STUDIUM

PODYPLOMOWE BHP

POLITECHNIKA

WROCŁAWSKA

PROCEDURY

SZKOLENIA

BHP

Wykładowca:

nadinspektor pracy

Edward

Stefanicki

Wrocław 2012

Ogólne zasady

szkolenia

1) plan - konspekt
2) od słowa do obrazu
3) od wykładu do

ćwiczeń

4) od ogółu do szczegółu
5) od teorii do praktyki

Spis treści

1) Ogólne zasady szkolenia bhp
2) Procedury szkolenia bhp
3) Cel i zakres szkolenia bhp
4) Obowiązki stron w zakresie szkolenia bhp
5) Organizator szkolenia bhp
6) Rodzaje szkolenia bhp
7) Program szkolenia bhp
8) Formy , częstotliwość oraz czas trwania

szkolenia bhp

9) Zwolnienia, dokumentacja, środki dydaktyczne
10) Podstawy prawne oraz sankcje karne

Procedury

określają:

1) Szczegółowe zasady

szkolenia czyli:

2) kto? - pracodawca
3) kogo ? - pracownika
4) kiedy? – wstępnie i

okresowo

5) jak? – zgodnie z

programem

PROCEDURY

ustalają szczegółowo:

1) cel i zakres szkolenia

bhp

2) obowiązki stron

szkolenia bhp

3) program szkolenia bhp
4) dokumentację szkolenia

bhp

5) zwolnienia od szkoleń

bhp

CEL I ZAKRES

1)zaznajomienie się z czynnikami

środowiska pracy mogącymi
powodować zagrożenia oraz z
odpowiednimi środkami i
działaniami zapobiegawczymi

2) poznanie przepisów BHP w

zakresie niezbędnym do
wykonywania pracy w zakładzie
pracy i na określonym stanowisku
pracy, a także związanych z pracą
obowiązków i odpowiedzialności w
dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy

CEL I ZAKRES

3) nabycie umiejętności

wykonywania pracy w sposób
bezpieczny dla siebie i innych
osób

4)zasady postępowania

w

sytuacjach awaryjnych

5)zasady udzielania

pomocy

osobie, która uległa

wypadkowi

OBOWIĄZKI

PRACODAWCY

1) Szkolić pracowników w

czasie pracy

2) Być przeszkolonym
3) Przechowywać programy

szkolenia

4) Wydawać instrukcje bhp
5) Ponosić koszty szkolenia

OBOWIĄZKI

PRACODAWCY

nie dopuszcza pracownika do pracy

bez:

1) wymaganych kwalifikacji
2) potrzebnych

umiejętności

3) znajomości przepisów

bhp

4) znajomości instrukcji bhp
5) pisemnego

potwierdzenia j.w.

OBOWIĄZKI

PRACODAWCY

wobec pracownika innego pracodawcy:

poinformować za pisemnym

potwierdzeniem pracownika
innego pracodawcy o
zagrożeniach dla
bezpieczeństwa i zdrowia
podczas pracy na terenie
jego zakładu pracy

OBOWIĄZKI
PRACODAWCY

ustala obowiązki dotyczące szkolenia bhp

wobec:

1) osób fizycznych wykonujących pracę na

innej podstawie niż stosunek pracy w
zakładzie pracy lub w miejscu
wyznaczonym przez pracodawcę,

2) osób prowadzącym w zakładzie pracy

lub w miejscu wyznaczonym przez
pracodawcę na własny rachunek
działalność gospodarczą.

3) studentów i uczniów nie będących jego

pracownikami podczas zajęć odbywanych
na terenie zakładu pracy.

OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA

1) brać udział w szkoleniach bhp oraz

poddawać się wymaganym
egzaminom sprawdzającym

2) znać przepisy i zasady bhp

dotyczące jego pracy

3) znać stanowiskowe instrukcje bhp
4) znać ryzyko zawodowe na swoim

stanowisku,

5) potwierdzić na piśmie zapoznanie

się z bhp

OBOWIĄZKI

NIEPRACODAWCY

w zakresie szkolenia bhp stosuje się

„odpowiednio” wobec osób :

1) zatrudnionych na innej

podstawie niż stosunek
pracy 

2) prowadzących na własny

rachunek działalność
gospodarczą

OBOWIĄZKI

NIEPRACOWNIKA

dotyczące szkoleń bhp w zakresie „określonym”

przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący
pracę ciążą również na:

1) osobach fizycznych wykonujących

pracę na innej podstawie niż
stosunek pracy w zakładzie pracy
lub w miejscu wyznaczonym przez
pracodawcę lub inny podmiot

2) osobach prowadzących na własny

rachunek działalność gospodarczą

 

ORGANIZATOR

pracodawca lub na jego

zlecenie:

1) placówki i ośrodki

kształcenia oraz
doskonalenia zawodowego

2) szkoły ponadgimnazjalne
3) szkoły wyższe i jednostki

badawczo-rozwojowe oraz
naukowe

ORGANIZATOR

4)stowarzyszenia, którego celem

statutowym jest działalność
związana z bhp

5) osoby prawne lub fizyczne

prowadzące działalność
oświatową na zasadach
określonych w przepisach o
swobodzie działalności
gospodarczej, jeżeli prowadzą
działalność szkoleniową bhp

ORGANIZATOR

-uwaga

Szkolenie:
- pracodawców
- służb bhp
- wykładowców oraz

instruktorów

mogą prowadzić

wyłącznie jednostki
organizacyjne

Obowiązki

organizatora

1)

zapewnić odpowiedni

dobór uczestników
szkolenia

2)zapewnić wykładowców

lub instruktorów

3) opracować szczegółowe

programów szkolenia

Obowiązki

organizatora

4) zapewnić odpowiednie warunki

lokalowe i wyposażenie dydaktyczne

5) właściwy przebieg szkolenia oraz

prowadzenie dokumentacji w postaci:

- programów szkolenia,
- dzienników zajęć,
- protokołów przebiegu egzaminów i

rejestru wydanych zaświadczeń.

RODZAJE

SZKOLEŃ

1) Szkolenie wstępne:

- szkolenie wstępne ogólne,
zwane "instruktażem

ogólnym„

- szkolenie wstępne na stanowisku

pracy,

zwane "instruktażem

stanowiskowym"

RODZAJE

SZKOLEŃ

2) szkolenie okresowe:

- pierwsze szkolenie

- kolejne szkolenie

Szczegółowe

programy

1. są opracowane na podstawie

programów ramowych

2. są odrębne dla poszczególnych

rodzajów szkoleń i grup
stanowisk

3. określają cel i zakres oraz

szczegółową tematykę
dostosowaną do rodzajów i
warunków wykonywanych prac

Szczegółowe

programy

3) ustalają uczestników

szkolenia -

według grup stanowisk
5) zawierają:
- sposób i formy realizacji
- czas trwania

UCZESTNIK

SZKOLENIA

1)

osoby będące pracodawcami

oraz inne osoby kierujące
pracownikami, w szczególności
kierownicy, mistrzowie i
brygadziści

2) pracownicy zatrudnieni na

stanowiskach robotniczych

3) pracownicy inżynieryjno-

techniczni, w tym projektanci,
konstruktorzy maszyn i innych
urządzeń technicznych,
technolodzy i organizatorzy
produkcji

UCZESTNIK

SZKOLENIA

4) pracownicy służby

bezpieczeństwa i higieny pracy i
inne osoby wykonujące zadania
tej służby

5) pracownicy administracyjno-

biurowi i inni niewymienieni w
pkt 1-4, których charakter pracy
wiąże się z narażeniem na
czynniki szkodliwe dla zdrowia,
uciążliwe lub niebezpieczne albo
z odpowiedzialnością w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy

Pracodawca -

służba bhp

1) przy zatrudnieniu do 10 osób może

samodzielnie wykonywać zadania
służby bhp w zakładach
produkcyjnych

2) przy zatrudnieniu do 20 osób może

samodzielnie wykonywać zadania
służby bhp w zakładach
nieprodukcyjnych

3) przy zatrudnieniu do 100 osób może

powierzyć wykonywanie zadań
służby bhp specjalistom spoza
zakładu pracy

Pracodawca -

służba bhp

4) przy zatrudnieniu do 100 osób

może powierzyć wykonywanie
zadań służby bhp pracownikowi
zatrudnionemu przy innej pracy;

