanie miednicy ku jednej

stronie, a barków ku stronie

przeciwnej (objaw Duchenne'a).

Ruchy te zachodzą w

płaszczyźnie czołowej.

Mięsień czworogłowy uda

Jeżeli dojdzie do porażenia
tego mięśnia, nie osiągnie się
stabilizacji kolana i w czasie
obciążenia kończyny nastąpi
nagłe zgięcie w stawie
kolanowym. Chód będzie
wówczas możliwy tylko przy
utrzymywaniu stawu
kolanowego w wyproście
podczas całej fazy podporu

Zginacze podudzia

Porażenie mięśni zginaczy podudzia powoduje
przeprost kolana, a mięśnia trójgłowego łydki
uniemożliwia zgięcie podeszwowe stopy. Chód jest
szczudłowaty, niemożliwa jest propulsja. Wchodzenie pod
górę jest utrudnione, obserwujemy przerost kolana w fazie
podporu i opadanie miednicy po stronie chorej pod koniec
tej fazy, kiedy następuje oderwanie pięty od podłoża

ZAPROTEZOWANIE

BIODRO

Z biomechanicznego punktu widzenia utrata całej nogi, to
utrata kontroli trzech stawów: kostki, kolana i biodra, to znaczne
upośledzenie możliwości poruszania się osoby po amputacji. W
protezie tej pomimo niemożności bezpośredniej kontroli trzech
stawów (utrata mięśni nogi) pośrednie sterowanie tymi stawami
jest możliwe. Staw biodrowy umieszczony jest przed osią
działania siły podparcia, kolano zaś za tą osią, a kostka na osi.
Umożliwia to bezpieczne podparcie. Zarówno biodro, jak i
kolano blokują się pod wpływem ciężaru ciała. Przy pomocy
ruchów biodra da się naśladować ruchy drugiej nogi. Niektórzy
użytkownicy takich protez potrafią chodzić symetrycznie.
Brak całej nogi można też zrekompensować podpieraniem się
kulami. Takie chodzenie wymaga sprawności fizycznej i kosztuje
więcej energii niż normalne chodzenie. Z testów wynika, że
osoba po amputacji całej nogi podpierająca się dwoma kulami
zużywa około dwukrotnie więcej energii (tlenu) niż osoba
zdrowa, normalnie chodząca. Chodzenie o dwóch kulach
zajmuje obie ręce i wygląda oczywiście nienaturalnie.

KOLANO

Mechaniczne kolano protezowe pełni ważną funkcję w protezie powyżej kolana:
symuluje naturalny ruch nogi, to znaczy zginanie i prostowanie podczas
chodzenia, i siedzenia, jednocześnie zapewnia bezpieczne podparcie w fazie
stania na protezie. Kontrola ruchów kolana jest pośrednia, użytkownik protezy
wykorzystuje siły inercji aby kolano wyprostować lub zgiąć, wszak nie ma mięśni
prostujących i zginających kolano. Pomimo to dobrze wytrenowany pacjent
może przyzwoicie chodzić nawet na prymitywnym kolanie zawiasowym.
Oprócz problemu stabilności kolana w fazie podparcia (kolano nie może zgiąć
się, bo pacjent upadnie), mamy jeszcze inny problem: stopa protezowa wraz z
podudziem zachowuje się jak wahadło, którego ruch może opóźniać chodzenie.
Proste kolana protezowe posiadają dlatego wspomaganie prostowania w postaci
sprężyny lub gumy, bardziej zaawansowane kolana wykorzystują elementy
pneumatyczne lub hydrauliczne.

Stopa

Stopa człowieka łączy w sobie złożoność i strukturalną

trwałość, jej funkcje to podparcie ciężaru ciała, absorpcja
dynamicznych sił generowanych podczas chodzenia i odbicia. Stopa
jest w stanie wytrzymać gigantyczne obciążenia mechaniczne
(przebiegnięcie jednego kilometra to obciążenie równoważne
kilkunastu ton) i jest jednocześnie elastyczna. Stopa składa się z 26
kości, 33 stawów, ponad 100 mięśni i ścięgien oraz całej sieci naczyń
krwionośnych, nerwowych, tkanek miękkich i skóry. Stopa przeciętnego
człowieka wykonuje kilka milionów kroków w ciągu jednego roku.