5) przy zatrudnieniu więcej niż

100 osób tworzy służbę bhp
wyłącznie pracowników;

6) przy zatrudnieniu więcej niż

600 pracowników - 1 pracownik
służby bhp na 600 zatrudnionych
osób,

Prowadzący

szkolenie

wymagania dla instruktora lub

wykładowcy:

1) realizacja szczegółowego programu

szkolenia

2) specjalistyczna wiedza
3) umiejętności i doświadczenie

zawodowe

4) przygotowanie dydaktyczne;
5) aktualne zaświadczenie o

ukończeniu wymaganego szkolenia
w dziedzinie bhp

Formy szkolenia

1.Instruktaż ogólny
2. Instruktaż

stanowiskowy

3. Kurs
4. Samokształcenie

kierowane

5. Seminarium

INSTRUKTAŻ

• rozumie się przez to formę szkolenia

o czasie trwania nie krótszym niż 2
godziny lekcyjne, umożliwiającego
uzyskanie, aktualizowanie lub
uzupełnianie wiedzy i umiejętności
dotyczących wykonywania pracy i
zachowania się w zakładzie pracy w
sposób zgodny z przepisami i
zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy; jest instrukcją wykonawczą.

INSTRUKTAŻ

OGÓLNY

Obejmuje przepisy i zasady bhp :

1)zawarte w Kodeksie pracy
2)zawarte w układach zbiorowych

pracy

3)zawarte w regulaminach pracy
4) obowiązujące w danym

zakładzie pracy

5) dotyczące udzielania pierwszej

pomocy w razie wypadku

INSTRUKTAŻ

OGÓLNY

 instruktaż ogólny odbywają, przed dopuszczeniem do

wykonywania pracy:

1)nowo zatrudnieni

pracownicy,

2)studenci odbywający u

pracodawcy praktykę
studencką oraz

3)uczniowie szkół zawodowych

zatrudnieni w celu
praktycznej nauki zawodu.

INSTRUKTAŻ

OGÓLNY

prowadzi instruktor:

1) pracownik służby bezpieczeństwa i

higieny pracy,

2) osoba wykonująca u pracodawcy

zadania tej służby,

3) pracodawca, który sam wykonuje

takie zadania,

4) pracownik wyznaczony przez

pracodawcę.

INSTRUKTAŻ

STANOWISKOWY

powinien zapewnić uczestnikom szkolenia

zapoznanie się z :

1) z czynnikami środowiska pracy

występującymi na ich stanowiskach pracy

2) ryzykiem zawodowym związanym z

wykonywaną pracą i sposobami ochrony
przed zagrożeniami, jakie mogą
powodować te czynniki

3) metodami bezpiecznego wykonywania

pracy na tych stanowiskach.

INSTRUKTAŻ

STANOWISKOWY

przeprowadza się przed dopuszczeniem do

wykonywania pracy na określonym stanowisku:

1) pracownika zatrudnianego na stanowisku

robotniczym oraz innym, na którym występuje
narażenie na działanie czynników szkodliwych dla
zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych

2) pracownika przenoszonego na stanowisko

robotnicze lub na którym dokonano zmian
organizacyjno-technicznych

3) ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu

oraz studenta odbywającego praktykę studencką

INSTRUKTAŻ

STANOWISKOWY

składa się z :

1) rozmowy wstępnej instruktora z instruowanym

pracownikiem,

2)  pokazu i objaśnienia przez instruktora całego

procesu pracy, który ma być realizowany przez
pracownika,

3)  próbnego wykonywania procesu pracy przez

pracownika przy korygowaniu przez instruktora
sposobów wykonywania pracy,

4)  samodzielnej pracy instruowanego pracownika

pod nadzorem instruktora,

5)  sprawdzenia i oceny przez instruktora sposobu

wykonywania pracy przez pracownika

INSTRUKTAŻ

STANOWISKOWY

Czas trwania powinien być uzależniony od:

1) przygotowania zawodowego
2) dotychczasowego stażu pracy
3) rodzaju pracy i zagrożeń
4) od rodzaju i zakresu

wprowadzonych na stanowisku
zmian

5) od ilości uczestników

KURS

forma szkolenia:

o czasie trwania nie krótszym niż 15

godzin lekcyjnych, składająca się z
zajęć teoretycznych i praktycznych,
umożliwiającego uzyskanie,
aktualizowanie lub uzupełnianie
wiedzy i umiejętności w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,
przeprowadza się oderwaniu od
pracy, co umożliwia koncentrację na
osiągnięciu celu i aktywne
uczestnictwo.

SAMOKSZTAŁCENIE

KIEROWANE

forma szkolenia umożliwiająca

uzyskanie, aktualizowanie lub
uzupełnianie wiedzy i umiejętności w
zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy, na podstawie materiałów
przekazanych przez organizatora
szkolenia, w szczególności przy
zastosowaniu poczty, internetu, przy
jednoczesnym zapewnieniu
konsultacji z wykładowcami

SEMINARIUM

forma szkolenia o czasie trwania

nie krótszym niż 5 godzin
lekcyjnych, umożliwiająca
uzyskanie, aktualizowanie lub
uzupełnianie wiedzy i
umiejętności w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,
polega na wcześniejszym
przygotowaniu , a następnie
udziale uczestnika w szkoleniu.

Szkolenie okresowe

BHP

odbywają wszystkie grupy stanowisk w celu:

1) aktualizacja i ugruntowanie wiedzy i

umiejętności w dziedzinie bhp,

2) zaznajomienia uczestników szkolenia z

nowymi rozwiązaniami techniczno-
organizacyjnymi w tym zakresie.

3) sprawdzenia przyswojenia przez

uczestnika szkolenia wiedzy objętej
programem szkolenia oraz umiejętności
wykonywania lub organizowania pracy
zgodnie z przepisami i zasadami bhp.

FORMY SZKOLENIA

OKRESOWEGO BHP

Instruktaż:

1) stanowiska robotnicze

Kurs, seminarium, samokształcenie

kierowane:

2) osoby będące pracodawcami oraz inne

osoby kierujące

3) pracownicy inżynieryjno-techniczni
4) pracownicy służby bezpieczeństwa i

higieny pracy i inne osoby wykonujące
zadania tej służby

5)pracownicy administracyjno-biurowi

CZĘSTOTLIWOŚĆ

SZKOLEŃ

Pracodawca ustala po konsultacji :

z pracownikami lub ich

przedstawicielami,

1)częstotliwość i czas trwania

szkolenia okresowego pracowników
zatrudnionych na określonych
stanowiskach przy zachowaniu
minimalnych wymagań w tym
zakresie

2)uwzględnia rodzaj i warunki

wykonywania prac na tych
stanowiskach

CZĘSTOTLIWOŚĆ

SZKOLEŃ

1) do ½ roku - pierwsze szkolenie

okresowe dla pracodawców i osób
kierujących od rozpoczęcia pracy na
tych stanowiskach

2) do 1 roku - pierwsze szkolenie

okresowe dla pozostałych
pracowników od rozpoczęcia pracy
na tych stanowiskach

3) nie rzadziej niż 1 raz w roku –

pracownicy, gdzie występują
szczególnie duże zagrożenia dla
bezpieczeństwa lub zdrowia

CZĘSTOTLIWOŚĆ

SZKOLEŃ

4) nie rzadziej niż raz na 3 lata -

pracownicy zatrudnieni na
stanowiskach robotniczych

5) nie rzadziej niż raz na 5 lat - dla

osób na stanowiskach
nierobotniczych (pracodawcy, osoby
kier. inż..techn. służby bhp)

6) nie rzadziej niż raz na 6 lat -

pracownicy administracyjno-biurowi.