Utrata stopy z powodu amputacji powoduje

upośledzenie niektórych funkcji. Statyczne podparcie można w prosty
sposób zrekompensować nawet prostą konstrukcją "pirackiej protezy",
gorzej jest z funkcjami dynamicznymi. Chodzenie na protezie prócz
innych dolegliwości kosztuje osobę po amputacji więcej energii niż
chodzenie osoby pełnosprawnej. Prócz tego amputacja pogarsza
propriocepcję, czyli zdolność odczuwania podłoża, powoduje, iż wiele
czynności jest niemożliwych lub bardzo trudnych, jak np. bieganie czy

skoki.

ŚCIĘGNO ACHILLESA

Problemy ze ścięgnem
Achillesa są często
przyczyną długotrwałego
biegania po twardej
nawierzchni takiej jak beton
czy asfalt. Podczas biegu,
kiedy nogi wykonują stale te
same, jednostajne ruchy,
pracując w lekkim ugięciu,
ścięgno Achillesa najczęściej
jako pierwsze kontaktuje się
z podłożem i musi
amortyzować uderzenia.
Dodatkowym problemem
jest niewystarczające
rozciągnięcie ścięgna, lub
nawet zaniechanie
rozciągania. Duże znaczenie
ma także podłoże, po
którym się biegnie

Staw kolanowy

Na kontuzje narażony jest cały przedni przedział kolana – kaletka

przedrzepkowa, wiązadło rzepki, chrząstka na rzepce czy łąkotka, będąca
amortyzatorem w kolanie. Najczęstszy jest problem z chrząstką w stawie rzepkowo-
udowym. Winę za kontuzje ponosi nieprawidłowa anatomia tego stawu jak i stereotyp
biegu (sposób prowadzenia nóg – przyp. red.)oraz nieprawidłowe odżywianie
chrząstki. Człowiek biegnąć wykonuje większą część pracy w ugięciu kolana.
Chrząstka jest cały czas przypierana do powierzchni kości udowej, co powoduje jej
degenerację. Objawia się to bólem pod rzepką.

Powszechnie uważa się to za syndrom kolana biegacza. Klasycznym zespołem

kolana biegacza jest ocieranie mięśnia biegnącego po bocznej krawędzi uda -
naprężacza powięzi szerokiej o wydatny, wystający, boczny kłykieć kości udowej
(zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego – przyp. red.). Przy każdym kroku
kończyna musi przenieść naprężacz do przodu i do tyłu w stosunku do kłykcia. Ruchy
te powodują ocieranie, co pociąga za sobą zapalenia fałdu błony maziowej i ból.

Oprócz chrząstki również wiązadło rzepki może ulegać przeciążeniom. Jest to

element łączący cały mechanizm wyprostny kończyny z kością piszczelową. Dochodzi
do degeneracji włókien kolagenu, zwanego kolanem skoczka. Może także dochodzić
do zapalenia kaletki, która izoluje wiązadło rzepki od kości udowej.

Układ stabilizujący miednicę

W trakcie biegu człowiek przechodzi przez fazę podporu jednonóż i przeniesienia

nogi wymachowej do przodu do wykonania następnego kroku. Wtedy punktem
zawieszenia jest staw biodrowy. Każdy krok to punktowe uderzenie części chrzęstnej
panewki i głowy kości. Nadwerężeniu mogą ulec mięśnie trzymające cały ten zawias -
stabilizatory miednicy, mięśnie pośladkowe, mięśnie naprężacza powięzi szerokiej,
mięśnie przywodzicieli. Mięśnie te muszą harmonijnie zapracować, żeby miednica mogła
wskutek obrotu biodra przenieść nogę najpierw zamachową, potem wykroczną do przodu
i zapoczątkować następny ruch. Mogą się wówczas pojawić dolegliwości zarówno w
pachwinie, z powodu przeciążenia mięśni przywodzicieli czy mięśnia biodrowo-
lędźwiowego. Rzadziej pojawiają się problemy z mięśniami stabilizującymi górną część
tułowia w stosunku do miednicy - mięsień prosty brzucha czy mięśnie czworoboczne
lędźwi.

Ze względu na inną budowę miednicy, kobiety częściej w trakcie biegu wykonują

niekorzystny stereotyp ruchu. Noga zawijana jest do środka, podudzie wywijane na
zewnątrz, przez co warunki dla pracy stawu rzepkowo-biodrowego są jeszcze gorsze niż u
mężczyzny. W związku z tym to kobiety będą narzekały częściej na problemy ze stawem
rzepkowo-udowym i chrząstką na rzepce. Najczęściej sukcesy w biegach odnoszą te
kobiety, które mają raczej męską budowę ciała, ponieważ te, które mają szeroką
miednicę narażone są na szybsze zużycie kolan

Document Outline