Minimalny czas

trwania

w godzinach lekcyjnych : 45 minut

1) Instruktaż ogólny:

………………………3 godziny;

2) Instruktaż stanowiskowy
(administracyjno – biurowe):

…………2 godziny;

3) Instruktaż stanowiskowy:

………………8 godzin;

Minimalny czas

trwania

4) Pierwsze (pracod.-sbhp):

………………………..64 godziny;

5) Okresowe (pracod.-sbhp):

………………………32 godziny;

6) Okresowe (pracodawcy,
osoby kierujące, inż.tech):

………………………16 godzin;

7) Okresowe (stan. robotnicze
administracyjno -biurowe):

………………………8 godzin.

Zwolnienia ze

szkoleń

Szkolenie bhp nie jest wymagane w przypadku:

1) wstępnego – dla pracownika

zatrudnionego na tym samym stanowisku
pracy, które zajmował on u danego
pracodawcy bezpośrednio przed
nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej
umowy o pracę;

2) pierwszego szkolenia okresowego –

dla pracodawcy -behpowca, który spełnia
wymagania kwalifikacyjne dla służby bhp
określone w przepisach dotyczących
służby bhp.

Zwolnienia ze

szkoleń

3) pierwszego szkolenia okresowego –

dla pracownika, który przedłoży aktualne
zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u
innego pracodawcy wymaganego
szkolenia okresowego;

4) pierwszego szkolenia okresowego –

dla pracownika, który odbył w tym okresie
szkolenie okresowe wymagane dla osoby
zatrudnionej na stanowisku należącym do
innej grupy stanowisk, jeżeli jego program
uwzględnia zakres tematyczny wymagany
programem szkolenia okresowego
obowiązującego na nowym stanowisku
pracy.

Dokumentacja

szkolenia

składa się z :

1) programów szkolenia
2) dzienników zajęć
3) protokołów przebiegu

egzaminów

4) rejestru wydanych zaświadczeń
5) zaświadczeń szkolenia

okresowego i kart szkolenia
wstępnego bhp

Potwierdzenie

szkolenia

1)Instruktaż

ogólny

oraz

instruktaż stanowiskowy kończy
się sprawdzianem, a pracownik
potwierdza go w karcie szkolenia
wstępnego,

która

jest

przechowywana

w

aktach

osobowych pracownika

2)Szkolenie okresowe kończy się

egzaminem

potwierdzone

zaświadczeniem wydanym przez
organizatora. Odpis zaświadczenia
jest przechowywany w aktach
osobowych

Środki

dydaktyczne

1) środki multimedialne
2) konspekty, skrypty
3) materiały i eksponaty do

ćwiczeń

4) praca pod nadzorem
5) środki do udzielania

pierwszej pomocy w razie
wypadku

Podstawy

prawne

1) Ogólne:
Dział X rozdz. VIII ustawy z dn.

26 czerwca 1974 r. Kodeks
pracy.

(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94

ze zmianami oraz z 2002 r.
Nr 200, poz. 1679)

Podstawy

prawne

2) Szczególne:
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

GOSPODARKI I PRACY z dnia
27 lipca 2004 r. w sprawie
szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny
pracy

(Dz.U.04.180.1860 z dnia

18 sierpnia 2004 r. ze zmianami )

Podstawy

prawne

2) Szczególne:

rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 2
września 1997 r. w
sprawie służby
bezpieczeństwa i higieny
pracy (Dz. U. Nr 109,
poz. 704, ze zmianami z
2004 r. Nr 246, poz. 2468
oraz wynikające z 2005 r.
Nr 117, poz. 986)

Sankcje karne

KODEKS KARNY:

Art. 220 § 1. Kto, będąc odpowiedzialny za

bezpieczeństwo i higienę pracy, nie
dopełnia wynikającego stąd obowiązku i
przez to naraża pracownika na
bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty
życia albo ciężkiego uszczerbku na
zdrowiu, podlega karze pozbawienia
wolności do lat 3.

Art. 220 § 2. Jeżeli sprawca działa

nieumyślnie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do
roku.

Sankcje karne

KODEKS PRACY:

Art. 283 § 1: Kto, będąc

odpowiedzialnym za stan
bezpieczeństwa i higieny pracy
albo kierując pracownikami lub
innymi osobami fizycznymi, nie
przestrzega przepisów , podlega
karze grzywny od

1 000 zł do 30 000 zł.